De 'Yoga-non'
heeft al 600
leerlingen...
ZATERDAG 3 JUNI 1978
Het onrustige lijf ontspannen
valt zeker de eerste keer niet
mee. Gestrekt op de mat krijg
ik even de kriebels als ik naar
de zachte stem van Corrie
Koot luister. Ze confronteert
me met het simpele feit dat
ik een lichaam bezit.
Ik tel de zacht-groene bogen
aan de zoldering. Spiek uit de
ooghoeken naar de anderen.
Vredige rust alom. De stem
gaat door. Over voeten, be
nen, handen, armen, buik. In
mijn gevoel worden de lede
maten zwaar, loodzwaar. Ik
doezel in. Word wakker bij
„Je ligt op een Alpenweide"
Muziek vult de ruimte. Ver
derop snurkt iemand.
Yoga. Momenteel ook in Ne
derland door zeer veel men
sen bedreven. Hun ervarin
gen zijn over het algemeen
positief. Yoga hielp hen van
kwalen af. Van rug- en hoofd
pijn, slapeloosheid, slopende
zenuwen. Er zijn er die dank
zij het beoefenen van yoga de
drank kunnen laten staan,
niet meer roken, geen drugs
meer gebruiken. Of hun
agressie kunnen beteugelen,
depressies en angst overwin
nen. Ze ontwikkelden een be
tere techniek bij het adem
halen. Steeds meer artsen
sturen hun patiënten alleen al
daarom naar yoga-les. En yo
ga verhoogde bij velen het
vermogen om zich te concen
treren.
Als we op kousevoeten de stu
dio van Corrie Koot in het
Haagse Amicitia-gebouw
binnenkomen, kijkt niemand
op. Een stuk of dertig „le
venloze" lichamen, languit
gestrekt op de bodem. Hele
kleintjes op de voorste rij. In
de lijkhouding, noemen ze
het ook wel. Ik heb niet ge
vraagd of al die mensen al lig
gend volledige harmonie van
lichaam en geest weten te be
reiken. In ieder geval maken -
ze een volmaakt ontspannen
indruk.
Non
Ruim zeshonderd leerlingen
heeft ze al. Corrie (47), in Den
Haag bekend als „de yoga-
non". Corrie op de fiets, met
achterop yoga-matten, pen
delend tussen de verschillen
de leslokaaltjes. Maar dat is
alweer twee jaar geleden. De
zuster van het klooster „On
der de bogen" heeft tegen
woordig een „eigen" (perfec
te) studio op zolder van het
zalencentrum. Dat mag ook
wel, met zoveel belangstel
ling.
In de les merk ik hoe sterk haar
band is met de leerlingen. Ze
kan enthousiast als een kind
zijn. Ze is klein van stuk, heeft
lichtrossig haar.
Voor zover is na te gaan, is ze de
enige in Nederland die les
geeft aan gezinnen. Kinderen
die met moeder en vader in de
studio en thuis yoga beoefe
nen. Soms hebben ze (grote)
problemen.
Gezinnen die in de knel zijn ge
raakt. Kinderen die het thuis
of op school moeilijk hebben
omdat ze zich bijvoorbeeld
helemaal niet kunnen con
centreren. Of onderling
voortdurend ruzie maken.
Ouders die hun kinderen niet
aankunnen of ze teveel ver
wennen. Sommigen zijn door
een psycholoog naar yoga ge
stuurd. Of door de huisarts als
het om iets lichamelijks gaat.
Bijvoorbeeld astma. En bij
ouderen vooral migraine of-
rugpijn.
Dat wil niet zeggen dat de yoga-
stüdio vol zit met patiënten.
„Yoga is ervoor om de men
sen gezond te houden", zegt
Corrie. Of je nou vijf jaar bent
of ai 81, het maakt niet uit. Op
yoga wordt niet naar leeftijd
gekeken, Je lest met z'n allen
de verbijsterende schoonheid,
die men ziet".
Het is dan ook een stoet, die er
zijn mag. Voorop in de Gou
den Koets rijden Koningin
Juliana en Prins Bernhard,
met tussen zich in de kleine
Margriet, die op haar knieen
is gekropen, om door de ach
terruit alle drukte nog eens
goed te bekijken. Beatrix en
Irene zitten tegenover hel ko
ninklijke paar.
