Massada: „Wij geloven
in de kracht van God"
MARLEY IN AHOY
vandaag...
toegelicht
{\^M\R^9raifüfïa\
WOENSDAG 21 JUNI 1978
RADIO TV - KUNST
EDAM - Jeugdcentrum
Nohol is een houten ge
bouwtje in de weilanden.
Aan de overkant van de
vaart ligt het oude Edam,
een wirwar van sloten,
bruggen en steegjes. Hoe
primitief het onderkomen
van vanavond er ook mag
uitzien, een behoorlijke
kleedkamer heeft het wel.
Eppie springt lenig heen
en weer, de andere
groepsleden van Massada
kijken 'stug voor zich uit.
Zo nu en dan maakt iemand een
opmerking in het Engels, Maleis
of Nederlands. Nergens de ge
bruikelijke flessen whiskey of
gin. Jointjes worden er ook niet
gedraaid. Op een teken van Zeth
Mustanu gaat iedereen van de
Zuidmolukse groep "Massada"
in een kring staan, met de gezich
ten naar elkaar toe. Een paar mi
nuten is het doodstil, dan be
weegt het gezelschap zich plech
tig richting podium. De verza
melde krachten breken los in het
uitbundige "Latin Dance".
Het tweede nummer is een beetje
melancholiek: twee houten
fluitjes bootsen vogelgeluiden uit
het oerwoud na. Aan het eind van
het optreden laat Johnny het uit
gelaten publiek "Sageru" mee-
brullen en een meisje geeft een
zwierig dansje weg. Lachend
verdwijnt het gezelschap in de
kleedkamers!!
Door
Anneriek de Jong
"Waarom bidden julli voor het op
treden"? vraag ik Zeth
'We geloven dat al onze kracht van
God komt, alles wat we hebben
bereikt, is de wil van God. Dat
besef hebben we van onze ouders
overgenomen".
Frans: "Als je bidt, sta je even stil
bij waarmee je bezig bent. Je gaat
niet alleen twee uur herrie
schoppen, je wilt ook iets over
dragen, een soort blijheid. Ik vind
het positief als je ook zonder
speed of drank kunt loskomen.
Molukkers zijn veel sportaner
dan de meeste Nederlanders. Als
ik bij Herman Brood had ge
speeld, zou ik nu waarschijnlijk
ook onder de pepmiddelen zit
ten".
"Lukt dat bij elk optreden, dat
loskomen"?
Chris: "Ja, eh, nee, nee natuurlijk
niet, je voelt je niet altijd even
goed. De muziek moet uitje bin
nenste komen. Een goede musi
cus kan niet altijd goed spelen,
anders zou hij niet echt zijn"
"Wat vinden jullie van de verge
lijking met Santana"?
Chris: "Die vergelijking is begrij
pelijk, we hebben precies dezelf
de bezetting. Wij van Massada
hebben allemaal heel uiteenlo
pende muzikale ideeën, maar we
vinden elkaar in de latin-rock.
Thuis al dansten we op salsa, oor
spronkelijke Latijns-Amerikaan
se muziek. De enige instrumen
ten die de salsa-muzikanten ge
bruiken, zijn akoestische gitaren,
bongo's - dat zijn twee aan elkaar
gemonteerde trommeltjes die je
met de muis van je hand en met je
vingers bespeelt - en timbalen
(oorspronkelijk uit Afrika af
komstige trommen). Die muziek
kent heel eigen ritmen, jammer
dat ze daar in het westen zo wei
nig van afweten. Pas met groepen
zoals Santana, die er rock bij
gooide is de Latin-muziek hier
bekend geworden.
ADVERTENTIE
Cherny(nieuw» 2J+T.. 2.495.
CHERNY(nw},„v XHK. 2.795.
I Lindbergh* 2.595.
I Schimmel*
I Pleyel*
I Feurich*
Rich.WEBER(nw) SJW.. 4.095.
Petrof* AJ4T.. 2.975.
BECHNER (n.euw) S^50r- 4.095.
I Yamaha (nieuw) 4^05^ 3.145.
