Spanning binnen CDA
over uranium-levering
'Geen inzage
Kamer in
JLa.nce~stu.clie stembiljet
Den Uyl: "CDA
reageerde
onnadenkend"
Senatoren
CDA willen
nieuwe
sanctiewet
Weigering minister
Uit in de Randstad
"Bezuiniging zal een
harde indruk maken"
"Geen macht maar
dienstbaarheid"
DONDERDAG 25 MEI 1978
BINNENLAND
PAGINA 7
STUDENTEN]
PROTEST
TEGEN
PLANNEN
VAN PAIS
Regering kan motie-Van Houwelingen niet uitvoeren
DEN HAAG (SP) - De motie-Van Houwelingen over stren
gere voorwaarden voor levering van verrijkt uranium
vanuit Almelo aan Brazilië is onuitvoerbaar.
AMSTERDAM - Als protest tegen
de plannen van minister Pais ten
aanzien van het universitaire
onderwijs kwamen Amsterdamse
studenten gisteren bijeen in de
Mo zes en Aaronkerk.
De bijeenkomst was deel van een
landelije actie van "stakende"
studenten waaraan gisteren
ruim 3500 studenten en stafleden
deel namen.
Ook in Leiden werd geprotesteerd
Twee werkcolleges van het socio
logisch instituut gingen niet door
Bij deze actie waren in totaal zo'n
20 studenten betrokken.
Gisteren werd voorts geprotesteerd
in UtrechtGroningen, Twente
Rotterdam, Eindhoven en Wage-
ningen.
Tot deze vaststelling zal de regering
binnenkort komen aan de hand
van de resultaten van het overleg
met West-Duitsland en Enge
land, de partners van Nederland
in Urenco, de exploitant van de
ultracentrifugefabriek in Almelo.
Dit overleg is gevoerd op last van de
Tweede Kamer. Op voorstel van
het CDA-lid Jan van Houwelin
gen sprak de Kamer onlangs uit,
dat de levering aan Brazilië niet
mocht doorgaan als niet vantevo-
ren vast zou staan, dat er een op
slagregeling onder internationaal
toezicht komt voor plutonium.
Plutonium is het afvalprodukt van
uranium, dat kan dienen als
bouwstof voor atoombommen.
In het contract dat Urenco met
Brazilië heeft gesloten staat
slechts dat zo'n opslagregeling er
moet zijn in 1985 - het jaar dat
Brazilië met de opwerking van
verrijkt uranium wil beginnen.
De uitspraak van de Tweede Kamer
hield in, dat deze opslagregeling
er al in 1981 moet zijn - het jaar
dat de uitvoer van uranium naar
Brazilië zou moeten beginnen.
"Geen gram uranium het land uit
voordat er waterdichte garanties
tegen misbruik zijn", heeft CDA-
er Van Houwelingen meermalen
gezegd ter onderstreping van de
Kameruitspraak.
De regering staat nu op het punt tot
de slotsom te komen, dat aan het
verlangen van de Tweede Kamer
niet tegemoet kan worden geko
men. Met dit vooruitzicht voor
ogen zijn er deze week grote poli
tieke spanningen ontstaan in de
Tweede-Kamerfractie van het
CDA.
T 1
DEN HAAG (SP) - Minister Scholten van defensie heeft
gisteren geweigerd de Tweede Kamer een blik te gunnen
in voorlopige NAVO-studies over taktische kernbewape
ning. Die studies zijn de basis voor zijn besluit geweest
om de Lance-raketten atoomkoppen te geven.
/SS
Amsterdam
Het PvdA-Kamerlid mr. A. Ste-
merdink (oud-minister van de
fensie) stelde gisteren tijdens een
spoeddebat over de Lance dat de
Kamer pas over de juistheid van
Scholtens besluit kan oordelen
als ze over de eindstudie be
schikt. Het kabinet-Den Uyl stel
de een beslissing over de raketla
ding indertijd uit tot het "totale
plaatje" van de behoefte aan tak
tische kernwapens beschikbaar
zou zijn.
Scholten voelde er echter niets
voor om zelfs maar een "gekuiste
versie" van de voorlopige studies
te verstrekken. Deze blijven top
geheim. Wel beloofde hij in zijn
toelichting op de begroting voor
1979 en na afronding van de NA
VO-studies op het probleem van
de kernbewapening te zullen in
gaan.
