Deelstaat-verkiezingen in West-Dnitsland
Y. d. Klaauw pleit voor
ontwapeningsorganisatie
AFRIKAANSE
VEEDESMACHT
VOOR ZA
Parijs beslist
wat Fransen
mogen bekijken
Nieuwe
schoenen
voor de
NAVO
UW
EIGEN
DAGBLAD
OOK IN DE VAKANTIE?
Spanning tussen China
en Vietnam stijgt
Carter:
„SALT
niet in
het slop"
zaterdag 3 juni 1978
WASHINGTON (SP) - De NAVO,
het grootste militaire blok van de
wereld heeft deze week een paar
nieuwe schoenen aangetrokken.
In Washington stelden de staats
hoofden en regeringsleiders im
mers het beleid van hun bondge
nootschap vast voor de jaren
tachtig.
Op het eerste gezicht verandert er
weinig. De bewapening van het
NAVO-gebied (de VS. Canada,
West-Europa en Turkije) blijft op
het afschrikken van een eventuele
aanvaller gericht. Dat is sedert de
oprichting van de NAVO in 1949
al zo. Toch komen er na de top van
Washington enkele interessante
nieuwe ontwikkelingen uit de
verf. Zo heeft men nu op het aller
hoogste niveau een concreet pro
gramma aanvaard als an twoord
op de alsmaar toenemende mili
taire macht van het communisti
sche Warschau-pact.
Die zaak is in West-Europa eigen
lijk jarenlang op zijn beloop gela
ten. Gewaarschuwd door presi
dent Carter besloot men op de vo
rige topconferentienog pas een
jaar geleden in Londen, hierover
een uitvoerige analyse op te stel
len. Daarbij moest dan vooral
duidelijk worden welke oiitwik-
kelingen er tussen Oost en West
politiek en militair de komende
vijftien jaar te verwachten zijn.
Welnu, ook wanneer Brezjnjev
eenmaal vervangen is zal men
daarginds blijven streven naar
verbetering en versterking van de
militaire krachten, zo conclu
deert men nu na een jaar stude-
De besprekingen in Washington
stonden verder in het teken van
Afrika. Ook hier valt een ontwik
keling te signaleren die de hou
ding van de bondgenoten kan
gaan beïnvloeden. President
Carter heeft deze week immers
glashelder verklaard dat de NA-
VO-landen het niet langer zullen
verdragen wanneer vanuit Mos
kou of Havqpna gevoede krach
ten in Afrikaanse landen onrust
Mijven zaaien. In hun gezamen
lijk slotcommuniqué gaan de
NAVO-landen echter niet verder
dan een krachtige waarschuwing
aan het adres van vooral Moskou.
Of men het daarbij laat is echter
nog nauwelijks een vraag. Gene
raal Gundersen, chef van het in
vloedrijke Militaire Comité van
de NAVO meent dat de invloed
sfeer van zijn troepen zuidwaarts
uitgebreid moet worden. Zover
ging geen enkele politicus. Wel
vonden de grote vijf van de NA
VO elkaar hier voor een conferen
tie in Pa rijs en later Brussel waar
zij een hulpplaii uitwerken voor
Zaïre. Opmerkelijk is wel dat mi
nister Vance van buitenlandse
zaken in Washington militaire
hulp in dat kader beslist niet uit
sloot, maar slechts voorbarig
noemde.
Het is nog niet zó lang geleden dat
de landen van West-Europa zich
niet met de gang van zaken in de
hoorn van Afrika wilden be
moeien. Die lijn lijkt nu losgela
ten. Want de NAVO gaat de Sov
jets kritischer volgen.
HANNOVER (DPA)-Twee jaar
na de verkiezingen voor de
Bondsdag, het centrale par
lement, begint morgen in
West-Duitsland een serie re
gionale verkiezingen, die ech
ter van nationaal belang
wordt geacht. In totaal 6.5
miljoen kiezers, ongeveer één
tiende deel van de totale be
volkingvan de Duitse Bonds
republiek, is in de deelstaat
Nedersaksen en in de stad
staat Hamburg opgeroepen
de samenstelling van de re
gionale parlementen uit te
maken. In oktober staan ver
kiezingen in Hessen en Beie
ren op het politieke "vlucht-
plan".
