Leiden zit met een kater na mislukte Tourstart
stadsvernieuwing moeizame weg
Leidse
Verboom durft hier
niet te komen
Ford Fiësta
onderscheiden
ZATERDAG 1 JILI 1978
Een van de ihsselwoningen aan de Vanhuisweg is leeggeroofd
LEIDEN - Roitl de stadsvernieu
wing en de reiovatie in het Leid-
se Noorderkvartier begint zich
zo langzameraand inplaats van
sociale wonirgbouw een beeld
van sociale wmtoestanden af te
tekenen. De tjdelijke woningen
voor de merïsen wiens huizen zijn
gesloopt of w»rden gerenoveerd
staan te verkrotten. Eén wissel
woning (kostei 35.000 gulden)
is helemaal leeggeroofd en ge
sloopt. Een tiental andere wonin
gen is gekraakt. Voor sommige
bewoners, die al bijna twee jaar in
deze houten noodwoningen zit
ten, worden de spanning en de
druk zo groot dat zij er niet langer
tegenop kunnen.
Al bijna twee jaar geleden moesten
zij uit hun woningen aan de Dil
lenburgerstraat. De woningen
werden afgebroken omdat ze niet
meer gerenoveerd konden wor
den. Het trage verloop van de
sloop en de nieuwbouwwerk-
zaamheden waren meer dan eens
aanleiding voor felle kritiek van
de bewonerscommissie op het
gemeentelijk beleid. Het duurde
IV2 jaar voordat de woningen ge
sloopt waren en nadat de eerste
paal voor de nieuwe woningen
was geslagen lag de bouw weer
negen weken stil. De bewoners
commissie beschuldigde de ge
meente Leiden van een fraai
staaltje van onbehoorlijk be
stuur.
"Als je maar een dak boven je hoofd
hebt", is een veel gehoord gezeg
de. Maar over onderdak in een
wisselwoning aan de Vanhuis
weg hoor je van mensen die er
wonen een heel ander verhaal: Al
na drie maanden was de ontevre
denheid onder de bewoners zeer
groot. De grote regenval had de
woonomgeving veranderd in één
grote moddelpoel. Het vocht be
gon al snel .de woningen binnen
te dringen. Bij de gemeente, waar
men de weinig riante woonom
geving aan de Vanhuisweg overi
gens wel onderkende, toonde
men echter vanaf het begin maar
weinig bereidheid om iets aan de
misstanden te verbeteren.
Een ambtenaar van de gemeente
benadrukte destijds dat men de
zaak gescheiden moet houden
aangezien de wisselwoningen de
gemeente al genoeg geld kosten,
'"t Moet sober blijven. Het gaat
Door
Jan Rijsdam
slechts om tijdelijke huisvesting
en het moet tenslotte geen bun
galowpark worden", zei hij.
Ondanks dat sommige mensen ei
nu driejaar moeten doorbrengen
is het nog steeds geen bungalow
park. Integendeel, het geheel
biedt een troosteloze aanblik. De
vierkante woonblokken doen een
beetje denken aan vluchtelin-
genbarakken. De mensen voelen
zich vaak ook verstoten. Me
vrouw Chaudron: "Je wordt hier
maar neergezet in vochtige hou
ten hokken en helemaal afgezon
derd. Het is verschrikkelijk. Als
het regent is het hier een grote
modderpoel. Een paar weken
geleden brak een vrouw twee
ribben omdat haar trap wegzakte
in de grond. We hebben van de
winter zelf tegelpaden aan moe
ten leggen omdat we anders als
we de deur uitstapten in de blub
ber lagen. Toen We zelf met tegels
van de gemeente die verderop
opgeslagen stonden een pad
hebben gemaakt werden we ook
nog voor dief uitgemaakt. Vindt u
het niet schandalig?"
