Spanning stijgt
na dreigement
president Sarkis
Chaos bij grens
in Oostenrijk
is nu compleet
NAAST HET NIEUWS
Vredesbeweging Noord-Ierland weer in opspraak
Israël waarschuwt Syrische regering
A ftreden Libanees uitgesteld
Amnesty:
'Martelen
in Oeganda
neemt toe'
VRIJDAG 7 JULI 1978
JERUZALEM (GPD) - Israël heeft
Syrië gewaarschuwd tegen de
slachtpartij die het Syrische leger
aanricht onder de christelijke be
volking van Beiroet. Zowel mi
nister van defensie Weizman als
de directeur-generaal van het
kantoor van de minister-presi
dent, Ben Elisar, waarschuwden
Syrië dat Israël niet zal dulden
dat de christenen in Libanon
worden afgeslacht, maar zij wil
den beiden niet ingaan op vragen
of Israël militair ingrijpen over
weegt.
„Israël volgt de gebeurtenissen
nauwlettend", was het antwoord,
dat heel letterlijk bedoeld was,
want rond het middaguur vlogen
Israëlische vliegtuigen laag over
Beiroet, hetgeen - bij hoge uit
zondering - door de legerwoord-
voerder werd bevestigd.
Het hoofd van de militaire inlich
tingendienst, generaal Gazit, zei
gistermiddag op een persconfe
rentie, dat de christenen in Bei
roet nog slechts enkele uren, op
zijn hoogst enige dagen stand
kunnen houden tegen de Syri
sche overmacht van 20.000 solda
ten die over 200 tanks beschikken
en de afgelopen dagen 400 doden
onder de christenen hebben aan
gericht. Generaal Gazit zei, dat
het doel van de Syrische actie is
om de christelijke militaire
macht in Libanon voorgoed te
breken.
In militaire kring wordt een derge
lijke ontwikkeling als bijzonder
gevaarlijk beschouwd voor Is
raël, zeker op langere termijn.
Het wegvallen van de christenen
als politieke en militaire factor in
Libanon doet de balans door
slaan ten gunste van Syrië, de
linkse strijdkrachten en de Pale
stij nen, met als bijna onvermij
delijk gevolg Syrische aanwezig
heid langs de Israëlisch-Libanese
grens.
Israël verkeer in een groot dilem
ma. Er bestaat met Syrië een stil
zwijgende afspraak die inhoudt
dat Syrië ten noorden van de ri
vier de Litani zijn gang kan gaan,
terwijl het Syrische leger zich
niet ten zuiden van de Litani in
zuid-Libanon vertoont. Israël
heeft meerdere malen laten we
ten het overschrijden van die ro
de lijn - de rivier de Litani - als
een reden tot oorlog te beschou
wen. Door de aanval op de groot
ste concentratie van christenen
in Libanon - volgens Israëlische
gegevens - heeft Syrië de rode
lijn weliswaar niet overschreden,
maar dreigt volgens de militaire
zegslieden de strategische toe
stand in Libanon een direct ge
vaar voor Israël te worden, te we
ten de verandering van Libanon
in een confrontatiestaat.
Minister van defensie Weizman zei
dan ook, dat de escalatie van de
oorlog in Libanon Israël ertoe
verplicht zijn algehele houding
ten aanzien van dat land te her
zien. Ook was Weizman van me
ning dat de gebeurtenissen in Li
banon van invloed zijn op de vre
desonderhandelingen, gezien de
risico's die een vijandige Libane
se grens voor Israël inhou
den.
Voor het eerst heeft Israël het nu
rechtstreeks opgenomen voor de
christenen in noord-Libanon.