Aug. Förster* 4*00.- 3.175.
Al ex ander.hmb?ch4.630.
Steinway&Sons*j».3W;.12.900.
TCHAIKAlnwi.wv JAnr- 5.650.
Heagele* ZAtwr.. 5.495.
Bösendorfer* 18.900..
BECHNER»ie8,n„aw«J4.940..
Yamaha* li*?©:. 8.345.
Steinway Sons 40.225:-16.900.
ESTONIA (nieuw) JL500.-2 1.940..
Blüthner* 29.40©. 16.900.
Pleyel* 2J^w.-16.400..
Grotrian SteinwegZl.OOO:-1 3.900.'
BECHNER(nw) U.mll .400.
Bechstein* 25-400-14.900.-
ibach* 20.373- 15.900..
ROTTERDAM - De Jamaicaanse
zanger en gistarist Bob Marley
geeft vrijdag 7 juli een concert in
het Sportpaleis Ahoy' in Rotter
dam. Marley, die algemeen wordt
beschouwd als de belangrijkste
muzikant op het gebied van de
reggaemuziek, wordt begeleid
door zijn vaste formatie The
Wailers.
Marley the Wailers zullen ook op
treden tijdens een openlucht
pop-gebeuren in het voetbalsta
dion van FSC in het Limburgse
Sittard op zaterdag 8 juli. In het
voorprogramma zullen in Sittard
Sweet d'Buster, Herman Brood
His Wild Romance en The Im
perials optreden.
Rusland-pop
SAN FRANCISCO - De Beach
Boys, Joan Baez en Santana zul
len op 4 juli optreden tijdens een
groot popfestival dat gehouden
zal worden op het grote plein
voor het Winterpaleis in de Rus
sische stad Leningrad. De Russi
sche autoriteiten verwachten
voor dit 'free' concert meer dan
200.000 belangstellenden.
Tijdens het festival, waaraan ook
door Russische groepen en solis
ten wordt deelgenomen, zullen
opnamen worden gemaakt voor
'Carnival' een Russisch-Engelse
filmproduktie. 'Carnival' heeft
een scenario dat vertelt over het
plezier dat muziek maken kan
bieden, in plaats van het soldaatje
spelen en de ellende die daarbij
hoort.
Punk
AMSTERDAM - De Amster-
Reggae-specialist
Bob Marley geeft
met zijn Wailers
begin juli twee
Nederland: in
Rotterdam en in
Sittard.
damse punkformatie Panic ver
trekt vandaag op uitnodiging van
Kim Fowley naar de Verenigde
Staten. Panic zal vrijdag optre
den in CBGB's in New York, een
avant-gardeclub waar onder an
dere Mink de Ville, Robert Gor
don en Patty Smith hun eerste
voorstellingen gaven.
Zaterdag zal de groep tweemaal op
treden in Greenwich Village.
Zondag keert de formatie in ver
band met contractuele verplich
tingen terug naar Nederland.
NEDERLAND 1
18.00 - Gesprekken met studiogasten voetbal Nederland-Italië
(NOS)
18.19 - Stichting Socutera
18.24 - Toetistische tips (NOS)
18.29 - Fabeltjeskrant (NOS)
18.34 - Journaal (NOS)
18.37 - Voetbal Nederland-Italië eerste helft (NOS)
19.30 - Pauze: Gesprekken over cn samenvatting van
West-Duitsland-Oostenrijk (NOS)
19.45 - tweede helft wedstrijd Nederland-Italië (NOS)
20.44 - Panoramiek (NOS)
21.12 - Journaal (NOS)
21.30 - Den Haag vandaag (NOS)
21.45 - Rechtstreekse uitzending voetbal Polen-Brazilië (NOS)
22.30 - Pauze-zendtijd poütieke partijen: DS 70
23.40 - Journaal (NOS)
23.45 - Nabeschouwing plus rechtstreeks verslag voetbal Ar-
gentinië-Peru.
