Uiterwaarden
na ^Duitse
onder
watergolf
atoomraket
Moties
krijgen
tegen
geen
meerderheid
Aanklacht
Vondeling
tegen casino-
accountante
UC-fabriek wil besluit
'N imrod-rapport
is misleidend'
Caravans in allerijl in veiligheid gebracht
MinScholten: Nederland loyaal in NAVO
Voorwaardelijke straf
geëist voor verbergen
van minderjarig meisje
Minder
leerlingen
op scholen
RPF een
fiasco?
Besmeurd
VRIJDAG 26 MEI 1978
BINNENLAND
DEN HAAG (SP/ANP) - Urenco
dreigt enkele grote opdrachten
uit de Verenigde Staten mis te
lopen, als de Nederlandse rege
ring nog langer talmt met haar
beslissing over levering van
verrijkt uranium aan Brazilië.
Het gaat om contracten van
honderden miljoenen guldens.
Amerikaanse maatschappijen tas
ten op het ogenblik de Europese
markt af voor levering van ura
nium voor kernreactoren. Het
klimaat in de VS voor het verkrij
gen van nucleaire brandstof is na
de uitvaardiging van strengere
veiligheidseisen door president
Carter ernstig verslechterd.
In Nederland is Euratom in Petten
getroffen door de nieuwste vei
ligheidsgaranties van Carter. De
levering van uranium is voorlo
pig stopgezet. Door een omweg
zou de Nederlandse industrie dan
toch kunnen profiteren, als Ame
rika blijft weigeren uranuim te
leveren.
Volgens de directie van Urenco, die
de ultracentrifugefabriek in Al-
Miljoenen-opdrachten in gevaar
melo beheert, komen Ameri
kaanse klanten met de vraag of de
contracten kunnen worden over
genomen. "Dat zijn contracten
voor de levering van minimaal
1000 ton overeen periode van tien
jaar oftewel een paar honderd
miljoen gulden per contract", al
dus directeur van ultra-centrifu
ge Nederland, prof.dr. N. Boog-
aardt.
De concessies van Londen en Bonn
inzake de voorwaarden aan Bra
zilië te stellen bij de levering van
verrijkt uranium door de UCN-
fabriek te Almelo vindt Jan Ter
louw, voorzitter van de fractie
van D'66 in de Tweede Kamer,
onvoldoende. "Liever dan nu ak
koord te gaan met de voorstellen
van Londen en Bonn zou de Ne
derlandse regering het initiatief
moeten nemen om op de verga
dering van de IAEA, het Interna
tionaal Atoom- en Energieagent
schap, op 6 juni te Wenen een
snelle totstandkoming van wa
terdichte tijdelijke regiems te be
vorderen", aldus Terlouw don
derdagavond tijdens een spreek
beurt op een partijvergadering te
Apeldoorn.
Volgens Terlouw staat de CDA-
fractie in de Tweede Kamer on
der grote druk om op de motie-
Van Houwelingen (CDA) over de
Brazilië te stellen voorwaarden,
terug te komen. "Gezien haar
houding in het recente verleden
is het aannemelijk dat de VVD-
fraetie genoegen zou nemen met
de kleine concessie, welke Lon
den en Bonn gedaan hebben.
Daardoor kan de WD akkoord
gaan met de uitbreiding van de
UCN-fabriek en de levering van
verrijkt uranium aan Brazilië",
zei Terlouw.
Voor wat de concessies van Londen
en Bonn betreft deelde Terlouw
mee, dat deze inhouden dat er in
1983 overeenstemming moet zijn
met Brazilië over een opslagre
giem voor plutonium, terwijl de
leveringen in 1981 zouden kun
nen beginnen. "Als er in 1983
geen overstemming komt, dan
kan het geleverde materiaal niet
worden teruggehaald" aldus
Terlouw.
DEN HAAG (SP/ANP) - Tweede-
Kamervoorzitter Vondeling heeft
een klacht ingediend tegen de ac
countant die de boeken heeft
goedgekeurd van de stichting tot
exploitatie van casinospelen.