Vooralsnog is Israël met een
reeks waarschuwingen begon
nen en een internationaal diplo
matiek offensief om de Syrische
acties tegen de christenen te
stoppen. Alle woordvoerders
zeiden dat over vergaande maat
regelen, inclusief militaire actie,
de regering nader moet beslis-
Het lijkt vooralsnog niet waar
schijnlijk dat Israël het op een
militaire confronatie met Syrië
zal laten aankomen, zo kort nadat
het Israëlische leger zuid-Liba
non heeft ontruimd. Maar meer
dan eens heeft de Israëlische re
gering zich garant gesteld voor de
christelijke bevolking van zuid-
Libanon. En zonder een christe
lijke factor van betekenis in
Noord-Libanon hebben de door
Israël gesteunde enclaves iri
zuid-Libanon geen toekomst.
Zeker niet als Syrië de regering
Twee Syrische soldaten van de Arabische vredesmacht hebben zich geïn
stalleerd nabij het postkantoor van Beiroet.
van Libanon zal dwingen om een
overeenkomst te sluiten waarbij
de christelijke milities in zuid-
Libanon ontbonden worden en
het Syrische leger de bevoegd
Vietnam wil
normale
betrekkingen
met de V.S.
TOKIO (REUTER) - De Viet
namese onder-minister van
buitenlandse zaken, Phan
Hien, heeft Japan meege
deeld dat Hanoi bereid is de
betrekkingen met Washing
ton zonder voorwaarden
vooraf te normaliseren. Dit
heeft het Japanse ministerie
van buitenlandse zaken giste
ren meegedeeld.
Tijdens besprekingen met zijn
Japanse ambtgenoot, Kei-
soeke Arita, zei Hien dat Ha
noi ook Amerikaanse hulp
wenst voor de wederopbouw
van het door de oorlog ver
woeste Vietnam, aldus het
ministerie.
Hien zou Arita gezegd hebben
dat zijn regering het moeilijk
zou vinden het Vietnamese
volk tevreden te stellen als de
Amerikaanse vlag in Hanoi
zou worden gehesen zonder
dat Amerika een bijdrage
voor de wederopbouw zou le
veren. De recente toetreding
van Vietnam tot de onder lei-
•ding van Moskou staande
Comecon (de Oosteuropese
tegenhanger van de EG) be
tekende niet dat Hanoi partij
gekozen heeft voor Moskou,
aldus Hien.
Maandag schortte China zijn
technische en economische
hulp aan Vietnam op, maar
Hien zei dat Vietnam altijd
Chinese hulp gewaardeerd
had en de problemen via be
sprekingen wilde regelen.
Vietnam zou een beleid van
niet-gebondenheid en onaf
hankelijkheid voeren.
Ontvoering
in Rome
voorkomen
ROME(reuter) - Een chauffeur
heeft gisteravond voorkomen dat
de zoon van een welgestelde fa
brieksdirecteur in Rome zou
worden ontvoerd. Hij stelde een
alarmapparaat in werking op het
ogenblik dat hij door zeven ge
wapende en gemaskerde mannen
in een hinderlaag was gelokt.
Het oorverdovende geluid van de
sirene verraste de ontvoerders
dermate, dat zij de chauffeur de
kans gaven gas te geven en te
ontkomen.
Vittorio Tofferi, hoofddirecteur
van Italië's grootste matrassen-
industrie, had de sirene op advies
van de politie op de wagen laten
aanbrengen om eventuele ont
voerders af te schrikken.
Polio in Spanje
MADRID (AFP) - Sinds het begin
van dit jaar zijn in Spanje 70 ge
vallen van polio geregistreerd, zo
is gisteren officieel in Madrid be
kendgemaakt. Meer dan de helft
van de gevallen, 38, zijn geregi
streerd in Andalusië.
