Aarzeling
rond huur
verhoging Geruchtenstroom
Actie voor cao-loon
toerwagenchauffe ur
over aftreden
koningin Juliana
blijft aanhouden
Hij was misschien een beetje vreemd
„Bouwconcerns ontduiken
belastingen via Cyprus"
Verzoek 0111
buitengewone
vergadering
bij de Grof
ZATERDAG 6 MEI 1978
Onschuldige man slachtoffer van vooroordeel buurtbewoners
99
99
DEN HAAG (SP) - 't Was misschien
een wat merkwaardige man, de
Marokkaan van de Trekweg. Hij
liep al een poosje in de ziektewet.
Hij trok wat met z'n been. Hij
maakte dagelijks een paar wan
delingetjes door de buurt. Sprak
wat met de kindertjes van de
Turkse buurman, die voor de
deur speelden.
Hij is nu ondergebracht buiten de
stad. Op de zolder van een van de
kantoren van de Stichting voor
Buitenlandse Werknemers. Een
matrasje en wat dekens zijn hem
ter beschikking gesteld. Hij heeft
er aanspraak aan een paar land
genoten.
Volgens de politie werd hij voor het
eerst op dinsdagochtend lastig
gevallen door buurtbewoners,
die meenden dat hij het was, die
verantwoordelijk was voor de
vermissing van het Turkse jon
getje Murat. Hij lag te slapen in
het huisje aan de Trekweg. Men
forceerde de deur en kwam hem
ondervragen. In de loop van de
ochtend haalde de politie hem er
weg, voor zijn eigen veiligheid.
Op de avond van die dag dromden
enkele honderden samen voor
het huis. De buurt wilde weten
hoe het zat. Of de politie mis
schien "hun" verdachte ongezien
wilde afvoeren. Enkele agenten
lieten de mensen een kijkje ne
men om aan te tonen dat de man
er niet was. Men droop af. De po
litie hield het huis van tijd tot tijd
in de gaten. Maar om half tien was
het dan toch raak. De huisraad
was naar buiten gegooid. De boel
werd in een ogenblik gesloopt
door de "rechters" van de Mo
lenwijk.
Gesloopt
De politie die binnen ging kijken
zag de surveillancewagen ge
sloopt toen ze weer buiten kwam.
Hij was gekanteld en weer op de
wielen gezet.
"De man zou zijn gelyncht", be
weert men bij de Stichting voor
Buitenlandse Werknemers.
Woensdagochtend werd de on
geveer dertig-jarige Marokkaan
er binnen gebracht. Hij sidderde
en kon niet uit zijn woorden ko
men. Het heeft een middag ge
duurd om hem weer een beetje
tot rust te brengen. Tegen de
avond stond hij voor de keus. Of
hij in de stad wilde blijven, in een
pension, waar hij wat vrienden en
bekenden om zich heen zou heb
ben. Of de stad uit, waar hij uit de
handen van het wraakzuchtige
volk zou blijven. Voor het laatste
is gekozen. Dat was niet zo ge
makkelijk.
Directeur van de stichting de heer
Th. van Son: "t Is een triest voor
beeld van het vooroordeel van
het volkje daar. Op grond van to
taal waardeloze argumenten is
deze man te grazen genomen. We
hebben hem begeleid. Het hele
land hebben we afgebeld voor
huisvesting van deze man.
Niemand was thuis. Hoe sociaal
we ook mogen heten in Neder
land. In zo'n geval is er nooit
iemand thuis. De muren zijn van
beton. Ter elfder ure hebben we
hem op een zolder van één van
onze kantoren ondergebracht.
Hij kan z'n baan in Den Haag wel
houden. De werkgever stond erg
positief tegenover deze situatie."
Agressie
Het maatschappelijk werk van de
Molenwijk heeft niet direct een
verklaring voor het gebeurde.
"Het kan in zo'n wijk gebeuren,
dat blijkt. De agressie is veel om
vangrijker dan in andere wijken.
Dat explodeert en er vallen slach
toffers. We moeten later met de
buurt uitvoerig bepraten hoe dit
heeft kunnen gebeuren, dat wel,"
aldus een van de maatschappe
lijk werkers.
De politie heeft van buurtgenoten
vernomen dat men heeft gehan
deld op aanwijzingen van een
helderziende. De meningen wa
ren nogal Verdeeld. Murat zou bij
een dikke vrouw zitten. Er dreef
een witte vlek ergens in het wa
ter, zo sprak een andere para
normale ziener. De jongen ver
blijft in het HTO, sprak een an
der.
Op de Marokkaan heeft geen hel
derziende gewezen. Hij zou het
slachtoffer zijn geworden van een
gerucht, dat opsmeulde uit onwe
tendheid en spanning. Een kind
is heilig in deze wijken, zegt men.
De Marokkaan zit op een zoldertje.
Het huisje aan de Trekweg zal hij
niet meer betrekken. De ge
meente had het hem toegewezen,
omdat zijn gezin binnenkort
overkomt.
Elias Niehot, bestuurslid van de Vervoersbond NWINKV"Misverstanden over de toerwagenchauffeurs"
DEN HAAG (SP) - De jaarlijkse huurverhoging blijft wel
licht ook in de komende jaren ingaan op 1 juli. Het kabi
net-Van Agt-Wiegel houdt deze mogelijkheid op verzoek
van het CDA uitdrukkelijk open in een brief die gisteren
aan de Tweede Kamer is gestuurd.
Dit jaar gaat de jaarlijkse huurverhoging in elk geval in per 1 juli op grond
van een besluit, dat nog door het vorige kabinet was genomen.
