rookworst
Reiuiertjes jagen op
IPÜBLIËÏT
Fris": suikerwatertje met smaakstoffen
HONDEN- EN KATTENVLO WEER OP KOMST
Gladiolen
Onderwijzer Negenborn
40 jaar voor de klas
St. Josef beeld mee
naar nieuwe school
SINAASAPPEL IN „SINAASAPPELSAP" SOMS VER TE ZOEKEN
VARIA
Tips voor deze rubriek kunt U elke
morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 215. U mag ook
schrijven.
vaak nog snel aan toe. De
winnaar vorig jaar van de
tijdrit over vijf kilometer no
teerde op zijn schooljïets 7
min. en 45 seconden. Een ge
middelde van bijna veertig
kilometer per uur dus.
Wat houdt de doorsnee-wiel
renner aan de Tour de Lisse
over?. Als hij alle avonden het
stuur weet te houden in elk ge
val een onbeschadigde fiets.
Op het financiële vlak valt er
doorgaans weinig voor hem te
verhapstukken. Als het even
tegen zit verschijnt hij zelfs
met een negatief saldo aan de
start t.w.zijn inschrijfkosten,
vijf gulden. Daar ontvangt
hij tien gratis tourprogram
maboekjes voor die hij dan
wel allemaal voor twee kwar
tjes per stuk moet zien te slij
ten om quitte te spelen.
Als het om materiële zaken gaat.
valt bijna ieder rennertje tij
dens de tour een of meerdere
malen in de prijzen. Dat kan
eigenlijk niet missen omdat
de toeschouwers, zij zijn het
vaak die tijdens de race met
prijzen komen aanzetten, heel
specifieke prestatie-maat
staven hanteren. Ze stellen
bijvoorbeeld een taart be
schikbaar voor. ik noem maar
een zijstraat, de renner "met
het zachtste achterwiel"een
kilo koek voor wie het laatst
over de streep komt en varia
ties hierop.
De bekende gladiolenshow
Delta Flora in Stellendam op
Goeree Overflakkee wordt
dit jaar van 2 tot en met 5 au
gustus gehouden. Ook uit de
Bollenstreek wordt veel be
langstelling verwacht. Het
gebouw van de Gemeentelij
ke Visafslag in Stellendam,
vlakbij de Haringvlietsluizen
dient als tentoonstellingster
rein. Ook in de omgeving van
de hal vinden activiteiten
plaats.
Openingstijden van de tentoon
stelling zijn: woensdag 2 au
gustus van 13 tot 22 uur, don
derdag 3 en vrijdag 4 augus
tus van 10 tot 22 uur en zater
dag 5 augustus van 10 tot
21.30 uur.
Omdat hij veertig jaar voor de
klas staat, waarvan de laatste
21 in Noordwijkerhout, zijn er
dit weekeinde de nodige fes
tiviteiten rond onderwijzer
Aad Negenborn. Zijn school,
de Prinsenhof, heeft het fes
tijn ingeluid met een veertig
bladzijden tellend boek
werkje over de jubilaris.
Daarin komen aan het woord
oud-leerlingen, oud-collega's,
ouders van leerlingen, colle
ga's van nu, kortom een re
presentatieve groep voor de
duizenden die in de loop der
jaren met hem te maken heb
ben gehad. Dat over de 59-ja-
rige louter de loftrompet
wordt gestoken, valt niet
moeilijk te raden.
Voor onderwijzer Negenborn,
die zich in de Noordwijker-
houtse samenleving ook op
veel andere vlakken verdien
stelijk heeft gemaakt, bete
kent het jubileum niet tevens
het einde van zijn schooloop-
baan. Hij wil nog zes jaar als
onderwijzer door gaan.
In het kielzog van de prof. Tour
de France, op nog geen vijf
tien kilometer van het als
startplaats fungerende Lei
den. gaat zaterdag in Lisse
een andere tour uit de
startblokken: de Tour de Lis
se. Het evenement mist welis
waar de opgeklopte allure
van Frankrijks ronde maar
de inzet waarmee zestig jon
gens in de leeftijd van tien tot
en met dertien jaar achter
slagroomtaarten en lijvige
rookworsten aanjagen, doet
het kijkgenot er bepaald niet
minder om zijn.
