Politiek Israël: oog- om-oog, tand-om-tand Nieuwe kopzorg voor Carter Aanslag werk van Ontheemde Palestijnen Palestijnen onderling sterk verdeeld Vergelding voor aanslag Tel Aviv Yance komt in chaos terecht VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1978 Politieagenten leiden een van de overvallers weg uit het gebouw v Arabische Ligawaarin het kan toor van de PLO in Parijs i Moord op gematigd PLO-leider in Parijs Ezzedine Kalak PARIJS (GPD) - De vertegen woordiger van het Palestijnse Bevrijdingsfront (PLO) in Parijs, Ezzedine Kalak, is gistermorgen bij een aanval door terroristen om het leven gekomen. De mede werker van Kalak overleed later op de dag aan zijn verwondingen. De beide daders van de aanslag werden door de politie gevan gengenomen. De verantwoorde lijkheid voor de moord werd later op de dag opgeëist door een man die zegt de commandant te zijn van het afwijzingsfront van de ontheemde Palestijnse Arabie ren. PLO-vertegenwoordiger Kalak was gistermorgen in zijn bureau op de derde etage van het gebouw aan de Parijse Boulevard Haus- mann, dat ook als zetel voor de Arabische Liga in de Franse hoofdstad dienst doet, toen twee mannen zijn kamer binnendron gen en hem met kogels doorzeef den. Tevens brachten de over vallers enige handgranaten tot ontploffing. Kalak overleed aan zijn verwondingen, door zestien kogels getroffen. Zijn medewer ker werd o.m. een been afgerukt. Hij overleed diezelfde middag in een ziekenhuis. De beide terroristen droegen Jor daanse paspoorten bij zich. Het front, dat zij volgens hun com mandant zeggen te vertegen woordigen, zou in nauwe verbin ding staan met de extreme anti- Israëlische bewegingen in Irak. De commandant meldde echter nog over de telefoon aan het Franse persbureau AFP, dat zijn groep ook verantwoordelijk was voor de inval van maandag in de Iraakse ambassade in Parijs, welke beide gegevens niet direct met elkaar in overeenstemming te brengen zijn. De telefonist uit te verder nog de dreiging dat de aanslag aan de Boulevard Haus- mann nog maar het begin was van een terreur waarbij „geheel Frankrijk in bloed en vuur zal ondergaan". De strafmaatregel werd verklaard uit het feit dat Frankrijk pro-joods en pro-Ame rikaans zou zijn. De vermoorde PLO-vertegen woordiger Kalak was in Frank rijk vrij goed bekend door zijn herhaaldelijk optreden voor ra dio en tv, bij welke gelegenheden hij het zgn. gematigde standpunt binnen de PLO aanhing, zoals dat ook door de leider van de bewe ging, Arafat, zou worden inge nomen. Kalak had in Frankrijk gestudeerd en sprak vloeiend Frans. Als stu dent was hij leider geweest van de Algemene Unie van Palestijn se Studenten. Een eerste aanslag werd in december 1972 op hem gepleegd, toen een bombrief bij hem werd bezorgd. Toen 1 november 1975 de Franse regering toestond dat er een offi cieel bureau van de PLO in Parijs zou worden geopend, betekende dit wel een verheffing van de sta tus van het bureau, zonder dat er echter diplomatieke immuniteit of andere diplomatieke voorrech ten voor de betrokken personen hieraan verbonden waren. De re gering van Israël sprak echter toch van een onbegrijpelijke daad van de Franse regering en van morele steun aan het terro risme. Ezzedine Kalak was de eerste vertegenwoordiger van Jasser Arafat, die van de bijzon dere status van het bureau in Pa rijs gebruik kon maken. Hij op zijn beurt had het Franse besluit „internationale bevestiging" ge vonden „van de representativi teit van de PLO" Kalaks voorganger m Parijs was eveneens aan een terroristische aanslag bezweken. Mahmoud Hamchari was 8 december 1972 ernstig gewond geraakt door een ontploffing die kennelijk was veroorzaakt door een bom die aan een telefoonapparaat verbonden was. Hij overleed enige tijd erna aan de gevolgen, nadat hem een been was afgezet. Het leven van Kalak werd beheerst door de noodzaak iedere minuut van de dag en van de nacht te wantrouwen. Hij probeerde de fouten te vermijden die zijn ver moorde voorgangers hadden gemaakt. De functie van verte genwoordiger van de PLO is geen gezonde