Carter dreigt bemiddeling stop te zetten Nixon spuit kritiek op Carter Hevige strijd in Beiroet MOORDPARTIJ IN RHODESIE Boycot van Arabische landen tegen Znid-Jemen NAAST HET NIEUWS Schaduw op bezoek Mondale aan Israël TUSSEN SYRISCHE VREDESMACHT EN RECHTSEN m MAANDAG 3 JULI 1978 BUITENLAND PAGINA 7 HYDEN (Reuter) - De Amerikaan se oud-president Richard Nixon is het niet eens met het beleid dat de huidige Amerikaanse leider Jimmy Carter voert. Dat bleek gisteren overduidelijk uit de eer ste openbare toespraak die Nixon hield sinds zijn aftreden, vier jaar geleden. De oud-president sprak tijdens een plechtigheid in Hy- den (Kentucky). Hij deed een beroep op Carter een krachtiger buitenlands beleid te voeren. Alleen een krachtig op treden kan de niet-communisti- sche wereld beschermen tegen het oprukken van 'dictatoriale onderdrukking', aldus Nixon. Naar zijn mening is het onjuist de hulp aah landen te verminderen die proberen zich te verdedigen tegen 'aanvallers'. Zuid-Vietnam is in communistische handen ge vallen omdat Washington de hulp aan Saigon (Zuid-Vietnam) ver minderde op een tijdstip dat Moskou de hulp aan Hanoi (Noord-Vietnam) vergrootte, al dus Nixon. Een krachtiger beleid moet niet al leen op woorden stoelen. 'Krach tige taal is gelijk een leeg kanon als zij niet wordt gesteund door krachtige actie. Volgens waar nemers duidde Nixon met deze uitspraak op Carters besluit de produktie van de neutronenbom voorlopig uit te stellen. De toespraak van Nixon werd her haaldelijk onderbroken door en thousiaste reacties van de onge veer 4.000 toehoorders. Om ie dereen de gelegenheid te geven de oud-president gopH to Vunnon verstaan, werd de air-conditio ning uitgeschakeld. De tempera tuur in de zaal liep hierdoor vrij hoog op, zodat het pak van Nixon tegen het einde van zijn reden van 45 minuten, nat was van het zweet. Zowel bij zijn aankomst als bij zijn vertrek, gaven kanonnen de oud president een saluut van 21 scho ten. De kanonnen waren 'ge leend' van Fort Knox, de plaats waar de Amerikaanse oud-reser ve ligt opgeslagen. JERUZALEM (GPD) - De Amerikaanse vice-president Walter Mondale heeft Gistermiddag in Jeruzalem bekend gemaakt dat Israël bereid is zijn minister van buitenland se zaken binnenkort naar Londen te sturen voor een top conferentie van de Egyptische, Israëlische en Ameri kaanse ministers van buitenlandse zaken Mondale verklaarde dat na afloop van zijn besprelingen met pre mier Begin en diens voornaamste ministers over de toekomst van het vredesoverleg in het Midden- Oosten. De vice-president werd buiten het kantoor van premier Begin opgewacht door zo'n 250 demonstranten van het fanatieke religieuze Goesh Emoeniem (het blok der gelovigen), die Mondale te verstaan gaven dat „het land Israël toebehoort aan het volk Is rael" en dat Mondale - die daar genuanceerder over denkt - der halve in Israël niet welkom is. Het bezoek van Mondale is wat overschaduwd door een nogal opzienbarende verklaring van president Carter, dat Amerika zijn bemiddelingspogingen zal opgeven als Egypte en Israël het niet eens kunnen worden, ook niet over een Amerikaans com promisvoorstel. In dat geval - dreigde Carter - zullen de Ver enigde Naties worden ingescha keld en zal het onderhandelings proces terug verwezen worden naar de Geneefse vredesconfe rentie. Dat was een dreigement aan het adres van Israël, want in Genève heeft Israël met Rusland en mogelijk ook met de PLO te maken, terwijl het forum van de VN per definitie Israël vijandig