De verkiezingsuitslagen heb
ben hun invloed op de socia-
listisch-liberale regering in
Bonn via het belangrijke wet
gevende orgaan de Bonds
raad, het college van af
gevaardigden van de regerin
gen der deelstaten.
Explosief
Een "explosieve" kwestie die
bij de verkiezingen in het
noorden van de Bondsre
publiek een grote rol speelt
vormt het optreden van de li
berale FDP. Deze regeert in
Bonn weliswaar samen met
de sociaal-democratische
SPD, terwijl de christen-de
mocratische CDU/CSU in de
oppositie is, maar in Neder
saksen ging de FDP een coali
tie aan met de CDU. In de ha
venstad Hamburg werken
SPD en FDP wel samen.
De uitslagen in het noorden
kunnen voorts van beslissen
de invloed zijn op de toekom
stige houding van de FDP in
Hessen en Beieren, waar de
liberalen respectievelijk sa
men met de socialisten rege
ren en in de oppositie zijn.
Hoogtepunten
De verkiezingscampagne,
waaraan in Nedersaksen elf
en in Hamburg twaalf lijsten
meededen, is zonder hoogte
punten verlopen. De debatten
gingen voornamelijk over re
gionale zaken en meer alge
mene kwesties als de voort
durende werkloosheid en het
terrorisme. "Kleur" kreeg de
campagne hoogstens door de
strijd over kernenergie en
milieubescherming die door
protestgroeperingen als "de
Groene Lijst" en de "Bonte
Lijst" zeer fel wordt gevoerd.
Of deze de kiesdrempel van
vijf procent zuilen kunnen
nemen wordt ondanks de gro
te publiciteit betwijfeld.
De verkiezingsuitslag in Ne-
derksaksen wordt daar met
wat meer spanning tegemoet
gezien. In de verstreken rege
ringsperiode is in deze deel
staat namelijk iets "onge
hoords" gebeurd bij het voor
tijdig aftreden van de sociaal
democratische premier Al
fred Kubel. Afvallige en tot
dusver niet bekende af
gevaardigden van de tot dan
met een geringe meerderheid
regerende SPD/FDP-coalitie
kozen begin 1976 niet de door
de coalitiepartijen aangewe
zen opvolger van de SPD,
maar zorgden ervoor dat
Ernst Albrecht, één bij ver
rassing door de CDU naar vo
ren geschoven kandidaat, op
de stoel van Kubel kwam te
zitten. Tot groot ongenoegen
van de sociaal-democraten
vormde Albrecht, na een jaar
alleen te hebben geregeerd, in
januari 1977 de thans be
staande coalitie met de FDP
Vier jaar geleden werd de CDU
in Nedersaksen de grootste
partij met 48.8 procent van de
stemmen. De SPD kreeg toen
43.1 procent en de FDP 7 pro
cent. De zetelverdeling luid
de: CDU 77, SPD 67 en FDP
11 zetels.
De sociaal-democraten hebben
als "helper in nnnH" Hp voor
malige minister van woning
bouw Karl Ravens naar Han
nover gehaald om als lijst
trekker te fungeren.
Hamburg
In Hamburg, waar bondskan
selier Helmut Schmidt vroe
ger heeft gewoond en waar hij
deel van de regering heeft
uitgemaakt, vraagt men zich
af of de sociaal-democraten
hun stembusnederlaag van
1974 ongedaan kunnen ma
ken. Toen werd de SPD met
44.9 procent weliswaar op
nieuw de grootste partij (56
zetels), maar zij verloor de ab
solute meerderheid en zag
zich genoodzaakt weer een
coalitie met de FDP 10.2 pro
cent, 13 zetels) te vormen. De
CDU bracht het in 1974 op
40.6 procent en 51 zetels.
Lijstaanvoerders van de twee
grootste partijen zijn in Ham
burg de jeugdige SPD-bur-
gemeester Klose en de
Bondsdagafgevaardigde van
de CDU, Erik Bluemenfeld.
In Hamburg droomt de SPD
van een meerderheid die het
haar mogelijk zou maken af
scheid te nemen van haar niet
erg geliefde FDP-coalitie-
partner.