BEIROET (GPD) - Libanon heeft gisteren een van de
meest emotionele en dramatische dagen in zijn geschie
denis doorgemaakt. De spanning blijft latent nu presi
dent Sarkis zijn aftreden „voorwaardelijk heeft uitge
steld" in afwachting van Syrische matiging bij het
neerslaan van het militaire verzet van de christen-
rechtse militia's.
lawaaierige Israëlische over-
vliegen had meteen zijn uit
werking op het moslimse-Bei-
roet, dat tot nu toe geheel bui
ten de gevechten was gebleven,
de machtsstrijd gaat immers
tussen de Syriërs en christen-
rechtse militia's in oost-Bei-
roet. Na de Israëlische „knal
len" renden de mensen in
west-Beiroet de straat op, kan
toren en winkels liepen leeg, de
vreemdste geruchten van
bombardementen door de Is
raëli's deden de ronde, en velen
vreesden het ergste, namelijk
een directe Israëli's-Syrische
confrontatie. Het was echter
een indirecte Israëli's-Syrische
confrontatie, maar de psycho
logische effecten waren direct
zichtbaar: luchtdoelmitrail
leurs werden weer door de Pa-
lestijnen rond hun kampen in
gereedheid gebracht, en de tot
nu toe werkloze Libanees-
moslimlinkse militia's ver
toonden tekenen van grote
nervositeit.
De Israëlische vliegdemonstratie
kon dan ook alleen maar als
provocerend worden uitge
legd: een poging om paniek te
zaaien, daarmee de kans ver
grotend dat. een werkelijke
burgeroorlog in Libanon zal
uitbreken.
Na de Israëlische „booms" volg
de de politieke bom van Sarkis'
dreigende aftreden. De Sy
riërs zijn niet gelukkig met de
nieuwste ontwikkelingen: juist
nu zij op het punt stonden de
christen-rechtse militia's de
genadeklap toe te dienen,
dreigt Israël met zoveel woor
den met militaire actie en
brengt haar zeer goed geoliede
propagandamachine in wer
king. terwijl de Libanese presi
dent Sarkis met aftreden blijft
schermen en de internationale
bezorgdheid over de gevechten
in Beiroet toeneemt.
De nacht van woensdag op donder
dag begon met een buitengewoon
fel Syrisch artilleriebombarde
ment op de positie van de chris
ten-rechtse militia's in
oost-Beiroet. De beschietin
gen, door de Syriërs begonnen,
waren de hevigste die men ooit
had meegemaakt, zelfs niet in
de burgeroorlog van twee jaar
geleden. Deze geweldsexplosie
was een aanwijzing dat het be
zoek van Libanons minister
van buitenlandse zaken Fuad
Buprov aan Damascus woens
dag op niets was uitgelopen. De
Syriërs bleven bij hun oude ei
sen: toegang tot alle gebieden
en wijken waar christen-rechts
controle over heeft en vrijheid
van handelen door het Syrische
leger in Libanon, in geval van
een Israëlische aanval.
Algemeen wordt aangenomen
dat president Sarkis - in naam
commandant van de Arabische
vredesmacht in Libanon - het
totaal oneens was met de onge
nadige artilleriebombarde
menten op christen-voorsteden
en het oude zakendistrict van
de hoofdstad. Als staatshoofd
kan Sarkis op Syrië als orde
handhaver in Libanon en als
scheidsrechter een einde ma
ken aan het politiek gekonkel
en de religieuze tegenstellin
gen, die kenmerkend zijn voor
het Libanon van de laatste twee
jaar
Protest
Alleen Syrië kan de macht van
christen-rechts breken en een
vërdeling van Libanon in een
christen en moslim-staatje te
gengaan. Maar het Syrische
gebruik van geweld, dat eergis-
ternacht uitmondde in het he
vigste artilleriebombardement
sinds mensenheugenis in Li
banon, was kennelijk te veel
voor Sarkis en met zijn dreigen
tot aftreden heeft hij een gebaar
van protest willen maken.
Maar alle westerse waarnemers
in Beiroet zijn ervan overtuigd
dat geweld de enige manier is
om de ultra-rechtse christen
politici en hun militia's tot rede
te brengen, na de inter-christe-
lijke massamoordpartijen van
de afgelopen maanden en de
recente pogingen van christen-
rechts grote gebieden van Li
banon te infiltreren.