Achter de koets rijden drie ad
judanten16 officieren van de
Rode Huzaren en 24 van de
Blauwe Huzaren en drie ber-
liner rijtuigen met leden van
de hofhouding. De Amster
damse burgers te paard in
hofrok met steek en degen vol
gen erachter. Dan komt een
compagnie Jagers in ceremo
nieel tenue, een compagnie
van het regiment Prinses Ire
ne en tenslotte een compagnie
van de luchtstrijdkrachten.
Overal langs de route stonden
erefronten opgesteld.
Voor de Gouden Koets uit: poli
tieruiters, herauten, een com
pagnie van het Koninklijk
Nederlandsch Indische Leger,
mariniers, matrozen, grena
diers, het corps Rijdende Ar
tillerie, kamerheren en offi
cieren van de Veldartillerie te
paard.
Bij de Leidsebosjes staan elf in-
fanterievaandels aangetre
den en brengt het regiment
Stoottroepen de passerende
Koningin een muzikale hulde.
Urenlang hebben de mensen
langs de route gewacht op het
moment, waarop de stoet
langs zou komen, in een won
derlijke sfeer van spanning.
Kleine meisjes delen stilletjes
zuurtjes uit aan soldaten van
de erewacht, die urenlang in
de houding stonden. Vanuit
een gebouw werpt men siga
retten naar de militairen.
Het publiek kort zich de tijd met
het zingen van vaderlandse
liederen. In de hoofdstad zijn
grote fauteuils naar buiten
gesleept en daar praalt moe
der in een gemakkelijke stoel
heerlijk vooraan op het trot
toir. Wachtend op het ogenblik
dat de Gouden Koets met de
Koninklijke Familie langs-
zal komen.
(Copyright Ronald Speijer)
Mensen, mensen, mensen. Op
stoelen, op trapjes, op tribu
nes, op balkons, vensterban
ken, daken, lantarenpalen.
Overal langs de route, waar
de Gouden Koets langs komt,
staan de mensen vele rijen dik.
Het is maandag 6 september
1948. Koningin Juliana
maakt na haar inhuldiging
als nieuwe vorstin van Ne
derland een rijtoer door Am
sterdam. Op de foto een mo
mentopname, genomen bij de
Leidsebosjes, op de hoek van
de Stadhouderskade en de
Vondelstraat in de hoofdstad.
Een beeld van de monarchie,
zoals dat door de krant uit die
dagen omschreven wordt als
„een sprookje in kleuren, zo
mooi en zo overweldigend van
kleurenrijkdom, dat de mond
er even voor zwijgt, zo ver
bouwereerd is men even door
Door
Madeleine Roumen
Foto links: kinderen komen piet
hun ouders naar Yoga-les
vijf kwartier. In stilte. En
wanneer de ontspanning voor
de kinderen te moeilijk
wordt, gaan ze naar de kleed
kamer waar ze hun eigen ont
spanning hebben: luisteren
naar een verhaal.
Nierstenen
De „dode" lichamen zitten even
later rechtop, de ogen weer
gesloten. De les verloopt een
beetje anders dan normaal
omdat er foto's worden ge
maakt. Corrie tegen de leer
lingen: „Je bent positief. Geef
je gezicht een vriendelijke
uitdrukking. Al je problemen
zijn weg. Als je lichaam roer
loos is en verstild, is ook je
geest verstild. Misschien
denk je wel nergens meer aan.
Het kan je niet schelen of je
wel of niet op de foto komt. Je
voelt je alleen maar prettig.
En rustig. Ontspannen han
gen je schouders zwaar naar
beneden. Daaraan hangen je
zware armen. Ga met de adem
naar binnen en naar buiten.
Je wordt geademd. Het ademt
in je. Probeer je rug goed
recht te houden"
Van de rust- in de cobra-hou
ding. Op de buik, het hoofd
flink achterover. „Goed voor
je schildklier en dat je later
geen nierstenen krijgt, die
zo'n pijn doen". Ze maakt
grapjes met de kinderen. Laat
zich links en rechts gebruiken
als steunpilaar voor een uit de
koers geraakt been of onwil
lige rug. Jong en oud doen-
dezelfde oefeningen.
Kloosterlingen
Corrie brengt ons vruchtenkof
fie en koek. Fluistert: „Mens,
waarom zit je te schrijven?
Ontspan je. Straks zal ik een
bandje voor je laten draaien.