Tijdens het debat werden drie mo
ties ingediend. In een wordt de
regering gevraagd de Lance geen
Branden in Delft
DELFT (ANP) - In Delft is gister
avond op drie plaatsen in de stad
brand uitgebroken. De politie
heeft de sterke indruk dat een py
romaan aan het werk is geweest.
Het onderzoek is in volle gang.
De eerste brand betrof een clubge
bouw van de padvinderij. Ver
volgens moest de brandweer uit
rukken om de uitslaande bran
den in een keet van de TH en een
lagere school in de wijk Voorhof
te bestrijden.
atoomkoppen te geven zolang de
noodzaak daartoe niet is aange
toond (Stemerdink, PvdA). De
tweede verlangt opschorting van
de maatregel tot er een "funda
mentele" discussie met de Kamer
over kernwapens is geweest
(Brinkhorst, D'66). De meest ver
gaande motie eist zonder meer
afzien van de nucleaire taakstel
ling van de Lance (Wolff, CPN).
Over de moties zou vanmiddag
worden gestemd.
DEN HAAG
Koninklijke Schouwburg: 26 mei, 27 mei en 1 juni, 20.15 uur,
Haagse Comedie met "De Voorpagina", blijspel van Ben Hechten
Charles MacArthur, 28,29,30 en 31 mei, 20.15 uur, Haagse Comedie
met "Julius Caesar" van Shakespeare.
HOT-Theater: 26 mei, 20.30 uur, NET Area, Gent met "Pour Del-
phine" van Chris Ypcrman, 27 mei, 20.30 uur, Toneelgroep Cen
trum met "Tussen de middag en later op de avond" van Don Dek
ker, 29 mei, 20.30 Pro-jekttheater Projecttheater met "Dollie, o
avocado's bij de lunch", 30'mei, 20.30 uur, Toneelgroep Globe mei
"Henry II" van Willem Jan Otten, 31 mei, 20.30 uur, Toneelgroep
FACT met "Het verhaal van de Don Juan" van Leo Hogenboom en
Aat Ceelen, 1 juni, 20.30 uur, Nieuwe Komedie met "Gansch het
raderwerkvan Otto Dijk.
Diligentia: 26 en 27 mei, 20.15 uur, One-man-show Frans Halsema
met ''Ik, ik en nog er's ik", 31 mei, 20.15 uur, Hideko Udagawa,
concert (viool).
Congresgebouw: PW A-zaal, 26 mei, 20 uur, Jeugdconcert door Re
sidentie Orkest o.l.v. Ernest Bour, toneelzaal, 26,27 en 28 mei, 20.15
uur, Robert Long en Dimitri Frenkel Frank met "Wat ieder meisje
weten moet", PWA-zaal, 27 mei, 19.15 uur (voorprogramma), Resi
dentie Strijkkwartet (Gounod en Bach), 20.30 uur, Residentie Or
kest o.l.v. Ernest Bour, 28 en 29 mei, 20.15 uur, Ballet van dc XX-ste
Eeuw met "De vuurvogel" en "Petroesjka" van Strawinsky, PWA-
zaal, 31 mei, 20.30 uur, Openingsconcert Holland Festival 1978 door
Promenade Orkest o.l.v. Jan Stulen.
Theater Pepijn: 26 en 27 mei, 20.30 uur. Toneelgroep ODIA met
"Thee voor belabberden" van Yvonne Keuls en "Moeder's uit-
gaandag" van Jack Pollewel.
Theater in de Steeg: 26 en 27 mei, 20.30 uur, Cabaret Vangrail met
"Diverse groentes", 28 mei, 20.30 uur, Astrid Nijgh, café chantant.
Appeltheater: 26, 27 en 31 mei, 19.45 uur, De Appel: Evenemen
tenmarkt, improvisaties, sketches, scènes over oudheid, midde
leeuwen en vandaag.
LEIDEN
Stadsgehoorzaal, 26 mei, 20.15 uur, Concert door het Rotterdams
Philharmonisch Orkest o.l.v. David Zinman, m.m.v. Alfred Bren-
del, piano.
LAK-Theater 26 mei, 20.15 uur, Festival of Fools 1978 met „People
Show" (Engeland), 27 mei, 20.15 uur, Festival of Fools 1978 met
"Michael Gimpel" (Engeland), 23.00 uur, Festival of Fools 1978 met
"The Fools Band" (Nederland), 28 mei, 20.15 uur, Festival of Fools
met "Living Poem Theatre" (USA), 23.00 uur, Festival of Fools met
"The great Salt-Lake mime troup", 24.30 uur, feestelijke afsluiting
van het Festival door de "Great Salt-Lake band".
