Rapport CRM: kunstuitleen vooral voor welgestelden
TROS BIJNA ROND
MET 'HOLOCAUST'
Omstreden serie over jodenvervolging
NIEUWE STERRENSLAG
-
toegelichtI
[lWÉ\MQ9Camma i
VRIJDAG 21 JULI 1978
RADIO - TV - KUNST
PAGINA 5
DEN HAAG (GPD) - Voor de sociale sprei
ding heeft de kunstuitleen nauwelijks eni
ge betekenis. De abonneesdie staan inge
schreven bij kunstuitleencentra .hebben in
het algemeen een zeer hoog opleidingsni
veau en verdienen veel. Net zo min als de
aankoopsubsidieregeling voor kunstwer
ken (ASK) heeft het kunstuitleengebeuren
in ons land een echte doorbraak naar een
breed publiek kunnen bewerkstelli
gen.
Dit staat in een rapport, ,fiuren van kunst,
het gebruik van kunstuitleencentra"van
L. A. Welters en C. Eykman, uitgegeven
door het ministerie van cultuur, recreatie
en maatschappelijk werk (CRM). Het
rapport is op een interessant tijdstip ver
schenen, omdat zojuist de discussies zijn
losgebarsten over het voornemen van de
minister van CRM, mevrouw Gardeniers,
de rijksaankoopsubsidie op beeldende
kunst (ASK) af te schaffen (2 miljoen gul
den) en ten goede te laten komen van in
stellingen, die zich bezighouden met het
uitlenen van kunst.
De bewindsvrouw is met het voorstel op de
proppen gekomen naar aanleiding van
een uit 1976 daterend onderzoek door de
Dr. Boekmanstichting en een advies van
de Raad voor de Kunst, die de conclusies
van de Boekmanstichting onderschreef.
Gesteld werd dat de ASK niet aan de doel
stelling van de regeling (het verlenen van
20 procent subsidie van het rijk op kunst
aankopen in galeries met een maximum
van 240 gulden) voldoet, omdat alleen de
mensen met de betere inkomens en de ho
gere opleidingsniveaus de financiële
vruchten plukken.
Uit het rapport Huren van kunst" mag nu
de gevolgtrekking worden gemaakt dat
„overheveling" van 's rijks middelen van
de aankoopregeling naar de uitleenrege
ling opnieuw niet het gewenste effect zal
sorteren, aangezien indirect het geld wèèr
bij de vermogende kunstliefhebbers te
rechtkomt.
Op het ogenblik telt ons land zo'n 40 uitlezn-
punten. Geschat wordt dat er ongeveer
16.000 mensen geregeld kunst lenen of via
een bepaalde huurkoopregeling die kunst
ook werkelijk aanschaffen. Er zijn 2000
kunstenaars bij de uitleencentra betrok
ken. Het aantal kunstwerkendat gehuurd
kan worden, bedraagt 33.000. Naar schat
ting zijn er tussen 1960 en 1977 in alle uit
leencentra 12.000 werken verkocht. Deze
omzet zal de komende jaren, aldus het
rapport, zeker verdubbelen, omdat er on
geveer 14.000 huurkoop-abonnementhou
ders zijn, die vroeg of laat een kunstwerk
moeten kopen. Vorig jaar werd voor
900.000 gulden door de overheid aan
huurvergoedingen aan kunstenaars uit
gekeerd.
Het rapport stelt verder dat de belangstel
ling van het publiek voor kunst niet door
de uitleenmogelijkheden ontstaat (het
zelfde geldt trouwens voor de aankoop
regeling). Mensen, die gebruik maken
van de uitleenregeling, hebben altijd al
interesse voor beeldende kunst gehad.
De abonnees van uitleencentra verschil
len niet erg veel van het ASK-
publiek.
