Regering pleit
voor discussie
over kernenergie
VOOR HET LEVEN GETEKEND
Meeste Tenerife- zaken nu afgehandeld
1.75
Twee Chinezen dood op
hun bed aangetroffen
Vervoer gevaarlijke
stoffen binden aan
internationale regels
Per jaar ongeveer 4000
verbrandingsslachtoffers
WOENSDAG 19 JULI 1978
BINNENLAND
PAGINA 7
NEW YORK (GPD) - Het einde van
de schadeloosstellingprocedures
als gevolg van de vliegramp op
Tenerife, 27 maart vorig jaar, be
gint te naderen nu de KLM nog
maar één, en Pan American nog
102 zaken moet afhandelen. Vol
gens advocaat George Tompkins
uit New York, die de belangen
van de KLM behartigt, gaat het
bij de KLM om een Spaanse pas
sagier, Selgado, van wie de nabe
staanden tot dusver niet konden
worden opgespoord. Aan boord
van de KLM-machine bevonden
zich 248 inzittenden, veertien
bemanningsleden daarbij inbe
grepen.
Het Amerikaanse vliegtuig bevatte
396 inzittenden, van wie er rond
40 de ramp hebben overleefd.
Velen hiervan worden wegens
hun brandwonden nog steeds
verpleegd in het Brook Zieken
huis in San Antonio, Texas, of in
het ziekenhuis in hun woon
plaats. Tompkins deelde mee dat
het vooral deze zaken zijn die tot
dusver niet zijn afgehandeld.
Van de 396 inzittenden waren 380
passagiers en zestien beman
ningslid. Van de passagierszaken
moeten er nog 100 worden gere
geld, van de bemanningszaken
veertien. Er hebben zich volgens
Tompkins tot dusver geen
problemen voorgedaan doordat
nabestaanden of overlevenden
buitensporig hoge eisen tot scha
devergoeding hebben gesteld.
Hoewel het anderhalf jaar geleden
is dat de ramp heeft plaatsgevon
den, zijn de Spaanse autoriteiten
nog steeds niet zover dat zij het
rapport over oorzaak en toe
dracht van de ramp openbaar
hebben kunnen maken. Midden
vorige maand is een voorlopig
rapport ter hand gesteld van de
Rijksluchtvaartdienst en in de
VS de Federal Aviation Admini
stration.
De voorlopige teksten zijn inmid
dels teruggestuurd naar Madrid,
maar de aantekeningen die in
Den Haag en Washington zijn
De Newyorkse rechter Ward heeft
gistermiddag desgevraagd ont
kend „enige verklaring" te heb
ben afgelegd waaruit zou blijken
wie de grootste verantwoorde
lijkheid voor de ramp zou dragen.
„Ik heb geen verklaring afgelegd
over de vraag of de verkeerstoren
wel of geen schuld draagt, ik ben
niet op de hoogte van wat in dat
rapport staat, ik draag geen ken
nis van de inhoud of de strekking
en ik ben niet geneigd enige ver
klaring af te leggen voordat het
rapport vanuit Madrid onder
mijn ogen is gekomen", aldus de
bejaarde rechter uit Manhattan.
Rechter Ward is van meet af alles
zins bij de Tenerife-zaak betrok
ken geweest. Onder zijn voorzit
terschap zijn tot dusver alle za
ken behandeld met betrekking
tot de schadeloosstelling van na
bestaanden en slachtoffers. De
laatste van deze bijeenkomsten
vond plaats op 28 juni.
Dierenliefde leidt
tot auto-ongeval
GELDROP (ANP) - De 56-jari-
ge A.K. uit Gilze heeft zijn
dierenliefde gistermiddag
moeten bekopen met enkele
gebroken ribben en een her
senschudding.
Op de autosnelweg e-3 onder de
gemeente Geldrop zag de
man een zwart poedeltje lo
pen. Ervan uitgaande dat het
dier door de oorspronkelijke
eigenaar uit de auto was gezet
stopte de man abrupt om het
op te pikken. Dat had tot ge
volg dat een achter hem rij
dende Belgische vrachtwa
gen niet tijdig kon remmen en
de personenauto van het
slachtoffer totaal vernielde.