De vijftig wisselwoningen aan de
beid. Voor veel bewoners ligt
de keus tussen een onbetaal
bare of een onbewoonbare
woning. Ook voordat bewo
ners kunnen terug keren naar
hun gerenoveerde woning
gaan daar maanden en soms
jaren van groot ongemak aan
vooraf.
In Leiden-Noord en in de Kooi
(eens de proeftuin van Schae-
fer genoemd) is de sloop en de
hernieuwbouw tussen de
Sophiastraat en de Bern-
Vanhuisweg staan op een onver
hard terrein waar vroeger volks
tuintjes waren. De heer Van Eek
vertelt dat de tegelpaden in het
begin verzakten omdat er bijna
geen zand onder lag. "Later zijn
er hopen vuile grond neerge
gooid om de boel op te hogen. Het
gevolg daarvan was dat de huizen
eigenlijk in een kom water kwa
men te staan als het regende." Hij
schudt zijn hoofd en lacht er maar
wat om.
"Alles is hier vochtig en het stinkt
altijd muf', zegt mevrouw Chau
dron. In de kleine slaapkamer
laat ze. triest het matras zien dat
door het optrekkende vocht een
grote rottende plek vertoont.
..Vindt u het niet verschrikkelijk,
we hebben al een nieuwe gekocht
maar .het is toch zonde om die
hier weer neer te leggen. Dan ge
beurt er weer precies het zelfde"
"We krijgen 3000 gulden renova
tie-premie, nou daar houden we
niets van over. Ik heb de laatste 2
maanden 900 gulden aan gas en
licht betaald. Zo'n hoge rekening
heb ik nog nooit gehad. En het
maakt allemaal niets uit hoeveel
je verstookt. Het blijft hier nat, en
alle deuren klemmen of ze sluiten
helemaal niet meer. Je gezond
heid gaat hier naar de knoppen.
Ik begrijp niet dat niemand ons
helpt, dat er niet iemand is die
hier iets aan doet".
Haar buurvrouw zegt: "Weetje wat
ze denken: Je zit hier goed. Ze
doen maar met ons wat ze willen.
We zijn gewoon uit onze huizen
gezet en hier voor drie jaar neer
geplant, helemaal verstoken van
alles. Er komt hier geen melk
boer, geen bakker, zelfs het vuil
hardkade een al twee jaar
voortslepende zaak. Deze
nieuwbouw komt in de plaats
van de zogenaamde platte
daken woningen die niet
meer gerenoveerd konden
worden en die eind vorig jaar
gesloopt zyn. De toekomstige
bewoners van deze nieuw te
bouwen woningen zitten al
bijna twee jaar in wisselwo
ningen aan de Vanhuisweg of
op 't Spoortje. De gemeente
werd door de bewonerscom
wordt niet op tijd gehaald. Ze
vinden ons zeker te min dat ze
ons hier helemaal afzonderen. Ik
weet niet wat ze van ons denken,
we zijn toch nette mensen".
De heer Van Eek roept dat hij van
daag of morgen het vuil voor de
woning van de burgemeester aan
de Witte Singel neer zet. Hij ver
telt dat zijn vrouw binnenkort
een baby krijgt en dat hij bezorgd
is omdat het kind van de winter in
een erg vochtige kamer moet sla
pen. "De LWS (Leidse Woning
stichting) is hier wel een keer of
vier wezen kijken, maar die zijn
ook waardeloos. Die hebben ook
nog nooit iets voor ons gedaan"
Wat doet wethouder Verboom van
Volkshuisvesting: "Een maand
geleden zei de wethouder in deze
krant over de problemen aan de
Vanhuisweg dat die verholpen
zouden worden. "Dat kan zo niet
langer", aldus Verboom, die ver
missie "ambtelijk traagheid"
en de wethouder "gebrek aan
doortastendheid" verweten.