In zijn functie als Kamerlid voor de
PvdA heeft hij zijn ongenoegen
voorgelegd aan de raad van tucht
van het Nederlands instituut
voor registeraccountants. Von-
delings klacht betreft de accoun
tantsverklaring over de onlangs
gepubliceerde jaarrekening van
de stichting over de periode 1 ok
tober 1976 tot 31 december.
De aangeklaagde accountant is
werkzaam voor het kantoor De
Tombe/Melse en Co, dat vesti
gingen heeft in Leiden, Haarlem
en Rotterdam.
Het heeft Kamervoorzitter Vonde
ling gestoken dat de accoun
tantsdienst de jaarrekening van
de casino's heeft goedgekeurd
daarbij ervan uitgaande dat de
Tweede Kamer zal instemmen
met het regeringsvoorstel tot
kwijtschelding van de belasting
schulden. Vondeling verwijt de
accountants niet nadrukkelijk te
hebben vermeld, dat zij slechts
met de gepresenteerde jaarreke
ning kunnen instemmen "onder
voorbehoud" dat de Kamer met
het voorstel tot kwijtschelding
instemt.
Vondeling wil ook dat de raad van
tucht van het NIVRA beziet wel
ke positie staatssecretaris Noot-
eboom heeft bij het opstellen van
het jaarverslag. Hij vraagt zich af
in hoeverre de staatssecretaris
daarvoor verantwoordelijk is.
Het accountantskantoor weigert
commentaar te geven op de
klacht die Vondeling heeft inge
diend. De voorzitter van de maat
schap, de Haagse registeraccoun
tant J. TH. de Laat, heeft dit gis
teravond desgevraagd meege
deeld.
Het kantoor is over de handelwijze
van Vondeling allerminst te
spreken, zegt De Laat. "Het komt
mij hoogst ongebruikelijk, om
niet te zeggen ongepast, voor, dat
de voorzitter van de Tweede Ka
mer een door hem gedeponeerde
klacht in de publiciteit brengt
zonder dat de betrokkene van de
inhoud van de klacht op de hoog
te is terwijl evenmin vast staat of
de klacht volledig en duidelijk is.
Zolang deze zaak in behandeling
is moet ik mij dan ook - anders
dan de heer Vondeling - van
commentaar onthouden", aldus
het commentaar van de register
accountant.
DEN HAAG/ARNHEM (ANP/APA) - Na een waarschu
wing van het ministerie van Verkeer en Waterstaat giste
ren dat de kampeerpiaatsen op de uiterwaarden langs de
grote rivieren grote kans lopen onder water te komen in
het weekeinde, zijn vele campinghouders en gasten de
hele dag in de weer geweest om hun eigendommen in
veiligheid te brengen. In allerijl werden met behulp van
auto's en trekkers de mobiele huizen naar hoger gelegen
gronden getrokken.
Het komend weekeinde wordt in
Rijn, Lek, Waal en IJssel een bij
zonder hoge waterstand ver
wacht. De oorzaak is de hevige
regenval in zuid-Duitsland. De
'watergolf' uit Duitsland wordt
hier zaterdag verwacht.
zondag zal de waterstand bij Lobith
ongeveer 14 meter boven NAP
zijn. Donderdagmorgen was het
peil 11.52 meter boven NAP
Maandag wordt een piek van 14.80
meter verwacht. Dit heeft de di
rectie boven-rivieren van rijks
waterstaat in Arnhem gezegd.
Een niveau van 14 meter wil zeggen
dat 5700 kubieke meter water per
seconde wordt verwerkt. Het
jaargemiddelde bij Lobith ligt op
2500 kubieke meter, terwijl in bij
zonder droge perioden nog geen
800 meter kubieke meter wordt
verwerkt.
Het onderlopen van de uiterwaar
den is in zoverre bijzonder dat het
"laat" in het jaar nog voorkomt.
In april is het "gewoon", want
dan wordt het smeltwater uit de
Alpen afgevoerd.
