EERSTE KAARSENMUSEUM IN GOUDA
Bloemen straks langer in de
vaas door snufje „zilver"..?
Jeugd kan
overtollige
pk's kwijt
op 'uitleef-
terrein in
Sassenheim
PAGINA 4
VARIA
WOENSDAG 24 MEI 1978
Tips voor deze rubriek kunt U elke
morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 215. U mag ook
schrijven.
Een bloemen-experiment, dat mogelijk ook ver
strekkende gevolgen heeft voor de bolbloementeelt
houdt momenteel de gemoederen in het bloemiste
rijvak bezig. Het gaat om de behandeling van anjers
met een zilver-oplossing, waardoor de levensduur
van de bloem met bijna een week verlengd zou kun
nen worden.
Vorige week is het proefstation
voor de bloemisterij in Aals
meer van start gegaan met
proefnemingen. Al eerder zijn
in Wageningen, op de institu
ten voor landbouwkundig
onderzoek CABO en IT AL, op
bescheiden schaal wat testen
met zilver uitgevoerd.
Het principe is vrij eenvoudig.
Bloemen die verouderen vor
men ethyleen. Zilver houdt
dat proces tegen, waardoor
een vertraging in het afster
ven ontstaat. De houdbaar
heid wordt dus langer.
Aanvankelijk werd in Wage
ningen een systeem bedacht
om anjers aan de buitenkant
met een zilvernitruat te be
spuiten Maar het effect daar
van viel tegen. Dus is men het
gaan zoeken in het in de bloe-
menstengels inbrengen van
een vertragingsmiddel.
Door het ITAL is toen in eerste
instantie gekozen voor het
toedienen van zilverintraat
maar dat verplaatste zich zo
langzaam door de bloemen-
stengel (3 cm per dag) dat van
een levenverlengend effect
nauwelijks sprake was. An
ders lag dat met het toedienen
van zilverthiosulfaat, door fo
tograven in gebruik als
fixeermiddel. In een bepaalde
concentratie ingebracht zou
een anjer bijna een week lan
ger houdbaar blijven.
Milieu
In Aalsmeer wordt nu vooral de
praktische toepassing van het
zilver getoetst. Het onderzoek
wordt geleid door de fysioloog
dr. Sietsema. Zijn mening:
"Het principe klopt, maar dat
wil nog niet zeggen dat dit het
ei van Columbus is. Want wat
moet er bijvoorbeeld gebeuren
met al dat afvalwater waarin
zilver zit opgelost? Als daar
niet erg voorzichtig mee
wordt omgesprongen heeft
dat een brok milieu-veront-
rei j Uf tot gevolg. Daarom
ook rcr deze methode ver
geleken wt andere ontwik
kelingen zijnde preparaten,
zoals suikerconcentraties, die
ook een langere houdbaar
heid beogen. Qua aantal da
gen spant zilver echter wel de
kroon".
Sietsema, die het onderzoek in
een paar maanden tijd hoopt
af te ronden, is er ook nog niet
uit wat de beste methode van
verwerking zou zijn en waar
(bij de kweker op zijn bedrijf
of op de veiling). Door hem zal
ook het kostenaspect worden
bekeken. Een globale bereke
ning heeft al uitgewezen dat
de met zilver behandelde an
jers per stuk nog geen cent
meer hoeven te kosten.
Naast proeven met anjers zullen
ook andere bloemen aan de
zilvertest worden onderwor
pen zoals typische bollen
streekproducten als de tulp en
narcis.
Van papier
Het bloemisterijvak moet zich
nog beraden over deze vrij re
volutionaire levenverlengen-
de methode. Er bestaat een
landelijke adviescommissie
voor grootbloemige anjers.
Bestuursleden daarvan zijn
uitgenodigdom begin juni ten
kantore van het proefstation
in Aalsmeer over deze materie
van gedachten te komen wis
selen.
Voorzitter H. Vink uit De Kwa-
kel heeft nog geen uitgespro
ken mening over het gebruik
van zilver. "De proefneming
die ik zelf heb gedaan (hij
kreeg een flesje zilverthiosul
faat van één van de Wage-
ningse instituten voor land
bouwkundige onderzoek) was
niet bemoedigend. Na een
week stonden de anjers wel
iswaar nog kaarsrecht in de
vaas maar de bladen leken
wel papier geworden. De
kleur was ook al sterk achter
uit gegaan. Ik denk niet dat
een huisvrouw daar erg mee
in de schik zal zijn. Maar laat
ik niet te vroeg oordelen. Het
kan best zijn dat ik het spul
verkeerd heb toegepast".
