Liefdesverhalen voor
meer dan één miljoen
tJDAG 30 JUNI 1978
VARIA
ïen bomexplosie heeft in hel pa
leis tan Versailles onherstelba
re schade aan een groot aantal
schilderijen uit het Napoleonti
sche tijdperk aangericht. Zo is
een uit 1812 daterend, gigan
tisch doek over de eerste uitrei
king van het Legioen van Eer
door Napoleon, geheel aan
flarden gescheurd.
De eer van de aanslag op de her-
m innering aan Napoleon wordt
door verschillende groepen op-
geëistvan wie het Bretonse Be-
I vrijdingsleger de meeste kans
maakt. Het was me liever ge-
I weest als 'De Club van Drie Mil
joen' de aanslag had gepleegd.
I Maar die had dan wel eerst
moeten worden opgericht. Het
is natuurlijk onaangenaam
dat zoveel mooie schilderijen
verloren zijn gegaanmaar ik
vind het een troost dat ze iets
met Napoleon Bonaparte van
doen hadden Met enige vertra
ging kwamBoontje hier omzijn
loontje: de bomexplosies die
hijzelf, zittend op een paard
staand op een heuvel, steeds
wist te on tlopenhebben nu dan
toch nog de herinneringen aan
hem te pakken gekregen.
Veem bijvoorbeeld dat schilderij
uit 1812. Tussen 24 september
1803 en 6 april 1814 heeft Na
poleon in het kader van liet Le
gion d'honneur' 64 Grote Ade
laars, 137 Grootofficiers, 649
Commandeurs, 3.069 Officiers
en 32.906 Ridders uitgereikt.
Als je in krap elf jaar zoveel on
derscheidingen te verlenen
hebtheb je ook heel wat mensen
de dood ingejaagd. Laten we
dat jaartal 1812, waarin het
verwoeste schilderij geschil
derd werd, eens nader onder de
loep nemen. Een interessant
Napoleon jaartje. Hij drong
Rusland binnen, leverde slag
bij Borodino, betrok Moskou,
trok weer terug en telde toen
563.000 doden en vermisten, en
37.000 overlevenden. De Slag
bij Borodino alleen al kostte
30.000 Franse en 40.000 Russen
het leven. Borodino was daar
mee 'second best',na de Slag bij
Leipzig, de zogeheten Volkeren-
slag, waarbij bijna een half
miljoen man betrokken was:
150.000 aan Fransen zijde,
300.000 aan de overzijde. Beide
zijden verloren 60.000 man,
terwijl een ander cijfer zegt:
125.000 doden en gewonden
aan Franse zijde. De beroemd
ste Slag die Napoleon sloeg, de
Slag bij Waterloo, kostte hem
maar 53.000 doden en gewon
den.
Drie miljoen
In het begin van dit stuk heb ik de
Club van Drie Miljoen opge
richt. Dit getal slaat op het ge
schatte aantal doden dat de
Napoleontische oorlogen heb
ben geëist. In het standaard
werk 'Oorlogen en Bevolking
van Europa - Verliezen aan
mensenlevens van de strijd
krachten van de Europese lan
den in de oorlogen van de XVI-
Ie-XXe eeuw' van de Rus B. Ts.
Oerlanisf 1960), wordt het aan
tal direct gedoden tijdens de
Napoleontische oorlogen van
1805-1815 geschat op 560.000,
maar een veelvoud daarvan
sneuvelde later aan de opgelo
pen verwondingen, of kwam
om door ziekte of ontbering tij
dens de veldtochten. De ziekte
verliezen waren ruim drie
maal zo groot als de directe
verliezen op het slagveld. Na
poleon, altijd goed voor een ci
taat, heeft dan ook een keer op
gemerkt: ,J)e onervarenheid
van de chirurgen brengt ons le
ger grotere verliezen toe dan de
batterijen van de vijand".
BDoordrenkt
Een Russische ooggetuige, N. S.
