Kritiek op
financiën
casino s
Geen uraniumtekort
Shell helpt
Elspeet weigert opnieuw poliovaccin
Het werd tijd, dat er
'n eind kwam aan al die onzin
over motorolie.
Shell helpt
Corrupte agenten
Warmoesstraat
komen voor rechter
'MANUELA NIET
SLECHT BEHANDELD'
Opening
museum
Belastingschuld niet
kwijtschelden
Petten kan nog een jaar draaien
deel 7
Zin en onzin over olie
vooruwauto.
VRIJDAG 12 MEI 1978
BINNENLAND
PAGINA 7
AMSTERDAM - De ontkno
ping van de corruptiezaak
politiebureau Warmoesstraat
nadert. Op woensdag 17 mei
verschijnen zes Amster
damse politiemensen voor de
rechtbank in de hoofdstad om
zich te verantwoorden voor
hun betrekkingen met de
Chinese onderwereld. Zij
worden ervan beschuldigd
geld en goederen te hebben
aangenomen van Chinese
gokhuisbazen en heroïne
handelaren. Voor het proces
zijn twee dagen uitgetrokken
De tweede dag is 31 mei.
In de talloze processen verbaal
worden afgezien van de zes
beklaagden nog 24 andere
namen genoemd. De getuigen
rapporteren de meest uit
eenlopende excessen, door
politiemensen begaan. Zo
zouden prostituees zijn geter
roriseerd en misbruikt en ar
restanten bestolen. Menigeen
wordt beticht van wangedrag
in nachtclubs en het bedrij
ven van illegale wapenhan
del. Sommigen zouden zich
zelfs actief hebben bezigge
houden met de heroïnehan
del, in samenwerking met de
grote dealers, die - in ruil voor
tips - ongemoeid werden ge
laten.
Repressailles
Van verschillende zijden is al
kritiek geuit op de "onzorg
vuldige manier" waarop met
de getuigenverklaringen is
omgesprongen. Getuigen, die
anonimiteit hadden bedon
gen, staan met naam en toe-
naam in de stukken. Uit angst
voor repressailles zouden
velen hun verklaring allengs
hebben afgezwakt of inge
trokken. De getuigen a dé
charge die woensdag ver
schijnen zijn allen politie
functionarissen (commissaris
Perrels van de vreemdelin
gendienst, en de hoofdin
specteurs Kuiper en Van
Riessen van bureau War
moesstraat).
Op verzoek van de verdediging
worden gehoord commissaris
Toorenaar, adjudant D. Bak
ker en de ex-politieman Wal
ter Easy, die vroeger in
Hongkong heeft gewerkt. Hij
zal als getuige-deskundige
optreden. De officier van Jus
titie is mr. F. H. von Meyen-
feldt. President van de recht
bank is mr. J. A. Schroder, die
ook de zaak Menten leidde.
Het gerechtelijk vooronderzoek
naar de corruptie-affaire heeft
op de kop af anderhalf jaar
geduurd. In oktober 1976 ge
lastte hoofdcommissaris
Sanders van het bureau
Warmoesstraat een intern
onderzoek naar aanleiding
van de hardnekkige geruch
ten over corruptie in zijn dis
trict. Daarna werd echter de
rijksrecherche ingeschakeld
Aanvankelijk werd van ho
gerhand een even hardnekkig
vertrouwen getoond in de
onkreukbaarheid van het po
litiekorps.
Burgemeester Samkalden ant
woordde in december van dat
jaar op vragen van het PPR-
raadslid Lankhorst, dat hem
van corruptie niets was ge
bleken, en het weekblad
Nieuwe Revue haalde zich in
januari 1977 de woede van
commissaris Sanders op de
hals met het artikel "Politie
bezwijkt voor geld". Daarin
deed een ex-politieman een
opzienbarend boekje open
over de praktijken van zijn
oud-collega's uit de War
moesstraat. Sanders kon
digde een aanklacht wegens
smaad tegen het weekblad
aan, waarvan overigens nim
mer meer iets werd verno
men.
"Burgerpot"
In april ging het Openbaar Mi
nisterie tot actie over. Als eer
ste werd de 31-jarige hoofd
agent Teun V. aangehouden,
een lid van de "burgerpot"
van bureau Warmoesstraat.