baan. In Londen werd op 4 januari '78 Kalaks collega Said Hammani vermoord. In Pa rijs zeeg een jaar daarvoor Mah moud Ould Saleh ineen voor zijn boekwinkel in de Rue Saint-Vic- tor, getroffen door kogels van zijn Arabische vijanden. De aanslag aan de Boulevard Hausmann had plaats juist op het moment waarop enige honder den Franse politiemannen de laatste eer bewezen aan hun ge vallen collega, inspecteur Capela. Hij was maandag doodgeschoten door een van de drie „diploma ten" van de ambassade van Irak, die het vuur hadden geopend op de door de politie weggeleide man die in het gebouw eerst gij zelaars had gemaakt en er de vrijlating had gevraagd van het meisje dat eind vorige week een aanslag op de Iraakse ambassade in Londen had gepleegd. De Franse politie blijft uitermate verbolgen dat de Franse regering om opportunistische redenen-de drie schutters onder diplomatie ke immuniteit het land heeft doen verlaten. Frankrijk is de tweede olieafnemer van Irak en voert er militaire vliegtuigen en o.m. ook atoomcentrales naar uit. BEIROET - De moord op Ezzedine Kalak, hoofd va,n de PLO-missie in Frankrijk, is de laatste in een hele reeks van moordaanslagen en gewelddaden overal ter we reld uitgevoerd, die te zamen een complete oorlog vormen tussen Irak en de door Bagdad gesteun de extremistische Palestijnse splintergroeperingen (het zgn. Verwerpingsfront) enerzijds, en de meer gematigde hoofdstro ming binnen de PLO onder lei ding van Jasser Arafats Fatah-or- ganisatie anderzijds. Het verschil van mening gaat om de strategische benadering van de Palestijnse kwestie. Arafats Fa tah, die de PLO domineert, is in principe bereid tot een politiek compromis met Israël: men streeft naar de beroemde Pale stijnse ministaat op de westelijke Jordaanoever en in de Gaza- strook, een onafhankelijk thuis land naast Israël dus. Deze „ge matigde" benadering, die Pale stijnse leiders overigens alleen maar binnenskamers willen ont hullen, kon tot nu toe nooit op zijn merites worden getest: Israël weigert met de PLO te praten, ook al zou deze overkoepelende Palestijnse organisatie het poli tieke bestaansrecht van de joodse staat erkennen. Het door Irak gesteunde Verwer pingsfront onder de Palestijnen - de naam zegt het al - wijst de ge matigde en pragmatische bena dering van Arafat van de hand: men wil gewapenderhand en-of middels een revolutionair proces „geheel Palestina ombouwen tot een aparte democratische staat voor moslims, joden en christe nen". De bedoeling van het Ver werpingsfront wordt door bijna alle Arabische landen en de meerderheid onder de Palestij nen om praktische en ook tacti sche redenen verworpen. Deze elementaire tegenstelling tus sen Fatah en Irak ligt ten grond slag aan de mini-oorlog tussen Palestijnse schutters en de Iraak se inlichtingendienst, uitgevoch ten in Londen, Parijs, Koeweit, Karachi en Beiroet. Maar het was de moord in januari jl. op de PLO- vertegenwoordiger in Londen, Said Hammani, die de directe aanleiding vormde voor deze on derwereldoorlog die nu in de straten van verschillende Euro pese en Aziatische hoofdsteden wordt beslecht. Hammani, een persoonlijk vriend van Arafat, net zoals de donderdag met zes tien kogels uit een automatisch wapen omgebrachte Kalak, was spreekbuis voor de meest gema tigde pro-Arafatstroming binnen de PLO. Hammani vormde der halve een natuurlijk doelwit voor die Palestijnen, die tegen elke re geling of onderhandelingen met Israël waren, vooral toen het een publiek geheim geworden was, dat Hammani geheime onder handelingen met progressieve Is raëli's gevoerd had in een poging tot het vinden van een Palestijns- Israëlisch compromis. In Palestijnse kringen wordt alge meen verondersteld dat Irak als de meest extreme onder de zgn. „Verwerpingsfrontlanden" op dracht tot de moord op de „duif Hammani gegeven heeft. Reden hiervoor was, dat Ir^k inmiddels een toevluchtsoord geworden was voor de leider van een dissi dente Fatah-groep: Abu Mid al, alias Mohammed al Bana. Deze was in Libanon in opstand ge komen tegen het PLO-leider- schap