De Tour de Lisse is het geestes
kind van een Lissese slager
Het was hem opgevallen dat
op zomeravonden in bijna el
ke wijk in zijn woonplaats
groepjes jongelui veelvuldig
door de beklinkerde straten
kramden en hij besloot, dat is
inmiddels 22 jaar geleden,
daar een wedstrijdelement in
te brengen. Over de naam
hoefde uiteraard niet lang
nagedacht te worden. De Tour
de Lisse is sindsdien, zeer ze
ker binnen de eigen gemeen
tegrenzen, een begrip.
Aanvankelijk reden er alleen
jongens uit Lisse en het buurt
schap De Engel mee. De laat
ste jaren is er echter het nodi
ge bloed "van buiten" inge
pompt, waarmee de organisa
tie de tanende publieke be
langstelling tactisch heeft
kunnen opvijzelen.
De twee tours verschillen maar
hebben ook wat raakvlakken
Neem bijvoorbeeld de voorbe
reiding. Als het "effe kan"
zorgen de zestig er voor dat ze
aan de'meet verschijnen met
voldoende oefenkilometers in
de benen. Dat betekent in de
praktijk dat ze al weken van
te voren op het bijna vier ki
lometer lange Spekke-
laan-parcours worden
waargenomen omsamen met
de ploeg makkers er zijn in to
taal tien ploegen) het wed
strijdritme te pakken te krij
gen.
De tourfietsen variëren sterk in
afmeting en constructie. De
een voelt zich het best thuis op
een damesfiets met knij-
premmen, de ander trapt de
pedalen rond van een kinder
fiets met sportstuur. Echte ra
cefietsen zijn taboe. De tour
organisatie wil het gezellig
houden. Daarom moet de fiets
tenminste 11 kilo wegen, over
slechts één versnelling be
schikken, niet zijn uitgerust
met een racestuiir en dikke
banden om de velgen hebben
Ondanks al die beperkingen
gaat het er in de Tour de Lisse
DONDERDAG 29 JUNI 197:
D
De tourorganisatiedie het moet
hebben van sponsors (per ge
sponsorde ploeg moet 300 gul
den worden neergeteld) stelt
zelf ook prijsjes beschikbaar,
zoveel mogelijk verdeeld over
alle deelnemers om het wed
strijdelement niet ver te ver
heffen boven de recreatiege
dachte die achter deze tour zit.
Omdat de Grote Tour dit jaar
vlakbij van start is gegaan
verwacht de organisatie van
de Kleine Tour dat daar een
gunstige invloed vanuit zal
gaan, voor wat betreft de
publieke belangstellingToe
schouwers zullen het deze 22e
tour-editie zonder bergklas-
sement moeten stellen. Ja
renlang heeft als berg in het
parcours gegolden een met het
blote oog nauwelijks waar
neembare wegglooiing Ach
teraf bezien vond men het toch
wel een beetje overtrokken om
dat hele kleine beetje "valse
plat" op te hangen aan een
heus bergklassemenl.
Lisse-dorp telt drie in het oog springende beelden. In de Keuken
hof staat "Ruiter te paard", destijds vervaardigd door de Amster
damse beeldhouwer Paul Koning, aan het einde van de Oranje
laan treft men het verzetsmonument en dan is er nog het ce-
mentkleurige heiligenbeeld, voorstellende St. Josef. Wat dit laat
ste beeld betreft, het heeft ruim zeventig jaar een opvallend
plaatsje gehad in de frontgevel van de aan de Heereweg gelegen
St. Jozefschool. In Lisse is dat beeld een begrip geworden, een
soort baken aan de ingang van het dorp.