DEN HAAG (GPD) - De regering wil een maatschappelijke
discussie op gang brengen over de kernenergie waarbij
ook het vraagstuk van de opslag van radioactief afval
moet worden betrokken en van de vestigingsproblema-
tiek van de kerncentrales
Dat schrijft de minister van eco
nomische zaken, drs. G. M. V. van
Aardenne mede namens zijn
collega's van sociale zaken,
volksgezondheid en volkshuis
vesting in een brief aan de Twee
de Kamer. Eind dit jaar verschaft
de regering de Kamer een precie
ze opzet van de discussie. Door
zich uit te spreken voor een maat
schappelijke discussie over de
toepassing van kernenergie voor
de elektriciteitsopwekking
schaart minister Van Aardenne
zich achter het advies van de Al
gemene Energieraad dat gelijk
tijdig met de brief van de minister
openbaar is gemaakt.
Volgens de bewindsman moet bin
nen afzienbare tijd een beslissing
worden genomen over de vraag
in welke omvang kernenergie zal
kunnen worden toegepast. Uit
een tijdsberekening blijkt dat alle
nieuwe grote centrales tot 1990
met kolen moeten worden ge
voed. Als de verwachting uit
komt, dat de besluitvorming in
1982 „rond" is kan van 1990 af
kernenergie een bijdrage leveren
aan de elektriciteitsvoorziening,
zo meent de minister.
Minister Van Aardenne wijst er in
zijn brief op dat een spoedige be
slissing ook uit hoofde van het
kolenbeleid noodzakelijk is. Hij
verwacht dat in de jaren '90
nieuwe centrales voor een deel
kernenergiecentrales en voor een
ander deel kolencentrales zullen
zijn. Bovendien moet aan het
eind van dejaren tachtig bijna het
gehele vermogen van elektrici-
teitsproduktie worden vervan
gen. Als die vervanging geheel op
basis van kolen zou moeten ge
schieden, stijgt het kolenver-
bruik van 1 miljoen ton per jaar
nu tot 14 in 1995 en 23 in 2000. In
verband met voorzieningen voor
de aanvoer, overslag en opslag
van dergelijke hoeveelheden,
moeten tijdig beslissingen wor
den genomen.
In zijn brief pleit de bewindsman
voor een versnelling van het on
derzoek naar de opberging van
radioactief afval. Daar zijn de
Rijks Geologische Dienst en het
Rijksinstituut voor de Drinkwa
tervoorziening mee belast. Veder
heeft de regering provincie- en
gemeentebesturen gevraagd het
onderzoek mogelijk te maken.
Minister Van Aardenne schrijft
dat de keuze voor een zoutkoepel
als opslagplaats niet automatisch
betekent dat die keuze ook geho
noreerd wordt. Die beslissing
hangt af van de hoeveelheid afval
en van andere oplossingen zoals
nieuwe verwerkingstechnieken
en opberging in internationale
opslagplaatsen. Hij verwacht
overigens dat voor 1995 geen ech
te behoefte aan een opslagplaats
zal bestaan.
In haar eerste advies, waarvan de
regering voorlopig alleen het
principe van de brede maat
schappelijke discussie heeft
overgenomen, pleit de Algemene
Energieraad voor een discussie
met uitsluiting van oeverloze de
batten. In een gerichte discussie
moet het allereerst gaan om de
vraag naar de omvang van het
toekomstig energieverbruik en
om de vraag in hoeverre aardolie
en aardgas hierin kunnen voor-
Als blijkt dat kolen en/of kernener
gie wenselijk zijn voor de toe
komstige energievoorziening
dan moeten de voor- en nadelen
hiervan worden besproken. In dit
verband noemt de raad onder
meer de invloed op het milieu, de
afvalproblematiek, de voorraad-
vorming. Wanneer de overwe
gingen tot de conclusie leiden dat
het gebruik van kernenergie
wenselijk is, moet de vraag zich
toespitsen op de bouw van èèn of
meer nieuwe kernenergiecen
trales.