De belangrijkste taak voor de uitleencentra
is proberen de potentiële kunstconsumen
ten, die nog niet over de „drempel" zijn, te
bereiken. De sfeer en de vrijblijvende ma
nier, waarop men een centrum kan bin
nenstappen (die door de abonnees zeer po
sitief worden gewaardeerd) zijn elemen
ten, die daarbij een belangrijke rol kun
nen spelen
Minder positief oordelen de abonnees over
het aanbod in de uitleencentra en met
name over het assortiment aan technie
ken, kunststromingen en stijlen. Ruim 58
procent van de kunstuitleenabonnees,
die ook lid zijn van een openbare biblio
theek, is voorstander van een samen
gaan van de centra met de bibliotheken.
Zo kan er beter gestreefd worden kunst
naar het volk te brengen.
ADVERTENTIE
HILVERSUM (GPD) - De veel omstreden Amerikaanse
televisieserie „Holocaust", over de jodenvervolging tij
dens de Tweede Wereldoorlog, zal naar alle waarschijn
lijkheid ook in ons land op het scherm komen. Nadat de
NCRV, als eerste genoteerd op de claim-lijst, had laten
weten af te zien van het uitzenden van deze negen en een
half uur durende serie, is de TROS nu aan het onderhan
delen over de prijs, hetgeen hoogstwaarschijnlijk ook het
kopen van het produkt zal gaan inhouden.
Peter van Campen, filminkoper bij
de NCRV, verduidelijkt de afwij
zende houding van de NCRV:
„Het gaat hier om gedramati
seerde Nazigruwelen en dat is
een zaak die je niet zomaar aan
het Nederlandse volk kunt pre
senteren. Het is het openhalen
van wonden. Wat ons betreft
hoeft niemand het te brengen in
ons land. We begrijpen ook niet
goed wat de Amerikanen er nou
precies mee willen. Is het nou en
tertainment? Of geef je voorlich
ting, breng je geschiedenis? Vol
gens mij geen van drieën. Je geeft
kunst, die afwijkt van de werke
lijkheid".
De Amerikanen zaten bij het uit
zenden van deze NBC-produktie
die zo'n zes miljoen dollar kostte
aan de buis gekluisterd. De serie
werd na „Roots" (in ons land door
de AVRO gebracht) het populair
ste televisieprogramma. Op de
internationale televisiebeurs in
Cannes dit jaar konden de Euro
pese televisiemaatschappijen op
grote schaal kennismaken met
„Holocaust". Het werd het meest
besproken programma. Tijdens
de viewings liepen sommige
mensen weg, anderen bleven aan
hun stoel genageld zitten kijken
naar deze wonderbaarlijke com
binatie van hoogstaande drama
kwaliteit en gruwelijke werke
lijkheid. Duitsland en België be
sloten al tot koop, nu volgt ook
ons land. Na de eerste uitzending
in de Verenigde Staten seinden
de correspondenten hun verha
len naar Nederland over het na
derende gevaar. Henk Kolb van
de Gemeenschappelijke Pers
dienst meende over de uitwer
king voor de televisie van het
oorspronkelijke toneelstuk van
auteur Gerald Green: „Zijn on
miskenbaar talent sterft terzelf
der tijd een opmerkelijke ver
drinkingsdood in de omstandig
heid dat van een zo omvangrijk
misdrijf, dat letterlijk elke be
schrijving tart, geen semi-docu-
mentaire televisiesmartlap valt te
vervaardigen die even gladjes
wordt aangepakt als Peyton Pla-
Eric Boogerman, correspondent
van het NRC in Washington, stel
de: „Een serie over de Europese
jodenmoord werd een uithang
bord van onbenulligheid" en
meende dat de NBC-produktie
onverteerbaar zou zijn voor de
Westeuropese markt. Hij schreef
verder over de serie: „Helaas
heeft het uitstekende vakman-
ENSCHEDE (GPD) - Politici, ar
tiesten en televisiecoryfeeën
zullen elkaar bestrijden in een
nieuwe versie van het televisie
programma Sterrenslag. Vorig
jaar kwamen ploegen van AVRO,
VARA, NCRV en KRO voor het
eerst tegen elkaar uit in een spor
tieve strijd op de terreinen van de
Technische Hogeschool Twente
in Enschede.