Peslrikov, schreef over de slag
bij Borodino:
„Veel soldaten wierpen hun wa
pen weg en vielen op elkaar
aan, scheurden eikaars mond
aan flarden, verstikten elkaar
in innige omhelzingen en vielen
samen dood neer. De artillerie
galoppeerde over de lijken heen
als over een brug van balken,
waarbij de lijken in de van
bloed doordrenkte grond wer
den weggedrukt"
Dat gebeurde dus allemaal in
1812, het jaar waarin het schil
derij geschilderd werd dat nu
door die bomexplosie is vemie-
t igdEen der schattingen isdat
Napoleon, direct en indirect,
3.457.000 doden op zijn geweten
heeft. Als het de 'Club van Drie
Miljoenis geweest die de aan
slag in het paleis van Versailles
heeft gepleegd, heb ik er vrede
mee...
PAK)PA\] £Sj H£E> P1^ 6AAKJ
HARP NJOPI&.WAMT" IK &&K
EEM ARA\Ë PR£WA\eu
MOU,eogP PAMPAf
VAM PIP KLAP W& Mier
PÉRi-DK.../AAAR AL6> JD
CAT esAAWDP ZO HARP
mopig Heer, pam
6A IK ALAAR....
VP
Êk f
FRED BASSET
Neem voor dit ge
recht braadworst of
saucijsjes. Prik ze
hier en daar in en bak
ze even aan in boter,
boven laag vuur.
Zorg dat alle kanten
gelijkmatig kleur
krijgen. Neem ze uit
de pan. Snipper een
ui ragfijn en fruit de
snippers in de
braadboter licht
goudgeel. Strooi er 1
volle lepel bloem bij
en laat deze wat kleu
ren, onder voortdu
rend roeren. Voeg 1
lepel tomatenpuree
toe en giet er gelei
delijk 2 dl water bij.
Blijf roeren, steeds
boven laag vuur, tot
een lichtgebonden
saus ontstaat. Voeg 1
flinke lepel kapper
tjes toe, een fijnge
neden zoetzuur au
gurkje, zout en peper
naar smaak, een
snufje tijm en een
blaadje laurier en leg
de worst er in. Laat
het geheel boven
laag vuur 30 min.
sudderen.
WINA BORN
ROS werkt aan gigantische serie
Schepen
en tv-drama-serie voorbereiden,
hoe gaat dat in zijn werk? TROS-
regisseur Jan Keja en produk-
tieleidster Nel de Clerck hebben
weinig aandrang nodig om er veel
over te vertellen. Niet zozeer aan
ons, want in feite is zo'n gesprek
niet meer dan een verlengstuk-
van het werk.
n dat werk is: Denken, praten,
vellen volschrijven, telefoneren,
heftig ruziën, schema's ontwer
pen, mensen benaderen, verga
deringen beleggen, kiften met de
auteur tot diep in de nacht, het
hoofd in de schoot leggen, op
nieuw beginnen, lichtpunten
zien, schrappen vanwege het
budget, vechten voor meer geld,
complete windstilte, eindeloos
wachten op beslissingen van bo
ven, de goedkeuring, losbarsten
de energie, vreugde, machte
loosheid, twijfel, de gevreesde
onbereikbaarheid, worstelen met
techniek en tijd, de tegenslag, er
bijna onderdoorgaan en tenslotte
de eerste aflevering in een blik
ken trommel. Even een leeg ge
voel, de presentatie aan de pers,
de waarderende schouderklop of
het hoongelach, de kijkcijfers, op
naar deel twee.
n en Nel zitten er middenin. De
serie heeft nog geen officiële
naam. Als werktitel wordt de De-
camerone gebruikt. Liefdesver
halen of zo u wilt romantische ge
schiedenissen uit de veertiende
eeuw ontleend aan de Decame-
rone en de Canterbury Tales. Een
gigantische produktie waarvoor
de TROS 1.1. miljoen gulden op
tafel legt. Voorlopig zes delen,
maar de makers mikken op
twaalf. Een tv-drama-serie voor
bereiden, hoe doe je dat? Neem
de Decamerone als voorbeeld. De
in Nederland wonende Engelse
auteur Paul Melton schreef
twaalf afleveringen, waarvoor hij
de gegevens ontleende aan Boc
caccio's „Decamerone"' en Chau
cer's „Canterbury Tales". „Tus
sen beide mannen bestaan enige
overeenkomsten. Zij leefden
beiden omstreeks dezelfde tijd -
in de veertiende eeuw - waren al
lebei de zoon van een koopman
en kwamen, zonder het van el
kaar te weten, tot eenzelfde soort
constructie in hun meesterwerk.