NEDERLAND 2
18.50 - Staatsloterij (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Honderd dagen na kindertijd (IKON)
19.24 - Kenmerk (IKON)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Film van de Stichting Nederlandse Vrijwilligers (SOCU
TERA)
20.32 - The Last Picture Show (TROS)
22.35 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
WOENSDAG 21 JUNI
DUITSLAND I
18.00 Kinderfilm. 18.50 Journaal.
(Regionaal progr. NDR: 19.00 Re
portage. 19.30 Actualiteiten. 19.45
Kleuterprogr. 19.55 Ausgerissen-
was nun?. 20.25 Regionaal mgazine.
20.59 Programmaoverz. WDR: 19.00
Programma-informatie. Aansl.:
Jauche und Levkojen. 19.40 Jauche
und Levkojen, tv-serie. 20.15 Actua
liteitenmagazine. 20.45 Amuse-
mentsprogr.) 21.00 Journaal. 21.15
DUITSLAND II
18.05 Barrier Reef, tv-serie. 19.35
WK-voetbal. 20.30 Journaal. 21.00
WK-voetbal. 21.40 WK-voetbal.
(22.30 Actualiteiten). 23.30 WK-
voetbal. 0.30 Journaal. (Eventueel
DUITSLAND III WDR
19.00 Kleuterprogr. 19.30 TV-cursus
Engels. 20.00 Journaal. 20.15 Na
tuurfilm. 21.00 Journaal. 21.15 Lite
rair programma. 22.00 Informatief
programma. 22.15 Documentaire.
23.00 Der 7 Sinn. 23.05 Gunstling ei-
ner Konigin. 0.45 Journaal.
BELGISCHE TV
WOENSDAG 21 JUNI
BELGIË VLAAMS
18.30 Kleuterserie. 18.35 WK-voet-
bal. 19.30 Mededelingen, morgen,
weerbericht. 20.30 Journaal 20 50
Falstaff, opera van Verdi. 22.55
Journaal en wetstraat.
Op het "heerlijk" voor velenvoetbalavondje met Nederland-
Italië als hoofdschotel een Panoramiek-intermezzo van de NOS op
Ned. 1(20.44-21.04),dat gewijd is aan onze betrekkingen met Argen
tinië. De kamerleden Pronk en Bolkestein, respectievelijk PvdA en
VVD, debatteren over vraagstukken als hoe wij ons tegen het huidi
ge regiem daar moeten opstellen en of een boycot wenselijk e
zakelijk is.
i nood-
Tienertijd anno 1951
Als tegenhanger van de WK Voetbal op het tweede net vanvond een
boeiende Amerikaanse speelfilm van Peter Bogdanovieh, de ver-
heerlijker van het oude Hollywooddie aan de glansperiode van dat
vroegere filmmekka onder meer What's up. Doc?", "Paper Moon
en "Nickelodeon" heeft gewijd. "The last Picture how" is doortrok
ken van de weemoed om het verdwijnen van de kleine bioscopen in
Amerikaanse stadjes rond 1950, toen de televisiemoloch steeds meer
vat kreeg op de huiskamers.
De in zwart-wit gedraaide film laat zien hoe de tieners in een
plaatsje in Texas anno 1951 hun vrije tijd doorbrengen en op
groeien in een snel veranderende maatschappijTimothy Bottons
en Jeff Bridges spelen twee vrienden: de één krijgt genoeg van het
gevrij op de achterbank van de auto met een schoolvriendinnetje en
zoekt t roost bij de knappe vrouw van zijn voetbalcoachen de ander
tekent voor Korea,als een rijkeluisdochter hem laat vallen. Onder
tussen sluit de plaatselijke bioscoop na de dood van zijn eigenaar
tevens kroegbaas, definitief zijn deuren
Zaïre
In de televisie actualiteitenrubriek Kenmerk i
een reportage uitgezonden met een analyse van
ventie in Zaïre. (Ned 2 - 1924 uur).
