\erscheidenheid ook in
GerefKerken een feit
Langerijs opnieuw
leider zesdaagse
Kerk maakt van
nood een deugd
Asselbergs in Lisse
meteen uitgeschakeld
i-mumi'ii
Kamper rector over doorbraak uit isolement
Humanisten breiden
bejaardenzorg uit
Recordhouder Jonty Skinner stopt met zwemmen
DINSDAG 11 JULI 1978
Ook in de Gereformeerde Kerken, in grootte de tweede
reformatorische kerk in ons land, is de verscheidenheid
een feit geworden. Het isolement, dat lange tijd in deze
kerk een sterke homogeniteit waarborgde, is doorbroken
en de deuren en ramen zün steeds verder opengegaan.
Professor Klaas Runia, rector van
de theologischë school van deze
kerken in Kampen, die hierover
in het laatste nummer van Cen
traal Weekblad schrijft, heeft
daar zeker vrede mee, maar voor
hem blijft de vraag wel klemmen
tot hoe ver je met dit alles kunt
gaan. Als er grenzen zijn, waar
liggen die dan?
Runia merkt op dat verscheiden
heid op zichzelf geen nieuw ver
schijnsel is. Het heeft zich in alle
tijden voorgedaan. Je ziet het niet
altijd omdat in bepaalde tijden de
eenheid zo sterk op de voorgrond
staat dat de verscheidenheid er
als het ware achter schuil gaat.
Maar dat is dan wel een "gevel"
Hetzelfde licht
In de Middeleeuwen byvoorbeeld
stond de eenheid sterk voorop.
Toch was er een enorm verschei
denheid, getuige al de verschil
lende geestelijke orden, die alle
maal hun eigen theologie en
van vroomheid hebben.
Nog sterker ook onder de schrij
vers van het Nieuwe Testament
kwam het verschijnsel voor. Er
zijn niet voor niets evangeliën. De
eerste drie lijken op elkaar, maar
zijn degelijk verschillend in de
accenten die zij leggen. En als
men het vierde (dat van Johan
nes) erhaast legt, krijgt men nog
weer een ander beeld.
Men heeft dit wel vergeleken met
een gebrandschilderd raam. Dat
bestaat uit stukken glas van al
lerlei kleur en vorm, die alle het
binnenvallende licht op telkens
andere manier doorgeven, maar
het is wel steeds hetzelfde licht
dat erdoorheen schijnt.
Zo komt Prunia bij zijn stelling
dat de verscheidenheid grenzen
heeft en dat ze alleen te verdedi
gen valt als ze een verscheiden
heid binnen de eenheid is.
Verleiding
Toen na verloop van tijd moest
worden vastgesteld welke boe
ken in het Nieuwe Testament
konden worden opgenomen, had
de kerk een betrekkelijk ruime
keus. Er waren langzamerhand
heel wat geschriften over Jezus in
omloop. Maar de kerk heeft al
leen die geschriften aanvaard
Jezus duidelijk naar vo
ren komt als het beslissende
heilshandelen van God.
Het lijkt prof. Runia dat dit ook nu
nog geldt. Verscheidenheid, zegt
hij, is iets prachtigs, ook voor de
kerk, maar er moet wel een ge
meenschappelijk centrum zijn.
Er is telkens weer de verleiding
een eigen systeem op te zetten
waarin wel een plaats is voor Je
zus Christus, maar niet de beslis
sende plaats.
Zo'n systeem kan allerlei 1
aannemen. Een "confessioneel"
systeem bijvoorbeeld, waarin het
dogma meer centraal staat. Runia
gelooft niet, dat dit vandaag de
verleiding voor de kerk is. Die ligt
naar zin mening meer in de rich
ting van een „politiek systeem"
Beneden de maat
Men wijst dan op Jezus' omgang
met de armen en verachten op
zijn scherpe woorden tegen de
rijkdom. Dat zijn zeer belangrijke
gegevens in het Nieuwe Testa
ment. Elke politieke visie die de
ze gegevens niet serieus neemt
blijft beneden de "christelijke"
maat. Maar als de betekenis van
Jezus daarin opgaat, dan blijven
we, aldus Runia, op onze beurt
ver beneden de maat van het
evangelie zelf. Want volgens het
hele Nieuwe Testament zijn kruis
en opstanding beslissend. In het
kruis had de verzoening met God
plaats en de opstanding betekent
de verlossing uit de greep van de
"machten": zonden, duivel en
dood.