In hun benadering van mensen
en situaties gaven zij blijk van
groot psychologisch inzicht en
een scherpe visie op de samenle
ving. Paul Melton legde het ac
cent in zijn spelen op de man-
vrouw-verhding waarin nu eens
de vrouw en dan weer de man het
pleit wint.
eja: „In dit soort zaken is er sinds
de veertiende eeuw nauwelijks
iets veranderd en daarom praten
de mensen in die serie net als wij.
En omdat de vrouw uit die tijd
bepaald geen stuk onderdanig
onbenul was, heeft Melton ook
uitspraken en filosofieën ont
leend aan het boek „Total Wo
man" en aangehaalde teksten uit
organen van geemancipeerde
vrouwenbewegingen van deze
tijd. Aan de hand van beide mees
terwerken schreef hij dus verha
len naar eigen fantasie tegen de
achtergrond van het dagelijks le
ven zoals zich dat in de veertien
de eeuw voltrok."
voor de constructie van zijn „ver
halen" koos Melton de aanpak
van Boccaccio's „Decamerone"
In 1348 is in Florence de pest ui-
gebroken. Zeven mannen en drie
vi ouwen ontvluchten de stad en
stellen zich veilig op een land
goed. Om de verveling te doden
verplichten alle leden van het ge
zelschap zich verhalen te vertel
len. In de „Decamerone" zijn dat
er honderd, Melton beperkte zich
tot twaalf. Omdat de „Canterbury
Tales" meer stof opleveren dan
de Decamerone.
Keja: „Ons uitgangspunt is om de-
voorlopig-zes afleveringen per
week uit te zenden. De construc
tie noopt daartoe. In de negentig
minuten van de eerste aflevering
wordt een aantal scenes getoond
waaruit blijkt dat de pest is uit
gebroken. Daarna verplaatst de
situatie zich naar de tuin op het
landgoed, waar de aanzet tot het
eerste verhaal wordt gegeven.
Dat gebeurt door een verteller
Het verhaal krijgt dan een drama
tische vormgeving. Daarna keren
we weer terug naar de tuin waar
de aanzet tot het tweede verhaal
wordt gegeven. Zo blijft dat
doorlopen zodat je begrijpt datje
tussen de afleveringen niet te
veel tijd kunt laten verlopen."
Jan Keja wordt snel kribbig als
hem wordt gevraagd waarom hij
geen stukken met een sociaal,
maatschappelijk engagement op
zijn repertoire neemt. Waar
schijnlijk vindt dat zijn oorzaak
in het feit dat hij een verteller is
met een sterke hang naar het-
verleden.
Hij zegt: geïdentificeerd drama. De
mensen in deze verhalen praten
als gewone mensen al hebben ze
een veel sterkere godsgebonden
heid dan de moderne mens. Het is
een sprookje dat de mensen in die
tijd even gedragen spraken als hij
het opschreef. Dat is een misvat
ting. De jongens uit die tijd waren
veel ruiger in de bek dan de jon
gelui van tegenwoordig."
Nel de Clerck: „Inmiddels hebben
we de lokatie gekozen. Aanvan
kelijk zouden we naar Italië gaan,
maar dat bleek te duur. Ik ben
toen naar de Heilige Land Stich
ting in Nijmegen gereden en ont
dekte dat daar het decor was dat
wij nodig hebben".
Keja: „Je weet, we mogen maar zes
afleveringen maken. Maar stel je
nu eens voor dat die zes aanslaan
en dat we door mogen gaan naar
twaalf. Dan zou ik met die tuins-
cenes opnieuw moeten beginnen.
