-BHEHDESB9-
Ko van Dijk een
machtige acteur
1?9
r/Bil mgwwaj
Piet Muyselaar 'n
briljante aangever
I ...en g/stemh I
vandaag...
toegelicht
MAANDAG 8 MEI 1978
De dood van
een acteur
'<o van Dijk dood. Het bericht van
zijn overlijden bracht een grote
schok teweeg. Moeilijk te verwer
ken niet alleen voor Mary Dres-
selhuys, met wie hij vorige week
nog op de planken stond, niet al
leen voor de vrouwen, met wie hij
getrouwd is geweest en niet alleen
voor de mensen uit het vak, met
wie hij vrijwel dagelijks te maken
had.
Het droeve nieuws moet behalve
vele toneelliefhebbers ook ande
ren hebben aangegrepen. Want
Ko van Dijk was dank zij de ra
dio en televisie een bijzonder po
pulaire man. Sommigen hebben
hem die populariteit durven ver
wijten. Anderen beschouwden
hem als een lawaaiige acteur, die
zichzelf voortdurend over
schreeuwde en het brede gebaar
niet schuwde.
Dat laatste is maar zeer ten dele
waar. Want wie Ko van Dijk ja
ren geleden naast Paul Steenber
gen in "Mooi weer vandaag" zag
staan, weet hoe ingehouden hij,
als het er op aan kwam, kon spe
len. Een weergaloze toneelpresta
tie leverde hij toen, in dat uiterst
subtiele stuk. Trouwens, ook in
"Herfst in Riga", waarmee hij dit
seizoen stad en land afreisdeviel
hij op door sterk genuanceerd
Hoewel zelf nog maar nauwelijks in
de herfst van zijn leven aange
land, is Ko van Dijk midden in
een reeks voorstellingen van dit
als vrije produktie uitgebrachte
toneelstuk heengegaan. Eer en
roem zijn de acteur, die gedu
rende zijn leven meer dan twee
honderd toneelrollen heeft ver
tolkt en daarvoor diverse onder
scheidingen mocht ontvangen,
ten deel gevallen. Pijn en een
zaamheid eveneens. Bluf en bra
voure moesten dat soms helpen
verbergen
Ko van Dijk, vele malen getrouwd
en even vaak gescheiden, heeft nu
de rust gevonden, waarnaar hij
al zo lang heeft gezocht.
PIETER C. ROSIER
Ko van Dijk
in enkele van
de honderden
rollen, die
hij voor de
televisiecamera's
en op het
toneelpodium
heeft gespeeld.
DEN HAAG - Ko van Dijk
was een machtig acteur. In
bijna alle denkbare bete
kenissen. Iemand met een
oerinstinct voor spelen.
De nakomer van een gene
ratie, die al is uitgestorven.
Maar zo goed dat men dat
accepteerde. Het volle
pond geven aan alle emo
ties, die hem nuttig sche
nen om een karakter te la
ten zien: argwaanjaloezie,
mededogen, verslagen
heid.
Broeders met minder talent zouden
met zijn machtig gebaar zich tot
lachwekkende kermisartiesten
degraderen, Ko van Dijk kon het
zich echter veroorloven. Sterker
nog, hij gaf met die precies ge
plaatste emoties zijn vele, vele fi
guren eon onvergetelijk beeld
mee. Tevenover een grote bewo
genheid. voor een aanzienlijk
deel herkenbaar in die volle, so
nore stem van hem, stond trou
wens een vermogen tot terug
houding en fijnzinnigheid, die
een zeer groot repertoire voor
hem toegankelijk maakte in tien
tallen grote en kleine rollen.
Soms leek het of hij met geladen
heid een toneeltoren en de wan-
den van een schouwburg uiteen
zou kunnen duwen ('Voerman
Henschel') puur met zijn stem, bij
andere gelegenheden had hij aan
een traan of de blik van een ge-
Door
Piet Ruivenkamp
kooid dier voldoende. Het was
nooit niets, daar was zijn per
soonlijkheid te onontkoombaar
voor. Enkele recente tc-herhalin-
gen illustreren dat hij zelfs van
bijrollen hoofdrollen maken kon.
r Piet Muyselaar (links) i
i revuescène met Willy Walden
Zo weinig is er over hem zelf
geschreven - los van Willy
Walden dus - en zo groot toch
was zijn aandeel in de bijna
veertigjarige samenwerking
met zijn tengere collega.
