Israël en Egypte nog geen
stap
verder
Saloniki bang voor
nieuwe aardbeving
üonderüai
MuürvïerK.
NAAST HET NIEUWS
Amerikaanse journalisten veroordeeld
Kerken bevriezen giften
aan bevrijdingsbeweging
Midden'Oostenconferentie in Leeds Castle
WOENSDAG 19 JULI 1978
BUITENLAND
PAGINA 13
Moskou weigert hoger beroep Orlov
MOSKOU (GPD) - Een Moskouse
rechter heeft gisteren twee Ame
rikaanse journalisten schuldig
bevo iden aan het „verspreiden
van .aster" en hun gelast binnen
vijf dagen de beweringen in te
trekken over een tv-schuldbe-
kentenis van de Georgische dis
sident Gamsakhoerdia. Vrienden
en geestverwanten van de laatste
hadden tegenover de Ameri
kaanse verslaggevers hun twij
fels geuit over de authenticiteit
van Gamsakhoerdia's tv-verkla-
ring.
Vrijwel gelijktijdig werd in Moskou
het hoger beroep verworpen van
Joeri Orlov tegen zijn veroorde
ling tot zeven jaar werkkamp
plus aansluitend vijf jaar verban
ning wegens „anti-Russische
agitatie en propaganda". Orlov is
de leider van de zogeheten Hel-
sinki-groep, waarvan de leden
nagaan hoe de Russische-autori-
teiten de afspraken en beloften
naleven die zijn gedaan en onder
tekend tijdens de slotbijeen
komst in Helsinki van de confe
rentie over veiligheid en samen
werking in Europa (1975). Voor
een dergelijke activiteit zitten op
het ogenblik meer dan twintig
Russische burgers gevangen.
Orlov behoorde tot dezelfde
groep als Ginzboerg en Sjtsja-
ranski die als voorbeeld diende
voor soortgelijke groepen elders
in de Sowjet-Unie.
In Georgie behoorde de schrijvers-
zoon Gamsakhoerdia tot zo n
groep. Hij stond in mei voor de
rechter op dezelfde beschuldi
ging als Joeri Orlov, namelijk
wegens anti-Sowjetrussische
agitatie en propaganda.
Na zijn veroordeling tot drie jaar
werkkamp en twee jaar verban
ning, verscheen Gamsakhoerdia
berouwvol op het Russische tv-
scherm. Volgens de Amerikaanse
journalisten Graig Whitney (New
York Times) en Harold Piper
(Baltimore Sun) hadden vrien
den en geestverwanten van de
Georgische dissident hun twij
fels geuit over de authenticiteit
van de tv-verklaring. De Russi
sche staatstelevisie diende daar
op een aanklacht in wegens laster
tegen beide Amerikanen, die la
ter voor vakantie naar de VS ver
trokken. Zij hadden wel een
schriftelijke verklaring afgege
ven, maar weigeren verder aan de
procesvoering deel te nemen.
Een van de redenen voor deze wei
gering was dat de gewraakte uit
latingen nauwelijks als beledi
gend beschouwd kunnen wor
den, omdat ze niet in de Sowjet-
Unie zijn gepubliceerd. Een Rus
sische tv-woordvoerder ver
klaarde gisteren tijdens het pro
ces echter dat de New York Ti
mes wel degelijk in Russische-
kiosken verkrijgbaar is en in toe
ristenhotels wordt verspreid. Ik
heb de New York Times echter
nog nooit in een Russische kiosk
zien liggen. Wel wordt in diverse
toeristenhotels de Herald Tribu
ne verkocht, de Europese uitgave
van de New York Times en de
Washington Post.
Sinds de censuur voor buitenland
se correspondenten werd afge
schaft onder wijlen partijleider
Chroesjtsjov, is het de eerste keer
dat er een aanklacht tegen Wes
terse verslaggevers is ingediend.