Wat doe ik dus? Ik maak twaalf
tuinscenes met opgangen naar
het volgende verhaal. Dan heb ik
die vast mochten ze straks beslui
ten,. je weet wel." Er zijn
ook vergaderingen met de decor
ontwerper, de decorbouwers en
ander technici. Jan Keja kan heel
lyrisch worden als hij zich voor
stelt hoe de „piaatjes" er uit ko
men te zien. Ik heb een soort ter
ras laten bouwen, dat trapsgewijs
afloopt. In Italië is constant wind,
dat wil zeggen een zacht briesje.
(KLEINE VAART)
Aardenburgh 28 vn Rotterdam nr Cas
ablanca,
Altappen pass Engels Kanaal nr Lublea,
Andries 28 vn Amsterdam nr Kampen,
Antarctica pass 28 Thams nr Duinker
ken,
Arbon 28 40 zw Kp. Finisterre nr Aaben-
Atlantide 28 60 w Bodo nr New Bedford
(Mass.),
Brage 28 vn Amsterdam nr Felixstowe,
Breehoek 29 700 o Bermuda nr New
York,
Breehorn 28 420 o Norfolk nr Gent,
Breevecht 28 100 w Algiers nr Ravenna,
Calandplein pass 28 Tuskarrocks nr
Runcorn,
Garavelle 28 50 n Texel nr Leith,
Dependent 28 vn Zwijndrecht nr Delf-
Dicky 29 50 o Gibraltar nr Oran.
Dutch Engineer 28 vn Rotterdam nr
Tees,
Dutch Spirit 28 te Rotterdam,
Electron pass 29 Goeree nr Plymouth,
Elisabeth Broere 28 te Dordrecht.
Expansa 29 6o n Schiermonnikoog nr
Londenderry,
Mare altum 29 te Rotterdam,
Mare Iratum pass 28 Dudgeon nr Midd-
lesboro,
Rochas 28 150 nnw Dakar nr Las Palmas,
(GROTE VAART) Acmaea 28 te Stan-
Acteon 28 te Chtittagong,
Aldabi 28 te Buenos Aires.
Amstellaan 28 vn Suezkanaal nr Dam-
Diogenes 29 te Callao,
Dordrecht 29 te Montreal,
Fossarus 29 vn Cotonou nr Douala,
Ganydemes 30 te Guayaquil verw.
Gardenia 28 vn Hodeidah nr Djeddah,
Hercules 2 te Rotterdam verw,
Kylix 28 te Gibraltar,
Mercurius 29 te Morehead City,
Merino Exrpess 28 vn Damman nr Fre-
mantle,
Nedlloyd Algoa 29 te Singapore,
Nedlloyd Amsterdam 1 te Djakarta
verw,
Nedlloyd Bahrein 28 35 zw Gibraltar nr
Dubai,
Nedlloyd Dejima 28 vn Port Said nr Fos,
Nedlloyd Fiji 28 te Hongkong,
Nedlloyd Freetown 29 te Brisbane,
Nedlloyd Hongkong 28 ten anker Dar es
Salaam,
Nedlloyd Lek 29 te Jeddah,
Nedlloyd Mississippi 28 vn Hoek van
Holland nr Londen.
Nedlloyd Musi 29 te Kobe,
Nedlloyd Rockanje 29 te Port Said,
Nedlloyd Seine 28 te Bahrain,
Nedlloyd Weser 28 vn Mtwara,
Nedlloyd Westerkerk 29 vn Rotterdam
nr Lissabon.
Pericles 28 te Amsterdam,
Rotterdam 29 te Bermuda.
Scheldeborg 29 te Rotterdam,
Schelderix 29 te Ulson.
Straat Florida 30 te Durban verw,
Straat Forcados 28 te Singapore.
Straat Fushimi 28 vn Lome nr Kaapstad,
Thameshaven 29 te Montevideo,
Trident Amsterdam 4 te Hamburg verw.
Trident Rotterdam 28 vn Hamburg nr
Bremen,
Visten 28 vn Boulogne nr Valvik,
Winsum 28 150 z Tenenfe nr Rotterdam.
Jan Keja "De jongens uit die tijd waren veel ruiger in de bek
Op enige afstand van de studio
stel ik grote windmachines op die
de opgewekte wind door grote
buizen naar de studio voeren.