Overigens zijn er ook voordelen
verbonden aan deze uitzonderlijk
hoge waterstand. Door de grote
hoeveelheid water is de graad van
verontreiniging minder, zo meldt
het ministerie van Verkeer en
Waterstaat. Met name voor de
tuinders in het Westland, die bij
na voortdurend te lijden hebben
van het hoge zoutgehalte in het
s dit
prettige bij-
de uiterwaarden te halen
DEN HAAG (SP) - Geen van de drie moties tegen het uit
rusten van Lance-raketten van het Nederlandse leger met
atoomkoppen heeft het gisteren in de Tweede Kamer ge
haald. De steun van drie leden van de CD A-fractie was net
niet voldoende om de oppositie aan een meerderheid te
helpen. De drie CDA-ers steunden de motie van
Pvd A-defensiespecialist Stemerdink, waarin de regering
werd gevraagd terug te komen op het besluit van Lance
een atoomtaak te geven.
AMSTERDAM (ANP) - De 26-jari-
ge Haarlemse Releasemede
werkster Toni I van H hoorde
donderdag in hoger beroep voor
het gerechtshof in Amsterdam
drie weken voorwaardelijke ge
vangenisstraf met een proeftijd
van een jaar tegen zich eisen voor
het verbergen en uit handen van
de politie houden van een min-
deijarig meisje, dat uit een tehuis
was weggelopen.
De rechtbank in Haarlem had de
Releasemedewerkster vorig jaar
oktober veroordeeld tot een
geldboete van vijfhonderd gul
den. De procureur-generaal bij
het gerechtshof in Amsterdam,
MR. A.N.A.M. Josephus Jitta,
vond echter dat er van het vonnis
een waarschuwing moest uitgaan
en eiste daarom een voorwaarde
lijke gevangisstraf. Hij voerde
aan de goede bedoelingen van
Toni I. te kunnen begrijpen.
Toni I. kwam vorig jaar voor de
tweede maal in contact met de
vijftienjarige Juliette, die op
nieuw uit een tehuis was wegge
lopen waar zij op grond van een
beslissing van de kinderrechter
was geplaatst. Omdat het gevaar
bestond dat het meisje in een nog
strengere inrichting terecht zou
komen had Toni voor onderdak
voor het mindeijarig meisje ge
zorgd. De Releasemedewerkster
hoopte vervolgens de problemen
op te kunnen lossen door te po
gen een gesprek tot stand te
brengen met de moeder van het
meisje, die vooral ernstige be
zwaren had tegen de relatie van
Juliette met een vriend. Deze po
ging mislukte evenwel.
De zaak werd geschorst tot eind ju
ni. Dan zullen de raadslieden aan
het woord komen.
Het uit de boot vallen van de drie
christen-democraten betekende
overigens geen conflict binnen
de fractie. Het betrof namelijk
drie Kamerleden (H. de Boer,
B.Beumer en F.Borgman), die
om principiële overwegingen al
tijd een algemeen afwijzend
standpunt innemen ten aanzien
van nucleaire bewapening.
Namens de rest van de CDA-fractie
sprak de heer J. de Boer er zijn
ontevredenheid over uit dat mi
nister Scholten van defensie de
Kamer geen enkel nader gegeven
heeft verstrekt waaruit zou kun
nen blijken, dat een beslissing
over de Lance op dit moment ge
nomen moet worden. Groot ver
trouwen in de minister bracht de
meerderheid van het CDA echter
over de streep, zo bleek uit de
woorden van De Boer.
Minister Scholten heeft gister
avond tijdens een CDA-bijeen-
komst in Alphen gezegd dat het
uitrusten van de Lance-raketten
met atoomkoppen niet automa
tisch inhoudt dat Nederland te
zijner tijd ook vast zit aan de neu
tronenbom als deze in produktie
zou komen.
De minister zei dat zoiets zeker niet
zal gebeuren voordat het parle
ment zich daarover heeft kunnen
uitspreken. De CDA-bewinds-
man noemde de beslissing om de
Lance-raketten met een nucleai
re lading uit te rusten geen mak
kelijke of prettige beslissing
maar wel een onafwendbare. Hij
beriep zich hierbij op de uitkom
sten van enkele door zijn voor
ganger Stemerdink in gang ge
zette studies die onomstotelijk
zouden aantonen dat de nucleaire
taak van Nederland i
worden voortgezet.