Maar een andere belangrijke fac
tor - lang verwacht en gevreesd
- deed zich gisteren gelden: Is
raël had al eerder gewaar
schuwd dat het niet kon blijven
toezien dat „Syrië de Libanese
christenen uitmoordde" en
maakte dit gisteren duidelijk
door een duikvlucht van twee
Israëlische gevechtsbommen
werpers van het type Phantom,
waarbij de geluidsbarrière op
enkele tientallen meters boven
de straten van Beiroet werd
doorbroken. Duizenden ruiten
sneuvelden en complete pa
niek brak uit onder de mensen.
Israëlische jagers vliegen in
derdaad af en toe boven Bei
roet, maar nooit op deze ma-
Gezien de Israëlisch-christen-
rechtse Libanese samenwer
king moest deze Israëlische ac
tie als een teken van morele
ondersteuning aan de christe
nen en als waarschuwing aan
de Syriërs worden gezien. Het
heid krijgt zich in heel Libanon
vrij te bewegen. Vooralsnog weet
Israël niet precies wat de uitein
delijke Syrische bedoelingen met
Libanon zijn.
AMOK IN HET
BRITSE
LAGERHUIS
LONDEN (UPI) - Betogers die de
terugtrekking van de Britse mili
tairen uit Noord-Ierland eisten,
hebben gisteren gezorgd voor
opschudding in het Britse La
gerhuis. door leuzen te roepen en
met zakjes uitwerpselen te gooi-
Het eerste zakje trof Denis Skinner,
socialist van de linkervleugel, op
het hoofd. De volgende zakjes
spatten open bij het vallen op de
vloer.
De socialist Tam Dalyell, die op het
ogenblik van het incident aan het
woord was, ging daarmee man
moedig door. Een collega onder
brak hem, wat volgens het par
lementaire gebruik betekent dat
hij moest zwijgen en gaan zitten.
Een man en een vrouw die de zakjes
hadden gegooid, zijn van de
publieke tribune gehaald en aan
de politie uitgeleverd.
De vrouw die aan de actie deelnam,
bleek later Yana Mintoff te zijn,
de 26-jarige dochter van premier
Dom Mintof van Malta. De ge
worpen uitwerpselen waren van
paarden afkomstig.
Syrische tank bij de wijk van de
PARIJS (DPA) - Amnesty Interna
tional, de organisatie die zich be
kommert om het lot van politieke
gevangenen in de hele wereld, en
ijvert voor de rechten van de
mens, vreest dat de mensenrech
ten in Oeganda steeds meer ge
schonden worden.
De Franse afdeling van de organi
satie heeft gisteren in Parijs een
bericht gepubliceerd, waarin
'wordt gesteld dat het gevangen
zetten zonder proces, systemati
sche martelingen en moord in het
Oeganda van Idi Amin aan de or
de van de dag zijn.
Hoewel Oeganda sinds 1977 lid is
van de commissie voor de rech
ten van de mens van de V.N.,
heeft het nog nooit gereageerd op
beroepen ter verbetering van het
lot van politieke gevangenen.
WENEN (GPD) - De chaos aan de
Oostenrijks-Westduitse grens zal
vandaag compleet worden. Het
overleg tussen de Oostenrijkse
regering en vertegenwoordigers
van de vrachtwagenchauffeurs,
die sinds eind vorige week de
grensposten blokkeren uit pro
test tegen de invoering van een
nieuwe doorvoerbelasting, is
donderdag op niets uitgelopen.
De verwachting is dat de chauf
feurs dit weekeinde evenwel hun
blokkades langzamerhand zullen
opheffen.