Anjerkwekers uit de regio zijn
verdeeld over het nut van de
"uitvinding"Voor kweker
Van Dongen uit Roelofa-
rendsveen hoeft het eigenlijk
niet. "Het zou natuurlijk voor
de consument wel aardig zijn
als de anjers veel langer blij
ven staan, maar een conse
quentie is dan dacht ik wel
dat er minder van worden
omgezet. En dat mag toch niet
de bedoeling z\jn. Ik vind dat
de anjers die nu op de markt
zijn een voldoende lange le
vensduur hebben. Ik heb ten-
Terwij! een paar kilometer
verderop in Hillegom de po
litie regelmatig met man en
macht moet uitrukken om
twee elkaar in de haren zit
tende jeugdgroepen in be
dwang te houden, is dezer
weken in Sassenheim de ba
sis gelegd voor een aanzien
lijk vreedzamer jeugdgebeu-
ren. Drie jonge Sassenhei-
mers "versierden" in de
buurt van de in aanleg zijnde
Schiphollijn een groot cros
sterrein waarop jeugdige
motorrijders nu naar harte
lust hun overtollige pk's
kunnen wegscheuren.
De animo blijkt bijzonder
groot te zijn. Uit Sassen
heim, maar ook uit Katwijk,
Lisse Valkenburg en Rijns-
burg meldden zich tot nu toe
zo'n zeventig liefhebbers.
Om één en ander in goede
banen te leiden zal voor de
motorrijders en crossers een
club worden opgericht.
Voorlopig zal als voorzitter
optreden initiatiefnemer
Sassenheimer Frank v.d.
Vlugt, die overigens nog
naarstig op zoek is naar een
geschikte vergader- en ont
spanningslokaliteit.
De initiatiefnemers hebben
veel medewerking gekregen
bij het realiseren van een
crossterrein. Zo heeft een
Sassenheims bedrijf gezorgd
voor de (gratis) aanleg van
springschansen en kom-
bochten.
De Sassenheimse politie staat
achter het initiatief. Heeft
wel ter plaatse een geluid
stest gehouden. Onder meer
omdat niet ver van het cros
sterrein de Warmondse een
denkooi ligt. Al teveel mo
torgeronk zou de rust daar
kunnen verstoren. Om dat
tegen te gaan rijden de cros
sers nu met gedempte uitla
ten en bovendien maar op
bepaalde uren van de dag.
Het is de bedoeling dat in Sas
senheim zowel wedstrijd- als
gelegenheidsrijders de kans
krijgen de gashandle open te
draaien. Frank v.d. Vlugt:
"wat in Hillegom gebeurt is
typisch een gevolg van het
feit dat de jeugd tegenwoor
dig te weinig de kans krijgt
om zich uit te leven. Zodra er
maar ergens een paar meter
grond vrij komt wordt direct
aan woningbouw gedacht.
Dan is het ook moeilijk de
jeugd van de straat te hou
den. Zo'n crossterrein als nu
in Sassenheim voorziet in
een grote behoefte. We hopen
dat ons initiatief zich nog
wat verder kan ontwikke
len".
minste nog nooit klachten ge
hoord dat ze te kort blijven
staan".
Collega-kweker Broesterhui-
zen, ook uit Roelof sar ends
veen en lid van de regionale
anjerwerkgroepdenkt daar
anders over. Hij zegt: "Hoe be
ter de anjer is, des te meer
worden er van verkocht. Als
het milieu niet in het geding
komt en de meerprijs onder de
cent kan worden gehouden is
de anjer met zilver een uit
komst voor het vak"
Kweker
Broesterhuizen
(Roelofarendsveen)
over het
zilver-experiment:
"Hoe beter de
anjer, hoe meer
er worden
verkocht."Niet
al zijn collega's
staan echter zo
positief
tegenover het
nieuwe
bloemen-
pepmiddel.
Tijdelijk voorzitter Frank v.d. Vlugt (in het midden met snor) tussen een groep
jeugdige crossers. "Beter dit dan straatvechten"
broodt" (die naam zal overigens
ook weer op de ramen worden
geschilderd) en dat maakt het al
lemaal nog interessanter om juist
hier het kaarsenmuseum te ves
tigen.
Door
Ria Schuurhuizen
In vroegere tijden namelijk kocht
men kaarsen bij de koekebakker.
De bakkers namelijk gebruikten
honing om iets zoet te maken (er
was immers geen suiker), zij ken
den dus de imkers en konden op
die manier aan de bijenwas ko
men die nodig is om kaarsen te
maken. En vandaar ook dat veel
kaarsen vroeger werden gemaak-
t in de broodvormen.