Dan zie je heel even die gewaden
bewegen of het haar. Er zullen
vogels klinken. Dan heb ik een
rondhorizon van negentig meter
laten maken waarin je de ge
schilderde stad ziet liggen vol
gens het panorama van Florence
uit de veertiende eeuw. Teneinde
daglicht te suggereren wordt on
der de honderden extra lampen
een voile getrokken waardoor je
een fijn diffuus licht krijgt. Het
moeten prenten worden zoals
Galerie "De Poort" (Herenstraat 11).
landschappen, vrijdag en zaterdag 13-17
uur. zondag 14-16 uur, donderdagavond
19-21 uur (tot 2 juli).
Rijksmuseum v Oudheden, Rapenburg
28. Tentoonstelling "Over de grens der
Etrusken". Tot 2 juli, geopend dag. van
10-17 uur. zo. 13-17 uur
Galerie De Oude Rijn, Oude Rijn 40.
Tentoonstelling werk van 17 kunste
naars. Geopend tot 12 juli, woe. t/m zat.
van 12-17 dur.
"De Lakenhal": Tentoonstelling "Cobra
in Nederland", dagelijks 10-17 uur, zon
en feestdagen 13-17 uur (t/m 9 juli).
Galerie Denise Stephan. Bakkersteeg
18 Tentoonstelling Rein Dool, recent
werk. Geopend van 20 mei tot 1 juli. vrij
zat. en zo. van 14-18 uur
Pulchri Studio, Kempenaerstraat,
Oegstgeest Zomertentoonstelhng I.
Geopend van 9 t/m 29 juni, dag van
10-16 uur (zo. gesloten).
Museum voor Volkenkunde. Steen-
straat Chinese tentoonstelling "Taal en
teken". Geopend tot eind augustus.
Botticelli ze heeft geschilderd.
Prachtige negerinnen heb ik no
dig die op dat terras komen ser
veren. Die had men vroeger."
Gemiddeld - achtenveertig acteurs
en zestig figuranten zijn er nodig.
Een paar namen: Peter Aryans,
Fien Berghegge, Wim Kouwen-
hoven, Marlies van Alckmaer,
Paul Meyer, Ine Veen, Jan Hunt-
ling. Kommer Kleyn.
Leidsc bioscopen
LUXOR: "Saterday night fever", da.
2.30,7.00 en 9.30 uur, zo. 2.00,4.30,7.00en
9.30 uur. 12 ir
CAMERA De gendarme op drilt", da.
7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.30 uur. al
Kindermatinee: "Sjors'ën Sjimmie in
het land der reuzen", za. en woe 2.30 uur.
zo. 2.00 uur.
Nachtvoorstelling: "Everything you al-
waus wanted to know about sex.
but...(Woody Allen), vr. en za. 11.30 uur.
16 jr.
LIDO 1: "Roller Coaster", da. 2.30, 7.00
en 9.15 uur. zo. ook 4.45 uur. 12 jr
LIDO 2: "Driver", da 2.30, 7 00 en 9.15
uur, zo. ook 4.45 uur. 16 jr
LIDO 3 "Julia", da. 7.00en 9.15 uur, ma,
di do. en vr. 2.30 uur, 16 jr.
Kindermatinee "Tom en Jerry", woe. en
za. 2.30 uur, zo. ook 4.45 uur.
STUDIO: "Een bijzondere dag" (Una
giornata partieolare). da. 2 30, 7.00 en
9.15 uur. zo. ook 4.45 uur, 16 jr
Nac htvoorstelling: "In Tirol gaat de c
tucht nooit verloren", vr. en za. 11.30 w
16 jr.
c(fladCYLieuius.
30 juni 1978
Honderd jaar geleden stond ih
de krant:
- De Russen, aldus meldt een
particuliere correspondentie,
zijn geheel uit Konstantinopel
verdwenen. Nog weinige weken
geleden zag men overal Russi
sche gezichten en uniformen. De
uniformen verdwenen na een
verbod van generaal Todleben
aan de Russische officieren om
in uniform de Turksche hoofd
stad te bezoeken, maar zij
kwamen toen nog bij honderden
in burgerkleeding ui San-Ste-
fano naar het vroolijk Pera.Het
is niet waar, dat zij nu wegblij
ven ten gevolge van het verbod
van hun generaal of bij onder
linge afspraak. De reden is een
voudig deze, dat hun geld op is.
