Bezorgdheid om
processen tegen
SU-dissidenten
i si tiW
Teleurstelling
bij Sadat over
houding Israël
Polisario blij met coup
v
Als het zo'n lange
zomeravond is, dan kom je de
tijd prima door met kipsaté.
ITALIAANSE
PRESIDENT
GEEFT
PROBLEMEN
Politieke
situatie
Libanon
onzeker
DINSDAG 11 JULI 1978
MOSKOU (AFP/DPA/Reuter) - De Russische dissidenten Anatoli Sjtsjaranski en
Alexander Ginzboerg hebben gisteren ontkend schuldig te zijn aan het ten laste
gelegde. Dit is meegedeeld door familieleden die de processen bijwoonden.
,4r m
Sjtsjaranski staat in Moskou te
recht op beschuldiging van spio
nage, anti-Russische agitatie en
propaganda. Als de 30-jarige
computerdeskundige schuldig
wordt bevonden aan spionage,
verraad dus, kan hij ter dood
worden veroordeeld.
Een broer van Sjtsjaranski, Leonid,
zei dat zijn broer de 17 maanden
eenzame opsluiting goed heeft
doorstaan. Hij zag er goed uit en
was vol zelfvertrouwen.
In Kaloega, 200 km ten zuiden van
Moskou, wordt Alexander Ginz
boerg (41) berecht. Evenals
Sjtsjaranski behoort hij tot de
dissidente groep die de mensen
rechten verdedigt. Ginzboerg
wordt,beschuldigd van staatsvij-
andige agitatie, waarop maxi
maal tien jaar strafkamp plus vijf
jaar verbanning staat. Zijn vrouw
Irina, die het proces bijwoont,
vertelde tijdens de middagpauze
tegen verslaggevers dat haar man
er na 16 maanden gevangenschap
erg slecht uitziet. Hij was hele
maal grijs geworden en zag eruit
als een man van zestig.
In tegenstelling tot de familieleden
die zeiden dat beide beklaagden
alle schuld hadden ontkend, zei
het Russische persbureau Tass
dat zij enkele daden hadden be
kend maar deze niet als misdaden
beschouwden.
Als de gebruikelijke procedure
wordt gevolgd is de uitspraak
over een dag of vier, vijf te ver
wachten.
Sjtsjaranski's broer zei, dat er van
daag geen familie en publiek bij
het proces in Moskou aanwezig
,mag zijn. Er wordt dan gesproken
over zaken die de landsveiligheid
aangaan.
Vooral de zaak tegen Sjtsjaranski is
tot een proef voor de Ameri
kaans-Russische betrekkingen
geworden. In vele landen, waar
onder Amerika, Engeland, Israël,
West-Duitsland en Nederland
heeft men zijn ongerustheid uit
gesproken over de gang van za
ken.
Betogingen
Ongeveer honderd mensen hebben
gistermiddag een betoging ge
houden bij de Russische ambas
sade in Den Haag. De betoging
was georganiseerd door Amnesty
International en het solidariteits-
comité voor de joden in de Sov
jet-Unie. Ook in Amsterdam is
gisteren een protestbetoging ge
houden tegen de processen die in
de Sovjet-Unie zijn begonnen te
gen de Russische dissidenten.
Reacties
Twee Westeuropese communisti
sche partijen hebben gisteren ge
reageerd op de processen die in
de Sovjet-Unie worden gevoerd.
Het bestuur van de Franse com
munistische partij stuurde een
nota aan de ambassade van de
Sovjet-Unie in Parijs. Het eiste
hierin 'de vrijlating van Ginz
boerg en Sjtsjaranski en stopzet
ting van alle onderdrukkende
procedures en handelingen'.
De Spaanse communistische partij
heeft gisteravond stelling geno-
Betrekkingen
België-Zaire
worden beter
BRUSSEL (ANP) - De Belgisch-
Zairese betrekkingen, die vooral
de laatste weken tamelijk ge
spannen waren (Zaire dreigde
zelfs met het verbreken van de
diplomatieke betrekkingen met
België) lijken zich te normalise
ren. Gisteren werd in elk geval in
Brussel bekend dat de Belgische
minister van buitenlandse zaken,
Henry Simonet, binnenkort een
bezoek aan Kinsjasa zal brengen.
Dat bezoek zal waarschijnlijk
binnen tien dagen plaats hebben.