Gistermiddag verscherpten de
chauffeurs hun acties Behalve bij
de grensposten werden ook
blokkades ingesteld op verschil
lende autowegen in de buurt van
Salzburg. Daarbij kwam het tot
schermutselingen tussen Oos
tenrijkse en niet-Oostenrijkse
vrachtwagenchauffeurs. De
chauffeurs zouden verder plan
nen hebben om het verkeer over
de Donaubruggen in Wenen af te
zetten. Uit voorzorg werden gis
termiddag in Oostenrijk politie-
versterkingen opgeroepen ter
bewaking van die bruggen en van
de voornaamste toegangswegen
tot de Oostenrijkse hoofdstad
Wenen.
Bondskanselier Kreisky heeft in
tussen de eis van de vrachtwa
genchauffeurs afgewezen om de
nieuwe belasting voor het ge
bruik van de Oostenrijkse wegen,
bekend onder de populaire naam
„doorvoerbelasting", ongedaan
te maken. Ook heeft hij gewei
gerd verder met de vrachtwagen
chauffeurs gesprekken te voeren
zolang zij de blokkades van de
grensovergangen als drukmiddel
gebruiken bij de onderhandelin
gen.
Bemiddeling
De Nederlandse Eigen Vervoer
ders- en Verladersorganisatie
EVO heeft donderdag de Neder
landse regering gevraagd stap
pen te ondernemen bij de Oos
tenrijkse regering om de ver-
voersbelasting uit te stellen. Deze
belasting moet volgens de EVO
worden opgeschort zolang de
uitvoering voor de betrokkenen
nog te onduidelijk en veel te in
gewikkeld is. „Verwacht mag
worden dat een dergelijke op
schorting tot opheffing van de
blokkades zal kunnen leiden",
aldus de EVO in een brief aan
staatssecretaris mevrouw Smit-
Kroes van verkeer en waterstaat.
Italië heeft bij de Oostenrijkse re
gering geprotesteerd tegen de
nieuwe doorvoerbelasting. Het
protest richt zich in het bijzonder
tegen de ingewikkelde admini
stratieve formaliteiten, waarmee
de vrachtwagenchauffeurs bij
het passeren van de grens zich
moeten bezighouden als gevolg
van de nieuwe belasting. Italië
neemt het de Oostenrijkse rege
ring vooral kwalijk dat zij de be
lasting heeft ingevoerd op het
moment dat heel Europa op
vakantie gaat.
De automobilistenorganisaties in
Europa waarschuwen hun leden
zoveel mogelijk uit de buurt van
Oostenrijk te blijven. Eenvoudig
is dat niet. Duizenden toeristen
hebben vakantiebestemmingen
in Joegoslavië en Griekenland,
die nagenoeg alleen te bereiken
zijn via de Oostenrijkse we
gen.
Een opheffing van de blokkade be-
tekent niet dat de moeilijkheden
voor het toeristenverkeer daar
mee opgelost zijn. Het is te ver
wachten dat de chaos nog groter
zal worden, omdat de duizenden
zware vrachtwagens met opleg
gers weer aan het verkeer gaan
deelnemen, met als gevolg files
met recordlengtes.
SATURDY NIGHT FEVER
Voor het eerst sedert halverwege de jaren zestig is er in de Chinese
hoofdstad weer de mogelijkheid om te dansen op zaterdag, zo is
van Chinese zijde in Peking vernomen. Al drie achtereenvolgen
de zaterdagen is er in een ontspanningscentrum een dansavond
gehouden.
Deze herleving van de 'decadente en bourgeois' gewoonte die tij
dens de culturele revolutie werd verboden, schijnt zich nog in
een experimenteel stadium te bevinden.
Tot 1965 was het dansen op zaterdagavond in Peking een zeer
gewaardeerde bezigheid. Premier Tsjoe en-Lai vertoonde zich
daartoe soms in hotel Hsin Tsjiao in het centrum der stad. En in
de jaren veertig schuwde ook voorzitter Mao deze afleiding niet.
RUMOER IN LENINGRAD
In Leningrad hebben zich dinsdag, naar gisteren in Moskou ver
luidde, moeilijkheden voorgedaan 'toen enige duizenden men
sen samenstroomden' voor een popconcert dat de autoriteiten
hadden afgelast.