Word je lekker niet moe". Bij
de volgende oefening zit ze op
een podiumpje en doet met de
groep mee. Ze kan dan wel
zeggen dat het niets mag uit
maken of je een religieus
bent, - en we zijn zo langza
merhand gewend aan kloos
terlingen in gewone kleren -
maar toch is het grappig om
haar daar te zien zitten in een
blauwe maillot.
In klooster Mariaburcht zijn
bijna alle andere zusters ou
der dan zij. Enkele klooster
lingen zitten bij Corrie op les
De rest van de gemeenschap -
temidden van hen is zij een
beetje het buitenbeentje - laat
de belangstelling voor Cor-
rie's werk op een andere ma
nier blijken. De mede-zusters
nemen eindeloos telefoontjes
voor haar aan. Houden nauw
keurig bij als een leerling niet
kan komen of als er iets met
iemand aan de hand is. En 's
avonds, op haar kamertje,
beantwoordt Corrie al die
vragende mensen.
Als de studio leeg is, spuit ze er
een luchtje in. Het is er warm.
„Het is hier nooit onder de
twintig graden", zegt ze. „Stil
te, warmte en gesloten deu
ren zijn belangrijk bij yoga"
Gedurende het gesprek zit ze
afwisselend met gekruiste en
gestrekte benen op de vloer.
De rug kaarsrecht. Ze tem
pert meteen onze nieuwsgie
righeid. „Ja, ik heb vroeger
ook in nonne-kleding rond
gelopen. Met kap op en zo.
Maar misschien heb je gelijk als
je zegt dat kloosterlinge zijn
in dit geval toch iets uitmaakt.
Je merkt vaak dat mensen
daarom groot vertrouwen in
je stellen. Ze denken mis
schien ook: Bij haar word ik
niet overgehaald tot het Hin
doeïsme Alsof dat bij niet-re-
ligieuzen wel zo is. Maar een
feit is dat je als kloosterlinge
meer vrijgesteld bent. Ik be
doel, je kan nog meer opgaan
in je werk dan anderen om-
datje alleen bent".
Foto rechts: Het lijkt soms op
gymnastiek, maar dat is het niet
Bezinning
Met de vernieuwing in de kloos
ters heeft Corrie het indertijd
niet gemakkelijk gehad. Er
veranderde veel, ook ten goe
de. Maar er werden ook zoveel
zaken overboord gegooid, dat
zij het een beetje als een uit
holling van het kloosterleven
beleefde. „Daar kwam bij dat
ik in het onderwijs zat en elke
week nog eens zo'n twintig
uur Engels studeerde. Je kan
wel zeggen dat ik werd ge
leefd. Er bleef bitter weinig
tijd over voor bezinning en
verdieping. De zaken waar
voor ik toch eens had geko-
Ik zocht naar yoga. Vraag me
niet waarom ik dacht dat daar
de oplossing zat. Ik wist zelf
niet precies wat het inhield en
om mij heen wisten ze het ook
niet. Óp een goed moment,
toen ik wat over Zenmeditatie
had opgestoken, dacht
ik: hier kom je tot rust.
Ik ging een cursus volgen in
Maarssen. Kreeg toestem
ming omdat het immers om
mediteren ging.
In die tijd heb ik kennis ge
maakt met yoga. Langs een
achterdeurtje ben ik terugge
komen op de waarden die ik
kwijt was. Waarden die weer
als nieuw voor me waren om
dat ze via het oosten anders
worden belicht. Het is een
enorme verdieping geweest
van mijn eigen geloof. Ja, je
kon ook uit het klooster stap
pen zoals velen dat hebben
gedaan. Voor mij was dat niet
de oplossing".
Dan gaat ze naar yoga-les. Maar
ze heeft geen 27,50 gulden per
maand om het te kunnen be
talen. De lerares wil haar wel,
ook gratis. Het gaat snel. En
als ze, alweer gratis, een op
leiding tot yoga-lerares krijgt
aangeboden, pakt ze dat met
beiden handen aan.
Ze krijgt de kans om op school
yoga-les te geven en te zien
hoe goed de kinderen erop
reageren. De aanzet om later
gezinslessen te geven. Ze
gooit hoge ogen als ze (als in
valster op een school) een
„probleemklas" rustig kan
krijgen met yoga. Een tijdje
later komt ze op wachtgeld te
staan. Ze is jaloers op ieder
een die werk heeft. Een pater.