De naderhand overal gehoorde
roep om dit programma in de
zelfde vorm elk jaar te herhalen is
niet gehonoreerd door de AVRO.
Overigens deden zich vorig jaar al
problemen voor bij het samen
stellen van de ploegen. De TROS
trok zich op het laatste moment
terug omdat deze omroep bang
was haar eigen identiteit te moe
ten verliezen in dit AVRO-pro-
gramma. Sterrenslag kwam tot
stand in verband met het 50-jarig
bestaan van de AVRO. Koos Pos
schap waarover de Amerikaanse
commerciële televisie beschikt
„Holocaust" niet kunnen redden.
Daarvoor deed de Amerikaanse
tv haar reputatie van oppervlak
kigheid en vulgariteit te veel eer
Het verhaal van Green gaat over
twee families. De ene bestaat uit
Karl Weiss (gespeeld door David
Woods) en zijn vrouw Inga (Maryl
Streep). Karl is jood, terwijl Inga
katholiek is. Het gezin van de
werkloze advocaat Erik Dorf (Mi
chael Moriaty) is de tweede fami
lie die in het verhaal wordt ge
volgd. Dorf laat zich meeslepen
in de nazistroom en wordt uitein
delijk assistent van SS-comman-
dant Reinhard Heydrich. Zowel
Dorf als Heydrich betwijfelen of
de jodenmoord wel juist is. Maar
vooral Dorf is een ambitieus
heerschap en vecht zich door zijn
twijfels heen door te stellen dat
alles wat de Fuhrer beveelt ook
Karl Weiss wijkt niet voor de Duit
sers en belandt in een concentra
tiekamp in Polen. Het vertonen
van de gruweldaden kan in „Ho
locaust" beginnen. Martelingen
en moordpartijen, de gaskamers
en de vernederingen, alles wordt
vrij gedetailleerd op het scherm
gebracht. Alleen het bloot werd
de Amerikaanse makers wat te
gek. Als een hele rij joden door
geweervuur wordt afgeslacht
houdt men keurig, ongekleed als
men is, de handen voor de ge
slachtsdelen. Met geweld hebben
de Amerikanen nauwelijks moei
te, een rij ontklede mannen mag
echter niet naar de waarheid tot
de kijker komen. Men mag al
thans niet aannemen dat de
slachtoffers braaf op een rijtje
stonden (voor het reeds gedolven
graf!) met de handen voor de ge
slachtsdelen.
De TROS is dus met „Holocaust"
druk bezig. Men heeft in elk geval
voor 100 percent de wil om het
produkt aan te kopen. Alleen het
geld kan de TROS nog parten
gaan spelen. Inkoper Herman
Slager wilde in eerste instantie
geen commentaar geven omdat
er volgens zijn zeggen nog zoveel
moet gebeuren. „Het is een serie
die je niet zomaar op het scherm
kunt brengen. Je moet voor be
geleiding en opvang zorgen", al
dus Herman Slager, die daaraan
toevoegde: „De kwaliteit van de
serie is prima en ik vind hem per
soonlijk erg mooi. Erg veel jon
gelui in ons land weten niet wat er
gebeurd is met de joden tijdens
de Tweede Wereldoorlog. Na
tuurlijk, je zit met het openrijten
van oude wonden, maar daarom
juist willen we eerst nog gaan
praten over de begeleiding en de
opvang bij deze serie".
Wanneer de TROS „Holocaust" op
het scherm wil gaan brengen is
nog wat onduidelijk. In elk geval
komt dit jaar het produkt niet bij
ons op de buis. (In België begint
men in september met de uitzen
dingen.
Het zal voor Nederland wel 1979
worden.