Inde televisierubriek "Panoramiek" van de NOS zullen de twee
de kamerleden Pronk (PvdA) en Bolkestein (VVD) vanavond dis
cussiëren over de vraag "Moeten wij Argentinië boycotten of niet"
(Nederland 120.44)
WOENSDAG 21 JUNI
HILVERSUM I
18.19 P.P.: Uitzending van de Pvda.
18.30 Nws. 18.41 (S) TROS Big Band
Festival. 19.00 (S) Zomaar midden in
de week, gevarieerd programma.
22.00 (S) Een mondje Frans. 22.30
Nws. 22.40 Aktua IV. 23.00 (S) Wat
niet aan het licht komt, hoorspel.
23.52 (S) Lichte grammofoonmuz.
23.55 Nws.
HILVERSUM II
18 00 Nws. 18 11 (S)VARA s Zomer
kwartaal. 19.30 (S) Hafa,magazine
20.00 Nws. 20.05 (S) VARA-klassiek:
jeugdorkest van de EEG, liederen.
21.35 Gesproken woord NOS 22.15
(S) NOS-Jazz. 23.00 (S) Met het oog
op morgen. 23.55 Nws.
HILVERSUM III
leder heel uur nws. NOS 18.03 De
vacaturebank. 18.10 (S) Avondspits.
19.30 (S) Langs de lijn. (19.38 Paar-
dekoersen 19.52 NOS-Visrubriek).
22.55 Mededelingen. 23.02 (S) NOS-
Jazz. 0.02 (S) Take it easy. 1.02 (S)
Muzekuul. 2.02 (S) Dat wordt weer
nachtwerk. 4.02 (S) De achter
nacht.
donderdag 22 juni
HILVERSUM I
NCRV 7.00 Nws 7.02 Het levende
Woord. 7.08 (S) Te Deum Laudamus
7.30 Nws. 7.41 Hier en nu. NOS: 7.55
WK voetbaljournaal. NCRV: 8.05 (S)
Vandaag donderdag, gevar. progr.
8.24 Lichtsein. 8.30 Nws. 8.36 Gvmn.
voor de vrouw. 8.45 (S) Wie weet
waar Willem Wever woont? 9.45 (S)
Onder de hoogtezon. 10.30 Nws.
10.33 (S) In 't zilver, progr. voor ou-
dienst. 13.15 (S) Een
14.15 (S) NCRV-Globaal, gevar
progr. (15.30 Nws 17.30 Nws. 17.32
HILVERSUM II
AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtend-
gymn. 7.20 AVRO-Klok (8.00 Nws
8.11 Radiojournaal.). 8.50 Morgen
wijding. NOS: 9.00 Zijn naam was
Koos, docum 9.35 Waterstanden
AVRO: 9.40 Radio Kamer Orkesl
met solist concert voor orgel en or
kest. 10.00 Radio Lawaai papegaai
10.10 Arbeidsvitaminen 11.00 Nws
11.03 Radiojournaal). 11.30 Rondorr
Twaalf. 12.15 AVRO's Sportpano
rama 13 00 Nws. 13.11 Radiojour
naai. 13.25 Beursplein 5. 13.30 'n
Middagje AVRO (16.00 Nws. 16 03
Radiojournaal 17 00 13-Speciaal.
HILVERSUM III
TROS: 7.02(S)Vaak 'sochtends. 9 03
(S) De Hugo van Gelderen Show
11.03 (S) Gerard de Vries draait op
verzoek 12 03 (S) Boter, Klaas en
prijzen. 14.03 (S) Adje's goeden van
dagen club. 15.03 <S) TROS-Top
50.
HILVERSUM IV
KRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) Badinene
9 00 Nws. 9.02 (S) Aan woorden
yoorbjj..^gedachten ter overweging
12 00 (S) Rondom .de
ling (XI): Frankrijk (IV). 14.00 Nws.
14 02 (S) Kollage van alledaags en
zeldzaam. 15.00 (S) Bij voorkeur,
verzoeken. 17.00 Einde.