De woordvoerder van het Belgi
sche ministerie van buitenlandse
zaken drukte zich nog wel zeer
behoedzaam uit. Hij verklaarde
dat "de minister van buitenland
se zaken gunstig staat tegenover
dit initiatief' (een mededeling
van de Zaïrese president Moboe-
toe dat het "nuttig zou zijn als hij
zich persoonlijk te Kinsjasa kon
onderhouden met het hoofd vam
de Belgische diplomatie").
Inmiddels heeft ook het Zaïrese
persbureau meegedeeld dat de
Zaïrese eenheidspartij, de MPR,
na uitvoerig door president Mo-
boetoe te zijn ingelicht, besloten
heeft het incident tussen Zaïre en
België te sluiten.
men tegen de processen tegen
Sjtsjaranski en Ginzboerg. In een
verklaring noemt de partij deze
processen in strijd met de rech
ten van de mens en 'onverenig
baar met de socialistische idea
len'. Ook in andere landen is
scherp op de processen in de
Sovjet-Unie gereageerd. Jody
Powell, woordvoerder van presi
dent Carter, zei dat de Ameri
kaanse regering deze kwestie lie
ver niet wil betrekken op de ko
mende besprekingen over be
perking van de strategische be
wapening. Zij onderzoekt echter
wel andere aspecten van de be
trekkingen met Moskou. Zo heb
ben intussen Amerikaanse dele
gaties van wetenschappers en
milieudeskundigen hun voorge
nomen bezoek afgezegd.
„Naar onze overtuiging is dit soort
repressief optreden dat het gewe
ten van de gehele wereld kwetst,
een nederlaag. Niet voor hen die
voor de rechten van de mens ijve
ren maar wel een nederlaag en
een teken van zwakte bij die
krachten der verdrukking waar
tegen wij protesteren", zo ver
klaarde Powell.
De Britse premier James Callaghan
zei in het parlement: „Deze pro
cessen zijn een zware beproeving
voor de betrekkingen tussen de
Sovjet-Unie en andere landen"
Hij trok de vergelijking van de
processen uit de tijd van het be
wind van Josef Stalin.
De Israëlische regering en alle op
positiepartijen met uitzondering
van de communisten waren het
er gisteren over eens dat de Rus-
sische-autoriteiten de beschul
digingen tegen Sjtsjaranski en
andere joodse activiteiten moe
ten intrekken en hun de gelegen
heid moeten geven naar Israël te
emigreren.
Het Franse communistische
dagblad L'Humanité schrijft
vandaag dat het feit dat journalis
ten en buitenlandse waarnemers
de dissidentenprocessen niet
mogen bijwonen een twijfelach
tig licht werpt op de tegen hen
ingebrachte beschuldigingen.
„Des te meer omdat de beschul
diging van spionage daar in het
verleden algemeen werd ge
bruikt om onschuldigen te tref
fen", aldus L'Humanité.
Ongeveer 100 mensen protesteerden gisteren voor de Russische ambassade in Den Haag tegen de processen i
Sovjet-Unie. Onder de betogers bevonden zich de kamerleden Dankert, Van Kemenade, Brinkhorst, Terpstra e
rabbijn Soetendorp.
Alexander Giniboerg m
et zijn zoontje vó
ór hij werd gedetineerd.
WENEN (GPD) - De Egyptische
president Anwar Sadat heeft de
Israëlische verwerping van de
laatste Egyptische vredesvoor
stellen beschreven als een „bitte
re teleurstelling". Hij deed deze
uitlating onderweg van Wenen
naar Salzburg. Het afgelopen
weekeinde voerde de Egyptische
president in de Oostenrijkse
hoofdstad gesprekken met de Is
raëlische oppositieleider Simon
Peres, de voorzitter van de So
cialistische Internationale, Willy
Brandt en de Oostenrijkse
bondskanselier dr. Bruno Kreis-
ky. In Salzburg had hij gisteren
een onderhoud met Kurt Wald-
heim, secretaris-generaal van de
Verenigde Naties.