De afgelopen twee jaar hebben
diverse Russische kranten wel
verscheidene Amerikaanse cor
respondenten in Moskou ervan
beschuldigd ook voor de Ameri
kaanse inlichtingendienst CIA te
werken.
De twee beschuldigde Amerikanen
krijgen vijf dagen de tijd om in de
Amerikaanse of Russische pers
hun beweringen te rectificeren.
Merkwaardig is in dit verband,
dat een Russische rechter zou
moeten weten dat corresponden
ten niet de bevoegdheden heb
ben om daartoe te besluiten.Het
is ook opmerkelijk, dat niet de in
formanten maar de verslaggevers
aangeklaagd worden wegens las
ter.
Tijdens het proces in Moskou ver
scheen tot veler verrassing Gam
sakhoerdia zelf om te verklaren
dat zijn verklaring zo was opge
nomen als ze was uitgezonden.
Hij maakte van zijn optreden
verder gebruik om de tweede
Moskouse correspondent van de
New York Times, David Shipler,
te beschuldigen van het ver
spreiden van onjuiste informa
tie.
Volgens politieke waarnemers is de
aanklacht tegen de twee Ameri
kaanse correspondenten een van
de gevolgen van het huidige diep
tepunt in de relatie tussen Was
hington en Moskou. Andere ken
tekenen hiervoor zijn de moei
zame onderhandelingen tussen
beide supermachten over een
nieuw strategisch SALT-verdrag,
de stagnerende handel en de felle
perscampagnes over en weer. De
Russische machthebbers zijn
nogal ontstemd over Jimmy Car
ters campagne voor de mensen
rechten. Het is dan ook nauwe
lijks verwonderlijk, dat de om
streden opmerkingen van de
Amerikaanse VN-vertegenwoor-
diger Andrew Young over „dui
zenden politieke gevangenen in
de Verenigde Staten" gretig zijn
verwerkt in de Russische media.
De 'Baltimore Sun' zal geen rectifi
catie publiceren. Paul Banker,
directeur-hoofdredacteur van
het blad, zei dat de redactie van
mening is dat er geen rectificatie
in de Sun kan verschijnen van
een verhaal, dat 'juist en even
wichtig was'. Wel zal het blad de
boete betalen die zijn Moskouse
correspondent Harold Piper kan
krijgen wegens het niet publice
ren van de gevraagde rectificatie.
De 'Baltimore Sun' zal ook de
proceskosten - rond 1.700 dollar-
betalen.
Ook de New York Times zal geen
rectificatie publiceren. Het blad
verdedigt eveneens de deshetref-
fende berichtgeving van zijn cor
respondent.
Functionarissen van het Russische
persbureau Tass zijn op het Ame
rikaanse ministerie van buiten
landse zaken ontboden om te pra
ten over het lot van het Tass-kan-
toor in San Francisco, zo is giste-
KOEN CORVER
LONDEN (GPD) - Israël en Egypte zijn na hun eerste sa
menspraak sinds januari die bijna drie uur duurde weinig
verder gekomen dan een vraag en antwoord-dialoog over
de vredesvoorstellen die beide al hadden ingediend.
tn ÏZ°lïtj?^Chten V,ak^uur aanvang van de conferentie. Vlnr de Amerikaanse minister van buitenlands
y ance, zijn Egyptische collega Mohammed Kamel en de Israëlische minister Mosje Dajan.
ATHENE (GPD) - Een nieuwe uit
tocht uit de door aardbevingen
getroffen Noord-Griekse stad
Saloniki doet zich voor bij het
naderen van de 20ste juli. Dan is
het namelijk behalve de naamdag
van de profeet Elias ook volle
ADVERTENTIE
maan, en de twee sterkste schok
ken in mei en juni hebben ook bij
volle maan plaatsgehad Al enkele
dagen loopt in de stad het gerucht
dat het ergste nog moet komen en
dat dat in de nacht van 20 juli zal
gebeuren. Ook velen van hen die
in tenten in de stad vertoefden -
en die het door recente stortre
gens extra moeilijk hebben ge
kregen - slaan nu hun bivak op in
de dorpen daarbuiten. Geschat
wordt dat van de 650.000 inwo
ners nog hooguit 100.000 's nachts
daar vertoeven. Overdag echter
zijn de meeste winkels wel open
en de fabrieken functioneren
normaal.