Massada is één- van de weini
ge Molukse popformaties die
zich in de Nederlandse mu
ziekwereld heeft weten
staande te houden. Ze wordt
vaak met Santana vergele
ken. De zeven man tellende
formatie die zich heeft ge
noemd naar de beroemde
berg in Israël, heeft jaren
lang hard gewerkt vóór zij
uitgroeide tot één van de
best draaiende podium-
groepen.
Op de foto van links naar
rechts: (staande) Frans Es-
hauzier, toetsen, Nino Latu-
ny, slaggitaar, Johnny Ma-
nuhutu, vokalen en perces
sie, Zeth Mustamu, Congo's,
timbalen, bongo's en zang,
Eppie Manuhutu, drums en
vokalen, Chris Latul, sologi
taar en (zittende) Ushe Sa-
bander, Basgitaar.
De kern van Massada xs nu
ruim vier jaar bij elkaar,
maar Johnny, Chris en Usje
spelen al minstens vijftien
jaar samen. In het begin
werden ze vaak gevraagd
voor Molukse bruiloften; die
duurden van acht uur 's
avonds tot zes uur in de och
tend. Dat was een goede oe
fening voor hun uithou
dingsvermogen. Tweeë
neenhalf uur spelen op een
avond is daarbij vergeleken
een peuleschïl, maar vier
keer per week optreden plus
zelf de vrachtwagen bestu
ren blijft een vermoeiende
baan.
In de eerste bezetting zat ook
de congaïst Neppie Noya
Halverwege 1970 stapte hij
uit de groep; bij Massada,
die veel in de installatie in
vesteert, verdiende hij niet
genoeg om zijn gezin te on
derhouden. Hij trok zich te
rug als sessiemuzikant, en-
speelde mee op albums van
Bij Massada is dat roek-element
ook heel belangrijk, het is onze
agressieve kant. Mijn sologitaar
lijkt wel op die van Carlos Santa
na, ja, maar toch vinden we dat
we een band zijn met een eigen
gezicht: wij hebben toch ook
Maleise liedjes?
"Als jullie op Ambon hadden ge
woond, hadden jullie dan ook
Molukse en Zuidamerikaanse
songs gespeeld"?
Johnny: "Waarschijnlijk niet, nee
In Indonesië lopen de mensen
nog achter, ze zijn daar gek op
oerhollandse muziek, zoals The
Cats. Pas de laatste jaren begin
nen ze hun eigen muziek te waar
deren".
"Wat voor een rol speelt jullie Mo
lukse achtergrond in de mu
ziek"?
Seth: "Het nummer "Sageru" bij
voorbeeld is in het Maleis gezon
gen. Sageru is een volksdrank,
die wordt gemaakt uit de toppen
van de klapperboom. De oude
mensen op Ambon worden er
vreselijk dronken van en heel
vrolijk, vooral als er op een feest
ook nog muziek wordt gemaakt"
"Waarin zijn jullie als band ver
schillend van "witte" groepen"?
Eppie: "De sfeer is anders. De
meesten van ons zijn nog nooit op
Ambon geweest, maar we heb
ben toch onze eigen gewoonten.
De familiebanden zijn heel sterk.
We hebben een enorm strenge
opvoeding gehad, onze ouders
waren echte ouderwetse KNIL-
militairen. Ze leerden ons eer
bied voor de ouderen te hebben.
Daarom zouden we nu nog geen
dingen doen waarover we ons
voor de ouders zouden schamen,
zoals dope gebruiken".
Johnny: "We hebben het goed in
Holland, maar we blijven het als
een uitwijkland beschouwen.
Molukkers vormen een kleine,
hechte gemeenschap. Dat wil
niet zeggen, dat we niet met Ne
derlanders omgaan, hoor, de helft
van onze vrienden is Neder
lands"
Politiek
"Houden jullie je met politiek be
zig"?
Chris: "We zijn eigenlijk pas over
politiek gaan meedenken, toen
het publiek en de journalisten
ons kwamen vragen wat we van
de Molukse kwestie vonden.