van Arafat in een mislukte poging om zelf aan de macht te komen. Hierop vluchtte Abu Mi- dal naar Bagdad, dat al jarenlang het politieke zenuwcentrum vormde voor het Verwerpings front onder de Palestijnen. Van uit Bagdad begon Abu Midal met medewerking van de Iraakse re gering een terreurcampagne te gen de gematigde Arafat-hoofd stroming binnen de PLO. Uit de aanslag op de Iraakse ambassa deurs in Londen en Parijs valt op te maken dat de gematigden on der de Palestijnen terug begin nen te vechten en wraak ne men. Opvallend is dat de verantwoorde lijkheid voor de moord op Kalak en ook de aanslag op de Iraakse ambassade in Parijs eerder deze week, wordt opgeëist door een onbekende die zich de leider noemt van het „Afwijzingsfront van Ontheemde Palestijnse Ara bieren". De PLO in Beiroet zegt nog nooit van deze organisatie gehoord te hebben en men ziet een en ander in Palestijnse krin gen in de Libanese hoofdstad als „verzinsels". Volgens de PLO waren de twee Jordaniërs die Kalak vermoordden en die nu door de Franse politie worden verhoord, door Irak inge huurd. Omdat Irak de Palestijnse splinter groepen steunt, is het niet ver wonderlijk dat in Libanon de laatste maanden voortdurend in- ter-Palestijnse botsingen worden gemeld tussen Fatah en het Ver werpingsfront, waarbij tientallen doden vallen. In het Palestijnse kamp Beddawi bij Tripoli kwa men bij dit soort gevechten 35 Palestijnen om het leven. Ook in zuid-Libanon is de inter-Pale- stijnse strijd zichtbaar vorige maand kidnapten pro-Iraakse Palestijnen 51 VN-soldaten, die pas nadat Fatah er op los gescho ten had, werden vrijgelaten. Fa tah wil geen acties tegen de „blauwhelmen" in zuid-Libanon. Arafat is, onder Syrische druk weliswaar, zeer coöperatief bij de ontplooiing van de VN-vredes- macht en recentelijk van het nieuwe Libanese leger in het zui den. Deze PLO-stellingname vormt de tweede belangrijke reden voor de tegenstelling Fatah-Irak. Arafats Fatah en eigenlijk heel de PLO, is wat haar politieke positie in heel de Arabische wereld en vooral in Libanon betreft, sterk afhanke lijk van Syrische steun. De PLO zit samen met Syrië in het anti- Sadat-„Front van Standvastig heid". De hechte Syrische PLO- samenwerking irriteert Irak, dat in een ideologische strijd op le ven en dood is gewikkeld met het regime in Damascus, in hoge ma- Het geweld dat nu rond Iraakse ambassades en Palestijnse kan toren in Europa en Azië is terug te vinden, is derhalve niets anders dan een inter-Palestijnse strijd, waarbij beide groepen worden gemanipuleerd door hetzij Syrië, hetzij Irak. PLO-woordvoerders in Beiroet zeggen de Palestijnse broederstrijd te betreuren: „Hiermee is de Palestijnse zaak niet gediend. Alleen Israël trekt profijt van onze tegenstellingen", aldus de PLO. TEL AVIV (UPI) - Israëls snelle vergelding voor de bomaanslag van gisteren in het centrum van Tel Aviv, luidt volgens officiële kringen een nieuwe „oog om oog, tand om tand"-politiek van de Is raëlische regering. Israëlische gevechtsbommenwer pers deden aanvallen op Pale stijnse guerrilladoelwit en tussen de Libanese kuststeden Sidon en Tyrus, kort nadat op de Carmel- markt van Tel Aviv een bomont ploffing had plaatsgehad die aan één man van 71 jaar het leven kostte en 48 marktbezoekers verwondde. Drie gewonden ver keren in levensgevaar Het is niet zonder betekenis dat de bekendmaking over de vergel dingsactie werd gedaan door de regering en niet door het militaire opperbevel. Regeringskringen deelden mee dat tot de actie was besloten in telefonisth overleg tussen premier Begin en minister van defensie Weizman. .,Deze aanval is gevolgd op de bloe derige aanslag van de terroristi sche organisaties op de burger bevolking op de Carmelmarkt in Tel Aviv", stond in de regerings mededeling. •,De regering van Israël gaf de strijdkrachten het bevel de terro risten aan te vallen waar zij zich ophouden", werd eraan toege voegd in wat volgens officiële kringen de eerste onthulling was van de nieuwe politiek van het „oog om oog, tand om tand" van de regering, in haar