De maatschappelijke discussie
dient volgens de Adviesraad (een
onafhankelijk niet-ambtelijk
college) te worden geleid door
een stuurgroep bestaande uit
personen die neutraal staan ten
opzichte van de energieproble-
matiek. Vervolgens moeten in
spraakbijeenkomsten worden
belegd. Het eindverslag van de
stuurgroep wordt besproken in
ADVERTENTIE
een parlementair debat waarna
regering en Kamer de besluit
vorming ter hand nemen.
Tussen het begin van de discussie
en de beslissing mogen niet meer
dan twee jaar liggen, meent de
raad. Hij wijst erop dat de bouw
van een kerncentrale zeker acht
jaar duurt. Het wordt niet on
waarschijnlijk göfccht dat de
eventuele uitbreiding van het
nucleaire potentieel pas na 1990
wordt gerealiseerd. Daarom moet
de regering, aldus de raad, een
oordeel vellen over de vraag of de
tijdsduur tot '90 haalbaar en ac
ceptabel is.
AMSTERDAM - Tijdens blussingswerkzaamheden van een brand, gis
termiddag in Amsterdam, klapte een zuurslofcglinder uit elkaar. Enkele
brandweerlieden bekijken de opengescheurde fles. Persoonlijke ongevallen
deden zich niet voor. De brand, ontstaan in een pand aan de Konijnen
straat, was het gevolg van onoordeelkundig verfafbranden van de bewo-
Kalfsconfetti
100 gram
Gemaakt van grof gemalen
kalfsvlees en vermengd met
verse paprika, ui en groene
pepers. Deze verse groenten
geven de kalfsconfetti een
zeer geraffineerde en aparte
smaak.
2\5 min. zachtjes braden.
Erg lekker!
k] uw Keurslager
waarom zou u 't met minderdoen.
GRONINGEN (GPD) - In de wo
ning boven Chinees restaurant
China in Groningen zijn gister
morgen twee Chinezen dood op
bed aangetroffen. Dat gebeurde
om ongeveer half elf toen een
werknemer van het restaurant als
eerste het toen nog gesloten res
taurant binnen kwam. De beide
Chinezen lagen in afzonderlijke
kamers en hoewel er geen uiter
lijke sporen van geweld werden
aangetroffen, staat het volgens de
politie vrijwel vast dat er een
misdrijf in het spel is.
Een van de twee zou de eigenaar
van het restaurant zijn, maar de
politie wist gistermiddag de juis
te identiteit van de beide
nog niet. Ze zijn tussen de 30
35 jaar oud en lagen in nachtkle
ding op bed. Volgens mensen die
bekend zijn in Chinese kringen in
de stad kan dit geval te maken
hebben met het feit dat er onder,
met name de jonge Chinezen in
de stad, steeds zwaarder gegokt
wordt. Zo zou er gisteravond in
een ander Chinees restaurant in
de stad tijdens een gokpartij ge
vochten zijn en zou er geld zijn
gestolen. Daar zou de eigenaar
van restaurant China bij zijn ge
weest. De zaak was maandag ge
sloten.
De Groninger recherche heeft nog
weinig concrete gegevens. Ze
heeft acht mensen ingezet om de
zaak op te lossen. Op de lichamen
wordt sectie verricht door artsen
van het academisch ziekenhuis.
Eervol ontslag
dr. Buikhuisen
DEN HAAG (ANP) - Per 1 augus
tus is aan dr. W. Buikhuisen eer
vol ontslag verleend uit zijn func
tie van algemeen adviseur weten
schappelijk werk bij het ministe
rie van justitie. Hij verlaat dit de
partement in verband met zijn
benoeming tot gewoon hoogle
raar in de criminologie en peno
logie aan de rijksuniversiteit in
Leiden. Het ontslag is verleend
onder dankbetuiging voor de
diensten die de heer Buikhuisen
in zijn betrekking heeft bewezen,
aldus een mededeling van het
ministerie van justitie.
DEN HAAG - De veiligheid op het
Nederlandse wegennet is ermee
gebaat dat de internationale en
nationale regels, die gelden bij
het vervoer van gevaarlijke stof
fen, zoveel mogelijk overeen
stemmen. Wanneer binnen Eu
ropa overal dezelfde regels gel
den, wordt voorkomen dat er
leemten of tegenstrijdigheden
ontstaan. Hiermee wordt de kans
op vergissingen tijdens het ver
voer, maar ook daarna, tevens
veel kleiner.