Het bijna manshoge beeld staat er nu niet meer. Een takelwagen
heeft het loeizware brok zandsteen van de sokkel in de muurnis
getild. De reden is dat de school over niet al te lange tijd het veld
moet ruimen. Voor het St. Jozefbeeld, dat zolang verpakt wordt
bewaard op het bouwterrein, is een bestemming gevonden. Het
krijgt een plaats op de gevel van de in aanbouw zijnde nieuwe
school, die dezelfde naam gaat dragen.
Binnen het schoolbestuur en de oudervereniging is nog wel gedis
cussieerd over de vraag of het anno 1978 wenselijk is de nieuwe rk
school naar een heilige te vernoemen. De suggestie werd geop
perd er een bloemennaam aan te geven.
Dat voorstel kwam er niet door. Mevrouw v.d. Berg, secretaresse
van het schoolbestuur: "Er is een tijd geweest dat nieuwe katho
lieke scholen zich met meer waagden aan de naam van een heili
ge. Daar komt men, dacht ik, langzamerhand van terug. We vin
den dat we met het handhaven van de originele naam een stukje
waardering uitdrukken voor wat vroeger tot stand is gekomen.
Of die naam er precies zo opkomt is nog niet zeker. Mogelijk dat
we dat "St." laten vervallen"
Het beeld wordt voorzichtig naar beneden gebracht
Nu kan er nog een lachje af, straks allemaal pure ernst....
(Van onze correspondent)
UTRECHT - Wie een goede frisdrank wil hebben, kan het
beste zelf wat vruchten uitpersen en dat sap eventueel
aanlengen met wat leidingwater. Dan weet u tenminste
wat u drinkt.
Die gedachte bekruipt de mens by
het kennisnemen van het jongste
rapport over frisdranken uit fles
sen, opgesteld door de stichting
Vergelijkend Warenonder
zoek.
We drinken met z'n allen zo'n 56
liter frisdrank per hoofd van de
bevolking, en staan daarmee na
de VS op de tweede plaats van de
wereldranglijst. Amerika prijkt
slechts boven ons door de natio
nale verslaving aan cola.
Daarover meldt het onderzoek van
de stichting trouwens, dat Coca
Cola, het oudste en grootste
merk, slechts „goed" is. terwijl
concurrent-op-leven-en-dood
Pepsi Cola het predikaat „zeer
goed" krijgt. De leerling heeft de
tovenaar zelf dus verslagen, lijkt
het.
Schimmels
Het meest de aandacht trok deze
week het nieuws uit het testrap
port dat verscheidene bekende
merken frisdranken helemaal
niet zo „fris" zouden zijn: er zou
den schimmels en gisten in voor
komen waar je behoorlijk misse
lijk van kunt worden en diarree
van kunt oplopen.
Een zorgvuldige lezing van het
rapport levert echter op, dat dat
nu juist nogal meevalt. Van de 19
onderzochte sinaasappellimona
des (waar wettelijk minimaal 10
procent zuiver sinaasappelsap in
moet zitten) komt bij Spa, Loots,
Sunrise en Venda „in beperkte
mate" deze bacteriologische af
wijking voor. Van 15 Cola-mer
ken zijn het weer Loots, Sunrise
en Venda, en nu ook Raak, "in
beperkte mate"
~Van de 19 „drinks" (limonade-ga-
zeuses met citroen- of lemoens-
maak, kunstmatig) zijn het weer
Raak, Sundrink en Venda waar
..wat schimmels zijn gevon
den"
Alles bijeen dus geen reden tot pa
niek, zij het dat de afwijking wel
erg opvallend bij bijna steeds de
zelfde fabrikanten is aangetrof
fen.
De keuringsdiensten van waren
doen al jaren geregeld onderzoek
naar deze en andere fouten, maar
ook zij maken zich niet zozeer
zorgen over de gisten en schim
mels in flessenlimonade.
Ir. Hans Nootenboom (37) van de
Utrechtse keuringsdienst wijst er
met nadruk op dat de grote boos
doeners hier namelijk niet de
flessen zijn, maar de limonades-
puitertjes in kantines en wacht
ruimtes. Het allergrootste deel
van de besmette drankjes die de
keuringsdiensten de afgelopen
jaren opspoorden, kwam uit deze
zogenaamde dispensers. Noot
enboom: „Er schort nogal eens
wat aan de hygiëne bij het onder
houd van deze apparaten. Die
moeten eigenlijk elke dag goed
worden schoongemaakt, liefst
met een desinfecterend middel.
