Zorgen bij NAVO om Russische macht in Afrika BOEKVAN DE MAAND NAAST HET NIEUWS Weinig vorderingen in Europees energiebeleid Eritrees front wil niet onderhandelen Soekarno- boek verboden WOENSDAG 31 MEI 1978 JAKARTA (Reuter) - Iemand die het verboden boek dat het testa ment en liefdesbrieven van wij len president Soekarno bevat, in zijn bezit heeft, kan een jaar de gevangenis in gaan. Dit heeft een woordvoerder van het bureau van de procureur-generaal in Ja karta gisteren meegedeeld. Exemplaren van het boek die al in de circulatie zijn, moeten onmid dellijk bij de autoriteiten worden ingeleverd. De regering verbood het boek vorige week omdat het volgens haar een nationale con troverse zou kunnen veroorza ken. De uitgever, Mas Agoeng, zei zich bij het verbod te zullen neerleg gen door het boek uit de circula tie te nemen. Het financiële ver lies deed er niet toe, aldus de uit gever. Weg vrij voor levering van reactors door VS aan Iran TEHERAN (ANP) - Iran en de Verenigde Staten zijn het vrijwel eens over de tekst van een akkoord inzake waarbor gen tegen de verdere ver spreiding van kernwapens, zo is in diplomatieke kringen in Teheran vernomen. Als defi nitief overeenstemming is be reikt is de weg vrij voor om vangrijke Amerikaanse le veranties van nucleaire in stallaties aan Iran. Iran is van plan zeker acht kerncentrales in de Verenig de Staten te kopen. Er wordt al meer dan twee jaar over onderhandeld, maar een de finitief akkoord kon niet worden gesloten zolang de twee landen het niet volledig eens waren over waarborgen tegen misbruik van de in stallaties voor de vervaardi ging van kernwapens. Inmiddels heeft Iran zich be reid verklaard af te zien van opwerking van uitgewerkte splijtstoffen uit de Ameri kaanse centrales zonder toe stemming van de VS, aldus de zegslieden in Teheran. Maar Iran is gerechtigd zelf voor de opwerking van splijtstoffen uit de Amerikaanse reactors te gaan zorgen als de Ver enigde Staten dat recht ook verlenen aan andere landen. Van Amerikaanse kant is Iran gebruikmaking van nucleaire apparatuur en levering van splijtstoffen toegezegd. In totaal is Iran van plan ten minste twintig kerncentrales te bouwen. Tegen het einde van de eeuw moet hun geza menlijke vermogen ongeveer 23.000 megawatt bedragen. Kraftwerk-Union is al begon nen met de bouw van twee kerncentrales met waterkoe ling aan de Perzische Golf. Het Westduitse bedrijf gaat er nog vier bouwen. Ze worden gefinancierd met Westduitse exportkredieten. Frankrijk bouwt in het zuiden van het land twee kerncen trales, elk met een vermogen van 900 megawatt, krachtens een akkoord dat in oktober van het afgelopen jaar is ge sloten. Functionarissen van de Iraanse kernenergie-organisatie heb ben maandag meegedeeld dat Iran onderhandelt over mo gelijk aankopen van uranium in Oostenrijk, Australië en andere landen die over ura- niumreserves beschikken. Tot dusver heeft Iran volgens de zegslieden 28.000 ton ura nium gekocht ten behoeve van zijn kernenergiepro gramma. WASHINGTON (ANP) - De voortdurende versterking van de militaire macht van het Sovjetblok en de ontwikkelin gen in Afrika vervullen alle NAVO-landen met grote zorg. Maar bij het begin van de NAVO-topconferentie, gisteren in Washington, had men in Nederlandse delegatiekringen niet de indruk dat het denken van de Amerikaanse rege ring gaat in de richting van een gezamenlijk optreden in Afrika. Er wordt, zo werd in deze kringen gezegd, geen NAVO-beleid ont wikkeld om gezamenlijk iets te doen, en Nederland zou geen voorstander zijn van een derge lijk beleid, dat overigens thans niet aan de orde is. Uit de opmerkingen van de NA- VO-woordvoerder bleek dat de vijftien NAVO-landen wel de zorg over het Russisch-Cubaanse optreden in Afrika delen, maar dat zij hieruit geen eensluidende conclusies trekken. In lijn met wat minister Van der Klaauw eerder op een persconfe rentie zei over het gevaar van een Oost-West-confrontatie in Afrika en de wenselijkheid dat de West- europese landen, vooral de klei nere, een zekere terughoudend heid betrachten, sprak premier Van Agt slechts in het voorbij gaan over Afrika. Het bondgenootschap wordt ge confronteerd met steeds meer moeilijke problemen. Ik denk hierbij aan ontwikkelingen als de voortdurende versterking van de Sovjetstrijdkrachten, de trage gang van zaken bij de diverse on derhandelingen over wapen- heersing en ontwapening, de ge hele wereld omspannende, acti viteiten van de Sovjet-Unie en haar handlangers waarvan wij thans in Afrika getuige zijn. President Carter verklaarde dat het bondgenootschap op Europa is gericht, maar dat onze waak zaamheid niet tot dat deel