Zaterdagmorgen vroeg over
leed hij in het Binnengasthuis
in Amsterdam: Piet Muyse
laar, 78 jaar, de lange wat ge
bogen aangever van de
"kleine". Woensdag werd hij
opgenomen in het ziekenhuis
nadat hij een hartaanval had
gekregen. Hij heeft ruim twee
dagen in een coma gelegen.
Nauwelijks enige documentatie
beschikbaar over de man die
in 1925 al bij de revue kwam.
Niet omdat hij minder geliefd
was dan Willy Walden, maar
omdat de grappen niet van
hem kwamen. Bovendien
was hij er de man niet naar om
voortdurend in de publiciteit
te komen.
Piet Muyselaar werkte aanvan
kelijk in kleine gezelschap
pen tot hij bij de Bouwmees
ter-revue kwam, waar hij tien
jaar bleef. In 1935 ontmoette
hij Willy Walden. Ze besloten
samen te gaan werken. De
grote doorbraak naar een
schitterende carrière kreeg
gestalte door een toevallige
omstandigheid. Doordat een
artiest ziek was geworden die
in AVRO's Bonte Dins-
dagavondtrein moest optre
den verkleedden Walden en
Muyselaar zich als twee
volksvrouwen en zij noem
den zich "Snip en Snap". Dit
optreden, op 16 maart 1937,
werd een overweldigend suc
ces en vormde het begin van
een samenwerking waaraan
generaties revueliefhebbers
plezier hebben beleefd. Sinds
1955 werkten Walten en
Muyselaar onder directie van
René Sleeswijk, die in maart
van dit jaar overleed.
Afscheid
In 1971 besloten Walden en
Muyselaar dat het genoeg was
geweest. Met een grootse
show namen ze afscheid van
"Snip en Snap" waarna ze
nog een succesvolle tournee
maakten door Amerika en de
West. In hetzelfde jaar ver
scheen een boekje over "Het
verschijnsel Snip en Snap".
De oude rotten konden hun be
roep echter niet loslaten. In
1973 kwamen ze weer terug
met hun "Herinneringen" in
"Good old days".
Walden en Muyselaar vormden
een ideaal koppel, dat zijn
melige teksten met zoveel
komische intonaties en aan
gepaste expressies over het
voetlicht bracht dat veertig
jaarlang miljoenen mensen er
om gebruld hebben. De
kracht van hun dialogen werd
bepaald door het misverstand
dat zich in eindeloze variaties
herhaalde. Muyselaar had in
feite steeds het moeilijkste
karwei op te knappen. Hij
moest zonder te domineren
de grap zodanig opbouwen
dat Walden voor de knaller
kon zorgen. Van hem werd
ook voortdurend de ge
speelde verontwaardiging en
wanhoop om het onbegrip
van zijn maat verwacht waar
door de laconieke antwoor
den van Willy een des te ko
mischer accent kregen. In
elke revue zong Piet Muyse
laar met fraaie stembuigingen
een weemoedig levensliedje.
Hij was ridder in de orde van
Oranje Nassau. Op 18 mei zou
hij 79 jaar zijn geworden.
Theaterdier
Wat men noemt een theaterdier,
onvermoeibaar en bijna kinder
lijk emotioneel, de eigenschap
die nodig is om nieuwsgierig en
actief te blijven. Als een van de
weinigen zag men hem geregeld
bij voorstellingen van anderen
(Pas nog bij een Giraudoux-voor-
stelling van Jean Desaillyin-
Den Haag).