Dan is het echter goed uitkijken,
dat het middel niet in de beker
tjes,terecht komt".
Nootenboom» zeker geen bewon
deraar van de „watertjes met sui
ker en smaakstoffen", zoals hij de
meestelimonades omschrijft,
geeft echter toe dat de frisdran
kenindustrie het ook wel eens
niet zo nauw neemt met de net
heid. „Het is niet zo'n winstge
vende industrie; ze moeten het
hebben van korte pieken en
warme periodes. Maar dan draai
en ze ook zo hard, dat de hygiëne
er wel eens bij inschiet. Het kan
dan zijn dat het materiaal dat de
flessen in gaat niet lang genoeg is
gepasteuriseerd, of dat er later bij
het vullen weer besmetting op
treedt". Die besmetting kan ziek
te veroorzaken als de flessen te
lang bewaard blijven, want dan
vermenigvuldigen de bacteriën
zich.
Eerste kwaliteit
Veel lastiger voor de keuringsdienst
is in feite de controle op de kwali
teit van de limonades. De test van
de stichting Vergelijkend Wa
renonderzoek heeft aangetoond,
dat maar liefst in vijf van de
twaalf onderzochte sinaasappel
limonades rnet genoeg, dus min
der dan tien procent, zuiver si
naasappelsap zat. Nootenboom:
„Het komt inderdaad voor, maar
wij hebben als keuringsdienst
meestal juridisch te weinig mo
gelijkheden om op te treden. De
fabrikant kan zich verweren door
te zeggen dat het maar om een
bepaalde partij gaat, en het ligt er
ook maar aan hoe je het
meet"
De keuringsdiensten gaan daarbij
uit van bepaalde zogenaamde
kengetallen, dat wil zeggen dat
nagegaan wordt of de limonade
genoeg van bepaalde stoffen
(bijv. fosfaat, calcium, diverse
aminozuren) bevat die karakte
ristiek zijn voor een bepaald
vruchtensap. Maar Nootenboom
weet al te goed, dat daar met al
lerlei ingrepen kunstmatig aan te
vullen valt wat er natuurlijker
wijze aan ontbreekt, na een te ho
ge verdunning of na bijmenging
met goedkopere andere vruch
tensappen. En de wetgeving is op
dat punt zo ingewikkeld en on
volledig, dat er genoeg mazen in
het net zitten.
Nootenboom: „Nu maakt het voor
de consument trouwens ook niet
zoveel uit, een beetje sap meer of
minder, maar het kan voor de fa
brikant net de winst opleveren.
Toch moet de norm gehand
haafd, anders blijven we ner
gens"
Fosforzuur
Ander opmerkelijk resultaat van
het onderzoek van de stichting is
dat èèn merk cola. namelijk Sun
rise, dertig milligram meer fos
forzuur bevatte dan de wettelijk
toegestane 600 milligram pef li
ter. Fosforzuur is verantwoorde
lijk voor het kruipolie-effect van
cola, en voor de handige bijkom
stigheid dat je er een roestige
spijker mee schoon kunt krijgen.
Trouwens, tanden lossen er na
verloop van tijd ook in op, zo
hebben (natuurlijk) de Amerika
nen uitgezocht. Vijf procent te
veel van dat zuur is dus niet zo
best. „Daar moet tegen opgetre
den worden", zegt Nootenboom
dan ook.
Een andere les uit het onderzoek is
voor hem, dat nu eindelijk eens
vastgesteld moet worden hoeveel
conserveringsmiddel er in pro-
dukten mag zitten. Het limonade-
onderzoek van de stichting heeft
weliswaar geen overtreding ge
vonden van de regel op dat punt,
die overigens al evenmin duide
lijk is. Volgens de Nederlandse
wet mag dat maximaal 75 milli
gram conserveringsmiddel per li
ter zijn, maar volgens een nieuw
Benelux-besluit is dat al hon
derd. Dat maakt de drank wel
langer en beter houdbaar, maar
tegelijk krijgen'waarschijnlijk te
veel mensen er zonder dat ze dat
weten te veel van binnen.