"Door dit falende beleid moe
ten de mensen ruim drie jaar
in een wisselwoning vertoe
ven". aldus de bewoners
commissie. Van de kant van
het stadhuis werd voortdu
rend gewezen op oneffenhe
den in het gemeentelijk appa
raat. Wethouder Verboom
(volkshuisvesting) zei dat het
nog wel een paar jaar zou du
der beloofde zelf te zullen gaan
kijken en de zaak zo snel moge
lijk in orde te maken.
De bewoners van de wisselwonin
gen: "Verboom is hier nog nooit
geweest. Hij belazert ons ge
woon. Als je hem hoort praten
met al z'n mooie woorden denk je
wel dat ie wat voor je doet. Maar
we worden gewoon voor de gek
gehouden. We hebben Verboom
hier nog nooit gezien. Volgens
ons durft hij hier helemaal niet
meer te komen"!
We gaan kijken naar één van de
wisselwoningen die leeg staan
De heer Van Eek vertelt hoe die
de afgelopen maanden helemaal
is gesloopt. Het is een triest ge
zicht de ramen zijn kapot en
de deur staat open en dicht te
klappen. Binnen is alles gestolen:
de koelkast met de vierpitter is
weg, de gashaard, de luxaflex
zelfs de wc en de stopcontacten
ren voordat er op het stadhuis
een gestroomlijnde organisa
tie rond de stadsvernieuwing
zal zijn.
De bouw in Noorderkwartier
geschiedt in drie fases. De
eerste en de tweede fase be
treffen de 92 woningen tussen
de Bernhardkade en de Sop
hiastraat. De gemiddelde
huur van deze woningen zal
ten hoogste 380 gulden gaan
bedragen. Omdat bij de
nieuwbouw 60 woningen
zijn gestolen. Door wie dat weet
niemand. Van Eek staat er treurig
bij te kijken: "Het is goed voor de
sloop", zegt hij moedeloos.
"Er staat hier voor 35.000 gulden te
verrotten en als wij om een tegel
pad vragen roepen ze dat er geen
geld is".
Weer terug in de netjes bewoonde
wisselwoning van mevrouw
Chaudron vertelt ze dat een aan
tal bewoners die oorspronkelijk
wilde terugkeren naar de eigen
buurt nu maar noodgedwongen
heeft gekozen vooreen flat aan de
Langegracht. Ook mevrouw
Chaudron kiest, het lange wach
ten moe, nu maar voor zekerheid.
"Ik had liever terugegaan naar
een heel huis in m'n eigen buurt,
maar we houden het hier niet
langer vol. Het is hier goed voor
drie maanden, maar niet voor
driejaar".
Ook haar buurvrouw vertelt dat ze
dolgraag terug zou zijn gegaan
naar een nieuwe woning in de
Dillenburgerstraat. Even praten
ze allemaal door elkaar heen: "De
hele buurt wordt uit elkaar ge
trokken. Als we het hadden ge
weten hadden we het nooit ge
daan. Je wordt hier niet goed.
Laat Verboom hier maar eens
drie jaar gaan zitten met z'n
mooie praatjes".
De sociale misstanden aan de Van
huisweg staan overigens in
schrille tegenstelling met de si
tuatie van de wisselwoningen op
't Spoortje. Daar wacht de familie
Rijnsburger ook al twee jaar op
haar nieuwe woning. Zij komen
uit de Alexanderstraat. Wie daar
gaat kijken zal zien dat de huizen
nog niet eens gesloopt zijn.
minder terug komen dan er
op die plaats stonden is er in
de directe omgeving naar
vervangende bouwlocaties
gezocht. Die plaatsen zyn ge
vonden aan de Langegracht
en aan de Julianastraat.
De eerste 20 flats aan de Lange
gracht zullen in de eerste helft
van juli worden opgeleverd.