Paul Steenbergen zegt het bij de
herinnering aan Van Dijks
Othello zo: „Als ik als Jago naar
hem toe ging, zag ik zijn rug als
een brok leven". In het midden
van de jaren zestig kwam Ko van
Dijk naar de Haagse Comedie
Even dreigde toen het gevaar dat
hij als grote figuur niet in het Ne
derlandse toneelbeeld kon wor
den ingepast. Dat Steenbergen
de deur voor hem open zette heeft
tot een nieuwe bloei in het talent
van Ko van Dijk geleid en de twee
giganten zorgden in herhaald
samenspel naast de genoemde
Othello" met „Mooi weer van
daag" en „Van de brug afgezien"
tot gedenkwaardige voorstellin
gen.
Steenbergen: "Mijn bewondering
voor hem bestond er onder meer
in dat hij zich met zijn uitgespro
ken reputatie toch in dienst van
de sfeer van de Haagse Comedie
heeft willen stellen. Ik ben altijd
een man van de pastelkleuren
geweest, hij altijd van de olieverf
streken"
Weigering
verse
varkenslever
Een self-made man en een bijna al-
leseter. Met een traditionele
smaak. Die van drama met
hoofdletters hield, maar net zo
verliefd was op het blijspel of de
klucht en meer in het bijzonder
het Franse vaudeville. Voor de
oorlog was hij aan verschillende
gezelschappen verbonden, na de
oorlog werkte hij afwisselend bij
het Rotterdams Toneel van Ko
Arnoldi en Comedia van Cor
Hermus. De grote erkenning van
zijn talent kwam in 1952, toen de
Fransman Andre Barsacq hem
regisseerde in de titelrol van
„Hendrik IV" van Pirandello.
Van 1954 tot 1963 volgde een gro
te tijd bij de Nederlandse Come
do van Dijk komt uit een toneelge
slacht. Hij werd op 25 juli 1916 in
Amsterdam geboren. Zestien jaar
later weigerde de toneelschool
hem na een toelatingsexamen.
Zijn vader ontving een brief
waarin men twijfelde aan talent,
fantasie en levendigheid van
geest bij de zoon van de bekende
vader. Men wreef hem ook een
gebrekkige algemene ontwikke
ling aan. Junior kwam dus bij zijn
vader in de zaak. Hij debuteerde
in een stuk van Cissy van Marx-
veldt, „Kingsford School". „Hei-
doederideel, ik wil bij het toneel",
het liedje dat hij later bij de Ne-
derlande versie van een Disney-
film zong, was toen al zijn credo,
alle hem door de examinatoren
toegekende gebreken boog hij
naar kwaliteiten om.
ADVERTENTIE
Het leven
is duur.
Edah niet.
Na een jaar in het zuiden bij En
semble en zijn vertolking als
YVilly Loman in Rotterdam in „De
dood van een handelsreiziger" en
de Claudius-rol in „Hamlet" on
der regie van Richard Flink werd
zijn verschijnen bij de Haagse
Comedie geregelder.
Ko van Dijk leek ook van een tur
bulent prive-leven - hij is zesmaal
getrouwd geweest - afscheid te
willen nemen met zijn vertrek
van Amsterdam naar Den Haag.
Vele rollen heeft hij bij de Haagse
Comedie gespeeld. Die in Heij-
ermans' „Schakels" was een van
de vele onderscheidingen waard,
die hij in de loop van zijn carriere
binnenhaalde, maar ook zijn be
langrijke bijdrage aan „Marat/De
Sade", „Dylan" en „Vriend An-
toine" blijven bij, vele malen zet
te hij zich in voor de regie. Onder
meer Feydeau had daarin zijn bij
zondere liefde, het groteske mis
verstand fascineerde hem.
Na zo'n tien jaar vertrok hij bij het
gezelschap. Dat hij in één seizoen
maar één rol had gespeeld (die
van Tartuffe) stak hem.
Acteurs zijn soms net grote kinde
ren. Het kwam tot een geladen
conflict, nadat Van Dijk eerst Pi
randello's "Hendrik IV" nog had
geregiseerd, met Paul Steenber
gen in de hoofdrol.Ko van Dijk
ging zijn heil zoeken in de vrije
produkties, in „Cyrano de Berge
rac" eerst. Regisserend, spelend.