Aan het slot van de besprekingen in
Wenen werd een kort communi
qué uitgegeven dat alleen was
ondertekend door Willy Brandt
en bondskanselier Kreisky, maar
niet door de Israëlische opposi
tieleider Peres. In het uit vier
punten bestaande communiqué
wordt verklaard dat de oplossing
van het Midden-Oosten-conüict
alleen gevonden kan worden in
het doorgaan van rechtstreekse
onderhandelingen tussen Egypte
en Israël, het terugtrekken van de
Israëlische troepen uit de bezette
gebieden en de onvoorwaardelij
ke deelname van de Palestijnen
aan de vredesonderhandelin
gen.
De Israëlische oppositieleider Pe
res ontkende gisteren catego
risch dat zijn gesprekken met
president Sadat zijn geïnspireerd
door ambities in de toekomst een
verandering van de regering in
Israël te bereiken.
De Israëlische regering heeft op de
gesprekken tussen president Sa-
dat en oppositieleider Peres ern
stige kritiek geleverd. De Israëli
sche regering beschuldigt verder
de Socialistische Internationale
van een „anti-Israëlische" hou
ding. Peres wordt beschuldigd de
kant van de Socialistische Inter
nationale te hebben gekozen. Pe
res zelf verklaarde gisteren dat hij
hoopt dat de huidige Israëlische
regering in staat zal zijn het tot
een duurzame vrede in het Mid
den-Oosten te brengen.
Nieuw regime in Mauretanië
NOUAKCHOTT (ANP) - Hoewel het nieuwe militaire re
gime in Mauretanië zich nog niet duidelijk heeft uitge
sproken voor een of andere politieke koers, zijn er toch al
reacties uit het buitenland die kunnen wijzen op een be
paalde richting. Het "Frente Polisario", dat strijdt voor de
onafhankelijkheid van de Westelijke Sahara, liet in Al
giers weten verheugd te zijn met de coup en sprak de hoop
uit dat het nieuwe regime de belangen van het Maure-
taanse volk zou dienen en de "expansiepolitiek" van Ma
rokko te lijf zou gaan. In Marokko werd de staatsgreep in
Mauretanië "zeer ernstig" genoemd.
In een radio-uitzending vanuit de
hoofdstad Nouakchott maakten
de militairen bekend dat zij rond
zes uur gisterochtend de macht
hadden overgenomen en de zit
tende president Moktar Ould
Daddah evenals zijn kabinetsle
den onder huisarrest hadden ge
plaatst. Er is een "comité voor na
tionale wederopbouw" be
noemd. Als leider van de junta
wordt de stafchef van het leger,
de 43-jarige Mustapha Ould Sa-
lek, beschouwd. Hij was pas
sinds maart van dit jaar in func
tie. Hij zou een voorstander zijn
van een harde lijn en hij zou wei
nig politieke scholing hebben. De
militairen hebben het parlement
en de enige politieke partij, de
"Volkspartij" ontbonden. Er is
een avondklok ingesteld.
De militairen kondigden gisteren
aan "broederlijke en vriend
schappelijke banden met de bu
ren te herstellen", ook met het
volk van West-Sahara. In sommi
ge diplomatieke kringen werd
deze uitlating opgevat als een
uitgestoken hand naar het Poli
sario, dat zeer actief is in het ge
bied en zowel met Marokko als
met Mauretanië in staat van oor
log is.
Volgens sommige bronnen is de
militaire leiding samengesteld
uit linksgezinde officieren die de
Marokkaanse en Franse aanwe
zigheid in hun land minder op
prijs stellen. In de verklaring
voor de radio lieten de militairen
weten dat zij de 54-jarige presi
dent Moktar Ould Daddah, die al
17 jaar aan de macht was, hebben
afgezet omdat zijn regime cor
rupt was en een anti-nationale en
tegen het volk gerichte politiek
voerde.
ADVERTENTIE
Afrikaanse diplomaten in Brussel
menen dat het nieuwe regime
evenals het oude westers geo
riënteerd is en geen linkse poli
tiek voorstaat De nieuwe mach
thebbers zijn over hun ideeën
nog niet duidelijk geweest. De
militairen hebben verklaard zich
te houden aan de principes van
de rechten van de mens, de Ver
enigde Naties, de Arabische Liga
en de Organisatie van Afrikaanse
Eenheid. De junta zegt de veilig
heid van alle buitenlanders te ga
randeren met inbegrip van de
3.500 Fransen. Het regime wil
spoedig een nieuw kabinet vor-
Moktar Ould Daddah behoorde tot
de eerste Afrikaanse leiders na
het kolonialisme. In 1961 werd hij
president van een onafhankelijk
Mauretanië. De Franse kolonia
len hadden hem een tijdje naar
Parijs gestuurd om een "beetje
kennis op te doen". Daar bracht
hij het tenslotte tot advocaat.