De huren zullen 362 gulden
voor een tweekamerflat, 425
gulden voor een drieka
merflat en 500 gulden voor
een vierkamerflat gaan be
dragen. In de Julianastraat
zullen nog 14 woningen ge
bouwd worden. De gemeen
teraad is onlangs akkoord ge
gaan met het bedrag dat voor
de bouw nodig zal zyn. Bij
gemeentewerken, die de wo
ningen heeft ontworpen,
verwacht men dat de bouw
voor het einde van dit jaar kan
beginnen. De huren die er
daar uit zullen rollen gaan
rond de 344 gulden bedragen.
De familie Rijnsburger zal waar
schijnlijk nog twee jaar in de wis
selwoning moeten blijven. Toch
zijn ze best tevreden. "We wach
ten al zo lang, die twee jaar kun
nen er ook nog wel bij", vertelt
mevrouw Rijnsburger gelaten
"Er is wel veel ongemak, maar
problemen zoals aan de Van
huisweg die kennen we hier niet
We zien er natuurlijk wel tegenop
om hier nog langer te zitten. Het
duurt allemaal te lang, er wordt
bij de gemeente teveel langs el
kaar heen gewerkt".
De heer Van Eek zegt opgewonden
"Er zitten gewoon een aantal
mensen op het stadhuis dat totaal
niet op zijn taak berekent is'. Een
en ander is moeilijk vast te stel
len. Vast staat wel dat de stads
vernieuwing in de eerste plaats
een zaak is van de gemeente. Die
is verantwoordelijk voor de wo
ningen en de woonomgeving
Ook voor de "tijdelijke" woon
omgeving. Het Rijk zorgt in
hoofdzaak voor het geld dat het
de gemeente mogelijk moet ma
ken een goed beleid te voeren. In
dat beleid zullen zich vele
problemen voordoen die door de
gemeente opgelost moeten wor
den omdat mensen niet blijvend
veroordeeld mogen worden tot
slecht wonen. Maar beter wonen
en een sociaal stadsvernieu
wingsbeleid kunnen uiteraard
ook niet een veroordeling tot drie
jaar slecht wonen in een mislukt
vakantiekamp inhouden. Dat is
lijnrecht in tegenspraak met een
sociaal beleid. De vraag is of
stadsvernieuwers ten stadhuize
zich dat wel voldoende realise-
LEIDEN - Een dag na de in het wa
ter gevallen Tourstart likt Leiden
zijn wonden. Bij vele mensen, die
rechtstreeks of zijdelings bij de
organisatie betrokken waren
overheerst de kater. Voor de
stichting, die de Tour naar Lei
den haalde, is de klap extra hard
aangekomen. In twee opzichten.
In de eerste plaats het wegvallen
van de grote animator van de
Leidse start: Joop Riethoven.
De proloog door het centrum van
Leiden had zijn grote glorie moe
ten worden, wanneer hij niet aan
de vooravond door een her
senbloeding was getroffen. Naast
deze persoonlijke tragedie drei
gen zich boven de stichting ook
donkere financiële wolken sa
men te pakken. De opgestelde
begroting vertoonde al een gat
van ruim een kwart miljoen en na
het verwijderen van de reclames
ADVERTENTIE
Johnson 4
topkwaliteit en lage prijs
een wereld van verschil
"1ZJahnsan
JACHTHAVEN POELGEEST
van 18 sponsors uit de hal door
Tour-directeur Lévitan dreigt
een nog groter gat te worden gé-
slagen in het budget. Nog afge
zien van de mogelijke scha
declaims die door deze sponsors
kunnen w len ingediend. Zo
wel sponsoi Eimert Teekens als
Bas Vonk (Met Riethoven de lei
der van de stichting Tour de
France) zeggen nog weinig over
de financiële afwikkeling van de
Leidse start te kunnen zeggen.