Kaarsen zijn in de loop der jaren
altijd erg belangrijk geweest voor
mensen, ze gaven het licht en
aangezien licht een symbool van
God is werd het ook een offeran
de. Er brandden kaarsen in de
kerk, er kwamen communie en
doopkaarsen en men ging er ook
toe over om afbeeldingen van
bijvoorbeeld zieke ledematen,
maar ook beeldjes van zichzelf
naar de kerk te brengen, met na
tuurlijk wat kaarsen om te bran
den en zo een ziekte af te wenden
of voor altijd gezond te blijven.
Van deze „motieven" heeft Van
der Heijden ook een aantal zeer
bijzondere exemplaren in zijn
museum. Verder is daar een ver
zameling washangers en ook kan
men diverse machines zien
waarmee kaarsen werden en
worden gemaakt, alsmede lonten
en de diverse grondstoffen.
Kitsch
Behalve een verzameling hele ou
de, grote en zware kaarsen heeft
Van der Heijden ook een verza
meling opgezet van alle kitsch die
er op het ogenblik op de wereld
wordt gemaakt. Kaarsen gelden,
in onze westerse wereld als een
aardigheidje, een sfeerbepaler of
iets dat men in noodgevallen ge
bruikt, in grote delen van de we
reld zijn kaarsen nog steeds het
middel van verlichting.
Van der Heijden: "Ik was een keer
bij een fabrikant van kaarsenma
chines, ik verwachtte een klein
fabriekje waar een paar mensen
bezig zouden zijn, maar ik zag een
enorme fabriekshal en toen ik de
catalogus van die mensen zag
sloeg ik achterover. Maar als je
erover nadenkt is het heel nor
maal, in Zuid-Amerika en Afrika,
zijn kaarsen nog altijd verlichting
nummer een.
Het is de bedoeling dat Van der
Heijden op de even uren rondlei
dingen gaat houden in het mu
seum. „Ik kan iedereen wel zo la-
De winkel waar men met de hand versierde kaarsen verkoopt.
ten rondlopen, maar het is leuker
om er iets bij te vertellen, dan zie
je er veel meer aan".
De verzameling kaarsen moet nog
wel wat groter worden, maar Van
der Heijden is niet bang dat dat
niet zal gebeuren. „Ik heb aan al
lerlei fabrikanten gevraagd of ze
wat willen sturen. Als het mu
seum eenmaal draait en ik ze wat
foto's kan laten zien, dan hebben
ze er waarschijnlijk wel wat meer
voor over".
Droogbloemen
Kaarsen worden bijna niet meer
met de hand gemaakt en ook het
versieren van de kaarsen gebeurt
ook bijna overal machinaal. Bij
het kaarsenmuseum kan men
nog kaarsen kopen die met de
hand zijn bewerkt. Helemaal „in"
zijn kaarsen met droogbloemen.
In het winkeltje van het kaar
senmuseum kan men overigens
ook kaarsen met van alles en nog
wat laten versieren. Men kan een
kaars cadeau geven bij de ge
boorte van een kind, met een
wiegje, datum, naam en gewicht.
Maar ook de kegelclub die een
wedstrijd organiseert kan een
kaars als prijs uitloven, met daar
op de naam van de club enz. Dat
gebeurt allemaal met de hand.
Verder kan men ook nog honing en
boenwas kopen in het kaarsen
museum. Dat honing en kaarsen
iets met elkaar hebben te maken,
wisten we inmiddels al.
Een kaarsen museum? Ach, waar
om niet. In Gouda? Ja, natuurlijk.
Zo ongeveer dacht Jan van der
Heijden erover. En dus ging hij in
Gouda op zoek naar een pandje,
vond dat aan de Turfmarkt, een
pandje uit 1611. Mooier kon het
niet. Er kwam een stichting Het
Kaarsenmuseum, Van der Heij
den werd daarvan directeur en
hoopt op 1 juni het eerste kaar
senmuseum ter wereld te ope
nen.
„Ja, waarom ga je zoiets doen? Ik
was me de laatste jaren sterk voor
kaarsen gaan interesseren, kwam
toen tot de ontdekking dat er bij
na niets was op dit terrein. Geen
boeken, geen foto's, geen verza
melingen. Ik ben iemand die in
eens iets onderneemt en dus be
sloot ik een kaarsen museum te
stichten. Tegen het pandje in
Gouda liep ik heel snel op. Het
was een verschrikkelijke toe
stand, maar ik zag door alle rom
mel heen dat het een uitstekend
gebouwtje voor dit doel-
was".
En inderdaad kwamen er schitte
rende houten balken te voor
schijn, onder de vele lagen be
hang en vloerbedekking en met
wat breken en vernieuwen is de
Turfmarkt 18 nu omgetoverd in
een fraai oud pandje.
"Hemelbroodt"
Sinds 1629 was in het pand een
bakkerij gevestigd „Int Hemel-
Van der Heijden met een kaars waarop het Onze Vader.