Beslissend is of de kerk op de lijn
van de apostelen staat. Met op
zet zegt Runia: "Op de lijn". We
hoeven de dingen niet precies zo
te zeggen. Onze situatie is an
ders. We leven in 1978. Ook de
problemen zijn anders. Maar de
centrale boodschap van het
evangelie is nog steeds dezelfde.
En daar ligt de eenheid.
De humanistische Stichting
voor Huisvesting Bejaar
den zal binnenkort een
functionaris aanstellen
voor de bundeling en ver
der uitbouw van de
geestelijke verzorging in
haar tehuizen. Ook buiten
deze huizen zijn hier en
daar al "raadslieden"
werkzaam. In totaal ken
nen nu twaalf tehuizen
humanistische geestelijke
verzorging.
In het tijdschrift "Humanist"
noemt de gepensioneerde hoofd
raadsman C. H. Schonk het sta
tistisch peilen van de behoefte
aan deze geestelijke bijstand een
"zinloze zaak". Volgens Schonk
levert een enquête over de vraag
of men belangstelling heeft voor
geestelijke verzorging geen juist
beeld op.
Geestelijke problemen en behoef
ten zijn namelijk lang niet altijd
duidelijk. Ze kunnen ook worden
verdrongen. Pas een "voorzich
ting en eerbiedig aanbod van
hulp" maakt de betrokkenen
duidelijk dat zij hulp nodig heb
ben.
AARLANDERVEEN - Wie
naar voorbeelden zoekt om
aan te tonen hoe betrekke
lijk "kerkmuren" kunnen
zijn en hoe kunstmatig ze
vaak in stand worden ge
houden, moet eens nagaan op
welke manieren plaatselijke
kerken elkaar tegenwoordig
helpen om uit de vakantie
moeilijkheden te komen.
Vooral de collectieve uit
tocht van preekbevoegden
plaatst legio kerken voor de
onmogelijkheid het gewone
kerkdienstenrooster te
handhaven, waarbij dan nog
komt dat door de algehele
volksverhuizing ook het
kerkbezoek naar een diepte
punt zakt.
Om de achterblijvenden toch
van het nodige geestelijk
voedsel te kunnen voorzien,
worden voooral in het her
vormde en gereformeerde
kamp de deuren wijd naar
elkaar open gezet. Er is dan
ineens een geweldige ople
ving van gemeenschappelij
ke diensten te bespeuren. De
kracht van de eenheid mag
het een tijdje winnen van de
macht van historie en tradi
tie.
Opvallend is hoe ze in Aarlan-
derveen van de organisato
rische nood een interkerke
lijke deugd maken. Daar zijn
in deze periode alle kerk
diensten samen. De ene zon
dag blijft de hervormde kerk
dicht en gaat in de gerefor
meerde kerk twee keer een
gereformeerd predikant
voor, en de volgende zondag
is dat andersom.
Moeilijk
"Dat is", aldus ds. Wolthaus,
"niet alleen het resultaat
van vrijwillige samenwer
king in de laatste jaren, maar
ook een onvrijwillige nood
zaak. Vorig jaar bleek het
heel moeilijk voor deze we
ken predikanten te vinden.
We mogen dankbaar zijn dat
de omstandigheden ons le
ren intensiever met elkaar
om te gaan".
Er is afgesproken dat ieder
zich houdt aan de regels van
het huis dat aan de beurt is.
Dat wil onder meer zeggen
dat de gereformeerde
avonddienst gewoon om half
7 en de hervormde om 7 uur
begint en dat ook het collec-
terooster niet wordt gewij
zigd.
Ds. Wolthaus, de hervormde
predikant van Aarlander-
veen, heeft zijn mensen op
geroepen om "deze uitgele
zen kans om samen voor
Gods aangezicht te verschij
nen" niet te laten voorbij
gaan. "God geeft pas meer
mogelijkheden als wij eerst
de mogelijkheden die er nü
zijn gebruiken".
Een straat in het Amsterdamse Nieuio-Zuid is genoemd naar de twee jaar geleden overleden rabbijn Jacob
Soetendorp. De zonen van de rabbijn, Awraham (links) en David, woonden vorige week de onthulling van het
naambordje door een kleindochtertje bij. Dr. Jacob Soetendorp is meer dan twintig jaar leider geweest van de
Liberaal Joodse gemeente in ons land.
van wat geestelijke verzorging is
en kan betekenen. Vooral rand
en buitenkerkelijken hebben nog
geen idee van wat humanistische
geestelijke verzorging is.