Van het belangrijkste conserve
ringsmiddel (benzoëzuur) kun je!
volgens de Wereldgezondheids
organisatie dagelijks beter niet
meer dan vijf milligram per kilo:
lichaamsgewicht binnenkrijgen.
De standaard-Nederlander zou
dan maximaal 350 milligram tot
zich mogen nemen. Als je flink
wat limonade drinkt, en nog wat
geconserveerd eten binnenknjgtj
waar de stof ook veel in wordtl
verwerkt, ben je gauw aan die[
grens. Juist kinderen, die veel;
lichter zijn, èn veel limonade
drinken, zitten dan eerder aan
hun maximum.
Naast allerlei chemische tests heeft
voor de de beoordeling van de
dranken ook de smaak waarde
ring meegeteld in het onderzoek
van de stichting Warenonder
zoek. Een panel van 50 proevers
heeft zich door honderden liters
fris heengedronken, en hun be
vindingen zijn doorgaans tame
lijk positief: slechts zeven tests
vielen niet zo erg in de smaak, de'
rest goed tot erg goed.
Nu valt over smaak natuurlijk te
twisten, maar gelukkig wel over.
smaakmakers, en daar ging het
hier om.
In de zomermaanden is het zeer
wel mogelijk dat de eigenaar
van hond hon of kat zomaar op
eens een vlo tussen de haren
van het huisdier ziet rond
scharrelen. Het speldeknop
grote donkerbruine springertje
wordt meestal met gemengde
gevoelens bekeken. Veel men
sen krijgen bij het idee van
vlooien al een vies gevoel en
jeuk! Het is een zeer menselijke
reaktie om de vlooien dan ook
niette willen zien. Aan de ande
re kant is het soms ook niet ge
makkelijk om de vlooien te
zien, zodat het nogal eens voor
komt dat minder goed ziende
bejaarden er geen vermoeden
van hebben dat de jeuk bij hun
huisdier door vlooien veroor
zaakt wordt. Tenslotte is er ook
nog een kategorie mensen, die
het normaal vinden dat een
hond of kat altijd wel vlooien
heeft.
Het lijkt een onbegrijpelijke
zaak, dat een poes die nooit
buiten komt toch vlooien heeft.
Inderdaad besmetten veel die
ren zich met vlooien door kon-
takt met andere dieren. Een vlo
springt gemakkelijk 35 cm ver
en 20 cm hoog en een over
stapje op een langskomende
hond of kat is dan ook geen en
kel probleem. De belangrijkste
verspreidingsbron van de
vlooien zijn echter de eieren die
door de vrouwelijke vlooien
worden gelegd. De vlo zelf
heeft op zijn lichaam sterke ha
ken, waarmee het diertje zich
vasthoudt tussen de haren. De
gladde eitjes die met het blote
oog nauwelijks zichtbaar zijn
vallen van het dier af en komen
bijvoorbeeld in de hondemand
terecht. Een vrouwelijke vlo
kan honderden eitjes produce
ren. De eitjes ontwikkelen zich
in het stof op de grond of in het
nest. Uit de eitjes komen na
enige dagen larven, die ook
weer niet zichtbaar ziin met het
blote oog. Een larve vervelt
vervolgens driemaal en voedt
zich met allerlei afvalresten die
zich in het stof bevinden, zoals
huidschilfers van de hond maar
vooral ook ontlasting van de
volwassen vlooien. Deze ont
lasting bevat nog half verteerd
bloed van het bloedzuigen dat
de volwassen vlo deed. Deze
zogenaamde vlooienpoepjes
zijn wel met het blote oog te
zien, zodat het vinden van deze
1 mm grote donkerbruine
„pikjes,, tussen de haren bewij
zend kan zijn voor vlooien.