Nog dezelfde maand volgden
Anne B., Willem van O., Arie
B. (eveneens van deze afde
ling), en de rechercheurs Jo-
han B. en Hendrik S. van de
vreemdelingendienst. Ook de
Chinezenexperts Arie W. en
Rinus D. werden gearres
teerd, maar tegen hen kwam
het niet tot een vervolging.
Hun zaken werden later ge
seponeerd wegens onvol
doende bewijs. Alle acht
agenten staan sinds hun vrij
lating in mei op non-actief.
De arrestaties, en vooral de -
veelal negatieve - publiciteit
daaromheen, deden in den
lande veel stof opwaaien. Met
name een sketch op de VA-
RA-televisie, waarin een
agent ten tonele werd ge
voerd die de inhoud van een
geroofde tas met een rover
deelde, viel in politiekringen
rondweg slecht. Tegen de
omroep werd een klacht in
gediend. In de RAI in Am
sterdam verzamelden zich
duizenden dienders op een
'landelijke bijeenkomst van
verontwaardigde politie
mannen" De VARA bood ex
cuses aan en voorkwam zo de
gerechtelijke stappen.
De voorzitter van de Neder
landse Politie Bond, Leen van
der Linden, brak op 9 mei een
lans voor het verguisde bu
reau Warmoesstraat in de ac
tualiteitenrubriek Achter het
Nieuws. De acht agenten, zo
stelde hijwaren tot zondebok
gemaakt van een falende lei
ding, die onvoldoende richt
lijnen verstrekte, en het be
staan van Chinese gokhiiizen
oogluikend toestond. Hij
drong erop aan het onderzoek
uit te breiden tot het hogere
politiekader, "het wil er bij
mij niet in dat acht lagere per
soneelsleden de enige schul
digen zijn" veronderstelde
hij.
Kort daarop raakte prompt de
Amsterdamse advocaat-ge
neraal mr. H. G. van Everdin-
gen in opspraak, toen bekend
werd dat hij één der be
roemde fruitmanden had
ontvangen, die de gokhuis
baas Y T. L., bijgenaamd
Charley, op hoogtijdagen
placht rond te sturen aan zijn
"relaties" Van Everdingen,
die zich tot 1967 als officier
van justitie met het Amster
damse gokwezen heeft bezig
gehouden, ontkende ten stel
ligste de Chinezen te hebben
geadviseerd hoe zij uit han
den van de justitie konden
blijven. Hij kreeg voor het
niet rapporteren van de
fruitmand een onofficiële te
rechtwijzing van zijn chef,
procureur-generaal Hartsui
ker.
Op 8 november 1977 werd be
kendgemaakt dat het onder
zoek naar de corruptie-affaire
was afgerond. Op 24 novem
ber werd het echter onver
hoopt heropend, en wel op
verzoek van de agenten Teun
V. en Anne B. Zij vonden dat
het Openbaar Ministerie de
beschuldigingen tegen tal
loze andere politiefunctiona
rissen beter moest natrekken.
De heropening van het on
derzoek heeft echter niet tot
verdere arrestaties geleid.
ELSPEET - Verreweg het
grootste deel van de streng
gereformeerde bevolking
van Elspeet heeft haar
godsdienstige principes in
de afgelopen dagen niet
verloochend. Men wilde
geen inenting tegen polio
en ook geen suikerklontje
slikken met een anti-poli-
ovaccin.
Deze week werden zes gevallen van
mogelijke polio-besmetting ge
constateerd in de streek. Maar
zelfs al breidt het aantal gevallen
van kinderverlamming zich uit,
de leden van de gereformeerde
gemeente blijven bij hun geloof:
"Geen medicijn zal tegenhouden
wat God heeft beschikt".
In het Groene Kruis-gebouwtje van
Elspeet zat de plaatselijke huis
arts, dr. F. Woudstra er woens
dagavond engszins ontgoocheld
bij. De hele middag en avond had
hij met een paar duizend anti-po-
lio-suikerklontjes klaar gezeten.
Nog geen duizend raakte hij er
kwijt. Maar niet aan de meest be
dreigde groep, de streng gere
formeerden.
"Ik had verwacht dat de opkomst
veel groter zou zijn, temeer daar
de kerkeraden zich dit keer niet
hebben verzet tegen bestrijding
van de ziekte door middel van het
innemen van een suikerklontje",
zo verzucht dr. Woudstra.