Paardenkoopers en restaura
teurs, kooplieden en houders
van speelbanken, zangeressen
en danseressen hebben hen we
ken lang om het hardst geplukt.
Geen wonder dat hunne gedu
rende den veldtocht vezamëlde
soldij nu is uitgeput en de
krijgskassen geven geen voor
schot meer.Zij moeten zich nu in
San-Stefano blijven vervelen,
terwijl de levendigheid van Pe-
ra is verdwenen
Vijfti9 jaar geleden:
- In Noorwegen maakt men zich
ernstig ongerust over het lot van
den bekenden Poolreiziger
Amundsendie een poging heeft
ondernomen tot redding van
Nonile maar mogelijk zelf het
slachtoffer van het ijs is gewor
den. De Noorsche bladen zijn
verbitterd op Nobile, wiens
Poolvlucht met het luchtschip
"Italia" reeds verscheidene
slachtoffers heeft gemaakt en
waarschijnlijk nog meer men-
schenlevens zal kosten.
- De centrale controlecommissie
van de communistische partij
der Sovjet-Unie heeft besloten
Zinovjef, Kamenef, Jefdokimof,
Lasjevitsen 34 vooraanstaande
leden van de Trotzkijistische
oppositie weder tut de partij toe
te laten. Zij hebben hun begin
seldwalingen erkend, de ver
binding met de Trotzkyisten
opgegeven en hun deelneming
aan de gevaarlijke bedrijvig
heid der oppositie gestaakt om
zich geheel te onderwerpen aan
de communistische Internatio
nale"
Alphense bioscopen
EURO 1: "Pinkeltje", da. 1.30, 6.30, 9.00
uur. zo. ook 4.00 uur. a.l.
Nachtvoorstelling: "Duel op de weg", za.
12.15 uur, 16 jr.
EURO 2: "Pinkeltje", da. 1.45, 6.45 en
9.15 uur. zo ook 4.15 uur. a.l
Nachtvoorstelling: "Concert for Banla-
desj", za. 12.15 uur. a.l.
EURO 3. "Live and let die", da. 1.45,6.45
en 9.15 uur. zo. ook 4 15. za. ook 12.15 uur,
12 jr.
Ongeval lend lenst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendu M-t elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uu. tot woensdag 13.00 uui. (Diacones
senhuis) en van w ijdag 13.00 uur tot
terdag 13 00 uur Elisal.eth-ziekenhuis
Bezoekuren
ziekenhuizen
oeku
Kin
derafdeling dagelijks v an 14 00-19 00 uur
alleen voor ouders zondag 14 00-15.00
uur voor overige familieleden. Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
de kinderafdeling.
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
Volwassenen, dag. van 14-14.45 en van
18.30-19.30 uur
Klasse afd., van 14-14 45. 18.30-19 30 en
11.15-12 uur
Kraamafd., dag van 11.15-12 uur (alleen
echtgenoot), 15-16 en 18.30-19.30 uur;
laatste kwartier avond bezoek kraamafd.
babyshow.
Kinderafd., dag van 15-18.30 uur
C.C.U. (hartbcwaking), dag van
14.15-14.45 en 19-19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag:
14 15-15 00 uur
18 30-19 30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders)
Maandag t/m vrijdag
1830-18.45 uur
Zaterdag en zondag
H 45-15 00 uur
Bezoek aan ernstige patiënten wanneer
voor ernstige patn-ntcn doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdvei
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken
Bezoektijden Kinderkhniek
Dagelijks
15 00-15 45 uur
18 30-19 00 uui
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag
14 15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Kijnoord: le en 2e klas 1111 30; 13 30-
14 15 en 18 30 10 10 uui 3e hlu 13 30
14.15 en 18.30 19.30 uur Kraamafdeling
13.30 14 45 alleen soor echtgenoten 19-
20 uur. Kinderafdeling voor ouders 18.-
18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Schiphol <020 175000).