Deed er nog alle mogelijke din
gen bij en was verre van uitge
praat. Hij genoot van zijn late va
derschap.
Dat hij vermoedelijk is overleden
aan een verwaarloosde longont
steking tekent deze machtige to
neelfiguur ten voeten uit. Hij was
niet te houden. Toen hij een aan
tal jaren geleden last ging krijgen
met lopen, heeft dat hem er niet
van weerhouden zo snel als dat
weer kon op hel toneel te staan.
Bette Midler
komt zingen
in Nederland
DEN HAAG - De Amerikaanse
zangeres en showvrouw Bette
Midler - in Nederland werd ze in
één klap bekend door een televi
sieprogramma met haar dat door
de VPRO werd uitgezonden -
komt in de maand oktober naar
Nederland. Ze zal twee concerten
geven: op 15 oktober in het Am
sterdamse theater Carré en op 17
oktober in het Haagse Con
gresgebouw. Bette Midler zal
worden vergezeld door onder an
dere haar landgenoot en collega,
de zanger Tom Waits.
De optredens van Bette Midler in
Nederland maken deel uit van
een korte toernee die zij door
West-Europa zal maken. De Ne
derlandse impresario Paul Acket
kon contracteren op voorwaarde,
dat er een gage werd afgesproken
op basis van baar goud.
Met andere woorden: miss Midler
wenst niet het risico te lopen van
een verdere waardevermindering
van de dollar en sluit slechts con
tracten af op de koers van het
edelmetaal goud.
NEDERLAND I
18.50 - De Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - A visit to the Sahara (AVRO)
19.25 - Fons en Fonzie (AVRO)
19.35 - Happy Days, comedy-serie. (AVRO)
20.00 - Peter Alexander presenteert specialiteiten, gevarieerd
showprogramma. (AVRO)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Music Gallery, muz. progr. (AVRO)
22.55 - SYMBIOSE
23.04 - Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Tom Jerry (KRO)
19.09 - Peppi Peppi en Kokki (KRO)
19.24 - De Muppetshow (KRO)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - De illusionist (KRO)
21.17 - Voor een briefkaart op de eerste rang (KRO)
22.07 - Brandpunt (KRO)
22.47 - Landelijk Pastoraal Overleg (KRO)
23.17 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
MAANDAG 8 MEI
DUITSLAND I
18.00 Kinderprogr. 18.50 Journaal.
WDR: 19.00 Amuse-
mentsprogr. Aansluitend Ein neuer
Start, tv-serie. 19.40 Ein neuer Start,
tv-serie. 20.15 Aktualiteiten. 20.45
Amusementsprogr.). 21.00 Journaal.
21.15 Roots, tv-serie. Aansluitend
Doe. Progr. 22.15 Filmreportage.
23.00 Satirisch amusementsprogr.
23.30 Journaal. 24.00 Die einde singt,
die ander nicht. 2.00 Journaal.
DUITSLAND II
18.00 Journaal. 18.10 Heiter bis wol
kig, tv-serie. 18.40 Aktualiteiten en
muz. 19.20 SOKO 5113. tv-serie. 20.00
Journaal. 20.30 Amusementspro
gramma. 21.15 Gezondheidsmagazi
ne. 22.00 Journaal.
DUITSLAND III WDR
18.00-18.30 Schooltelevisie. 19.00
Kleuterprogr. 19.30 Tv-cursus fhysi-
ca. 20.00 Journaal. 20.15 Informatief
progr. 21.00 Journaal. 21.15 Doe.
22.00 Momente. 22.15 Die Grausame
See, 24.00 Journaal.
BELGISCHE TV
MAANDAG 6 MEI
BELGIË VLAAMS
18.00 Peppi en Kokki, jeugdserie.
18.15 The Kids from 47A, jeugdserie.
18.40 Televisieportret. 19.08 Infor
matieve serie. 19.38 Morgen en Me
dedelingen. 19.45 Journaal. 20.15
Spelprogr. 21.00 Upstairs, down
stairs, tv-serie. 21.50 Gespreksprogr.