Het is voor de autoriteiten onbe
gonnen werk deze nieuwe ge
ruchten tegen te spreken, vooral
na de ervaringen tussen de eerste
en de tweede grote beving. Van
de bevingen in juni zei men da
genlang dat het „metasismische"
(nabevings) verschijnselen gold
en dat de grote schok al geweest
was. Er werden toen zelfs straffen
gesteld op het verspreiden van
geruchten die tot paniek konden
leiden. De aardbeving van 20 juni
van 6,5 op de schaal van Richter,
die vijftig doden veroorzaakten,
bewees echter dat de experts ge
lijk hadden.
Daarna is het zowat elke dag tot
nieuwe bevingen -gekomen,
waarvan er een, 5,2 op de schaal
van Richter, nieuwe schade ver
oorzaakte. De laatste dagen is de
sterkte gezakt tot 2 a 3, maar daar
tegenover staat dat de seismogra-
fen hebben vastgesteld dat het
epicentrum van de bevingen de
stad dichter is genaderd en zich
nu nog maar vijftien kilometer
daar vandaan bevindt.
Er blijft de autoriteiten niets anders
over dan de zaak te laten voorbij
drijven. Pas als de 20ste juli rustig
is verlopen kan worden begon
nen aan het herstel van normale
verhoudingen in Griekenlands
derde stad (na Athene en Pireus)
waar in september de jaarbeurs
moet worden gehouden, en waar
circa 2000 flatgebouwen voor
nieuwe zullen moeten plaatsma
ken. Een particulier comité "Sa
loniki leeft" laat het er nu reeds
niet bij zitten en organiseerde
voor de volle maan-nacht een
grote pick nick op het centrale
plein van de stad.
Rijstoogst in
deel China
loopt gevaar
HONG KONG (Reuter) - De eerste
rijstoogst in de provincie Tsje-
kiang in het oosten van China
wordt door droogte en een hitte
golf bedreigd, zo heeft radio Pe
king gisteren bekendgemaakt.
Ruim zevenduizend plaatselijke
ambtenaren in Tsjekiang zijn
naar het platteland vertrokken
om er een droogtebestrijdingsac-
tie te leiden die is georganiseerd
door het provinciaal bestuur van
de communistische partij.
Radio Peking deelde verder mee
dat vliegtuigen uit Sjanghai zijn
gestuurd naar de aangrenzende
provincie Kiangsi, om er kunst
matig regen te verwekken,
waarmee al enig succes is ge
boekt.
De laatste Egyptische amendemen
ten daarop, door president Sadat
in Salzburg voorgelegd aan de Is
raëlische minister van defensie
Weizman, kwamen niet ter spra
ke.
Op een persconferentie na afloop
van de eerste gesprekszitting in
een landelijk hotel in het graaf
schap Kent, niet ver van het
zwaar bewaakte conferentiecen
trum in Leeds Castle, was duide
lijk dat Egypte zich op het stand
punt stelt dat Israël nu maar eens
over de brug dient te komen met
een reactie op de Egyptische
voorstellen. De Egyptische
woordvoerder omschreef de con
ferentie dan ook als „directe on
derhandelingen", terwijl zijn Is
raëlische tegenhanger weigerde
die omschrijving te aanvaarden.
Deze viel bij herhaling terug op
de formule dat beide partijen bij
een waren gekomen op uitnodi
ging van de Amerikaanse rege
ring en dat geen verdere ontwik
kelingen zouden kunnen plaats
hebben, tenzij er „bemoedigende
resultaten" werden bereikt.