Daarna moest hij zijn arme land,
met 1.3 miljoen inwoners, bestu
ren. De inkomsten komen vooral
uit de ijzerertsmijnen.
In 1976 kreeg Mauretanië te maken
met het probleem West-Sahara.
Spanje deed in dat jaar afstand
van het gebied en Marokko en
Mauretanië verdeelden onder
ling dit gedeelte in
Noord-West-Afrika. De bevol
king in de Westelijke Sahara was
echter helemaal niet gediend van
een Marokkaanse en Mauretaan-
se overheersing. Zij was allang
blij dat de Spaanse heersers ein
delijk vertrokken waren.
Er werd een bevrijdingsfront opge
richt onder de naam "Frente Po
lisario". Dit kreeg de steun van
Algerije en in mindere mate Li
bië. Marokko stuurde 9.000 mili
tairen naar Mauretanië om daar
het legertje van nog geen 10.000
man bij te staan. Desondanks
slaagden de querrillerros erin
successen te behalen. Zo zouden
in de afgelopen maand nog "421
vijandelijke soldaten" door het
Polisario gedood zijn. Ook
Frankrijk, als ex-koloniaal moe
derland van Mauretanië. kwam
tussenbeide en stelde de Maure-
taniërs bommenwerpers ter be
schikking in de strijd tegen de
vrijheidstrijders. Desondanks
kon het front niet worden uitge
roeid.
De Marokkaanse minister van
voorlichting, Mohamed Larbi
Khattabi, verklaarde gisteren dat
Marokko "niet kan accepteren
dat Algerije te veel te zeggen
krijgt in Mauretanië en zo Ma
rokko kan omsingelen". Algerije
heeft nog niet openlijk gerea
geerd op de machtwisseling in
Nouakchott en wacht kennelijk
op meer duidelijkheid.
De Mauretaanse industriëlem en
zakenlui lijken tevreden te zijn
met de coup in hun land. Zij had
den de afgelopen weken hun irri
tatie getoond over de politiek van
president Moktar Ould Daddah.
De directeur van de nationale
mijnbouwonderneming S. N. I.
M. verklaarde gisteravond dat hij
de militairen gefeliciteerd had
met hun actie en hij sprak de
hoop uit dat een liberale econo
mie gegarandeerd wordt. Ook
pleitte hij voor een oplossing van
het conflict in de westelijke Sa
hara.
ROME (UPI) - De nieuwe pre
sident van Italië, de socialist
Sandro Pertini, heeft de afde
ling terreurbestrijding van de
politie gisteren hoofdpijn be
zorgd door te weigeren de
veiligheid te zoeken van zijn
zwaarbewaakte officiële resi
dentie in het hart van het his
torische Rome.
Op zijn eerste 'werkdag' maakte
Pertini bekend dat hij en zijn
tweede vrouw, Carla, (57) niet
van plan waren naar het Qui
rinaal te verhuizen, maar dat
zij in hun appartement 100
meter verder aan de via Delia
Stamperia zouden blijven.
Rond dit woonblok zullen spe
ciale wachten moeten worden
geplaatst en hij zal twee keer
per dag van zijn huis naar het
Quirinaal moeten worden be
geleid. Ook voor zijn vrouw
zullen speciale maatregelen
moeten worden genomen
daar zij te kennen heeft gege
ven dat zij haar functie als
psychologe zal blijven uitoe
fenen en geen openbare taken
zal vervullen.
Zijn besluit toelichtend zei het
nieuwe staatshoofd dat hij
thuis veel favoriete dingen
heeft die hij niet graag wil op
geven.
BEIROET (AFP/UPI) - Terwijl de
situatie in de christelijke en mos-
limwijken in Beiroet gisteren
minder gespannen werd duurt de
onzekerheid op het politiek vlak
nog onverminderd voort. Presi
dent Elias Sarkis heeft nog steeds
geen besluit over zijn eventuele
aftreden genomen. De leider van
de falangistische partij, Pierre
Gemajel, die gisteren door het
staatshoofd werd ontvangen, zei
dat Sarkis er aan herinnerd had
dat hij 'door een collectieve Ara
bische en internationale wil tot
president was gekozen. Als alle
aanwezige partijen mij vragen te
regeren, dan zullen zij concreet
de beloften moeten houden die
zij deden om mij te steunen'. Ge
majel zei bereid te zijn president
Sarkis geheel te steunen.