Teekens, hij stond voor 360.000
gulden garant, zegt opgewekt als
ondernemer optimistisch te wil
len blijven. Het zal volgens hem
twee tot vier weken kunnen du
ren voordat de financiële kant
van de zaak rond is. Hij zegt ver
der enerzijds "een klein plusje" te
zien voor het doel van Joop Riet
hoven, het gehandicapte kind,
even later verklaart hij "bang" te
zijn dat het financieel niet hele
maal zal rondkomen. Tenslotte
spreekt hij de hoop uit mét Joop
ergens anders aan te kunnen be
ginnen, "aan iets dat wel succes
vol zal zijn".
Bas Vonk is wat korter van stof. Hij
zegt dat het zes weken duurt
voordat hij weet wat de Tour
heeft gekost of heeft opgeleverd.'
en wil verder niets zeggen. Vonk
voegt de daad bij het woord door
de hoorn van de telefoon op de
haak te gooien.
Dat het bestuur van de stichting op
de kleintjes is gaan letten de laat
ste dagen moge blijken uit het feit
dat de twee hotels die de renners
en het "gevolg" herbergden. Ho
liday Inn in Leiden en het
Noordwijkse hotel Palace plot
seling worden aangeschreven. Of
ze zo vriendelijk willen zijn de
stichting de provisie, groot en
kele duizenden gulden, van de
aangebrachte gasten uit te keren.
De bedrijfsleiders van beide ho
tels denken daar evenwel niet
over. Spaargaren, manager van
Holiday Inn verontwaardigd:
"Dat was niet afgesproken toen
ze anderhalf jaar geleden de ka
mers boekten. We betalen alleen
provisie aan erkende reisbu
reaus, en dat comité van de Tour
kun je onmogelijk een bij de In
ternational Travel Association
aangesloten reisbureau noemen.
Ik heb er toch al zat extra kosten
gehad met de opvang van zo'n
grote groep. Kijk. ik had anders
toch vol gezeten in zo'n maand.
Daar wilde ik echt geen extra be
drag voor neertellen. Dat stond
ook zwart op wit, maar nu ze ver
liezen schijnen te lijden, komen
ze alsnog om dat geld. Maar ik ga
hun tekorten niet aanvullen".
Eén van de directieleden van hotel
Palace. de heer Van den Anker,
zegt dat het "niet netjes" is ge
speeld door de Tour-organisato
ren. Hij is geenszins bereid de ex
tra paar duizend gulden te beta
len. Wethouder Tesselaar (sport
zaken) zegt dat hij ook nog geen
enkel inzicht heeft in de finan
ciële situatie na de Tourstart. De
gemeente staat in ieder geval
voor een ton garant.
Woorden van gelijke strekking
komen van Wim Bosman, pach
ter van deGroenoórdhallen op de
woensdag (gala)avond. het pro
loog-gedeelte en de geplande
feestavonden gisteren en van
avond. avonden die zijn afgelast.
Een vluchtige berekening leert
dat de verkochte kaarten in de
Groenoordhallen 65.000 gulden
opgeleverd moeten hebben, dat
Bosman een ton voor de huur van
de hal heeft neergelegd zodat hij -
afgezien van de contracten van
artiesten - tenminste 35.000 gul
den minder van moet worden.
Bosman wil "geen zinnig woord"
over dat geschatte bedrag kwijt.
"Het spijt me, maar er is al zoveel
over die Tour geschreven, ik wil
deze dingen niet in de krant heb-
r Montmartre zonder publiek: een flop
Tenslotte Heineken, de bierfabri
kant die de kraampjes op het Pie
terskerkplein alias Montmartre
sponsorde, aan het woord gela
ten. Publiciteitsman Wassenaar
kan op dit moment niet precies
aangeven hoe groot de schade is.