Scholten: "Die taak mogen we niet
op onze NAVO-bondgenoten af
schuiven. En langer wachten met
het nemen van een beslissing zou
alleen maar het bestaan van een
zwakke schakel in onze westelij
ke verdediging hebben ver
lengd" Scholten hekelde het
beleid van het vorige kabinet dat
een beslissing in deze zaak naar
zijn mening voor zich uit had ge
schoven. Hij zei dat Nederland nu
een "loyaal bondgenoot" zou
blijven.
Volgens de minister zijn de berich
ten dat hij al beslist zou hebben
over een eventuele legering van
een tweede Nederlandse brigade
in West-Duitsland Duitsland
onjuist. Vragen over een moge
lijke inkrimping van de marine
met 1500 man in het kader van de
bezuiniging omzeilde de be
windsman met de opmerking dat
hij zich baseert op de taakstelling
voor de krijgsmachtonderdelen
zoals die is te vinden in de Defen
sienota.
DEN HAAG (ANP) - Het aantal
leerlingen bij het gewoon la
ger onderwijs is tussen janua
ri '77 en januari van dit jaar
gedaald met 15.400 tot
1.436.000. In dezelfde periode
nam het aantal scholen voor
dat onderwijs met 42 toe tot
8.658. Dat blijkt uit de voorlo
pige cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek.
Bij het bijzonder onderwijs
daalde het aantal leerlingen
met 16.600 tot 993.000. Die
daling deed zich met name
voor bij het rooms-katholiek
onderwijs met 15.100 naar
558.000 leerlingen. Een gerin
gere daling deed zich voor bij
het protestants-christelijk
onderwijs met 2200 naar
401.800 leerlingen.
Er verdwenen 26 scholen voor
rooms-katholiek onderwijs.
Het aantal hoofden en on
derwijzers nam toe met 370
tot 15.350. Bij het openbaar
onderwijs steeg het leerlin
genaantal met 1200 naar
493.200. Het aantal scholen
steeg daar met 28 en er kwa
men 630 hoofden en onder
wijzers bij.
DEN HAAG (SP) - Negen Nimrods
Mark II zijn genoeg om de dertien
oude Neptunes van de Neder
landse marine te vervangen. De
Amerikaanse Orion kan veel
minder dan de Nimrod. De Fran
ce Breguet-Atlantic bestaat nog
niet eens.
Dat zijn de voornaamste redenen
waarom de Britse vliegtuigindus
trie boos is op het Nederlandse
ministerie van defensie. In een
flinterdun rapport op de Tweede-
Kamercommissie voor defensie
zou de Nimrod tot oudsider zijn
geklassificeerd. "Er is een (prijs)
vergelijking tussen appels en pe
ren gemaakt", zeggen directiele
den van British Aerospace, die de
definitieve offerte in Den Haag
hebben ingediend.
In brieven aan de Kamercommissie
en het ministerie worden de fei
ten vastgesteld, die pleiten voor
aankoop van de Nimrod.
Zo blijkt dat Engeland voor min
stens zestig procent compensa
tie-orders in Nederland zal plaat
sen. Daardoor ontstaat onder an
dere voor vierhonderd man werk
bij Fokker, die de Nimrods voor
de helft zelf mag maken. "De eer
ste Nimrod MK II zou slechts en
kele maanden later (in 1981) kun
nen worden afgeleverd dan de
Orion.
De Britten suggereren dat de Orion,
gezien de ervaring elders in de
wereld met het toestel, veel
duurder zal worden dan is opge
geven. Alles inbegrepen (logis
tiek, opleiding, enzovoorts) zou
den negen Nimrode 850 a 950
miljoen gulden kosten. Dat te
genover dertien Orions voor 800
miljoen gulden of dertien Atlan-
tics voor 1200 miljoen.
Koopt Nederland dertien Nimrods
dan kost dat 1150 a 1200 miljoen
gulden, maar die zijn dan acht
tien Neptunes "waard". In dat
geval zouden de oudere Atlantics
die de marine nog heeft niet in
1980 hoeven te worden vervan
gen.