DEN HAAG (AFP) - Minister Van der Klaauw
van buitenlandse zaken heeft gisteren in zijn
rede voor de speciale algemene vergadering van
de Verenigde Naties inzake ontwapening voor
gesteld, een internationale ontwapeningsorga
nisatie od te richten.
advertentie
Dat kan, doch uitsluitend met deze bon. Graag 3 weken voor
u vertrekt opzenden naar: Alphens Dagblad, Julianastraat 19,
Alphen aan den Rijn.
Leidsch Dagblad, Witte Singel 1Leiden.
Plakt u dan wel een postzegel? (55 cent).
Hult adrts: S.v.p. In bJoktotttrs Invullen!
ri leder vakje a
straat
postcode:
NIET INVULLEN
NIET INVULLEN
Opzending is gratis in Nederland en Belgie Overige landen 1 90 per dag
De praktijk heeft geleerd dat ondanks al onze goede
zorgen de bezorging in sommige landen te wensen
overlaat.
Wij kunnen dus helaas geen verantwoording nemen
voor het niet tijdig arriveren van kranten op uw va-
kantieadres
Praag en
Moskou:
„Stop
produktie
kernwapens"
PRAAG (DPA) - Praag en Mos
kou willen dat alle kernmo-
gendheden "een programma
tot stopzetting van produktie
produkite van alle kernwa
pens" opstellen. Dit staat in
een gemeenschappelijke ver
klaring die gisteren in Praag
is ondertekend door de
staats- en partijleiders Gus-
tav Hoesak en Leonid
Brezjnjev aan het einde van
een vierdaags bezoek van de
laatste aan Tsjechoslowakije.
De verklaring richt zich met
name tegen de permanente
leden van de veiligheidsraad
van de Verenigde Naties en
"die landen die met hen ver
bonden zijn door militaire
bondgenootschappen". Di
plomatieke waarnemers wij
zen erop dat door deze stel
ling ook van China maatre
gelen worden verlangd.
Moskou en Praag willen voorts
dat "de ontwikkeling van
nieuwe conventionele wa
pens met grote vernietigings
kracht wordt gestaakt en dat
de huidige troepensterkte en
conventionele bewapening
niet verder wordt uitgebreid.
In de verklaring wordt voorts
de hoop uitgesproken dat de
"Verenigde Statem em amde-
re Westelijke mogendheden
verantwoordelijk" zullen on
derhandelen over ontwape
ningsvoorstellen zoals die
door de socialistische landen
zijn voorgesteld. Voorts
wordt een internationale
conventie voor een verbod op
de neutronenbom verlangd.
Zo'n organisatie zou zich moeten
bezig houden met de bestudering
en de uitvoering van bestaande
en toekomstige ontwapenings
verdragen. Minister Van der
Klaauw meende dat er in de na
bije toekomst multilaterale ont
wapeningsverdragen tot stand
zullen komen - ondermeer tegen
chemische wapens en atoom-
proeven - waarvan de uitvoering
zeer bewerkelijk is. De organisa
tie zou zich kunnen bezighouden
met een aantal uitvoerende func
ties.
Catastrofe
Dr. Van der Klaauw, die net was
teruggekeerd van de NAVO-top-
conferentie in Washington.,
opende zijn speech met de con
statering dat in Nederland de
voortdurende toenemende be
wapening een punt van constante
discussie is. Hij wees erop dat de
bewapeningswedloop na twee
wereldoorlogen binnen bijna een
generatie uiteindelijk zou kun
nen leiden tot een catastrofe.
Met name over de resultaten ten
aanzien van een stopzetting van
de atoomwapenwedloop sprak
Van der Klaauw zijn teleurstel
ling uit. Hij hoopte dat het SALT
-verdrag in de nabije toekomst in
werking zou treden als een basis
voor verdere beperkingen van
het atoomarsenaal van de groot
machten.
Van der Klaauw ging uitvoerig in
op de gevaren van de algemene
verbreiding van atoomwapens.
„De hele wereld heeft er belang
bij dat er niet meer landen bij
komen die kunnen beschikken
over atoomwapens", aldus de
Nederlandse minister van bui
tenlandse zaken. Hij wees erop
dat pogingen om verspreiding
tegen te gaan tot mislukken ge
doemd zouden zijn als de be
staande atoommachten niet be
reid zijn substantiële beperkin
gen te accepteren op weg naar
atoomontwapening.