ADVERTENTIE
Altijd-raak-kamera In de
tema en Willem Duys hebben nog
geprobeerd van de Sterrenslag
een gezamenlijk jaarlijks terug
kerend programma te maken bij
wijze van opening van het win
terseizoen. Ook dat is niet gelukt.
De AVRO heeft nu besloten het
programma te continueren maar
de formule te veranderen.
Drie ploegen zullen elkaar bestrij
den, teams waarin bekende poli
tici, televisiepersoonlijkheden en
artiesten zijn terug te vinden.
De opnamen voor Sterren'slag zijn
vrijdag 11 en zaterdag 12 augus
tus op de terreinen van de THT.
Het programma zal in oktober
worden uitgezonden. De woens
dag en donderdag daarvoor
maakt de AVRO opnamen van
een aflevering van de Superstars
serie. Welke sportsterren daaraan
zullen deelnemen is ook nog niet
bekend.
ftfwtilMMf,
HOLLYWOOD - Dit is San
dra Theodore. Ze is het nieuwe
vriendinnetje van Hugh Hef
ner, eigenaar van het blad
PlayboySondra, eens 'playma
te van de maand', zal binnen
kort te zien zijn in de film 'Stin
gray', die in Hollywood is ge
maakt.
Serie joods leven
HILVERSUM - De IKON maakt
zondag 23 juü in het programma
"De andere wereld van zondag
morgen" een begin met een serie
van zeven radiodocumentaires
over het joodse leven in ons land.
Daarbij zullen de vragen wat jo
den in hun dagelijks leven onder
scheidt van niet-joden, het oor
logsverleden en de verwerking
daarvan, de motieven van hen die
uit de joodse gemeenschap zijn
getreden, maar ook die van men
sen, die op latere leeftijd meestal
door een huwelijk tot het joodse
geloof zijn toegetreden, worden
behandeld.
Amsterdam.
1 1) You're the one that I
want: John Travolta and Olivia
Newton-John.
2 4) Windsurfin: The Sur
fers
3 (10) Too much, too little, too
late: Johnny Mathis and Denie-
ce Williams
4 2) Rivers of Babylon: Bo-
ney M
5 3) Miss yo
Rolling Sto-
Imp.: Kinotechniek 02968-6355
6 7) Oh Darling: Theo Diep-
enbrock
7 (15) Copacabana: Barry
Manilow
8 (12) Dance across the floor
Kimmy 'Bo' Home
9 9) Whole lot a rosie: AC/
DC
London
1(1) You're the one that I
want: John Travolta and Olivia
Newton-John
2 4) Dancing in the city:
Marshall, Hain
3 2) Smurf song: Father
Abraham
4(7) Like clockwork:
Boomtown Rats
5(3) Airport Motors
6 5) Annie's song: James
Galway
78) A little bit of soap:
Showaddywaddy
8 (17) Substitute: Clout
9 (15) Boogie oogie oogie: A
Taste of Honey
10 (16) The biggest blow (A
punk prayer by Ronnie Biggs)
Sex Pistols
New York
1(1) Baker Street: Gerry
Rafferty
2 2) Shadow dancing: Andy
Gibb
3 3) Miss you: Rolling Sto-
4 4) Still the same: Bob Se-
ger
5 5) Used ta be my girl: The
O'Jays
6 8) last dance: Donna
Summer
7 (12) Grease: Frankie Valli
8 (14) Three time loser:
Commodores
9 6) It's a heartache: Bonnie
Tyler
10 (11) Bluer than blue: Mi
chael Johnson
Bonn
1(1) Night fever: Bee Gees
2 2) Rivers of Babylon: Bo-
ney M
3 3) Oh Carol: Smokie
4 6) Eagle: Abba
5 4) Stayin alive: Bee Gees
6 9) Follow you, follow me:
Genesis
7 7) If you can't give me lo
ve: Suzi Quatro
8 5) Take a chance on me:
Abba
9 (12) Brown girl in the ring:
Boney M
10 (18) You're the one that I
want Olivia Newton-John/
John Travolta.