strijd tegen Arabische guerrilla-aanslagen Oosten van de Amerikaanse mi nister van buitenlandse zaken Cyrus Vance, die wil proberen te voorkomen dat de impasse in het Egyptisch-Israëlische vredes overleg definitief wordt. Vance wordt morgenavond in Is raël opgewacht door Amerika's reizende ambassadeur voor het Midden-Oosten, Alfred Ather- ton, die vruchteloos heeft gepro beerd Egypte en Israël, onder een Amerikaanse paraplu naar de bufferzone in het Sinaigebied te krijgen. Na de ontploffing van de spijker- bom onder de kraam met twee- dehandskleding op de Carmel markt, ontstond een lynch-sfeer tussen kooplieden en marktbe zoekers enerzijds en Arabieren anderzijds. Een Arabische jon gen wiens gezicht was opge zwollen door het pak slaag dat hij had gekregen, werd in een die- venwagen van de politie in vei ligheid gebracht. De hoofdcommissaris van Tel Aviv, Mosje Timokin, keurde de ver volging van de Arabieren later af Aanvallen Er hebben berichten de ronde ge daan dat guerrillagroeperingen van plan zijn aanvallen op Israël en in het buitenland te doen, als uitvloeisel van de impasse waarin het zoeken naar vrede in het Mid den-Oosten is terechtgekomen De guerrilla-aanslag in Tel Aviv en de vergeldingsactie van Israël hebben plaatsgehad twee dagen vóór de aankomst in het Midden- Vis doodt hengelaar MEXICO (ANP) - Een vis heeft gisteren onder weinig voor komende omstandigheden een jonge Mexicaan gedood die hem gevangen had. De jeudige hengelaar hield de vis tussen zijn tanden vast om de handen vrij te hebben voor de vangst van een andeije. Zijn prooi wist zich echter los te werken, gleed in zijn mond en belandde vervolgens via de slokdarm in de maag, op de weg daar naartoe dermate zware schade toebrengend, dat de jongen overleed. De arts die de lijkschouwing uitvoerde kreeg de verrassing van zijn leven bij het openen van de maag: de vis leefde nog.. Arrestaties Na de aanslag werden in totaal ruim honderd verdachten, overwe gend Arabieren van de bezette westelijke Jordaanoever en de strook van Gaza, meegenomen. Een aantal werd na ondervraging vrijgelaten. De politie en de ziekenautódien- sten kregen op hun kop voor vermeende traagheid. Dov Sji- lansky, parlementslid van Begins Likoedblok, zei dat de politie en de ziekenauto's laat waren. De aanslag op de Carmelmarkt was de ergste sinds die van 29 juni op de Mahna-Yehoedamarkt van Jeruzalem, toen twee personen werden gedood en 42 gewond. Bij een soortgelijke explosie een jaar geleden op de Carmelmarkt lie pen elf mensen verwondingen op. Op de aanslag van 29 juni is geen Israëlische vergeldingsactie ge volgd. Dat gebeurde wel na het drama van midden maart onder de rook van Tel Aviv, toen Arabische guer rillastrijders een Israëlische bus overmeesterden die onder vuur kwam te liggen. Vijfendertig mensen verloren het leven en vijfentachtig werden gewond. Is raël ondernam een strafexpeditie in Libanon die krachtig vanuit de lucht werd gesteund. 'Het doelgebied van de vergel dingsactie van gisteren werd op gegeven als Dahar al Toetta aan de rivier de Zahrani, 15 kilometer ten zuiden van Sidon op de kust. In het doelgebied zou een oplei dingskamp voor tientallen Pale stijnse guerrilleros zijn geweest en zou ook een groot wapenarse naal hebben bestaan. De luchtaanval op Dahar, van waaruit volgens Israël aanvallen werden ondernomen, moet als een volslagen verrassing zijn ge komen. Leden van de Israëlische explosievendienst zoeken naar overblijfselen van een door terroristen verstopte spijkerbom, nadat deze was ontploft op de drukke Carmel-markt van Tel Aviv. WASHINGTON (Reuter) - Door een ruzie zijn president Jimmy Carters betrekkingen met zijn belangrijkste bondgenoot in het Amerikaanse Congres ontwricht. Voorzitter Thomas O'Neill van het Huis van Afgevaardigden deelde gisteren mee dat hij niet meer spreekt tegen Frank Moore, Car ters eerste verbindingsman met het congres. O'Neill en Moore hebben ruzie ge kregen over een wijziging in het Amerikaanse ambtenarencorps waarvan een intieme vriend van eerstgenoemde een der slachtof