Burgemeester H.J. Smith had de
dag tevoren in een persoonlijke
brief op 2283 personen in Elspeet
beneden de 26 jaar in een kleine
600 gezinnen een dringend be
roep gedaan een suikerklontje
met het anti-poliovaccin te ko
men halen en in te nemen.
Tevergeefs echter. Van de 2283 El-
speters, die opgeroepen waren,
hadden zich gisteravond nog
geen 600 gemeld. Vanmiddag
houdt dr. Woudstra nog twee uur
zitting, maar veel hoop heeft hij
niet dat zelfs maar de helft van
het aantal opgeroepenen zal ko
men. Terwijl niet minder dan 90
procent van de bevolking op de
een of andere manier een antistof
tegen polio moet hebben gekre
gen, wil men de kans op een epi
demie volledig uitsluiten.
Geneeskundig inspecteur Deur
man voor de volksgezondheid in
Gelderland constateerde dat de
situatie de laatste dagen nauwe
lijks verslechterd was. De ver
lammingsverschijnselen bij de
twee ernstigste gevallen bleken
nog mee te vallen. Van de vier
"verdachte" kleuters was er gis
teren een uit het ziekenhuis naar
huis gestuurd. Daarentegen wa
ren in Garderen bij een kleuter
verschijnselen geconstateerd, die
mogelijk op polio zouden kunnen
wijzen. Maar daar bleef het tot nu
toe bij.
In 1966 deden zich ook al een aantal
gevallen van polio voor in El
speet. Daarbij werd een kind ern
stig verlamd. In 1970 deden zich
opnieuw een aantal gevallen van
polio besmetting voor in dit dorp.
Ernstiger was de polio-epidemie
in 1971 in Staphorst, waar 37 ge
vallen van poliobesmetting wer
den geconstateerd. Vijf kinderen
overleden eraan.
Degenen die zich verzetten tegen
inenting van hun kinderen ma
ken in de meeste gevallen deel uit
van twee kerkgenootschappen:
de "gereformeerde gemeente in
Nederland" en de "gerefor
meerde gemeente uitgetreden"
In de dorpjes Uddel en Elspeet,
daar waar de gevallen van poli
obesmetting nu geconstateerd
zijn, hebben deze kerken samen
zo'n 2400 leden. In Elspeet is bij
voorbeeld de helft van de bevol
king lid van de gereformeerde
gemeente. Behalve op de Veluwe
vindt deze kerk ook nogal wat
aanhangers in de Zeeuwse dorp
jes Kruiningen, Yerseke, Krab-
bedijke en Middelburg, hoewel
men hier wat minder streng in de
leer is dan op de Veluwe. Naast
het verzet tegen polio-inenting
zien de leden van deze gerefor
meerde gemeente bijv. ook geen
heil in verzekeringen. Dat zou
ook vooruitlopen op gods wil
zijn. Voor de WA-autoverzeke-
ring die zij weigeren, heeft de
SGP dan ook een speciale rege
ling weten te bepleiten om aan de
gewetensbezwaarden van deze
groep tegemoet te komen.
Intussen sterven de streng gere
formeerde gemeenten op de Ve
luwe nog lang niet uit. Integen
deel, er is sprake van een lang
zame, maar constante groei. Dat
is vooral een gevolg van de grote
gezinnen. Anticonceptiemidde
len zijn namelijk ook niet erg in
trek bij de bevolking.
Staatssecretaris Haars:
DEN HAAG - Staatssecretaris
Haars (justitie) wijst elk verwijt
dat de 16-jarige Kaapverdische
Manuela C.C. slecht door de Rot
terdamse politie zou zijn behan
deld van de hand.
Het meisje blijft in de vrouwenge
vangenis van de Bijlmerbajes
omdat daar gezien haar leeftijd en
levensomstandigheden de beste
opvang verzekerd is, meent staat
secretaris Haars.
De verkrachting, waarvan Manuela
aangifte had gedaan heeft zij in
middels ingetrokken en zegt zij te
willen trouwen met de man, naar
wie zij eerst de beschuldigende
vinger had uitgestoken. Haar va
der zou in een brief zijn toestem
ming daar voor hebben gegeven
De Kamerleden Beckers (EEK),
Wessel ('66) en van der Spek
(PSP) hadden deze kwestie bij
staatssecretaris Haars aange
kaart. Zij beklaagden zich erover
dat het meisje niet met een tolk
werd verhoord, geen schriftelijk
bevel tot bewaring is overhan
digd, ten onrechte in de gevange
nis is geplaatst en zodoende een
slechte medische en sociale bege
leiding heeft gekregen.