Leids vrijetijdscentrum: 27 mei, 20.15 uur, Festival of Fools 1978
met "The loose ends" (USA).
Stadhuisplein 26 mei, 15.00 uur, Festival of Fools 1978 met "Pigeon
Drop" (USA), 28 mei, 15.00 uur, Festival of Fools 1978 met "Barry
Nooy" (Nederland).
V.d. Werffpark: 27 mei. 15.00 uur, Festival of Fools 1978 met "The
Fooisband" (Nederland).
Kasteel Duivenvoorde, Voorschoten: 31 mei, 20.30 uur, Erasmus
Ensemblewerken van Purcell, Lully, Britten, Theodorakis en Lor-
TE KOOP
TERHEIDEN (SP) - Stembiljetten
voor de gemeentelijke verkiezin
gen van woensdag worden hier
en daar voor vijftig gulden te
koop aangeboden. Dit heeft frac
tievoorzitter mevrouw Van So
meren van de WD in de Eerste
Kamer onthuld.
Op een spreekbeurt van haar partij
vertelde mevrouw Van Someren,
dat zij op straat een stembiljet te
koop aangeboden had gekregen.
Zij zei het aanbod als een mis
plaatste grap te hebben opgevat.
Maar zij kondigde wel aan, dat zij
minister De Ruiter van justitie zal
vragen het aanbieden en kopen
van stemmen of het bemiddelen
bij aan- en verkoop strafbaar te
stellen. Volgens mevrouw Van
Someren is het verkopen van
stembiljetten een insluipend
kwaad aan het worden in Neder
land.
Maastrichts
gezin vermist
MAASTRICHT (ANP) - Heel de
dag heeft de Maastrichtse ge
meentepolitie gisteren een spoor
proberen te vinden van een al
meer dan drie dagen vermist ge
zin, bestaande uit de 39-jarige A.
Janssen, zijn acht jaar jongere
vrouw en 6-jarig zoontje.
Het drietal is zondagmiddag rond
drie uur voor het laatst gezien, va
rend in een rubberboot met bui
tenboordmotor op de Maas, nabij
het stadscentrum van Maastricht.
Langs de oever van de rivier heeft
de politie alleen de auto van de
heer Janssen aangetroffen. Ge
vreesd wordt dat het gezin een
ongeluk is overkomen.
Vechtpartij
ROERMOND (ANP) - De gemeen
tepolitie van Roermond heeft in
de loop van deze week vier inwo
ners van die stad aangehouden
die zondagnacht slaags waren ge
raakt met vijf Turken. De yier
mannen, in leeftijd variërend van
28 tot 37 jaar, wilden niet dat de
Turken een bar bezochten. In de
vechtpartij die daarop ontstond
raakten twee Turken gewond.
Een van hen kreeg vier steken met
een mes in het onderlijf en een in
het gezicht. De andere Turk miste
na het gevecht het topje van zijn
In de CD A-fractie zijn de leden af
komstig uit CHU en KVP bereid
zich bij de feiten neer te leggen.
Ook de WD-fractie acht het niet
verantwoord nog langer aan de
Kameruitspraak vast te houden.
Van Houwelingen daarentegen
wil niet van wijken weten. Hij
vindt het niet aanvaardbaar dat
de regering uiteindelijk de Ka
meruitspraak naast zich zal
neerleggen.
In de Tweede Kamer kan de rege
ring in beginsel rekenen op steun
van een krappe meerderheid van
zevenenzeventig CDA- en WD-
Kamerleden. Als met Van Hou
welingen nog meer CDA-leden
de poot stijf houden zou de rege
ring aangewezen zijn op steun
van rechtse splinterpartijen als
SGP, GPV en Boerenpartij.
DEN HAAG - De CD A-fractie in de
Eerste Kamer vindt dat de rege
ring de ontwerp-sanctiewet nog
maar eens moet overmaken. Zo
wel CDA als WD verklaarden
eerder deze week in de senaat
grote bezwaren te hebben tegen
deze wet. Die moet de regering de
mogelijkheid geven op te treden
tegen bedrijven, die zaken doen
met landen waarop een politieke
boycot van toepassing is.
Volgens CD A-fractievoorzitter
prof. Van Hulst moet de gewij
zigde wet eerst weer in de Twee
de Kamer behandeld worden.
Het huidige wetsontwerp is al
door de Tweede Kamer goedge
keurd.