fers is geworden. O'Neill zei dat deze vriend, Robert Griffin, 'be neden alle peil' is behandeld en dat hij, O'Neill, niet van tevoren over de wijziging werd ingelicht. De voorzitter van het Huis van Ai- gevaardigden is na de president en de vice-president, de belang rijkste man in de Verenigde Sta ten. O'Neill is net als Carter De mocraat en zijn onenigheid met Moore zou nadelig kunnen wer ken op de pogingen van de presi dent goedkeuring van het Con gres voor zijn beleid te krijgen. Een zegsman van het Witte Huis verklaarde gisteravond evenwel dat hij vol vertrouwen was dat de rel op vriendschappelijke wijze zou kunnen worden bijgelegd. Griffin werd met instemming van het Witte Huis ontslagen als vice- directeur van de 'General servi ces administration' (GSA), de huishoudelijke dienst van de re gering. Bij de GSA is een onder zoek gaande naar de vermeende fraude en corruptie, hoewel niet wordt getwijfeld aan de persoon lijke onkreukbaarheid van de vo rige week weggestuurde Griffin. Hij werd ontslagen naar aanlei ding van een 'botsing van gees ten' met Jay Solomon, de direc teur van de GSA. Het Witte Huis maakte gisteren be kend dat Griffin zou worden be noemd tot hoofdadviseur van Robert Strauss, Carters bijzonde re handelsonderhandelaar en inflatie-adviseur. JERUZALEM (GPD) - De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Vance treft zaterdag, als hij opnieuw naar het Midden-Oosten komt, een volstrekt chaoti sche situatie aan. Alle teke nen wijzen erop dat een grote verzoening in de Arabische wereld tussen Egypte en het afwijzingsfront nabij is, dat het vredesinitiatief van Sadat voorbij is. Ondanks de grote verzoening voeren de PLO en Irak een soort wereldoorlog en in Zuid-Libanon kan de bom elk ogenblik weer bar sten. Het is dit keer premier Begin die een vrij tevreden indruk maakt. Niet vanwege die cha os, maar omdat Israël er dit keer niet de schuld van heeft gekregen. De „nieuwe ele menten" waar Sadat om ge vraagd had voor een voortzet ting van het vredesoverleg, leken aanwezig nu Israël plotseling bereid was de soe verein iteitsv raag van de westelijke Jordaanoever na vijf jaar autonomie op de agenda te plaatsen. En de re gering-Begin bleek nu ook bereid om een deling van de westoever te overwegen - als een van de partijen dat voor stelt. Geen doorbraak, maar een klei ne stap voorwaarts, vonden de Amerikanen. De teleur stelling en woede in Washing ton was des te groter, toen Sadat de deur voor Israël en Amerika dicht gooide: de mi litaire delegatie van Israël was al uitgewezen, maar de Israëlische „nieuwe elemen ten" waren volgens Sadat al leen maar negatief: Egypte bleef bereid tot directe on derhandelingen, maar alleen als Israël voor eens en altijd bij voorbaat verklaart geen aanspraak te maken op Ara bisch grondgebied. En daarmee zit de zaak muur vast, want ook Sadat weet dat Israël nooit en te nimmer bij voorbaatzo'n verklaring af zal leggen, en dat Amerika dat van Israël nooit en te nimmer bij voorbaat zal eisen. Met dat al zijn de kiemen voor nieuwe conflicten al aanwe zig: Libanon. Libanon is een miniatuur van alle conflicten die er binnen de Arabische wereld spelen. Het vuurtje moet even aangewakkerd worden en iedereen krijgt weer ruzie met elkaar. Dat vuur kan aangestoken wor den door een van de Arabi sche broeders, of Israël. De si tuatie in Zuid-Libanon is zeer onduidelijk. De eenheid van het Libanese leger van 620 man, die een begin moet ma ken met het herstellen van het Libanese gezag, zit opgeslo ten in het plaatsje Kaukaba. Ze kunnen niet vooruit van wege de door Israël gesteun de christenen, ze kunnen niet achteruit vanwege de Syriërs, ze kunnen niet opzij vanwege de Palestijnen. Maar het belangrijkste van de nu al ruim drie dagen wach tende troepenmacht van het ingesloten soevereine Liba nese leger, is dat de Israëli's de toestand daar kunnen ma nipuleren als tegen hun zin de Arabische verbroedering in derdaad door gaat. Vance krijgt daarom een druk week einde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1978 | | pagina 13