gezind is. „Ongelukkig" Het amerikaanse gezelschap, inclusief de vice-president, was verbijsterd over deze uitspraak van Carter. Amerikaanse zegslie den praatten er losjes overheen, met de mededeling dat deze uit spraak geen verandering van de Amerikaanse politiek betekende - een terugval op Genève was immers altijd een laatste redmid del geweest. Maar zij gaven toe dat het tijdstip van de uitspraak van de president „ongelukkig" gekozen was. Ook Mondale zelf liet zich in privé-gesprekken in die trant uit. Een ieder was het erover eens dat het niet verstan dig is een dreigement aan Israël te laten horen precies op het mo ment dat de vice-president op een goodwill-reis is, met de bedoeling het geschokte vertrouwen in Amerika en zijn bemiddelingsrol weer wat te herstellen. Het spreekt vanzelf dat de uit spraak van Carter in Israël slecht ontvangen is, een mogelijk posi tief van Mondale's reis onmidel- lijk teniet heeft gedaan, en het vertrouwen in Amerikaanse be middeling niet heeft ver groot. Intussen heeft Mondale gedurende het weekeinde erg zijn best ge daan. Op een receptie zaterdag avond sprak hij lovend over pre mier Begin als een „genie" (mi nister van landbouw Sharon had een dag tevoren Amerika ervan beschuldigd te ijveren voor Be gins val), hij kuste Golda Meir, bezocht Gistermorgen vroeg de gewonden van de bomexplosie die donderdagmorgen op een markt in Jeruzalem twee doden en 40 gewonden eiste, en schudde NEW YORK (AFP) - De explosie van een ijswagen, vrijdagavond in het centrum van New York, werd veroorzaakt door één in brand geraakt benzineblik dat in de cabine van de chauffeur lag. Dit heeft de politie van New York zaterdag bekendgemaakt na een onderzoek dat 24 uur in beslag De experts hébben het vermoeden van een bomexplosie uitgesloten. Ook bij zijn officiële besprekingen met de Israëlische regering heeft Mondale een toon van begrip en verzoening aangeslagen, hoewel hij niet van de Amerikaanse poli tieke lijn is afgeweken. Vandaag had Mondale nog een ge sprek met premier Begin en zijn ministeriële comité voor veilig heidszaken. Daarna zou hij voor een paar uur naar Alexandrië vliegen teneinde president Sadat te ontmoeten alvorens hij naar Washington terugkeert. Mondale hoopt in Alexandrië ook Egyptes instemming met de voorgeno men topconferentie in Londen te Mondale bracht zaterdag een bezoek aan oud-premier Golda Meir, dat allerhartelijkst verliep (Van c correspondent) BEIROET (GPD) - De Libanese hoofdstad heeft het zwaar ste weekeinde achter de rug sinds de burgeroorlog van twee jaar geleden. Het gedreun van zware explosies, ver oorzaakt door inslaande tankgranaten en zogenaamde stalinorgels, het geratel van zware mitrailleurs en de scherpe knallen van motiergeschut, leidden een nieuw hoofdstuk in in de roerige geschiedenis van Libanon. Beiroet, dat buiten de huidige gevechtszone ligt en waar de sfeer dan ook relatief ontspannen is: de mensen stonden gisteren op de daken van hun flats om de gevechten op kilometers afstand beter te kunnen zien. Diplomatiek De gevechten begonnen zaterdag in een oostelijke buitenwijk van Beiroet, Ain Roumei Nieh, altijd al een confrontatiepunt tussen rechtse christenen en linkse moslims. Nu echter is het uitslui tend een krachtmeting tussen de Syrische vredesmacht - die on der bevel staat van de Libanese president Sarkis - en christen- rechtse en fascistische militia's. De laatste willen alle zogenaam de „vreemde invloeden" - Sy- risch, Palestijns, Arabisch-natio- nalistisch - in Libanon uitban nen, met het doel de bevoorrech te sociaal-economische en poli tieke positie van de christenen in Libanon te handhaven. Christen-clans De Palestijnen en de moslim-linkse militia's zijn overigens in het ge heel niet betrokken bij de huidige gevechten. De crisis is het resul taat van een serie moordpartijen tussen rivaliserende christen clans, die pro- of anti-Syrisch zijn. Zaterdag begonnen chris ten-rechtse militia's vanuit Ain Roumei Nieh op de Syriërs te schieten, waarna de Syriërs let terlijk met grof geschut - artille rie en tanks - de christen-woon wijken gingen bestoken. Volgens de falangisten. de belang rijkste christen-rechtse militia, zouden hier 22 mensen bij zijn omgekomen. Zaterdagavond werd een staakt-het-vuren over eengekomen, maar Gistermid dag begon alles weer opnieuw: nadat vier Syrische vredessolda- ten door de falangisten waren ontvoerd, openden de Syriërs het vuur. Doelwit was dit keer het falangistenhoofdkwartier vlakbij de haven. Opgeschrikt door de gevechten verlieten alle schepen de haven van Beiroet, om op en kele mijlen afstand van de kust voor anker te gaan. Tegen de avond breidden de ge vechten zich uit langs de gehele scheidslijn tussen christelijk Oost- en moslim West-Beiroet Verschillende wijken in het oos ten van de hoofdstad stonden voortdurend bloot aan zware be schietingen van de Syriërs. De gevechten waren qua hevigheid te vergelijken met die van de burgeroorlog. Er hing een zware rookwolk boven de stad en de pikzwarte hemel werd van tijd tot tijd verlicht door vuur van granaten, uitslaande branden en lichtspoormunitie. In christelijk Oost-Beiroet zijn nu alle militia's gemobiliseerd, de straten zijn verlaten en de men sen blijven in huis. Dit in tegen stelling tot het moslimse West- het diplomatieke vlak wordt er, ken nelijk zonder veel resultaat, hard aan de weg getimmerd. President Sarkis was zaterdag en Gisteren bijna onafgebroken in vergade ring met zijn ministers en advi seurs. De speciale telefoonlijn tussen Beiroet en Damascus stond roodgloeiend: Sarkis pro beerde zijn Syrische collega Ha- fez al-Assad te bewegen zijn troe pen meer in toom te houden (waarmee de hamvraag is ge steld: wie beveelt de Syrische strijdmacht), terwijl Assad de Li banese president ervan overtuig de dat de Syriërs nooit zullen toe staan dat de christenen Libanon in feite verdelen en dat de bur geroorlog weer uitbreekt. Niemand weet hoe de zaken zich EEN OOG OPEN Andrew Young, de ambassadeur van de Verenigde Staten bij de Verenigde Naties, houdt een oog open om de tenniswedstrijden in het Engelse Wimbledon te observeren. Young en zijn vrouw woonden zaterdag in de koninklijke loge gezeten, de beroemde tennismatch bij. IN MEMORIAM DOLFIJNEN Vissers op het Japanse eiland Iki hebben zaterdag een gedenkte ken opgericht om de zielen gunstig te stemmen van de dolfijnen die ze hebben gedood om hun visgronden te behoeden. Een actie van de vissers, die in februari ruim duizend dolfijnen hadden doodgehakt die ze in een baai in de val hadden gelokt, zette bij dierenvrienden over de hele wereld kwaad bloed. De leider van een plaatselijke visserscoöperatie zei dat men door het offer aan de zielen hoopte te bereiken dat de dolfijnen van de visgronden zouden wegblijven. Hij onthulde dat sinds februari nog eens 380 dolfijnen zijn gedood, maar voegde eraan toe dat althans tot januari '79 geen nieuwe slachting zou worden aangericht. PUNK EN DE GROTE TREINROOF Ronald Biggs, éen van de deelnemers aan de grote