NEDERLAND 1
18.15 - Tour de France (NOS)
18.50 - De Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - De Rallycross 1978 (AVRO)
19.55 - Eens een adelaar (AVRO)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Nederland-Duitsland (aan de wandel(AVRO)
23.10 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - De Toverlantaarn (VARA)
19.21 - Daar komen de schutters (VARA)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Space 1999 (VARA)
21.17 - Vara-Visie (VARA)
21.57 - Theater Thuis (VARA)
23.52 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
VRIJDAG 21 JULI
DUITSLAND I
18.00 Reportages. 18.45 Unfalle ïm
Hochgebirge. 18.50 Journaal. 19.00
Programma-informatie Aansl.:
Strichweise heiter. 19.10 Reportage.
20.15 Actualiteiten. 20.45 Licht
progr). 21.00 Journaal. 21.15 Leitfa-
den fur Seitensprunge. 22.45 Film-
doe. 23.30 Actualiteiten. 24.00 Un
falle ïm Hochgebirge. 0.05 Lacombe
Lucien. 2.20 Journaal.
DUITSLAND II
18.10 Catweazle. 18.35 Actualiteiten
en muz. 19.20 Western von gestern.
20.00 Journaal. 21.15 Der Alte. 22.15
Lach' mit Lucille Ball. 23.00 Actuali
teiten. 23.30 Cultureel magazine.
23.50 Sportprogr. 0.02 Eine todsi-
chere Sache. 1.50 Journaal.
DUITSLAND III WDR
19.30 Kleuterprogr. 20.00
Journal 3. 20.15 Reportage. GEZA
MENLIJK PROGRAMMA VANAF
21.00 UUR: 21.00 Journaal. 21.15
Muziekprogr. 22.00 Doe. film. 22.45
BELGISCHE TV
VRIJDAG 21 JULI
BELGIË VLAAMS
18.50 Kleuterprogr. 19.05 De kleine
Lord. 19.35 Mededelingen. Morgen.
19.45 Journaal met Ronde van
Frankrijk. 20.15 Weerman. 20.20 De
slag van de Ardennen. 22.50 Jour
nal met Ronde van Frankriik.
Op 4 februari 1936 reisde David Frankfurter, een uit Joegoslavië
afkomstige jonge jood.van zijn woonplaats Bern naar Davos. belde
daar aan bij de leider van de Zwitserse nazi's en schoot de man
overhoop. Hij kreeg daarvoor achttien jaar gevangenisstraf, maar
werd in juni '45 in vrijheid gesteld.moest constateren dat geen van
zijn familieleden Hitler had overleefd en emigreerde naar Haifa in
het huidige Israël, waar hij nog steeds woont.
Aan deze Frankfurter heeft de Zwitserse cineast Rolf Lissy zijn
vanavond door de VARA uit te zenden film "Konfrontation' gewijd,
een wat traag maar zorgvuldig gemaakt werk in zwart-wit. dat
vooral als reconstructie van het leven van de joodse bannelingen in
vooroorlogs Zwitserland indruk kan maken. Lissy heeft er veel on
derzoek voor verricht, bestudeerde een groot aantal documenten en
sprak met ooggetuigen en ook met David Frankfurter zelf.
Deze studeerde in de periode dat de bruine hemden aan de macht
kwamen, medicijnen in Duitsland, maar week uit naar Bern toen
de signalen van de jodenhaat er geen twijfel meer over lieten be
staan waar het voor de betrokkenen op moest uitdraaien. Opmer
kelijk is. dat Frankfurter (in "konfrontation" door Peter Bollag
uitgebeeld) eigenlijk van plan was zichzelf van het leven te beroven
maar in plaats daarvan de foute Zwitser doodschoot. De Duitse
nazi's namen onmiddellijk aandat deze aanslag niet het werk van
één man was, maar onderdeel vormde van een joodse samenzwe
ring. Ook in Zwitserland is trouwens ernstig rekening gehouden
met een complot, zoals tijdens het onderzoek wel bleek.