Kloof
De Egyptenaar legde er verschei
dene keren de nadruk op dat Cai
ro wachtte op een „meer positie
ve reactie" van Jeruzalem. Men
kreeg dan ook de indruk dat de
Israëlische delegatie onder grote
re pressie staat dan de Egypti
sche om tot een doorbraak, hoe
klein dan ook, te komen. Te meer
omdat de Israëlische woordvoer
der zei dat er nog steeds een „gro
te kloof' bestond tussen beide
standpunten.
Beide woordvoerders zaten op de
persconferentie aan weerszijden
van de Amerikaanse zegsman
van het ministerie van buiten
landse zaken, Hodding Carter,
die manhaftig probeerde om een
goed gezicht te zetten bij de resul
taten van de eerste dag van ge
sprekken. Hij gebruikte uitspra
ken als: ..Beide partijen proberen
de verschillen van mening nader
te omschrjven" en „Beide partij
en zijn bezig om de gebieden van
overeenstemming uit te brei-
Vroedvrouw
Met andere woorden: het was dui
delijk dat de Verenigde Staten bij
deze conferentie optreden als een
vroedvrouw die handenwrin
gend bij de bevalling staat en
hoopt dat alles gezond en wel zal
aflopen. Dat was ook duidelijk te
merken uit de positie van de
Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken. Cyrus Vance,
die de conferentie opende, en na
de opening alleen af en toe het
gesprek in vruchtbare banen
probeerde te leiden. Behalve mi
nister Vance waren ook de Ame
rikaanse ambassadeurs in Egyp
te en Israël bij de besprekingen
aanwezig.
Na afloop van de persconferentie
zei de Egyptische woordvoerder
onomwonden tegen verslagge
vers die om hem heen drongen:
„Israël moet met verdergaande
voorstellen komen. De bestaande
Israëlische voorstellen zijn voor
Egypte absoluut onaanvaard
baar".
Het ziet er naar uit dat de bijeen
komst in Leeds Castle (de bewa
king ervan werd door minister
Mosje Dajan „overdreven" ge
noemd) geen vruchtbare i
initiatieven zal opleveren
dat de partijen kunnen
komen een tweede conferentie te
beleggen. Het is bekend dat Is
raël daar een voorstander van is
en minister Dajan heeft al laten
weten: Hoe eerder hoe beter. En
dat zal dan ook het belangrijkste
doel zijn geweest van Washing
ton om beide partijen in Enge
land aan één tafel te krijgen.
VIA DE TUNNEL
De Portugese politie is nog steeds op zoek naar 82 van de 124
ontsnapte gevangenen, die eerder deze week via een tunnel (foto
boven) uit de gevangenis braken.
Op de onderste foto klautert een politieman, die eens wou zien of
het inderdaad mogelijk was door het gat te komen, naar buiten.
MYSTERIE
Een raadselachtige sterfte onder bijen verontrust sinds enige tijd
de bevolking van Offenbach in Hessen. Honderden bijen, hommels
en andere insekten zijn sinds verleden week vrijdag dood aange
troffen. Dc meeste dode dieren werden onder linden gevonden.
Een woordvoerder van de plantsoenendienst van de stad verklaar
de dat de dode insekten voor onderzoek naar het instituut voor
bijenkunde van de universiteit van Stuttgart en een wetenschap
pelijk instituut voor kleine dieren in Celle in Nedersaksen gestuurd
zijn.
INPERKING
De sjah van Iran heeft zijn familie opdracht gegeven haar activiteit
in het zakenleven te beperken, vooral voor zover zij betrokken is bij
buitenlandse ondernemingen en transacties die in verband staan
met de Iraanse regering. Paleisfunctionarissen hebben dit gisteren
meegedeeld.
Leden van de keizerlijke familie mogen ook geen invloed meer
uitoefenen op het zakenleven en dienen zich te onthouden van elke
activiteit die niet te rijmen valt met hun status.