In de Tweede Kamer hecht men
grote waarde aan de sanctiewet.
CDA-fractieleider Aantjes heeft
afgelopen zaterdag de regering
nog eens nadrukkelijk gewaar
schuwd deze wet niet in te trek
ken.
Contacten, tussen confessionele
politici uit Eerste en Tweede
Kamer hebben de senatoren er
toe gebracht in principe akkoord
te gaan met een gewijzigde opzet
van de wet.
Het gekrakeel rond de sanctiewet
heeft ook de behandeling van een
ander wetsontwerp voorlopig
lamgelegd. Het gaat om de wet
financiële betrekkingen met het
buitenland, waarin nieuwe bepa
lingen zijn vastgelegd voor het
buitenlandse geldverkeer. In een
van de artikelen van die wet
wordt ook gesproken over moge
lijke maatregelen tegen bedrij
ven, die geldzaken doen met lan
den waarop een boycot rust.
Minister Andriessen van financiën
kwam gisteren tijdens de behan
deling van dat wetsontwerp plot
seling met een wijziging op de
proppen, die ervan uitging dat
die bepaling wel afgezwakt kon
worden omdat er toch een sanc
tiewet op komst was.
Dat ging PvdA-afgevaardige Van
de Hek te ver. Hij kwam met het
voorstel om de behandeling op te
schorten om eerst eens te zien of
er nu wel of geen sanctiewet
komt.
Dat voorstel vond steun bij CDA en
WD, hoewel de bezwaren tegen
de aanpak van Andriessen daar
voor een deel een andere achter
grond hadden.
WD-woordvoerder Joekes was
met name erg boos omdat de mi
nister pas tijdens het debat zelf
met die wijziging kwam terwijl
hij en zijn ambtenaren een maand
de tijd hebben gehad voor aan
passingen. Medio april was na
melijk al in een eerste termijn
over dit wetsontwerp gesproken.
Wij willen dit nu eerst eens rustig
kunnen bekijken, aldus Joekes
en zijn CDA-collega Van Amels-
foort.
HELMOND (ANP) - PvdA-fractievoorzitter Den Uyl vindt dat het
CDA bijzonder onnadenkend gereageerd heeft op zijn constate
ring, dat de macht in de samenleving ongelijk verdeeld is en dat
veel macht in de economie en in particuliere organisaties wordt
uitgeoefend zonder zeggenschap en controle door de meest be
trokkenen. Hij zei dit gisteravond, tijdens een spreekbeurt te
Helmond.
Den Uyl zei, dat zijn kritiek zich richt op de instandhouding van
regenteske structuren, die kenmerkend zijn voor een belangrijk
deel van de huidige organisaties. "Daaraan gaan de vertogen van
CDA-kant voorbij. Ik heb geconstateerd dat het CDA een meer
dan evenredige invloed uitoefent in bestuurlijke apparaten, in de
economie en in maatschappelijke toporganisaties", aldus Den
UY1.
Hij zei geen enkel weerwoord te hebben gehoord van Aantjes
(CDA-fractievoorzitter in de Tweede Kamer), van Vergeer (K VP-
voorzitter), van Van Leeuwen (CHU-voorzitter) en van Hans de
Boer (ARP-voorzitter) op zijn constatering, dat het CDA 69 pro
cent van alle burgemeesters heeft met 35 procent van de bevol
king. "Angstvallig wordt gezwegen over de onevenredige CDA-
invloed in werkgeversorganisaties en in bestuurlijke apparaten"
aldus Den Uyl.
De Partij van de Arbeid zal tegenover de bezuinigingsoperatie van
het kabinet-Van Agt een eigen beleid stellen: de verdediging van
de collectieve bestedingen met als consequentie een rigoureus
inkomensbeleid metduidelijke offers voor de hoogste inkomens.
Den Uyl kondigde dit gisteravond aan. De hoofdlijnen van het
sociaal-democratisch beleid zullen scherp doorgetrokken wor
den, gericht op onder andere het behoud en het scheppen van
arbeidsplaatsen.
Den Uyl hekelde de, wat hij noemde, eenzijdige WD-achtige be
klemtoning van de bezuinigingen op de overheidsuitgaven.
Met pijn sprekend over de grondpolitiek, waarop het kabinet-Den
Uyl vorig jaar struikelde, zei de socialistische fractieleider zich te
verbazen over de volstrekte stilte die rond dit hangijzer is ont
staan na de aankondiging van het kabinet-Van Agt dat de ge
bruikswaarde van de grond weer plaats zal moeten maken voor
de marktwaarde.