Ria Beckers
(PPR):
„Regering
legt
rookgordijn"
RAAMSDONKVEER (ANP) -
Van Agt en Wiegel zijn vol
gens Ria Beckers van de PPR
bezig met het leggen van
rookgordijnen rond de bezui
nigingsoperatie. De beide he
ren, zo vertelde zij gisteren op
een spreekbeurt voor haar
partij in Raamsdonkveer,
bouwen ijverig aan het beeld
dat de bezuinigingsoperatie
grote spanningen oproept
binnen het kabinet. De pro
gressieven moeten daar niet
aan meedoen, vindt zij. want
hoe meer dat beeld wordt ver
sterkt, hoe hoger de ster van
Van Agt zal rijzen als het ka
binet straks met "pais en
peijn" maar eensgezind zijn
voorstellen naar buiten
brengt.
"Er is veel nerveus gedoe, veel
rook en mist als hij de lucht
ingaat, maar er zal zeker geen
ontploffing volgen", aldus
Ria Beckers. Zij voorziet drie
fasen in de lancering van de
bezuinigingsoperatie. Fase
een, ter grootte van twee a
drie miljard, zal een nadere
aanvulling zijn van de één-
procents-operatie en passen
binnen het regeerakkoord
PvdA-D'66-CDA.
Fase twee, ongeveer vier mil
jard, zal slechts globaal wor
den aangegeven. De uitvoe
ring ervan zal afhankelijk ge
steld worden van het arbeids
voorwaardenbeleid. De amb
tenaren-salarissen zullen aan
bod komen en verder zit in de
globale aanduiding de ver
kapte aankondiging van een
loonmaatregel.
Als derde fase profeteert Ria
Beckers bezuinigingen tot
een totaal bedrag van tien a
vijftien miljard, echter zonder
concrete aanduiding hoe dat
gerealiseerd zou moeten
worden.
DEN HAAG (SP) - Het CDA
kan opgelucht ademhalen. Na
de landelijke en provinciale
verkiezingen lijkt het zo goed
als zeker dat de protestanten
hun politiek tehuis hebben
gevonden in het nieuwe on
derkomen van KVP, ARP en
CHU. Alle angstvisioenen
van een massale uittocht zijn
voorbij.
Aanvankelijk zag het er drei
gend uit. Uit onbehagen over
de oprichting van het CDA
werd de Reformatorische
Politieke Federatie, de RPF,
geboren. Dat wilde een ver-
zamelhuis voor verontruste
protestantse kiezers worden.
De top van het CDA dat de
moeilijkheden over het sa
mengaan van katholiek en
protestant ternauwernood
achter de rug had, vreesde
een flink stemmenverlies.
Voor veel aanhangers van
ARP en CHU was het CDA te
weinig christelijk. De RPF
daarentegen sprak dezelfde
taal als de protestantse partij
en van vijftien, twintig jaar te
rug.
Toch bleken zich daar minder
protestanten door aange
sproken te voelen dan ver
wacht. Bij de verkiezingen
van vorig jaar werd op het
nippertje een Kamerzetel
gemist: de RPF kwam 2500
stemmen te kort. De staten
verkiezingen verliepen nog
ongunstiger. De RPF slaagde
in geen enkele provincie tot
de staten door te dringen. De
partij haalde 15.000 stemmen
minder dan in 1977.
ARNHEM (APA) - Het verkie
zingscentrum van het CDA in
Arnhem is de afgelopen nacht
besmeurd met rode en witte
verf. Naast kreten "het heeft
nu lang genoeg geduurd, we
hebben het CDA alvast naar
huis gestuurd" hingen er
exemplaren van de muur-
krant en een poster van Van
Agt achter tralies.
SGP en GPV:
ld acht
tegen CPN
ARNHEM (SP) - SGP en GPV
in Arnhem hebben bij de poli
tie een aanklacht ingediend
tegen de CPN, omdat de
communisten hun eigen ver-
kiezingspamfletten plakken
over die van beide andere par
tijen. Zij vinden die handels
wijze 'bijzonder unfair'. 'Nu
blijkt duidelijk hoe de CPN
over de democratische spel
regels denkt', aldus de twee
partijen.