22.45 Journaal en Wetstraat.
Brandpunt, actualiteitenrubriek van de KRO-televisiebrengt
vanavond een reportage van de jaarlijkse beklimming van het
Montejurra gebergte in Noord-Spanje door de Spaanse Carlisten
onder leiding van prins Carlos Hugo, de echtgenoot van prinses
Irene. Vervolgens stelt Brandpunt de vraag of de Verenigde Staten
in de nabije toekomst als vakantieland betaalbaar wordt voor de
gemiddelde Europese toerist. Een aantal touroperators is daarvoor
op het ogenblik in Amerika. Het wekelijkse sportonderwerp gaat
over PSV dat morgenavond tegen Bastia de laatste finale speelt
voor de Uefa-cup.
In het televisieprogramma 'Voor een briefkaart op de eerste
rang" dat de KRO vanavond om 21.17 uur op Nederland 2 uitzendt
ontvangt presentator Bob Bouma als gast Rita Tushingham naar
aanleiding van haar rol in de film "Mysteries" van Paul de Lus-
sanet. In dit programma voorts fragmenten uit "The Medusa
Touch" onder regie van Jack Gold met Lino VenturaLee Remick en
Richard Burton, uit "Ludwig van Luchino Visconti met Helmut
Berger, Trevor Howard en Romy Schneider en uit "Le pays bleu"
van Jean Charles Taccella met Brigitte Fossey.
Overal op de wereld kwamen
de studenten in 1968 in opstand.
Maar alleen in Frankrijk wis
ten ze de staat op zijn grondves
ten te laten trillen1, zo blikte de
toenmalige minister van on
derwijs Alain Peyrefitte terug
op 'mei '68' in de Franse docu
mentaire die de KRO zaterdag
avond uitzond. Peyrefitte, nu
minister van jusititie, noemde
het sterk centralistische karak
ter van de Vijfde Republiek als
de hoofdoorzaak van het zich
snel uitbreidende oproer. 'Pre
mier Pompidou was op staats
bezoek in Afghanistan en later
vertrok president De Gaulle
naar Roemenië. In hun afwe
zigheid voelde niemand zich be
voegd om maatregelen af te
kondigen'
Het is een van de vele ontledin
gen van de achtergronden van
de mei-revolutie, waarmee in
Frankrijk tientallen boeken
zijn volgeschrevenTien jaar la
ter is de herdenking een ver
plicht nummer voor de media en
de Franse televisiemakers heb
ben er veel werk van gemaakt.
De Nederlandse kijkers krijgen
echter nog niet de helft te zien
van de oorspronkelijk vier uur
durende terugblik met com
mentaren van de hoofdrol
spelers. De twee afleveringen
worden bovendien een maand
na elkaar uitgezonden. De slo-
tuitzending komt pas op 8 juni
op het scherm, als de aandacht
al lang weer van het 'jubileum'
is afgeleid. Maar vooruit, laten
we blij zijn dat de KRO ten
minste een gelukkige aankoop
deed. En de vertaalafdeling
heeft nog een maand de tijd om
bepaalde zaken te verduide
lijken die zaterdag slechts ter
loops werden aangesneden en
waarvan de achtergronden op
de snijtafel zijn verdwenen
MAANDAG 8 MEI
HILVERSUM I
18.10 (S) EO-Metteraad. P P 18.1&
Uitzending van de CPN. 18.30 Nws.
18.41 (S) Wij hebben een woord voor
de wereld. 19.00 (S) Ronduit, jongei
renprogr. 19.40 De Bijbel open. 20.0C
(S) Ga er eens voor zitten, gevarieerd,
programma. 20.55 Tenslotte. NOS-
21.05 (S) Hobbyscoop. 21.30 Voon
blinden en slechtzienden. 21.4C-
Open School. 22.25 Bond zondei
naam. 22.30 Nws. 22.40 Boerenbont
informatief progr. VOO: 22.55 (S) In
formatieshow met aktualiteiten en
muz. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.11 Hier en nu. 18.40 (S.'