Volgens mevrouw Haars is van dit
alles niets waar. Dankzij een ge
routineerde tolk is
catiestoornissen geen sprake ge
weest, er is niets tegen haar wil in
met haar gebeurd en fysiek zowel
als psychisch is zij in orde. De Rot
terdamse kinder- en zedenpolitie
heeft 'haar taak naar behoren ver
vuld', aldus de staatssecretaris,
die zich persoonlijk de zaak van
het Kaapverdische meisje had
aangetrokken. Tot het kort ge
ding over haar uitzetting blijft Ma
nuela in de Bijlmerbajes, waar
'haar verblijf zo aangenaam moge
lijk wordt gemaakt'
Een verzoek van de zijde van de
fracties van PPR, D'66 en PSP
om de voorgenomen uitzetting
van het meisje op te schorten,
wees zij af.
OOSTERBEEK (ANP) - Een
parachutist van het "Red. de
vils free fall-team" landt op
het gazon van
derlandse Airbom-
is vanaj gisteren
gevestigd in het voormalige
hotel Hartenstein, waarin ge
neraal Urquhart, die zelf de
openingshandeling verrichte,
tijdens de slag om Arnhem
zijn hoofdkwartier heeft ge
had
Het museum is genoemd naar ae
Airborn-divisie"die onder
leiding van generaal Urqu
hart in het laatste jaar van de
Tweede Wereldoorlog bij
Arnhem heeft gevochten
DEN HAAG - De Tweede Kamer is weinig te spreken over
de wijze waarop de casino's in Nederland hun financiën
regelen. Ook staatssecretaris Nooteboom (financiën) is er
niet van overtuigd of alle uitgaven van de stichting casi
nospelen wel even verantwoord zijn.
Dit bleek tijdens de interpellatie
gisteren in de Tweede Kamer van
het PvdA-Kamerlid Haas-Berger
over het voornemen van de rege
ring de belangstingschuld van de
casino's kwijt te schelden. Deze
overschrijden inmiddels de vijf
tig miljoen gulden, volgens
staatssecretaris Nooteboom
De casino's in Zandvoort en Val
kenburg zijn verplicht kansspel
belasting te betalen over de uit
gekeerde spelwinsten. Door de
huidige wet op de kansspelen
moeten de casino's meer belas
ting afdragen dan zij aan inkom
sten genieten. Staatssecretaris
Nooteboom becijferde dat de
casino's in de periode oktober
1976-december 1977 53 miljoen
gulden aan inkomsten genoten,
terwijl daar een belastingschuld
van 103 miljoen gulden tegenover
ADVERTENTIE
DEN HAAG (SP) - De kern
reactor van Euratom in
Petten komt de eerste tijd
niet in moeilijkheden door
het Amerikaanse besluit
om de levering van hoog
verrijkt uranium te stop
pen. Dit heeft minister
Van der Klaauw van
Buitenlandse Zaken giste
ren in de Tweede Kamer
meegedeeld.
In Petten worden onder andere ra
dio-actieve isotopen gemaakt, die
in ziekenhuizen gebruikt worden
bij de bestraling van kanker. Zo
kan de Amerikaanse exportstop
van verrijkt uranium schadelijke
gevolgen voor de volksgezond
heid hebben.
verrijkt uranium in voorraad om
te kunnen voldoen aan de vraag
van ziekenhuizen. "Maar binnen
drie maanden moet er toch ze
kerheid komen", meende hij.
De Verenigde Staten hebben de
export van hoogverrijkt uranium
kort geleden stopgezet. De Ame
rikanen stellen hogere eisen aan
de beveiliging en bewaking van
de reactoren, die dit als brandstof
gebruiken. Óp die manier willen
zij de verspreiding van kern
wapens tegen gaan.
Nederland is bereid aan die eisen
tegemoet te komen, verzekerde
minister Van der Klaauw. Maar
voor hervatting van de Ameri
kaanse leveranties is nodig dat
ook de andere landen van de
Europese Gemeenschap er mee
akkoord gaan. "Petten" is een
onderdeel van Euratom, het sa
menwerkingsverband van de
EEG op het gebied van ker-
nernergie.