Daar zijn we erg blij mee, maar op
de eerste plaats blijven we muzi
kanten. We proberen de verbon
denheid van het Molukse volk in
onze muziek te uiten, niet in
woorden. We voelen ons als de
doorsnee-Molukker, we zijn trots
op ons volk en de Molukkers zijn
trots op ons. We spelen graag op
politieke manifestaties voor een
vrij Ambon en staan achter het
RMS-ideaal, maar geweld keuren
we af. We zijn vredelievende jon
gens".
Frans: "Vlak na die gijzelingen vo
rig jaar is Massada drie keer
geannuleerd omdat de zaalhou
ders bang waren dat het publiek
ons naar de keel zou vliegen.
Toch hebben we lang niet zoveel
moeilijkheden gehad als de zan
ger Daniel, die vlak na de trein
kaping geen plaat en geen tv-op-
namen meer mocht maken". Wat
vindt Frans, de enige Nederlan
der van het gezelschap en boven
dien Leidenaar, van het spelen in
een Molukse groep?
Frans: "Als klein jongetje heb ik in
Vught gewoond. Vlak bij ons was
een Moluks kamp. De begrafenis
van twee Molukse vriendjes heeft
diepe indruk op me gemaakt, ik
had nog nooit zoveel mensen en
zoveel bloemen bij elkaar gezien.
Ook toen ik in Leiden sociologie
ging studeren, had ik Molukse
vrienden. Eén van hen heeft me
voor Massada gevraagd. Een
Molukse toetsenman is niet zo
makkelijk te vinden. Ik mag
Molukkers wel, ze zijn veel vro
lijker en speelser dan Nederlan
ders. Ik vind het tragisch, dat er
zo'n kloof tussen die twee groe-
pert bestaat. Als je een Molukker
leert kennen, merk je dat je alle
bei met precies dezelfde gevoe
lens kan rondlopen"
Uitrusten
"De laatste vraag: zijn jullie te
vreden over de elpee "Astaga
naga"?
Johnny: "Ja, maar de produktie
zou beter hebben gekund. We
hebben het zelf gedaan, want in
Nederland konden we geen pro
ducer vinden die verstand heeft
van Latin-rock. Met de platen
maatschappij van Johnny Hoes
kunnen we het prima vinden.
Zo'n kleine maatschappij, die
verder geen popgroepen heeft,
doet veel meer voor je dan een
grote, die de "belangrijkere"
voortrekt.
Injulikomter een singletje van ons
uit. Het zal wel "Latin Dance"
worden, daar zeuren de disc-hoc-
keys steeds om en die hebben het
voor het zeggen, helaas. De mees
ten van ons vinden "Sageru" het
leukste nummer, dat wordt waar
schijnlijk de B-kant. Daarna gaan
we een paar maanden uitrusten,
dan hebben we in september
weer genoeg inspiratie voor een
nieuwe langspeelplaat, hoop ik"
Vóór de zomervakantie toert Mas
sada nog door het land. Vrijdag 24
juni speelt de groep op een festi
val in jeugdcentrum "Ons Stek
kie" in Hazerswoude. Op het
tweedaags-festival treedt de
23ste ook Gruppo Sportivo op,
met in het voorprogramma Ivy
Green. Een gedeelte van de op
brengst is bestemd voor de over
komst van Noordierse jongeren.
Woensdagavond 29 juni komt Mas
sada naar de Stadsgehoorzaal in
Leiden.
The Golden Earring en Jan
Akkerman. Seth Mustamu
volgde hem op. De enige Ne
derlander van de kerngroep
en Leidenaar Frans Eshau-
zier, kwam er een jaar gele
den bij. Naast de vaste kern
spelen er vaak nog zo'n ze
ven gastmuzikanten mee,
onder wie twee Amerikaan
se jazzmuzikanten, de trom
pettist Frankie Grasso en de
Saxofonist Harvey Wiheap-
ple.
Met behulp van de onlangs
uitgebrachte debuut-elpee
"Astaganaga" (Maleis voor
"te gek!") wil Massada het
ook bij onze oosterburen
gaan maken.
Rechtstreeks van importeur:
Estonia, Alexander Irmbach, Tchaika,
Bechner, Chemy, Rich. Weber.