Van der Klaauw zei dat het niet de
bedoeling moet zijn de toegang
tot de zo broodnodige energie-
voorraden te bemoeilijken maar
dat ze toegankelijk moeten zijn in
een sfeer van vertrouwen en sa
menwerking.
PARIJS (AFP) - Na de communi
qué-oorlog rond het vertrek van
duizenden Chinese inwoners van
Vietnam, wordt nu gesproken
over oorlogsvoorbereidingen en
zelfs van mogelijke druk en de
Sovjet-vloot in de Zuidchinese
Zee.
De Chinese pers publiceert voort
durend berichten over vervol
ging van de Chinezen in Vietnam
en de regering in Peking heeft
nog geen tijd gevonden te ant
woorden op de voorstellen van
Hanoi om tot onderhandelingen
te komen.
Een Brits weekblad in Honkong
meldt van goedingelichte krin
gen te hebben vernomen dat
China is begonnen met het sa
mentrekken van troepen langs de
grens met Vietnam en diploma
tieke kringen in Peking zeggen
dat meer dan duizend Chinese
technici die in Vietnam werken,
zijn teruggeroepen.
BRUSSEL (DPA) - Op de confe
rentie over Zaire die maandag in
Parijs wordt gehouden zal wor
den besproken welke steun de
Europese landen en de Verenig
de Staten kunnen geven aan een
in ter-Afrikaan se strijdmacht, die
inmiddels in oprichting zou zijn.
De Belgische premier Tindemans
heeft dat gisteren in Brussel
meegedeeld.
Aan de conferentie wordt deelge
nomen door vertegenwoordigers
van België, Frankrijk, de Ver
enigde Staten, Groot Brittannië
en West-Duitsland.
Het zou met name gaan om logis
tieke ondersteuning. Marokko,
Senegal en Gabon zouden bereid
zijn troepen te leveren voor zo'n
inter-Afrikaanse strijdmacht.
Van het resultaat van de Parijse
conferentie .zal afhangen wan
neer België zijn parachutisten te
rugtrekt uit Zaire Toen de para
chutisten twee weken geleden
naar Zaïre werden gestuurd
deelde Brussel mee dat ze hoog
uit 72 uur zouden blijven. Tinde
mans wilde niet ingaan op de
scherpe kritiek van de Zaïrese
president Moboetoe aan het
adres van België.
Marokko
In Marokko is gisteravond meege
deeld dat koning Hassan heeft
besloten een contingent Marok
kaanse militairen naar Zaïre te
sturen om te helpen bij de verde
diging van de territoriale integri
teit van Zaïre, tezamen met troe
pen van andere Afrikaanse lan
den. Volgens Marokkaanse
woordvoerders beantwoordt Ma
rokko daarmee aan het verzoek
van president Bongo van Gabon,
die op het ogenblik voorzitter is
van de organisatie van Afrikaan
se eenheid.
Vorig jaar stuurde Marokko 1500
militairen naar Zaïre om een in
val van rebellen af te slaan. De
sterkte van het contingemt dat nu
wordt gezonden is niet bekend
gemaakt. Er zijn al ongeveer 50
Marokkaanse technici in de
mijnstad Kolwezi.
Woensdag 7 juni wordt begonnen
met de repatriëring van de Franse
militaire eenheden uit Zaïre. Dit
is eveneens gisteren bekendge
maakt in een communiqué van
de Franse president
De vliegtuigen die de eenheden van
het vreemdelingenlegioen op
halen, zullen levensmiddelen en
medicijnen voor de Zaïrese be
volking meebrengen.
Deelneming
In Washington heeft het Witte Huis
gisteren gezegd dat Amerikaanse
deelneming bij het vervoer van
Afrikaanse vredesstrijdkrachten
naar Zaïre een "zeer reële moge
lijkheid" is.
Volgens het ministerie van buiten
landse zaken is een dergelijk plan
besproken met Europese en
Afrikaanse landen. Het denk
beeld van een Amerikaanse
luchtbrug voor een inter-Afri-
kaanse vredesstrijdmacht is niet
uit Washington afkomstig, aldus
een woordvoerder.