Jezuïet vraagt haar wat ze het
liefst wil. „Een eigen yoga-
praktijk opbouwen".
In 1976 krijgt ze toestemming
om met proeflessen te begin
nen. In het prille begin is de
belangstelling mager. Na een
jaar heeft ze vierhonderd
leerlingen. De zuster wordt
onderneemster. Zonder ver
diensten dan wel te verstaan.
Het geld gaat in de gemeen-
schapskas. Er verandert nog
iets in haar leven. Corrie
wordt vegetarier. „Dierlijk
voedsel maakt je onrustig,
maar het is ook vanwege de
liefde voor alles wat leeft". De
mede-zusters kijken er
eerst wel vreemd tegenaan.
E.O.
Al in het begin van de avond
heeft ze haar ergenis laten
blijken over een yoga-uitzen-
ding onlangs van de Evange
lische Omroep. Op de vraag of
yoga een godsdienst is, haakt
ze onmiddelijk in. "Yoga
wordt wel eens vergeleken
met godsdienst omdat je door
yoga kunt komen tot de vra
gen: Wie ben ik en wat is de
zin van mijn bestaan? In de
t.v. uitzending is yoga steeds
in het verdomhoekje gezet.
En de spontane antwoorden
van de yoga-leerkrachten zijn
gewoon misbruikt.
Als je er al van uit gaat dat je je
met yoga openstelt voor kwa
de machten en je haalt er zelfs
de duivel bij, hoe kan je dan
nog een zinnige documentai
re maken?
Waarom mogen we van de
Evangelische Omroep niet in
aanraking komen met andere
culturen? Als dat niet kan,
zijn we niet volwassen opge
voed. Je verwacht toch van
volgelingen van Cristus niet
dat ze zich "bij voorbaat al zo
hard opstellen. Als je zoveel
kronkels moet maken om iets
te kunnen betogen, maak je
de godsdienst niet aantrek
kelijk voor de mensen. Het
programma zat onsympa-
tiek in elkaar.
De mensen die eens aan yoga
hadden gedaan en die aan het
woord kwamen, gaven zelf
toe dat ze er eigenlijk niet zo
heel veel van wisten. Hun
reacties waren vrij negatief.
Maar moet je dan van zulke-
mensen wat leren?"
Vrolijker
Corrie's ervaring is dat de men
sen juist positief op yoga-
reageren.
Een greep uit de reacties, geno
teerd in een dik boek: „Ik ben
52 en zit vier maanden op yo
ga. Mijn veel te hoge bloed
druk heb ik kunnen terug-,
brengen tot normaal. Voor
het eerst sinds jaren ben ik
zonder medicijnen. Ik slaap
ook veel beter" Iemand van
56 jaar „Vanwege mijn her
nia was me verboden iets aan
gym te doen. Nu heb ik geen
rugklachten meer en kan zelfs
bergen verzetten".
Een 17-jarige: „Ik was verlegen
en stil. Ben vrolijker gewor
den en niet meer zo geremd".
Een leerling van 14: „Toen ik
met yoga begon, hep ik nog
elke dag naar de medicijnkast
om tegen de hoofdpijn te
slikken. Na anderhalf jaar is-
het over".
Corrie: „Ik vind het nog steeds
wonderlijk dat je door licha
melijke oefeningetjes geeste
lijk zo beïnvloed wordt. Dat
doen sommige sporten ook.
Ogenschijnlijk lichamelijk.
Want geestelijk komt er een
proces op gang, dat bij bijna
iedereen het zelfde verloopt,
ofschoon het tempo waarin
enorm kan verschillen. Door
yoga leer je relativeren en ef
ficiënter werken. Dat vind ik
twee heel belangrijke zaken.
Je houding tegenover ande
ren verandert en je gaat posi
tiever denken en leven".
Een modeverschijnsel? „Een
modeverschijnsel gaat voor
bij en dat doet yoga niet. Ik zie
dat in de toekomst steeds
meer mensen aan yoga gaan
doen. Bedenk maar eens hoe
overal de spanningen toene
men. De mensen slikken
meer en meer medicamenten.
De positieve resultaten van
yoga worden niet stilgezwe-
gen. De mensen horen het van
elkaar. Yoga beantwoordt aan
hun verlangen naar rust en
gezondhéid".