Dit schrijft staatssecretaris me
vrouw Smit-Kroes (verkeer en
waterstaat) in haar nota over de
voorgestelde wijziging van de
Wet gevaarlijke stoffen, waarbij
onder meer de Nederlandse wet
geving aangepast wordt aan in
ternationale regels. In antwoord
op een opmerking van de PvdA-
kamerfractie zegt de bewinds
vrouwe dat ons land altijd en op
alle niveaus zich intensief en ac
tief bezighoudt met het overleg
over deze punten. Zij is het eens
met de PvdA-fractie, wanneer
deze stelt dat overeenstemmende
regels de veiligheid bevorde-
Onder walgingwekkende stoffen,
waarover in het wetsvoorstel op
een gegeven ogenblik gesproken
wordt, verstaat mevrouw Smit-
Kroes „verse pezen, versneden
dierenhuiden en afval daarvan,
stalmest, latrinestoffen, anatomi
sche bestanddelen en ingewan
den". Over het algemeen leveren
deze stoffen tevens gevaar op
voor infecties en besmetting, zo
beantwoordt de staatssecretaris
een volgende opmerking van de
PvdA.
Zij verzet zich tegen een voorge
stelde uitbreiding van de om
schrijving „andere stoffen" met
„stoffen, die gevaar voor het mi
lieu op kunnen leveren", zoals de
socialistische fractie gevraagd
had. Zij baseert dit op de overwe
ging dat niet alle stoffen, die ge
vaar voor het milieu kunnen op
leveren, ook binnen het kader
van de Wet gevaarlijke stoffen
vallen. Voorts is sinds het tot
stand komen van de wet (in 1963)
een aparte milieuwetgeving ont
staan.
Mevrouw Smit-Kroes kondigt
voorts een wijziging van het
reglement gevaarlijke stoffen
aan. Dit moet ertoe leiden dat in
het vervolg Nederland gelijk met
andere landen de noodzakelijk
geachte wijzigingen aanbrengt.
In antwoord op de CDA-fVactie
zegt zij dat in alle aangesloten
landen wijzigingen in internatio
nale regelingen gelijktijdig in
werking treden. Ondanks alle
pogingen daartoe gebeurt de
aanpassing va de diverse natio
nale wetgevingen meestal wat la
ter.
Modelhuurcontract
voor kamerhuur
DEN HAAG (GPD) - Om de positie
van de kamerhuurder te verster
ken heeft de Consumentenbond
in samenwerking met de Lande
lijke Belangengroepen Huisves
ting en de Landelijke Vereniging
van Maatschappelijke Advies- en
Informatiecentra een model-ka
merhuurcontract opgesteld. Het
is binnenkort gratis te krijgen bij
niet-commerciële kamerbemid
delingsinstanties zoals Mai-bu-
reaus, plaatselijke VW's en Jon
geren Advies Centra.
Volgens de Consumentenbond
worden kamers bijna nooit op
basis van een schriftelijk contract
verhuurd. Daarom ontstaan vaak
conflicten tussen huurder en
verhuurder over bijvoorbeeld
servicekosten, het ontvangen van
bezoek, geluidsoverlast, huisdie
ren e.d.
ADVERTENTIE
Brandwondpatiënt wordt eigenlijk nooit ex-brandwondpatiënt
BEVERWIJK (GPD) - De ramp op
de Spaanse camping en de op
name van vier Nederlandse
slachtoffers in het Beverwijkse
Brandwondencentrum heeft ie
dereen weer eens met de neus op
de feiten gedrukt: verbrandingen
behoren tot de meest afschuwe
lijke verwondingen die een mens
kunnen overkomen.