De Nederlandse minister wees in
zijn toespraak onder meer op de
noodzaak van het zoeken naar
veiliger methoden voor de pro
duktie yan atoomenergie. Dit
teneinde zoveel mogelijk de ge
varen, verbonden aan een ver
dere verspreiding van atoom
energie en atoomtechnologie
weg te nemen.
WASHINGTON (SFP/Reuter) -
President Carter heeft gisteren
met nadruk een bericht van de
Washington Post tegengespro
ken volgens hetwelk hij een op
dracht had gegeven de onder
handelingen met de Sovjet-Unie
over verdere besprekingen van
de strategische kernwapens
(SALT) te bevriezen.
Carter sprak van een "volkomen
vals" bericht en zei dat dergelijke
berichtgeving "schadelijk was
voor de Verenigde Staten en voor
de geloofwaardigheid van de pre
sident".
Wij proberen nog steeds zo snel
mogelijk tot de sluiting van een
tweede SALT-akkoord te komen
dat de belangen van de Verenig
de Staten garandeert. "Onze poli
tiek is ongewijzigd", aldus Car
ter.
Carter zei dat Washington Post
vóór de publikatie van het ver
haal was meegedeeld dat het on
juist was.
De Washington-Post had geschre
ven dat de Sovjet-minister van
buitenlandse zaken Gromjko za
terdag, tijdens zijn gesprek met
Carter, nieuwe voorstellen had
gedaan, maar dat de regering Car
ter ze als "onvoldoende" van de
hand had gewezen.
Hetzelfde blad meent te weten dat
de Vietnamese troepen in staat
van alarm zijn gebracht en dat de
regering in Hanoi meer mensen
onder de wapenen roept.
Volgens een woordvoerder van de
Amerikaanse zevende vloot in
Manilla houdt de Sovjet-vloot
ten zuiden van Taiwan oefenin
gen.
Liao Sjeng-Sjih, voorzitter van de
verenigng China-Japan heeft
Moskou er van beschuldigd ach
ter de maatregelen te zitten die
Vietnam tegen de Chinese inwo
ners van dat land neemt.
Tot nog toe zouden 102.000 Chine
zen Vietnam zijn ontvlucht. Zij
zouden zijn ondergebracht in op
vangcentra in de vier Chinese
provincies die aan Vietnam gren
zen. Er worden dit jaar nog
300.000 tot 400.000 Chinese
vluchtelingen uit Vietnam ver
wacht.
PARIJS (SP) - „De journalisten
van de ORTF (Frankrijks voor
malige nationale omroep) zijn de
woordvoerders van de regering"
President Pompidou zei dat in
1972 bestraffend toen ORTF-
journalisten zich hadden be
klaagd over de overheidsbe
moeienis met hun werk. Met pre
sident Giscard d'Estaing is die
aanzienlijk verminderd. Maar
niet voldoende, zodat radio, tele
visie en de geschreven pers nog
regelmatig in conflict komen-
met de staat.
Voor het laatste incident zorgde
deze week de oprichter van het
onafhankelijke dagblad Le Mon
de, Hubert Beuve-Mery. Hij kon
digde zijn aftreden aan uit de raad
van bestuur van het nationale
persbureau Agence France Pres-
se. Reden: Beuve-Mery vond dat
de nieuwe hoofdredacteur, Roger
Bouzinac, op die plaats terecht
was gekomen, omdat de regering
bezwaar had tegen zijn voorgan
ger Claude Roussel. De twee ver
tegenwoordigers van de AFP-
redactie in de raad van bestuur
stemden tegen de voordracht van
Bouzinac en de nationale vak
bond van journalisten sprak van
„flagrante regeringsinmenging"
Direct na zijn overwinning in de
presidentsverkiezingen liet de
.hervormer" Giscard d'Estaing
de oude structuur van de ORTF
afbreken. Concurrerende om
roepen zouden voortaan de Fran
se kijkers een programma moe
ten brengen dat meer overeen
kwam met wat in de andere
Westeuropese landen gebruike
lijk was. Dat de regerende klasse
zich echter nog steeds druk be
moeit met wat de mensen mogen
zien, kwam voor buitenstaanders
weer beschamend tot uiting tij
dens de campagne voor de par
lementsverkiezingen in maart.