Uitzending vanavond om 2157 uur op Nederland 2.
De AVRO-tv begint vanavond van 1955 tot 21.30 uur op Neder
land 1 met de eerste aflevering van de achtdelige Amerikaanse serie
'Once an Eagle', naar het gelijknamige boek van Anton Myrer.
De zeven resterende afleveringen zullen vervolgens elke week op de
vaste AVRO-zaterdag worden uitgezonden.
Once an Eagle' is de geschiedenis van twee Amerikaanse legerojji-
cieren. Sam Damon (Sam Elliotten Courtney Massengale (Cliff
Potts) van de Eerste Wereldoorlog tot aan het einde van de Tweede
Wereldoorlog.
VRIJDAG 21 JULI
HILVERSUM I
18.00 Niet alles staat in de folders.
18.19 (S) Pierement 18.30 Nws 18.41
Marktberichten. 18.44 (S) Filmklap
per. 19 30 (S) Edwin, praten en zin
gen. 20.00 (S) In antwoord op uw
schrijven. 22.25 Overweging 22.30
Nws. 22 40 (S) Zomergoal, muziek en
sport. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.11 Embargo. 18.45
God s Eigen Radioprogr. NOS 19.50
Lichte grammofoonmuz. 20.00 Nws.
20.05 (S) Europees Concertpodr
HILVERSUM III
Ieder uur nws. (18.03 De
bank). Tussen 18.30-1900 Nabe
schouwing van de vandaag verreden
etappe. VOO 19 02 (S) De Neder
landse Top-40. VPRO 20.02 VPRO-
vrijdag-op-drie. 23.02 (S) Amigos de
Musica. AVRO 1.02 (S) Radio Pan
dora. 2.02 (S) Gewoon, 2 uur radio.
4.02 (S) 'n Nachtje AVRO.
ZATERDAG 22 JULI
HILVERSUM I
VARA 7.00 Nws. 7 02 (S) VARA's
Zomerkwartaal (7.30 Nws. 8.30 Nws
8 36 Gymn. voor de huisvrouw. 10.30
Nws.) 12.26 Meded. t b v. land- en
tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 (S) VA
RA's Zomerkwartaal. 15.00 (S) Tony
van Verre ontmoet... 15.30 Nws.
15.33 (S) VARA's Zomerkwartaal,
gevar. progr (17.30 Nws. 17.32 Din
gen van de dag).
HILVERSUM II
TROS: 7.00 Nws. 7.11 Ochtend-
gymn. 7.20 Rustig bijkomen 8.00
Nws 8 11 Aktua I 9.00 Coulissen
(9.35-9.40 Waterstanden) 10.00 De
tien om kindershow. 10.30 Wegwe
zen: gevar. progr. (1100 Nws.
OVERHEIDSVOORLICHTING
12.49 Werk en welzijn. NOS: 13.00
Nws. 13.11-13.30 Aktua II). 15.00
Polderpopparade 16.00 Nws 16 03
Europarade (Vanaf 17.00: Stereo).
17.55 Meded.
HILVERSUM III
NCRV: 7.02 (S) Pop Station 8 03 (S)
Happy Sound. 9.03 (S) In. NOS: 10.03
Voorbeschouwing van de vandaag
te verrijden etappe. NCRV: 10.06 (S)
HILVERSUM IV
AVRG 7.00 Nws. 7 02 (S) Reveille.
9.00 Nws. 9.02 (S) Max Reger, mu
ziek voor strijkers. 9 40 Weer wat
wijzer 10.00 (S) Het Omroep Orkest.
11.30 (S) Pistache m de zomer. 14 00
Nws. 14.02 't Is historisch. 14 30 (S)
Voor kleine bezetting. 16 30-17.00(S)
Jazz Spectrum.