Wanneer met een vochtige wat-
tenprop deze zwartbruine pik-
keltjes worden fijngewreven,
zal er op de wattenprop een ro
de bloed-kleur te zien zijn! Na
de laatste vervelling ontstaat
uit de larve de zogenaamde
pop, die in een spinsel, de co
con ligt. De pop kan zeer lang in
rust blijven, afhankelijk van de
uiterlijke omstandigheden en
van het beschikbaar zijn van
een gastheer. Het kan een week
duren maar ook een jaar voor
uit de pop een volwassen vlo
komt. Alle zich in het stof be
vindende voorstadia van de vlo
kunnen door alles en iedereen
meegenomen worden met het
schoeisel. Zo kan het voorko
men, dat in een brandschoon
huis een beeldschone perzi-
sche kat die iedere week ge
wassen wordt toch last van
vlooien krijgt.
Vakantie
Bij hogere omgevingstemperatu
ren zijn vlooien aktiever; ze
planten zich vaker voort en de
ontwikkelingscyclus van ei tot
nieuwe vlo kan binnen 3 weken
rond zijn. In de zomervakentie
gebeurt nu wel eens het vol
gende. De poes wordt in een
pension gedaan. Vlak voor het
vertrek wordt de poes nog be
handeld met een vlooienpoe-
der en uit voorzorg strooit men
nog wat vlooienpoeder langs de
plinten. Nadat het gezin 6 we
ken is weggeweest konstateert
men bij thuiskomst ten eerste
dat de plantjes verpieterd zijn
en ten tweede dat de bruin ver
brande benen binnen enkele
minuten vol zitten met kleine
zwarte beestjes. Een vlooien
plaag dus! De buurvrouw die
de planten moest verzorgen
was hier ook achter gekomen
en durfde het huis niet meer
binnen. De rustende pops, wa
ren door de trilling die de
dichtslaande voordeur veroor
zaakte, plotseling allemaal tot
leven gekomen. Ieder jaar hoor
je weer verhalen van gezinnen,
die de eerste nacht na terug
komst van vakantie elders
hebben doorgebracht en die de
ontsmettingsdienst van de ge
meente alarmeerden. Het sim
pel neerzetten van een vapona-
cassette had al deze narigheid
kunnen voorkomen, maar
Soorten
Er zijn een aantal vlooiensoorten
maar ook hier over wordt veel
onzin verteld. Watervlooien,
bijvoorbeeld zijn geen vlooien
maar kleine kreeftjes, die als
voeding voor ander waterdie
ren dienen. Zandvlooien ko
men alleen in subtropische en
tropische gebieden voor, zodat
het onmogelijk is dat een hond
of kat uit het zand vlooien op
doet. De mensen vlo is een bijna
uitgestorven diertje, dat in de
eerste helft van deze eeuw met
de slechtere hygiënische om
standigheden welig tierde en
successen vierde in de vlooien
theaters. De vlooien die we nu
nog zien zijn de hondenvlo en
vooral de kattenvlo. Deze
vlooien hebben voorkeur voor
hun eigen gastheer maar bij
gebrek aan de goede gastheer
zit een kattenvlo ook wel op een
hond. Het grootste deel van de
voorkomende vlooien behoort
momenteel tot de kattenvlooi-
en. De bij onze huisdieren
voorkomende vlooien zuigen
geen bloed bij de mens. Er zijn
wel mensen, die bijzonder ge
voelig zijn voor vlooien, die
toevallig tegen hun benen op
springen. Deze personen heb
ben in een omgeving, waar
vlooien zijn, last van rode, jeu
kende bultjes. Een vlo prikt bij
zijn gastheer vaak meerdere
keren, voordat er een klein on
derhuids bloedvaatje wordt
aangeprikt. Aan de kop van de
vlo zitten stekelende delen en
om het bloed op te zuigen
wordt er een soort zuigbuis'
naar binnen gebracht. Om het
bloed onstolbaar te houden
wordt er door de vlo speeksel in
het aanprikgaatje gebracht.
Een en ander gaat gepaard met
jeuk in geringe mate of in ern
stige mate.