"Goede kans"
Stel dat in Nederland premier
Van Agt na afloop van een offi
ciële verkiezingscampagne in
zendtijd voor de regering het volk
nog even plechtig oproept om
„de goede keus" te doen. En dus
op het CDA te stemmen. Dat is
precies wat president Giscard
d'Estaing deed met zijn oproep
op „de intelligentia" van de Fran
sen aan de vooravond van de eer
ste ronde. De dag daarvoor had
een interviewer van een van de
televisienetten premier en minis
ter van financiën Raymond Barre
"ondervraagd". Het gesprek (Ik
ben blij dat u deze vraag stelt)
kwam erop neer, dat Barre tien
minuten lang zonder een enkele
onderbreking een lofzang kon
houden op zijn eigen economi
sche plannen en die van de linkse
oppositie de grond inboorde
Toen een van de linkse leiders,
Robert Fabre, even later de stu
dio binnenkwam, werd hij in
„harde" Amerikaanse stijl aan de
tand gevoeld.
Dat zijn maar een handjevol
voorbeelden van wat de Fransen
in een paar dagen kregen voorge
schoteld als bewijzen van een
partijdige pers. De protesten van
oppositieleiders als Francois Mit
terrand beginnen na zoveel jaar
erg versleten te klinken. Hij weet
dat alleen politieke veranderin
gen in het landsbestuur radio en
televisie echt kunnen hervor-
Monopolie
Giscard heeft met zijn moderni
sering het staatsmonopolie op
radio en televisie gehandhaafd.
Commerciële radiozenders als
Radio-Tele Luxembourg (RTL)
en Europe-1 zijn echter voor on
geveer de helft in handen van de
staat, de meeste andere aandelen
zijn in handen van een paar grote
banken. De directeuren van de
drie televisiekanalen (TF-1, An-
tenne-2 en FR-3) worden door de
regering benoemd. Zij zullen er
dus in de regel voor zorgen dat
alleen regeringsgezinde journa
listen deel uitmaken van de
redactie. Toch dreigde er tijdens
de verkiezingscampagne even
een staking van de journalisten
bij Antenne-2. Zij hadden van
hun directeur geen toestemming
gekregen om een nieuwspro
gramma uit te zenden over de
meningsverschillen binnen de
regeringspartijen. Na lang verga
deren besloten de journalisten
toch door te werken, maar de do
cumentaire verscheen niet op het
scherm.
Hoe nauw in Frankrijk de banden
zijn tussen overheid en pers blijkt
uit de keus van de regerings
woordvoerders. Een woordvoer
der van het Elysee-paleis, Michel
Bassi, was eens commentator op
een van de tv-netten. De perschef
van premier Barre is ook een
voormalig journalist bij een van
de tv-netten. „De journalisten
worden hier in feite door de rege
ring benoemd", aldus achter de
schermen een medewerker van
Europe-1. De verzuiling in Ne
derland lijkt hem ideaal; „Jullie-
treffen 't maar".
Eis vijftien jaar tegen leider Rode Brigades
TURIJN (AFP/Reuter) - In Turijn
is gisteren tegen de oprichter van
de Rode Brigades, Renato Cur-
cio, en vijf van zyn naaste mede
werkers 15 jaar gevangenisstraf
geëist wegens het vormen van
een gewapende bende. Voorts
requireerde de openbare aankla
ger tegen hen een boete van twee
miljoen lire circa 6.000).
Tegen zeven verdachtten, onder
wie de voortvluchtige Prospero
Gallinari, luidde de eis 10 jaar ge
vangenisstraf en een boete van,
omgerekend, f 3.000. Gallinari
wordt gezocht in verband met de
ontvoering op 16 van oud-pre
mier Aldo Moro, die later ver
moord werd teruggevonden.
De openbare aanklager vorderde
vijf jaar tegen een andere ver
dachte en drie jaar tegen de
vriendin van Curcio, Nadia Man-
tovani. Vooréén verdachte, vroeg
hij vrijspraak, wegens gebrek aan
bewtjo
Tegen 16 verdachten die nog op
vrije voeten zijn, werden straffen
van zes, vijf of drie jaar geëist.
Dertien niet-aanwezige aange
klaagden zouden volgens de aan
klager wegeng gebrek aan bewys
moeten worden vrijgesproken.