De politie zou met waterstralen en mogelijk met traangasgranaten
de ontevredenen hebben uiteengedreven. Het publiek was ge
komen naar aanleiding van berichten dat de Amerikaanse zange
res Joan Baez. de Beach Boys, Santana en drie Russische
Roek-groepen een gratis concert zouden geven. Waarom de auto
riteiten deze voorstelling hadden afgelast, is niet duidelijk. Als
mogelijkheid werd genoemd dat zij niet akkoord konden gaan
met het script dat zou worden gebruikt bij het maken van een
film over het concert. Andere kringen zeiden echter dat dit script
al 'jaren geleden' was goedgekeurd. De afgelasting zou vólgens
hen een gevolg zijn van het feit dat er een half miljoen of meer
mensen zouden komen.
In de Russische-pers is van het voorval geen melding gemaakt.
GEVANGENEN ZWOEGEN
AAN ZWEMBAD
Het hoofd van de politie in de Westduitse stad Kassei, de socialist
Herbert Ahlborn, heeft bij de aanleg van zijn privé-zwembad
gevangenen gebruikt, zo blijkt uit een vraag van een chris
ten-democratische afgevaardigde in de landdag van de deelstaat
Hessen.
In antwoord op vragen over het geval dat zich in de maanden april
en mei 1976 heeft voorgedaan, ontkende Ahlborn dat hij zich
door de tewerkstelling van gevangenen zou hebben verrijkt.
Voor het graafwerk dat de gedetineerden hadden verricht, had
hij zes mark ruim 6,-) per uur betaald, hetgeen meer was dan
het gebruikelijke tarief. Bedrijven en talrijke particulieren zou
den in veel grotere mate gebruik hebben gemaakt van het werk
van gevangenen. De hoofdcommissaris gaf evenwel toe. dat hij,
gezien zijn functie, "niet geheel gelukkig had gehandeld".
De socialistische premier van Hessen. Holger, Bomer, verklaarde
'verrast en getroffen' te zijn over het voorval. Volgens hem was
het optreden van de politiechef 'een kwestie van stijl'
LONDEN (GPD) - Voor de tweede
keer is de vredesbeweging in
Noord-Ierland in opspraak ge
komen - dit keer omdat de leiders
van de beweging geen begrip
zouden hebben voor wat er onder
de mensen leeft die zij proberen
te helpen. Deze klacht wordt
geuit in een brief aan het twee
wekelijkse orgaan van de bewe
ging, „Peace by peace".
Volgens deze brief bestaat de in
houd van het blad voornamelijk
uit filosofische beschouwingen
over internationale vredesconfe
renties die door de leiders van de
vredesbeweging werden bijge
woond, en wordt er te weinig
aandacht besteed aan de harde
feiten van het dagelijks leven in
Noord-Ierland. Een van de leden
van de beweging zei, dat de lezer
een volkshogeschool bezocht
moest hebben om te begrijpen
waar het in de artikelen om
ging.
Het blad wordt geredigeerd door
een van het leiderstrio, Ciaran
McKeown, die voordat hij bij de
beweging actief werd filosofie
had gestudeerd in Belfast en kor
te tijd als journalist werkzaam
was. McKeown bedient zich ook
in gesprekken van filosofische
termen en begrippen die op bui
tenstaanders vaak een omslach
tige indruk maken. Hij was het
die de spontane reactie op de
dood van drie kleine kinderen,
waaruit de beweging ontstond,
omzette in een theorie, en het
„brein" werd achter de bewe
ging.
Tegenover hun staat Ann Stevens-
son: „De oorlog in Noord-Ierland
wordt gevochten in de getto's,
niet aan de universiteiten. Het
doet er niet toe hoeveel conferen
ties er worden gehouden, bijge
woond door weet-ik-hoeveel be
langrijke geleerden, het is niet
veel meer dan loos gepraat tenzij
de stem van de gewone, werken
de man wordt gehoord