Deze besluiten van de sjah. die in Iran zelf niet openbaar gemaakt
zijn, zijn waarschijnlijk bedoeld om kritiek op de keizerlijke familie
te voorkomen, nu de sjah juist bezig is het volk meer te betrekken
bij het politieke leven.
Leiders van de oppositie in Iran hebben in privé-gesprekken met
de pers gezegd dat het volk ontevreden is over de beweerde zelfver
rijking van de mensen die aan de top staan.
ZEEHONDEN
Aan de Noordzeekust van de Westduitse deelstaat Sleeswijk-Hol-
stein leven volgens tellingen van het verbond voor bescherming
van in het wild levende dieren 1.800 zeehonden.
Twintig jonge zeehondjes, die hulpeloos in de Waddenzee rond
dobberden, zijn opgenomen in een verzorgingscentrum in Büsem.
Het aantal zeehonden aan de westkust van Sleeswijk-Holstein
neemt volgens het verbond toe. Sinds 1974 is in deze Westduitse
deelstaat een jachtverbod op zeehonden van kracht.
ADVERTENTIE
ontwikkelen
en afdrukken van uw
kostbare vakantiefoto's?
bij foto wamsteker goed en snel
if* foto a™29
wamsteker
Tel 071 120368
WELLINGTON, NIEUW-ZEE-
LAND (REUTER) - De Wereld
raad van Kerken heeft een
schenking van 85.000 dollar aan
guerrillastrijders in Rhodesië be
vroren vanwege de onoverzich
telijke situatie in dit land, ver
klaarde vandaag pastor Dwain
Epps in Wellington.
Epps zei dat de schenking aan de
Rhodesische bevrijdingsbewe
gingen onder beheer zou worden
gehouden tot de situatie duide
lijke was geworden.
"Het is absoluut niet duidelijk wie
wie in Zimbabwe doodt zei
Epps. De schenking zal niet wor
den overgemaakt alvorens de we
reldraad met zekerheid weet wie
de begunstigden zijn.
De Wereldraad van Kerken be
stemde vorig jaar 530.000 dollar
voor zwarte Afrikaanse bevrij
dingsbewegingen in het kader
van zijn "programma ter bestrij
ding van de rassendiscriminatie'.
"Ik suggereer niet dat het Patriotti
sche Front onschuldig is aan ex
cessen, aldus pastor Epps. "Maar
het is bepaald niet duidelijk aan
wie de jongste aanslagen op
blanke missionarissen en zende
lingen moeten worden toege
schreven.".
De Rhodesische regering en het Pa
triottische Front hebben elkaar
de moorden in de schoenen ge
schoven maar er is ook een derde
stem die ze toeschrijft aan rond
trekkende ex-vrijheidsstrijders
die zich van hun groeperingen
hebben losgemaakt
Premier Ian Smith van Rodesië
heeft gisteren op een persconfe
rentie gezegd, dat de zogenaamde
overeenkomst voor een interne
regeling in Rhodesië niet uitge
voerd kan worden als er niet een
wapenstilstand tot stand komt in
.de nu zes jaar durende guerrilla
oorlog in het land.
"Er
ervan naleven. Een ervan is, daf
er een einde aan de oorlog kont en
dat er vrede zal zijn, dat wij ver
kiezingen kunnen houden onder
omstandigheden waarbij er geen
sprake is van i intimidatie."
Volgens Smith zijn hij en zijn zwar
te collega's in de regering vastbe
sloten de overeenkomst té later\
functioneren. Maar de zwarten
waren verantwoordelijk voor het
tot stand brengen van een wa
penstilstand.
De op 3 maart getekende interne
overeenkomst sluit het in het bui
tenland vertoevende guerrilla-
verbond van het Patriottisch
Front uit, dat gezworen heeft, de
interne overeenkomst teniet te
doen.
Volgens de tot dusver bekend ge
maakte gegevens zijn 3.000 zwar
ten en 200 blanken aan de guer
rilla ten offer gev allen. Meer dan
een kwart van dit aantal is na 3
maart om het leven gebracht.