"Je kunt nauwelijks van een
schade spreken, je weet immers
niet hoe Montmartre gelopen had
wanneer het goed weer was ge
weest. "Als oorzaken voor het
slechte bezoekersaantal van
Montmartre noemt Wassenaar
aan de ene kant het bedroevende
weer, aan de andere kant de or
ganisatie die volgens hem niet
helemaal goed in elkaar zat. "De
mensen die nu in de organisatie
zaten hebben teveel hooi op hun
vork genomen. Er had een twee
deling moeten zijn: een ploeg
voor het wielergebeuren én een
ploeg die belast was met de orga
nisatie van het randgebeuren
De bierfirma heeft een extra strop
doordat de bestuurder van een
luxe wagen, die gisteren in de ka
ravaan mee reed. op de terug
tocht naar Amsterdam in een slip
raakte. De auto was total-loss,
beide inzittenden moesten naar
het ziekenhuis worden overge
bracht.
Zichtbaar vermoeid en nog wat ge
deprimeerd liep gisteren direc
teur Andre de Jong rond in zijn
Groenoordhal, die nog duidelijk
de sporen draagt van het tourge-
beuren. "Toen Joop Riethoven
woensdagavond ineens weg viel,
was voor mij de lol er eigenlijk af.
Ik heb toen gedacht; als dat de
prijs is voor zo'n evenement, dan
hoeft het voor mii niet meer".
Als ik terugkijk als groenoordhal-
directeur dan zou ik blij moeten
zijn. De reclame voor de hal was
uitstekend. Op alle mogelijke
manieren is de hal in de publici
teit geweest in binnen - en bui
tenland. Radioreportages, televi
siebeelden. kranten-artikelen,
het kon niet beter. Maar wat aan
je olijft knagen is het kunstje dat
Levitan heeft geflikt.
De teleurstelling van directeur An
dre de Jong werd vanochtend
nog extra geaccentueerd door
een telefoontje van organisatie
bureau Mojo. Het concert van
Blondie in de hal gaat defintief
niet door. Dan. alle sores van zich
afzetten, zegt hy: "Laat ik de zaak
hier maar eens een beetje oprui
men. Per slot van rekening staan
maandag de koeien en nuka's
(nuchtere kalveren) weer in de
hal
AMSTERDAM-LONDEN. Het grote
succes van Ford. de Ford Fiësta.
waarvan er inmiddels dl meer dan
700ü00 11 n geproduceerd, i> door
liet Britse Design Council onderschei
den. De jury, bestaande uit experts op
technisch en ontwerpgebied. vond dat
het ontwerp in zijn geheel heeft gere-
sulteerd in een auto die zeer lage on-
derhoudskosten voor zijn eigenaar
kent.Wilt u meer details7 Dan kunt
.1 terecht tyj Ford Rijnland.
LEIDEN - Stasvernicuwing is
een tamelyk nieuw begrip.
Vooral de latste jaren heeft
dit woord ee andere beteke
nis en meer ihoud gekregen.
In het begin an de jaren vijf
tig werd va stadsvernieu
wing nog ,iet gesproken.
Stadsverniewing was toen
vooral afbrak van oude wo
ningen en erkeersdoorbra-
ken, sanerini genoemd. Alle
inspanninge waren gericht
op het ophéfen van de wo
ningnood. )p nieuwbouw
dus. De polers aan de rand
van steden a dorpen werden
vol gebouw<met flats. 'Oude
woonwijkenn de binnenstad
verdwenen f raakten steeds
meer in veral. De woonom
geving wercfeteeds meer aan
getast. Daaom is het geen
wonder datde stadsvernieu
wing meer andacht heeft ge
kregen.
Onder stadsvrnieuwing wordt
tegenwoordig verstaan de
verbetering van het hele
woon- en leefmilieu in dor
pen en steden. Daarbij staan
de mensen in de oude wijken
voorop want het verval van de
oude woonwijken is vooral
hun probleem. Maar niet al
leen het stadsverval, ook de
stadsvernieuwing is hun
probleem. De huren van wo
ningwetwoningen in de
stadsvernieuwingsgebeiden
zijn sinds 1975 bijna verdub-
"Als het regent is het hier een grote modderpoel'