De Amerikanen zijn ook van plan,
zo deelde minister Van der
Klaauw mee, hogere veiligheid
seisen te stellen aan de afnemers
van laag verrijkt uranium. Dat
wordt als brandstof gebruikt in
de kerncentrale van het Zeeuwse
Borsele.
Dit betekent dat de afnemers op
nieuw zullen moeten gaan on
derhandelen met de Verenigde
Staten over de levering van ver
rijkt uranium. Daar is tot nu toe
niets van gekomen. Volgens mi
nister Van der Klaauw is deze
zaak door onwil van enige Euro
pese landen in het slop geraakt.
Verschillende EG-landen hou
den vast aan het formele stand
punt dat Amerika zich onverkort
moet houden aan het gesloten le
veringscontract. Dit gaat Neder
land "bij zo'n belangrijke kwes
tie" te ver, zo maakte de minister
duidelijk.
Als we horen wat er soms
voor onzin over motorolie wordt
beweerd, rijzen ons de haren
te berge.
Zo zou je je olie moeten
verversen zodra die zwart ziet;
zou je mankementen aan de auto
kunnen genezen door een of
ander lapmiddel aan de olie toe
te voegen en zou je de kontrole
van het oliepeil rustig kunnen
vergeten.
Het vervélende van die
kletspraatjes is, dat ze u toch in
moeilijkheden kunnen brengen.
Wie al te goedgelovig is, kan dat
namelijk moeten bekopen met
fikse garagerekeningen.
In „Shell helpt, deel 7"
hebben we daarom eens op een
rijtje gezet wat nu wel en niet
waar is van die beweringen over
motorolie.
Dat boekje valt deze week bij
heel Nederland in de bus. En als
er na deze week nog steeds
bakerpraatjes over olie worden
rondverteld, tja,dan kunnen wij
dat ook niet helpen.
staat. Die schuld loopt elke
maand met 10 miljoen gulden op
De regering deed vorige maand
daarom het voorstel enkele tech
nische wijzigingen aan te bren
gen in de kansspelbelasting op
roulette en de inmiddels opgelo
pen schuld kwijt te schelden. De
stichting casinospelen bracht de
ze week haar jaarverslag uit en
bleek dit voorstel van het kabinet
al in de boeken verwerkt zonder
dat de Tweede Kamer zijn oor
deel over dit plan had gegeven.
PvdA, D'66, SGP, GPV lieten giste
ren in de Kamer duidelijk blijken
niets te willen weten van kwijt
schelding. CDA en WD lieten
zich niet nadrukkelijk uit over de
kwestie, maar CDA-woordvoer-
der Van Amelsvoort tekende wel
aan dat het hem niet de meest
voor de hand liggende oplossing
leek. Hij diende een motie in
waarin hij ervoor pleit de vraag
wel of niet kwijtschelden te be
zien in samenhang met het voor
stel tot wijziging van de kans
spelbelasting.
PvdA-woordvoerder Haas-Berger
kritiseerde de houding van de
stichting casinospelen. Deze
weigert de kansspelbelasting te
betalen omdat men van mening is
dat deze niet van toepassing is
Staatssecretaris Nooteboom vona
kwijtschelding de meest logische
oplossing. Wanneer de casino's
verplicht zouden worden hun
belastingplichten na te komen
zouden zij verplicht zijn een le
ning te sluiten.
D'66-woordvoerder Engwirda
vond dat de belastingschuld van
de casino's een mistgordijn trok
om de werkelijke problemen: alle
kosten die de casino's maken. Hy
vroeg zich sterk af öf alle uitga
ven wel even verantwoord waren
PvdA en CDA vielen hem daarin
bij.
Staatssecretaris Nooteboom was
niet tevreden over de wijze waar
op het jaarverslag is samenge
steld. Hij wilde bezien of de ver
schillende posten niet wat gede
tailleerder konden worden ver
meld. Een voorstel van D'66
(neergelegd in een motie) om de
algemene rekenkamer de boeken
van de stichting te laten nareke
nen, vond staatssecretaris Noot
eboom niet zo "elegant".
De moties komen woensdag in
stemming.
Eigen plaats D'66
DEN HAAG (ANP) - Volgens Van
Thijn, lid van de Tweede Kamer
voor de PvdA, heeft D'66 een ei
gen plaats op het politieke erf ver
overd en is cr in Nederland geen
sprake van een 'driestromenland'
van socialisten, confessionelen
en liberalen. Hij noemde dit
beeld van politiek Nederland een
fabeltje.