treinroof van 1964 in Groot-Brittannië, heeft in Brazilië een plaat gemaakt met de "Sex Pistols" die hem 30.000 pond sterling oplevert, berichtte gisteren de News of the World in Londen. Het voornaamste nummer op de plaat heet "Niemand gaat vrijuit", en het eindigt zo: "God redde de politici, God redde onze vrien den de zwijnen, God redde Amin Dada en God redde Ronald Biggs" De directeur van de firma die de plaat op de markt brengt heeft gezegd dat er in Groot-Brittannië al 90.000 van zijn besteld. Wat Ronald Biggs. de man die ontkwam aan berechting voor de overval op de posttrein Glasgow-Londen, betreft, hij zei: "Ik heb een stem als een rasp" KWADE DRONK Een dronken man heeft tweeduizend liter bourgogne voor een waarde van 1.7 miljoen gulden in het riool van Nuits-Saint-Geor- ge (350 km ten zuidoosten van Parijs) laten weglopen. De knaap had zich tot de grot toegang verschaft en de kranen van de grote vaten opengedraaid nadat hij drie rijen flessen had stuk geslagen en andere vernielingen had aangericht. ADVERTENTIE Gebruik'm goed. verder zullen ontwikkelen. Eén ding is zeker de Syriërs zijn vastbesloten de christen-militia's onder de duim te houden in de hoop een uitbreiding van de ge vechten naar moslim-wijken en Palestijnse kampen tegen te kunnen gaan. Qua mansterkte en vuurkracht zijn de Syriërs de christen-rechtse militia's de baas Maar als de christenen willen, kunnen ze het de Syriërs erg moeilijk maken en de Syrische vredesrol in Libanon totaal op losse schroeven zetten. Het hangt eigenlijk geheel af van de bedoelingen van de christen- rechtse leiders Gemajel en Cha- moen: of ze komen op het laatste moment tot het inzicht dat de Sy rische aanwezigheid in Libanon uiteindelijk ook in het belang is van de christenen, of zij escaleren - daartoe aangezet door hun ge heime bondgenoot Israël - de strijd tot een dermate niveau dat de moslims en Palestijnen niet langer buitenspel kunnen blij ven. De toekomst van Libanon hangt weer aan een zijden draadje. SALISBURY (UPI/Reuter) - Een woordvoerder van de veilig heidstroepen in Rhodesië heeft gisteren meegedeeld dat zwarte nationalistische guerrillastrij ders 14 zwarte burgers, onder wie vijf kinderen, hebben gedood bij een aanval zaterdagavond bij Roesape, 200 km ten oosten van Salisbury bij de Mozambikaanse grens. Verdere bijzonderheden werden nog niet meegedeeld. De Britse minister van buitenland se zaken, David Owen, heeft in een gisteren in Salisbury ge publiceerd vraaggesprek gezegd dat Londen "nota zou moeten nemen en dienovereenkomstig zou moeten handelen" als vrije en eerlijke verkiezingen in Rhodesië duidelijke steun toonden voorde zgn. interne regeling (die premier Ian Smith in maart met drie ge matigde zwarte leiders bereikte). Maar hij zei dat in de huidige slech ter wordende oorlogssituatie "men moeilijk kan zien dat er verkiezingen worden gehouden die zouden kunnen worden be schouwd als een eerlijke en rede lijke peiling van de opinie van Rhodesic als geheel". De minis ter werd ondervraagd door Eric Richmond, hoofdredacteur van Rhodesië's Sunday Mail, die op het ogenblik Londen bezoekt. (Van onze correspondent) BEIROET (GPD) - De Arabie ren reageren eindelijk eens min of meer eensgezind op de Russische bedreiging van hun zuidelijke flank: voor het eerst in haar 33-jarige bestaan heeft de Arabische Liga sanc ties ingesteld tegen een lid staat, namelijk Zuid-Jemen, het enige puur marxistische land in de Arabische we reld. Sinds zaterdag was de Liga - op niveau