van de wereld beperkt kan blijven. De afgelopenjaren is de steeds ster kere Sovjetmacht in toenemende mate buiten het noordatlantisch gebied kenbaar geworden. De ac tiviteiten van de Sovjet-Unie en Cuba in Afrika maken het een aantal landen onmogelijk hun ei gen koers te bepalen. Als leden van 's werelds grootste bondge nootschap kunnen wij niet on verschillig blijven staan tegen over deze gebeurtenissen, van wege hun betekenis voor Afrika, en vanwege hun gevolgen voor de belangen op lange termijn van het bondgenootschap. Ik juich de pogingen toe die indivi duele NAVO-landen onderne men ter wille van de vrede in Afrika, en voor steun aan de lan den en volkeren in Afrika die hulp behoeven, zoals onlangs nog in Zaïre. Secretaris-generaal Joseph Luns merkte op dat in de gehele we reld, en vooral in Afrika, het aan tal conflicten en incidenten voortdurend toeneemt, conflic ten en incidenten die vaak wor den verscherpt door interventie door Rusland of zijn satellieten. President Carter sprak slechts éénmaal, kort, over ontspanning. Onze kracht heeft het streven naar ontspanning en overeen komsten over wapenbeheersing mogelijk gemaakt, en tegelijker tijd de veiligheid van de landen van het bondgenootschap ver groot. Defensie in Europa, ont spanning tussen Oost en West, en een globale diplomatie gaan hand in hand. BRUSSEL (ANP) - De mi nisters voor energiezaken van de negen EG-landen hebben gisteren in Brussel weer vrijwel geen vorde ringen gemaakt bij het van de grond brengen van al thans een deel van hun Europees energiebeleid. Over twee zaken is een soort van overeenstemming bereikt de gemeenschap moet geld gaan uitgeven voor het zoeken naar al ternatieve energiebronnen (toe passing van aardwarmte, kolen- vergassing, zonne- en getijde energie) en er moeten "demon stratieprojecten" worden opge zet om te onderzoeken hoe op energie kan worden bespaard. Hoewel er over die punten dus een principe-overeenstemming is, is de zaak nog volstrekt niet rond. In december moet over déze pun ten opnieuw gesproken worden. De Nederlandse minister van economische zaken, drs. Van Aardenne heeft er namelijk twij fels over of door het vastleggen van bedragen voor die activitei ten de bevoegdheden van het Eu ropees Parlement niet geschon den zouden worden. Dat moet nu eerst uitgezocht worden en in de cember van dit jaar kan de raad dan wellicht een duidelijker be sluit nemen. De Nederlandse minister heeft de Europese Commissie, "dagelijks bestuur" van de EG, ook weer eens gevraagd een onderzoek in te stellen naar hoe de nog betrek kelijk lage energieprijzen wel licht een vervalsend element in de Zo'n missierapport zal in oktober worden uitgebracht. Andere voorstellen van de Europe se Commissie, namelijk om sub sidies te geven voor het zoeken naar koelwaterstoffen, voor het oplossen van moeilijkheden ont staan door overcapaciteit bij de olieraffinaderijen en voor het verlenen van financiële steun aan de handel in gemeenschapskolen die in centrales gestookt worden, haalden het niet. Er bestonden teveel tegenstellingen tussen de lidstaten over. Sinds de oliecrisis van 1973 heeft de gemeenschap eigenlijk nog niets bereikt in haar streven om voor wat energie betreft minder af hankelijk te worden van leveran ties van buitenaf. Ook de poging van gisteren om althans een be gin met een Europese energiepo- litiek te maken is uitgelopen op een "zeer mager resultaat", zoals minister Van Aardenne het ka rakteriseerde. ROK IN CHINA TERUG Rond 15 juni wordt in China een kleine omwenteling in de kleding verwacht: volgens verscheidene Chinese kringen zou heel vrou welijk Peking zich voor de zomer opmaken om de pantalon voor de rok te verwisselen. De rok was sedert de culturele revolutie praktisch uit het sociale leven verdwenen. De vrouwen van China, die zich sedert vorig jaar koketter tonen en het steile haar vaarwel zeiden om zich te tooien met een permanentje, zijn nog wel gekleed in de traditio nele pantalon van blauw of grijs katoen. Met het oog op deze "rehabilitatie" werd niets aan het toeval over gelaten: degenen die genoeg gespaard hebben om zich een fiets te kopen, kiezen bij voorkeur de "mini-fietsen" die laag zijn en kleine wielen hebben. Deze passen beter bij de rok dan de klas sieke hoge Chinese fietsen. Op officiële recepties heeft de rok al een bescheiden entree ge maakt. De echtgenote van vice-president Lo Hsien-nien ver toonde Zich onlangs in dit „wufte" kledingstuk. OVERSPEL GEEN MISDAAD Elke Spanjaard mag sinds gisteren overspel plegen zonder bang te hoeven zijn daarvoor de gevangenis in te draaien. Wel blijft over spel een grond voor het uiteen gaan