Mevrouw R. Hulshoff-van Ronkel
uit Heemskerk, secretaresse
penningmeester van de Vereni
ging van ex-Brandwondpatien-
ten kan deze uitspraak van direc
teur R. P. Hermans van de (nauw
met de vereniging samenwer
kende) Nederlandse Brandwon
den Stichting alleen maar onder
schrijven. Overleeft een verbran
dingsslachtoffer het ongeval, dan
draagt hij of zij de gevolgen daar
van vaak zijn leven lang met zich
„Daardoor worden veel brand
wondpatiënten eigenlijk nooit
ex-brandwondpatiënt", zegt me
vrouw Hulshoff, zelf ook slacht
offer van een verbrandingsonge
val, waaraan ze echter geen direct
zichtbare littekens heeft overge
houden. Daarmee heeft ze geluk
gehad - van de 4000 mensen die in
Nederland jaarlijks met ernstige
brandwonden in ziekenhuizen
moeten worden opgenomen zijn
de meesten wél voor het leven ge
tekend.
„Hebben de patiënten het zelf al
moeilijk met hun gehavende ui
terlijk, elke schrikreactie van de
buitenwacht herinnert hen eens
te meer aan het ongeval dat hun is
overkomen, en dat ze meestal bij
hun volle bewustzijn, van secon
de tot seconde hebben meege
maakt. Het laat hen dan ook nooit
Langdurig
De behandeling van brandwonden
is een moeilijke, pijnlijke en vaak
langdurige affaire. In ernstige
gevallen worden grote huidop
pervlakten met het onderliggen
de weefsel vernietigd. Het func
tieverlies (onder meer de tempe
ratuurregeling) wordt door ande
re organen overgenomen, waar
door het lichaam een grote hoe
veelheid gifstoffen moet verwer
ken. Waar geen huid meer aan
wezig is, staat het lichaam letter
lijk open voor infecties.
Om deze verschijnselen, die sa
mengevat worden onder de noe
mer „verbrandingsziekte" zoveel
mogelijk tegen te gaan, worden
zware verbrandingsslachtoffers
verpleegd in een zogenaamde
„flow", een volkomen steriele
isolatieruimte met vocht- tempe
ratuurregeling, waarvan er in
Nederland vier aanwezig zijn. De
verbrande huid wordt vervangen
door transplantatiehuid. Deze
donorhuid, die in vloeibare stik
stof van minus 200 graden Cel
sius wordt bewaard in de „Huid-
bank" van het Beverwijkse
brandwondencentrum, wordt
weliswaar na verloop van tijd
door het lichaam weer afgesto
ten, maar vormt gedurende de
eerste kritieke fase toch een ide
aal natuurlijk 'verband', waar
mee de infectiewegen worden af
gesloten. Nadien moet de patiënt
nog talrijke operaties ondergaan,
waarbij delen van zijn gespaard
gebleven huid op de verbrande
stukken worden getransplan
teerd.
..Behalve het buitengewoon pijn
lijke verbandwisselen en al die
transplantaties weet de patiënt
nooit", zo vertelt mevrouw Huls
hoff, „of hij of zij nu werkelijk ge
nezen is. Met de getransplanteer
de huiddelen kan altijd wat fout
gaan, wat soms na jaren weer
nieuwe operaties noodzakelijk
maakt. Die getransplanteerde
huid reageert ook niet zoals je
normale vel. Functies, zoals het
transpireren zijn beschadigd en
met behulp van therapie wordt
getracht, die storingen op te hef
fen. Aan littekens en verminkin
gen kan echter niet altijd wat
worden gedaan, en dat maakt
voor de patiënt de terugkeer in de
maatschappij zo verschrikkelijk
moeilijk
„Vinden ze zelf al niet dat ze er af
stotend uitzien, dan maakt de
buitenwereld hun dat wel duide
lijk", aldus mevrouw Hulshoff.