van ministers van bui tenlandse zaken - in spoedzit ting bijeen op speciaal ver zoek van Noord-Jemen. De Noordjemenitische af gevaardigde kwam met over tuigende bewijzen (buitge maakte documenten, ge luidsbanden van telefoonge sprekken en dergelijke) aan dragen waaruit zonneklaar bleek dat Zuid-Jemen ver antwoordelijk was voor de moord op de Noordjemeniti- sche president Achmed Hoessein el Ghachmi, die ruim een week geleden de dood vond toen een Zuidje- menitische gezant een koffer tje op het bureau van de pre sident opende en een bom explodeerde. Deze lezing werd door de Liga in Cairo dit weekeinde geac cepteerd en de raad veroor deelde Zuid-Jemen op grond van een artikel in het hand vest van de Liga, waarin agressie van de ene lidstaat tegen de ander wordt uitge sloten. De raad stemde in met onmiddellijke bevriezing van de politieke en diplomatieke relaties met Zuid-Jemen, wat neerkomt op nog net geen complete breuk. Tevens werd alle economische hulp aan (het zeer arme) Zuid-Jemen stopgezet. De beslissingen zullen alleen dan herzien worden wanneer Zuid-Jemen „haar leven betert". De beslissingen zijn alleen bin dend voor de zestien van de 22 lidstaten die aanwezig waren op de spoedzitting in Cairo. Zuid-Jemen, alsmede de af- wijzers van het vredesinitia tief van president Sadat, de in het „front van standvastig heid" verenigde landen Syrië, Lybië, Algerije en de PLO, boycotten de zitting, en Dji bouti was niet aanwezig. De veroordeling van Aden moet gezien worden als een belang rijke overwinning voor Saoe- di-Arabië, dat eerder Noord- Jemen steunde in haar eis tot onmiddellijke uitstoting van Zuid-Jemen uit de liga. Dit voorstel had echter geen kans om aangenomen te worden, omdat zulks een unanieme beslissing vereist. Maar Sa- oedi-Arabië heeft in elk geval doorgedrukt dat Aden open lijk werd veroordeeld en dat sancties tegen Zuid-Jemen werden genomen. Saoedi- Arabië werd hierin gesteund door het sultanaat Oman, dat zich samen met Saoedi-Ara- bië het meest bedreigd voelt door het radicale marxisti sche regime in Zuid-jemen: Aden steunt al dertien jaar de rebellen in de Dhomar-regio, een Omaanse provincie die aan Zuid-Jemen grenst. Interessant in dit verband zijn de recente uitspraken van de Saoedische olieminister Ja- mani en de Somalische presi dent Siad Barre. Jamani waarschuwt tegen de Sovjet bedreiging van de olieroute rond het Arabisch schierei land. „Eens zal de Sovjet- Unie de olieproducerende landen in het Midden-Oosten omcirkelt hebben, teneinde voorwaarden te stellen en een deel van de olie op te eisen. Sovjet-activiteiten in Ethio pië, Afganistan en recentelijk in Zuid-Jemen zijn voorbeel den van deze ontwikkeling", aldus Jamani. De Somalische president Siad Barre, die niet lang geleden de Russen zijn land uitzette, zegt dat de Sovjet-Unie de Golfstaten en Noordoost- Afrika wil overnemen. „Als het Westen Somalië niet mili tair en economisch helpt, zullen jonge officieren en in tellectuelen in Somalië de Russen weer terugroepen", aldus Barre. Deze woorden geven ongeveer de algemene sfeer weer in het gematigde Arabische kamp. Hoewel de ministers in Cairo het niet hardop gezegd heb ben, is de veroordeling van Zuid-Jemen een duidelijke uiting van grote ongerustheid van Arabische zijde over de Sovjet-Cubaans-Oostduitse aanwezigheid in Zuid-Jemen en Ethiopië; volgens het Egyptische dagblad Al Ah- ram „een directe bedreiging van de Arabische natie".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1978 | | pagina 7