Diskrediet
"Wij humanisten, maar ook mo
derner denkende christenen, zit
ten met een erfenis van een op
dringerige, evangeliserende
geestelijke verzorging uit het
verleden van de kerken waardoor
de geestelijke verzorging in het
algemeen in diskrediet is ge
bracht. Daarom zullen vele be
trokkenen nee zeggen op zo'n
enquêtevraag, en bij vele bestu
ren en directies leven dezelfde
negatieve beelden".
Een derde reden waarom de
geestelijke verzorging naar de
achtergrond is gedrongen betreft
de secularisatie (ontkerkelijking)
en het oprukken van andere
vormen van hulpverlening, zoals
de psychologie, de psycho-thera-
pie, de psychiatrie en het maat
schappelijke werk. Daardoor is
men over het hoofd gaan zien dat
de fundamentele levensvragen
van geestelijke aard zijn en nauw
samenhangen met de algemene
levensovertuiging.
De heer Schonk komt tot de
conclusie dat de behoefte alleen
kan worden afgeleid uit de reac
ties op een beschikbaar aanbod.
Als er bijvoorbeeld in zieken
huizen, justitiële inrichtingen
en de krijgsmacht zo'n aanbod
is, blijkt daar flink gebruik van
te worden gemaakt.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: beroepen te
Katwijk aan den Rijn A. F.
Troost Asperen; bedankt voor
Leerdam P. D. de Bruijn Opijnen.
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Waarder P. Kuizenga
Delden. Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt; aangenomen naar
Pernis kandidaat A. van der Sloot
Kampen, naar Harkstede - Over-
schild kandidaat J. van de Wete
ring Zwolle; bedankt voor Voor
burg C. Stam Burlington (Cana
da.) Chr. Gereformeerde Ker
ken: aangenomen naar 's Gra
venmoer kandidaat J. Groenleer
Apeldoorn; bedankt voor Am
sterdam-Noord J. C. L. Starre-
veld Delft, voor Middelburg G.
Bijkerk Enschede. Gerefor
meerde Gemeenten: bedankt
voor Amsterdam-Noord en voor
Enschede A. Hofman Scheve-
ningen, voor Klaaswaal R. Boog
aard. Leiden.
Baptistengemeenten: bedankt
voor Lemmer G. Bosveld Mun
tendam.
WADDINXVEEN - Hans Langerijs
heeft opnieuw de leiding geno
men in de Zes van Rijn en Gou
we, de eerste wielerzesdaagse op
de weg voor professionals. Lan
gerijs legde gisteren in Waddinx-
veen beslag op de vierde plaats in
een criterium over honderd ki
lometer en passeerde in het klas
sement zijn ploeggenoot Herman
Ponsteen, die geen punten wist te
vergaren. De ronde van Wad-
dinxveen (na Gouda en Nieuw
koop de derde koers die meetelt
voor dr zesdaagse) werd overi
gen j gewonnen door de neo-prof
Bert scheunemann uit Veendam.
Scheunemann, onlangs zesde tij
dens de nationale wegkampioen-
schappen, ontsnapte al vroeg in
de wedstrijd uit het peloton, sa
men met Adri van Hou welingen.
Het tweetal liep langzaam meer
zeker weg van de massa en nam
halverwege een ronde voor
sprong op alle renners.
Uit dat peloton demareerden ver
volgens nog eens twee rijders, die
er in zouden slagen om weg te
blijven. Hans Langerijs, de win
naar van Gouda, kreeg Martin
Havik met zich meer. Ad Gevers,
ex-wereldkampioen bij de ama
teurs, probeerde nog aansluiting
te vinden, maar moest al snel ca
pituleren. Vooral toen Oranje
truidrager Herman Ponsteen zich
met de zaken ging bemoeien.
Langerijs en Havik veroverden
een voorsprong die lang schom
melde rond de dertig seconden,
maar konden de twee leiders ech
ter niet meer achterhalen.
Bij het ingaan van de laatste ronde
sprong Adri van Houwelingen
weg bij de Scheuneman en zag
het er naar uit dat voor de derde
achtereenvolgende maal een
coureur uit de Harings-ploeg de
winst zou opeisen. Scheuneman
bundelde echter nog eenmaal
zijn niet geringe krachten, ach
terhaalde Van Houwelingen en
doorbrak daarmee de suprematie
van de Harings-ploeg. Want in de
sprint bleek hij duidelijk de
sterkste. In de strijd om de derde
en vierde plaats moest Langerijs
buigen voor Martin Havik, maar
hij kon tevreden zijn met de her
nieuwde toppositie in het alge
meen klassement.