„De acceptatie levert vaak ook in
de eigen familiekring enorme
problemen op. Relatieproble
men, zelfs echtscheidingen zijn
het gevolg. De brandwondpa-
In Nederland overlijden jaarlijks meer dan 200 mensen aan door
brand opgelopen letsel. Tot de 4000 verbrandingsslachtoffers die
elk jaar met ernstige verwondingen in ziekenhuizen moeten
worden opgenomen, behoren 2500 kinderen. Zeventig procent
van de ongevallen gebeurt thuis. 15 procent in het verkeer en nog
eens 15 procent tijdens het werk
Brandwonden moeten altijd ten minste 5 minuten gekoeld worden
met koud leidingwater. Is er geen kraan bij de hand, dan geldt dat
slootwater altijd nog beter is dan niets. Is er ook geen sloot in de
buurt, dan moet het slachtoffer om het vuur te doven in een
deken of jas worden gerold, of over de grond worden gerold. Om
verbranding van de luchtwegen te voorkomen, moet iemand die
in brand staat altijd zo snel mogelijk worden neergelegd en - bij
een uitgebreide verbranding - in een schoon laken worden ge
wikkeld en zo snel mogelijk naar een ziekenhuis worden ver
voerd. Men dient geen kleding te verwijderen en niets op de
wonden te smeren. Als noodverband mogen alleen steriele eom-
pressen worden gebruikt.
Alleen als het om een oppervlakkige verbranding gaat, waarbij
geen blaarvorming optreedt, mag van een vette brandzalf ge
bruik worden gemaakt.
tiënt, onzeker over zijn eigen her
stel en kampend met psychische
problemen, kan vaak niet meer in
zijn oude werkkring terecht,
moet op zoek gaan naar een
nieuwe baan en heeft bovendien
veelal nog te maken met juridi
sche problemen rond verzeke
ringsuitkeringen en sociale-me-
dische voorzieningen. Dat veel
ex-patiënten het na verloop van
tijd niet meer zien zitten, laat zich
dan ook raden".
Ervaring
Juist om die ex-brandwondpatiën
ten te helpen zich in de maat
schappij staande te houden, is in
februari vorig jaar in nauw over
leg met de Brandwonden Stich
ting de Vereniging van Ex-
Brandwondpatiënten opgericht.
Deze vereniging stelt zich niet
alleen de belangenbehartiging en
onderlinge hulpverlening ten
doel, maar wil vooral nieuwe pa
tiënten laten profiteren van de
ervaring en kennis van verbran-
dingsslachtoffers die de gevolgen
van hun ongeval reeds hebben
verwerkt.
„Hulp van niet-verbrandings-
slachtoffers wordt", aldus me
vrouw Hulshoff, „door de patiën
ten vaak niet aanvaard. Alleen
mensen die het allemaal zelf aan
den lijve hebben ondervonden,
weten waar ze over praten, wat de
problemen zijn en wat ze eraan
kunnen doen. Daarom treden ex-
patiënten namens de vereniging
op als contactpersoon. Het is de
bedoeling, dat er een regionaal
net van contactpersonen wordt
opgezet, die samen met deskun
digen uit het maatschappelijk
werk en gezinszorg de hulpverle
ning ter hand nemen. Om hen be
ter voor die taak toe te rusten
zullen de komende winter cur
sussen worden gegeven".
De vereniging telt momenteel een
honderdtal leden en donateurs.
Mevrouw Hulshoff: „Het ledental
groeit niet hard, enerzijds ligt dat
aan de onbekendheid met de ver
eniging die immers pas anderhalf
jaar draait: anderzijds ook aan de
problemen die verbrandings
slachtoffers hebben om hun si
tuatie te accepteren. Ex-patien-
ten die genezen het ziekenhuis
verlaten, willen alles wat met hun
ongeval te maken heeft liefst zo
spoedig mogelijk vergeten.
Slechts een fractie wordt meteen
lid. Anderen volgen geruime tijd
later".
„Nu de brandwondenproblematiek
zo in het middelpunt van de be
langstelling staat, krijgen we wel
veel aanmeldingen voor het
huiddonorschap binnen. Wie na
zijn of haar overlijden zijn huid of
organen voor transplantatiedoel
einden beschikbaar wil stellen,
kan bij ons naast informatie ook
de noodzakelijke formulieren
verkrijgen. Na de vakantie willen
we wat meer aan de weg gaan
timmeren om de bekendheid van
de vereniging onder ex-brand
wondpatiënten, patiënten en hun
familieleden te vergroten en
nieuwe donateurs te wer
ven".
De Vereniging van Ex-Brand-
wondpatienten is gevestigd te
Beverwijk, Postbus 1015, tele
foon 02510-20237 of 36144 (secre
tariaat).