Minister Ginjaar in Leiden:
zijn. Iedereen moet verder op
zijn eigen wijze een bijdrage
aan die zogenaamde bezuini
gingsoperatie leveren", aldus
Ginjaar. Hij wenste niet dat
het kabinet Van Agt de
schuld van de huidige
problemen op zich zou krij
gen. "Wij hebben een situatie
aangetroffen, die bezig was
ongelooflijk uit de hand te lo
pen".
Op een vraag van het Leidse
gemeenteraadslid Zonne-
vylle liet de minister weten
een tegenstander te zijn van
opheffing van de beroepsmo-
gelijkheid bij de Kroon, die
burgers hebben als zij be
zwaar hebben tegen een be
stemmingsplan. Ginjaar "In
de ontwerp-wet geluidshin
der staat het beroep op de
Kroon nog steeds opgeno
men. Ik pieker er niet over om
dat af te schaffen".
Vice-premier H. Wiegel heeft de
PvdA, ervan beschuldigd, dat
zij de kiezers misleidt. Wiegel
deed dit op een verkiezings
bijeenkomst van zijn partij.
Hij hekelde de inhoud van een
verkiezingsfolder van de
PvdA. waarin geschreven
staat dat het huidige kabinet
de maximum wao-uitkering
wil verlagen van 80 tot 75 pro
cent. Ook meldt de PvdA-fol-
der, dat het kabinet de werk
nemers in de sterke bedrijven
wil bevoordelen boven die in
zwakke bedrijven via de ver-
mogensaanwasdeling.
Wiegel: "De PvdA kan het nog
steeds niet verkroppen dat zij,
door eiggn schuld, in de op-
positiebanken terecht is ge
komen. De PvdA is een slecht
verliezer..."
Volgens Wiegel was ook het ka
binet Den Uyl al van plan de
wao uitkeringen te verlagen.
De vice-premier zei voorts,
dat het kabinet via de vermo-
genaanwasdeling de persioe-
nen van alle werknemers wil
verbeteren.
"Onze mensen hebben altijd eerst zelfde handen uit de mouwen
gestoken voordat ze naar de overheid liepen om subsidies. Zij
hebben dat niet gedaan om macht te verwerven, zoals Den Uyl
suggereerde, maar om de oer-chnstelijke opdracht van dienst
baarheid te vervullen. De socialisten hebben altijd het accent
gelegd op het overheidshandelen en daardoor de particuliere
sector verwaarloosd. We nodigen hen uit om nu ook daaraan het
werk te gaan, niet om macht te verwerven, maar om dienst te
verlenen".
Dit zei staatssecretaris mevrouw Kraaijeveld-Wouters op de giste
ren gehouden verkiezingsbijeenkomst van het CDA in Noord-
Wljk'
"Leden van het CDA moeten hun positie in allerlei maatschappe
lijke instellingen en organisaties verdedigen en versterken".
Deze oproep heeft vice-voorzitter drs. R.F.M. Lubbers gedaan. De
oproep was een reactie op uitlatingen van oppositieleider drs.
J.M. den Uyl.
Den Uyl heeft betoogd, dat het kabinet-Van Agt vooreen belang
rijk deel steunt op maatschappelijke instellingen ("de vijfde
macht") waarin leden van CDA en WD vanouds de dienst uit
maken. Volgens Den Uyl zouden leden van de progressieve par
tijen moeten proberen deze "regentenbolwerken" binnen te
dringen.
Minister Ginjaar: "De men
sen zullen denken dat het ka
binet met de botte bijl te werk
is gegaan"
LEIDEN - "De maatiegelen die
genomen zullen worden, zijn
als 'hard' te karakteriseren.
Ze zullen op velen een onaan
gename indruk maken, men
sen zullen denken dat het ka
binet met de botte bijl te werk
is gegaan."
Aldus een uitspraak van WD-
minister Ginjaar (volksge
zondheid en milieuhygiëne),
gisteravond op een verkie
zingsbijeenkomst van zijn
partij in Leiden. "Maar ik zeg:
het is een evenwichtig pak
ket. dat wij presenteren, dui
delijk gericht op herstel van
de werkgelegenheidssitua
tie", zo voegde hij er aan toe.
"Bepaalde dingen, daar hou
den we aan vast aan de mi
nimum-lonen en de mini
mum-sociale uitkeringen
zullen we niet komen. Maar
de rest moet bespreekbaar