Daarin heeft Langerijs nu een voor
sprong van vier punten op Leo
van Vliet uit Honselersdijk, Van
Vliet, die in zijn amateurtijd zeer
succesvol was en normaal in
dienst van Joop Zoetemeld rijdt,
gaat duidelijk gebukt onder de
overmacht, maar slaagt er als
eenling in een vooraanstaande
positie in te nemen. Gisteren ein
digde hij als zevende, vlak achter
Cees Priem en Ad Gevers.
Priem overigens, die uitstekend
koerst, kan de Oranje-trui nu al
vergeten. Omdat hij in de eerste
'étappe' in Gouda van de fiets
stapte heeft de jury hem uit het
klassement - waarin hij de zesde
plaats zou innemen - gestoten.
Dat geldt eveneens voor Jan
Krekels en Jan Hordijk.
De regionale favoriet Kees van der
Wereld uit Nieuwkoop reikte in
Waddinxveen naar een zeven
tiende plaats.
Dames
winning op voor Truus van der
Plaat uit Geldermalsen. Het was
haar vierde zege in successie en
tiende in totaal van dit seizoen.
Van der Plaat raakte een paar
honderd meter voor de finish los
van de grote groep, waarin Els
van Leeuwen uit Lisse naar een
fraaie tweede plaats sprintte.
Connie Lelieveld uit Noorden
werd derde en de Alphense Wil
Buitelaar kwam op de negende
plaats terecht van een oninteres
sante koers, waarin Keetie van
Oostenhage ontbrak.
Uitslagen:
Profkoers Waddinxveen: 1. Bert
Scheuneman, 2. Adri van Hou
welingen, 3. Martin Havik, 4.
Hans Langerijs, 5. Ces Priem, 17
Kees van der Wereld.
Dames Waddinxveen: 1. Truus van
der Plaat (Geldermalsen), 2. Els
van Leeuwen (Lisse), 3. Connie
Lelieveld (Noorden).
Algemeen klassement zesdaagde
na drie dagen: Hans Langerijs 36
pnt., 2. Leo van Vliet 32,3. Martin
Havik 29,4. Herman Ponsteen 29,
5. Johan van der meer 26.
WIM VAN WANROOY Hans Langerijs.
LISSE - In de eerste ronde
van het tennistoernooi te
Lisse deed zich gisteren
meteen al een grote ver
rassing voor. John Assel
bergs, vorig jaar nog fina
list in het bloembollen
dorp, kwam dit keer niet
eens door de eerste schif
ting.
Cornel Schrama zorgde voor die
surprise. Vooral in de derde set
domineerde Schrama volledig.
Asselbergs sloeg in de slotfase
geen bal meer goed: 4-6, 6-4 en
6-1.
Jurgen Peters had niet eens drie
sets nodig om door te dringen tot
de tweede ronde. Van der Stadt
kon na 2-6, 1-6 zijn spullen weer
inpakken.
De geplaatste spelers kwamen gis
teren nog niet aan de bak. De
volgorde van plaatsing is: Peter
Pauwels, Marinus Boorshooft,
John Visbeen en Hans Oortbres-
ser. Laatstgenoemde komt niet
uit deze streek, maar is woonach
tig in Groningen. Bij de dames
staan Maureen Meyer en Dijkstra
Het C-toernooi belooft, althans bij
de heren, een bijzonder span
nende aangelegenheid te wor
den. Dijkman voert de lijst aan,
gevolgd door Giberius, Grimber
gen en Ruijsenaars. Bij de dames
zijn Nienke Ebbens en Annemie-
ke Cats als nummers één en twee
gekwalificeerd. Nienke Ebbens
kwam gisteren al aan bod en liet
zien niet voor niets zo hoog ge
waardeerd te zijn. Met 6-1, 6-0
pakte zij N. Pannekoek, toch een
geroutineerd speelster, volledig
in. Annemieke Cats had heel wat
meer moeite om haar plaatsing
waar te maken. Tegen Paula Berg
kwam zij regelmatig in moeilijk
heden. Pas in de derde set kon de
jeugdige speelster van de Leid-
sche Hout de weerstand van haar
clubgenote breken. De cijfers:
6-3, 6-7, 6-0.
Bij de heren in C werd een fel ge
vecht geleverd tussen Dick van
der Meer en Hans Olivier. Van der
Meer toonde zich in de derde set
op het kritieke moment de betere
speler. Met 7-5 won hij tenslotte.