Van zijn kant deed oud-president
Chamoun, leider van de nationale
liberale partij, opnieuw een aan
val op Syrië dat hij ervan be
schuldigde in het gebied op te
treden als instrument van de
Sovjet-Unie. Hij zei voort dat Is
raël het risico liep op zijn beurt
het slachtoffer van de Russische
plannen te worden als het bleef
steunen op de 'domme politiek'
van de V.S.
Op diplomatiek niveau werd mel
ding gemaakt van de komst van
de Saoedische minister van bui
tenlandse zaken, prins Saoedi al
Faisal, naar Damascus ter be
spreking van de toestand in Li
banon. Zondag bezocht diens
ambtgenoot van Koeweit, sjeik
Sabah al Achmed al Jaber as Sa-
bah, Damascus waar hij de ge
beurtenissen in Libanon besprak
alvorens naar Beiroet te vertrek
ken.
VADER VAN
ROCKEFELLER
VERONGELUKT
NEW YORK (Reuter/AFP) - John
D. Rockefeller III, oudste lid van
een der rijkste families in de Ver
enigde Staten, is gisteravond bij
een verkeersongeval om het le
ven gekomen. De 72-jarige vader
van de gouverneur van West-Vir
ginia zat in een door zijn secreta
ris bestuurde auto die bij het
landgoed van de familie in Po-
cantico Hills, in de staat New
York, in botsing kwam met een
ander voertuig.
John Rockefeller III was een klein
zoon van de oliemagnaat John D.
Rockefeller, stichter van Stan
dard Oil.
t John D. Rockefeller III.
"Zelfmoord" Een zwarte gedeti
neerde is om het leven gekomen
nadat hij uit een raam van een ge
bouw in Port Elizabeth was ge
sprongen. In het gebouw is onder
meer een bureau van de Zuid-
afrikaanse veiligheidspolitie ge
vestigd. Een hoge politiefunctio
naris, die dit gisteren bekend
maakte, zei dat de man zelfmoord
had gepleegd. Hij wilde diens
identiteit niet onthullen. Het was
de vierde maal dat een zwarte ar
restant in dit gebouw zelfmoord
pleegde, waar ook de zwarte acti
vist Steve Biko werd verhoord.
Biko overleed later aan verwon
dingen die hem door zijn onder
vragers zouden zijn toegebracht.
WENEN (GPD>- Berichten dat de
Oostenrijkse regering de door-
voerbelasting voor het zware
wegverkeer over Oostenrijks
grondgebied drie maanden heeft
uitgesteld zijn onjuist. De rege
ring kan een dergelijk uitstel
nooit geven omdat de maatregel
wettelijk is vastgelegd door het
parlement, aldus een woord
voerder van het Oostenrijkse mi
nisterie van financiën.
Om na het beëindigen van de blok
kade door de vrachtwagenchauf
feurs vertraging in het verkeer
van en naar Oostenrijk zo veel
mogelijk te voorkomen - mede in
het belang van het toeristenver
keer - heeft het ministerie van fi
nanciën in een circulaire aan de
douane meegedeeld dat de eerst
komende dagen vrachtwagens
zouden kunnen worden doorge
laten zonder dat belasting wordt
geheven. In de circulaire wordt
bij de beambten aangedrongen
deze week de belastingformali
teiten snel af te doen.
Aan de belangrijke grenspassages
langs de Oostenrijkse grens helt
de Oostenrijkse douane in volle
omvang de extra vervoerbelas-
ting en brandstofaccijns, zo is de
E VO, de organisatie van het eigen
vervoer en verladers, gebleken
uit een telefonische bliksèmen-
quéte.
Intussen heeft deze week een dele
gatie van de internationale weg-
vervoer-unie (1RU). waarin ook
de Nederlandse organisaties van
het vervoerend en verladend be
drijfsleven zijn vertegenwoor
digd. in Wenen een gesprek met
regeringsfunctionarissen over de
fel gekritiseerde belastingmaat
regelen.