van een echtpaar. Echtschei ding was in Spanje verboden. De nu afgeschafte overspel wet is één van de eerste die door het nieuwe Spaanse parlement is herzien. Van diverse zijden, en met name van vrouwenbewegingen, was scherpe kritiek geleverd op de oude wet. Krachtens deze wet was een vrouw schuldig aan overspel na slechts één keer een scheve schaats te hebben gere den. Mannen daarentegen moesten het over een langere periode wel ontzettend bont maken met hun maitresse, wilden zij voor veroordeling in aanmerking komen. „RLIJF GEZOND" Het gemeentebestuur van Stockholm heeft de inwoners van de stad gisteren aangeraden deze zomer gezond te blijven. De zie kenhuizen zullen slechts noodgevallen behandelen. Minder ern stige zaken moeten wachten tot de herfst. Van de 19.000 ziekenhuisbedden in Stockholm, blijven er van de zomer 3300 onbezet. De oorzaak is dat er, mede door vakanties, waarschijnlijk te weinig personeel zal zijn. De kraamafdeling van het grootste ziekenhuis van Stockholm gaat zelfs een hele maand dicht omdat er geen personeel is. ADVERTENTIE Ruim 300 wilde plantesoorten die in ons land voorkomen, kunt u vinden in het Boek van de Maand Plantenrijk. Stuk voor stuk afgebeeld op juweeltjes van kleurenfoto's. U wilt natuurlijk meer weten dan de naam van een bepaalde plant. Een logische vraag is: „Waarom groeit juist die plant op die plaats?" Opeens kan een bijna vergeten plant op een onverwachte plek weer opduiken. Hoe is dat mogelijk.'' Plantenrijk geeft u het antwoord. Plantenrijk is leerzaam, zonder belerend te worden. Het is overzichtelijk en de tekst is helder en plezierig leesbaar. Een uniek boek voor iedereen, die interesse heeft voor de natuur. TEXAS CITY - Enorme rookwolken boven de olieraffinaderij in het Amerikaanse Texas City, waar gisteren twee benzinetanks explodeerden. De brand is in de loop van de dag bedwongen. In totaal zijn bij de brand vier mensen om het leven gekomen en elf gewond. Het zij n allen personeels leden. Uit voorzorg hadden vijftienhonderd mensen hun woningen in de omge ving van de raffinaderij moeten verlaten. De oorzaak van de ontploffing is nog steeds niet bekend. ROME (AFP) - Het Volksfront voor de bevrijding van Eritrea heeft een uitnodiging van de Ethiopi sche regering om de wapens neer te leggen en te gaan onderhan delen van de hand gewezen. Een woordvoerder van het front ver klaarde gisteren in Rome: "Wij weten wel wat de voorwaarden zijn waarover de imperialisten in Addis Abeba met ons willen on derhandelen. Dat is een program van negen punten dat zij ons wil len opdringen. Maar dat spreekt nergens over de onafhankelijk heid van Eritrea, waar wij al acht tien jaar voor vechten. Wij zetten onze strijd voort en zullen onze wapens niet neerleggen", aldus deze woordvoerder. Eerder op de dag had de ambassade van Ethiopië in Rome een verkla ring uitgegeven waarin stond dat de Ethiopische regering "het zo geheten bevrijdingsfront uitno- teneinde onderhandelingen over een vreedzame regeling van het vraagstuk mogelijk te maken". De woordvoerder van het front zei verder nog: "Wij. zijn bereid met de Ethiopische regering te pra ten, maar dan uitsluitend als deze het recht op zelfbeschikking en onafhankelijkheid van Eritrea erkent". Over de militaire situatie zei hij verder dat de berichten uit Addis Abeba, waarin wordt gemeld dat de regeringstroepen de laatste dagen successen hadden geboekt bij hun strijd tegen de opstande lingen, volslagen verzonnen zijn. "Gesteund door de Sovjet-Unie en ^vermoedelijk ook door Cu baanse militairen concentreert Ethiopië zijn militaire inspan ning op Asmara in een poging de omsingeling van de stad te door breken. Maar de troepen van het bevrijdingsfront hebben maan- piërs bij Asmara afgeslagen", al dus de woordvoerder. De Ethiopische regering had giste ren bekendgemaakt dat haar strijdkrachten de vorige week bij felle gevechten met Eritrese re bellen om de stad Barentoe in het noordwesten van Ethiopië 1.000 gevangenen hebben gemaakt. In een regeringsverklaring, ge publiceerd door de Ethopische ambassade in Rome, wordt ge zegd dat de rebellen zich, na zwa re verliezen geleden te hebben, uit de stad teruggetrokken heb ben. In doorgaans goedingelichte krin gen in Nairobi was voorts mee gedeeld dat de Ethiopische rege ringstroepen een bres hebben ge slagen in de ring die de Eritrese guerrillastrijders om Asmara, hebben gelegd. De Eritrese een heden zouden gedwongen zijn hun steunpunten in het gebied van Mandeferra op 30 kilometer PLANTENRIJK IN SPECIALE BOEKVAN DE MAAND OPLAGE: F 19,50. NA1JULIF 35,-.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1978 | | pagina 9