In de D-sectie is Rick Warmerdam
door de toernooileiding als eerste
geplaatst. Bij de dames voert Ti
neke Hoefnagels de lijst aan. Ex-
LOS ANGELES - De snelste
zwemmer ter wereld zwemt niet
meer. Jonty Skinner, de 24-jarige
Zuidafrikaan die in de Verenigde
Staten woont, studeert en traint,
heeft een punt achter zijn zwem
mersloopbaan gezet. Enige we
ken na de Olympische Spelen
van Montreal, waaraan hij we
gens uitsluiting van Zuid-Afrika
niet kon meedoen, zwom Skinner
de 100 meter vrije slag in 49.44
seconden, een record dat tot nu
toe alle aanvallen heeft weer
staan. Skinner zal dus niet mee
doen, indien hem dat was toege
staan, aan de wereldkampioen
schappen in West-Berlijn. Daar
entegen heeft de Amerikaan Jim
Montgomery, die als eerste
zwemmer onder de 50-seconden
dook tijdens zijn "gouden" race
in Montreal, de training hervat en
zal wel starten in west-Berlijn, al
thans, indien hy erin slaagt zich
bij de komende selectiewedstrij
den in de Verenigde Staten te
kwalificeren.
Het is vrijwel zeker dat het vierde
toernooi om de wereldtitels in
zwemmen, waterpolo, schoon-
springen en kunstzwemmen zal
worden gehouden in 1982 in San
ta Barbara in Californië. Santa
Barbara is de enige kandidaat. Op
het Pina-congres, dat tijdens de
wereldkampioenschappen in
West-Berlijn wordt gehouden,
komt ook een voorstel ter tafel
voor de instelling van wedstrij
den om een wereldbeker.
Van 13 tot en met 16 juli neemt
het Nederlands waterpolozeven-
tal deel aan het achtlandentoer-
nooi in de Westduitse stad Hei-
denheim. Hongarije, dé Socjet-
Unie, Joegoslavië, Roemenië,
Italië, Spanje en gastheer West-
Duitsland zijn in die vier dagen
de tegenstander van het Oranje
team. Voor Nederland treden de
volgende spelers aan: Boegscho-
ten, Varkevisser, Nieuwenhuizen
en Blikslager (HZC/de Robben),
Buunk, Stroboer, Van Es en Ke-
man (AZC), Misdorp, Midden
dorp en Van Mil (Zian/Vitesse),
Aantjes (Zwemlust/Den Hom
mel, en Eelco van Schaik ('t IJ).
De ploeg wordt begeleid door
coach Ivo Trumbic. Ab Eylander
heeft bedankt als lid van de selec
tie voor het wereldkampioen
schap, dat van 18 t/m 28 augustus
in West-Berlijn wordt gehouden.
Tot het eind toe gaf hij Gerritsen
uitstekend partij maar met 9-7
ging hij tenslotte ten onder.
Henson niet
naar Sparta
ROTTERDAM - Het is nu zeker dat
de Brit Philip Henson niet terug
keert bij Sparta. Telefonisch liet
de middenvelder, die Sparta zo
graag had willen houden, dit aan
penningmeester Bouwer vanuit
Londen weten. Bouwer heeft
trainer Petescu inmiddels al wel
verzekerd dat er een echte mid
denvelder wordt aangetrokken
nu ook Frank Weerdenburg weer
in het ziekenhuis is opgenomen.
Een ander probleem bij Sparta
vormt linksbuiten Arie van Sta
veren. FC Twente, dat de Noor
Thoresen op de rechterflank wil
posteren, is geïnteresseerd in de
snelle linksbuiten, die gisteren
met zowel het Twentse als het
Rotterdamse bestuur sprak, zon
der dat er overigens een beslis
sing viel.
Geschorst
In navolging van de Schotse voet
balinternational Willie Johnston,
die na de wedstrijd tegen Peru
tijdens het toernooi om het we
reldkampioenschap voetbal in
Argentinië op het gebruik van
doping werd betrapt, heeft de
Schotse voetbalbond ook Don
Masson voor het leven geschorst.
Na het bekend worden van het
enige dopingschandaal in Argen
tinië, verklaarde Masson tegen
over diverse Britse dagbladen,
dat hij voor de wedstrijd tegen
Peru evenals Johnston het pres-
tatieverhogende preparaat "fem-
camfamine" tot zich had geno
men.