Muziek in vrije tijd. 19.45 (S) Psalm
van de week. 20.00 Nws. 20 05 (S>
Klassiek in NCRV-Studio 2: Heden
daagse kamermuz. 21.35 (S) Liters
ma. 22.20 Man uit een stuk, doe. NOS
23.00 Met het oog op morgen, m. om
23.05 Actualiteitenoverzicht Radio-
TV. 23.10 De krant van morgen. 23.20
Den Haag vandaag. 23.52 Even op
adem komen, yoga. 23.55 Nws.
HILVERSUM III
Ieder heel uur nws. NOS 18 03 De
vacaturebank. 18.10 (S) NOS-maal.
AVRO 19 02 (S) Het Stecnen Tijd
perk. 20.02 Radiojournaal. 20.05 (S)
Superclean Dreammachine. 21.02
(S) De Negen-uur-jazz-show. 22.02
Radiojournaal. 22.05 (S) Pim Jacobs'
Platenscala. 23.02 (S) Candlelight
(0.02 Radiojournaal). EO: 1.02 (S)
True Light.
DINSDAG 9 MEI
HILVERSUM 1
AVRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) AVRO-
klok. 7.30 Nws. (7.41 Radiojourn.)
8.30 Nws. 8.36 Gym. v.d. huisvrouw.
8 45 De Groenteman. 8.50 Morgen
wijding 9 00(S) Dansmuz. 9.15 Open
school. 10.00 Radio Lawaaipapegaai.
10.10 Arbeidsvitaminen. (10.30 Nws.
10.33 Radiojourn.) 11.30 (S) Rondom
twaalf; gevar. progr. 12.26 Meded.
voor laqd- en tuinbouw. 12.30 Nws.
12.41 Radiojourn. 12.55 Europa van
morgen. 13.10 (S) Orgelmuz. 13.25
Beursplein 5. 13.30 'n Middagje
AVRO; gevar. progr. 17.00 Voor ons
gemaakt (door ons gekraakt....) 17.20
OVERHEIDSVOORL De Neder
landse Antillen. 17.30 Nws. 17.32 Ra
diojourn. 17.50 (S) Talentenjacht
gasten op zolder.
rM.
JH tan
den.) 10.30. Schoolradio. 11.30 Ouder
worden we allemaal. 12.00 In "de
Boerderij". OVERHEIDSVOORL
12.49 Uitz. voor de landbouw. 13.00
Nws. KRO: 13.11 Echo magaz. 13.40
Waar is de Meester?. 14.00 Schoolra
dio. 15.00 De avonturen van Anatol
(19), feuilleton. 15.20 In de wachtka
mer. 16.00 Nws. 16.03 Spreekuur
NOS: 17.00 Het zal mijn tijd wel du
ren. 17.20 (S) Eurolight. 17.40 Tam-
bu, infor. en verzoekplaten voor An-
ilianen in Nederland. 17.55 Me
ded.
HILVERSUM III
VARA: (Van 7.00-8.00 (S) Aktual. via
Dingen van de dag). 7.02 (S) Geso-
demeurders. 9.03 (S) Pep op drie.
10.03 (S) Drie draait op verzoek van
12.03 (S) VARA's zoekplaatje.
14.03 (S) Spitsbeeld. 16.03 (S) Elpee
top dertig. 17.03 (S) Alfred Lagar
de.
HILVERSUM IV
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Capriccio:
klass. kamermuz. 9.00 Nws. 9.02 (S)
Als reizigers onderweg. 9.30 (S) Van
heinde en verre. 10.00 (S) Opus tien
tot twaalf: klass. orkestmuz. 12.00 <S)
Intermezzo. 13.00 De meest verkoch
te klassieke tien. 13.30 tS) Koren-
Korpsen. 14 00 Nws 14 02 (S)Om het
boek 14.30 (S) Guitanteiten
15.00-17.00 (S) Belcantorium: klass.