Vooral de WD, de nieuwe regeringspartij, heeft er op aangedrongen vanaf
1979 de jaarlijkse huurverhoging weer op de tot nu toe gebruikelijke
datum in april te laten ingaan.
Minister Beelaerts van Blokland en staatssecretaris Brokx van volkshuis
vesting waren aanvankelijk van plan in hun brief aan de Kamer aan te
kondigen dat aan dit WD-verlangen tegemoet zou worden gekomen.
Dit voornemen is echter gestuit op sterk verzet in CDA-kringen. Men
streeft daarbij naar een door de Kamer aangenomen motie van het
CDA-lid Cornelissen, waarin werd uitgesproken dat de jaarlijkse
huurverhogingen voortaan op 1 juli zouden moeten plaatsvinden. Met
het oog op dit CDA-verzet heeft het kabinet nu laten weten, dat een
besluit over de datum van de jaarlijkse huurverhoging vanaf 1979 pas zal
worden genomen over enkele maanden. Men wil de beslissing hierover
inpassen in de dan aan te kondigen bezuinigingsoperatie.
UTRECHT (SP) - Het is niet alles
chroom wat er blinkt in het ogen
schijnlijk zonnige wereldje van
de touringcarchauffeurs.
Op grote schaal zouden eigenaars
van toerwagenbedrijven in ons
land de toch al mager uitgevallen
cao's ontduiken, terwijl de
chauffeurs en het overig per
soneel weliswaar in het vakantie
seizoen lange tochten én dus veel
uren maken, maar in de winter
gemakkelijk via de WW op stal
worden gezet. „Een onhoudbare
toestandaldus de vervoersfe-
deratie NW/NKV, die bin
nenkort landelijke actie gaat voe-
Kaderleden en bestuurders van de
twee bonden houden van 22 tot
en met 27 mei in een busje een
„kruistocht" langs verzamel
plaatsen van toerwagen
chauffeurs en malafide buseige
naars om bestuurders en publiek
„bewust" te maken van de gekri
tiseerde praktijken in deze sec
tor.
In het Utrechtse hoofdkantoor van
de vervoersbonden zegt landelijk
bestuurder-wegvervoer Elias
Nieholt (44): „Als er over één be
roepsgroep misverstanden be
staan, dan is het wel over de
toerwagenchauffeurs. Achter de
schone schijn gaat een verdrietig
soort bedrijvigheid schuil. Want
weliswaar is de chauffeur de kurk
waar de binnen- of buitenlandse
reis op drijft, niettemin wordt re
gelrecht roofbouw op hem ge
pleegd. Er worden nauwelijks
winsten in deze sector gemaakt.
Dus een werkgever, die zich niet
kan veroorloven om op z'n bus
sen of service te beknibbelen,
doet dat dan maar op de sociale
kosten".
In het Nederlandse toerwagenbe-
drijf zijn ongeveer 8800 werkne
mers werkzaam. Onder hen val
len ook degenen in het zogeheten
„ongeregeld vervoer": school
reisjes, excursies en per-
soneelsvervoer 's morgens en 's
avonds. In ons land staan er 329
houders van een vergunning voor
het toerwagenbedrijf geregi
streerd, die samen 3295 voertui
gen op de weg hebben. Het ba-
sisloon voor een gemiddelde
toerwag^nchauffeur bedraagt,
als de cao wordt toegepast, 2184
gulden bruto per maand.
Maandenlang
„Daar ben je dan wel soms maan
denlang voor van huis. Je krijgt
weliswaar toeslagen voor werken
op onregelmatige tijden - maar je
wordt ook vaak geacht urenlang
op weg te zijn", aldus toerwagen-
chauffeur Bastiaan v. d. Velden
(45) uit het Zuidhollandse Strijen.
Hij zit 17jaarinhetvakenheefter
een dikke miljoen kilometers
gemaakt. „Fooien? Dat valt ook
zwaar tegen, maar de belas
tinginspecteur houdt er wel flink
rekening mee".
DEN HAAG (SP) - De regering
moet een eind maken aan de mo
gelijkheid van Nederlandse
bouw- en baggerbedrijven om
via dochtermaatschappijen op
Cprus belastingvoordeel te be
halen. Dat vindt het PvdA-ka-
merlid De Graaf. Hij heeft hier
over vragen gesteld aan staats
secretaris Nooteboom van finan
ciën.
Het gaat hierbij om Nederlandse
bedrijven, die bouw- en bag-
gerwerk verrichten in Arabische
landen. Als voorbeeld noemt De
Graaf de Bos Kalis Westminster
Dredging and Contracting Ltd.
Een ander bedrijf, dat zaken doet
met de Arabieren via een doch
termaatschappij in Cyprus is de
bouwgigant Ogem. Werknemers,
die vanuit Nederland naar de
Arabische bouwlokaties van
Ogem worden gestuurd, komen
officieel op de loonlijst te staan
van een onderneming in Cyprus.
Ook hun salaris ontvangen ze via
dit bedrijf. Dat heeft voor de
werknemers zelf ook fiscale
voordelen.
Het werken via (soms alleen maar
„papieren") dochtermaat
schappijen is een veel gebruikte
methode om belastingvoordeel te
behalen. Men valt dan namelijk
buiten de belastingwetten van
het land, waarin men eigenlijk
gevestigd is. Cyprus heeft in de
afgelopen jaren vooral veel aan
trekkingskracht uitgevoerd op
scheepvaartmaatschappijen.
Andere bekende belastingpara
dijzen zijn Liechtenstein, de Ne
derlandse Antillen en de Ba-
hama-eilanden. PvdA-kamerlid
De Graaf vindt dat de Neder
landse regering kontakt moet
opnemen met de Cypriotische
autoriteiten om aan de aktivitei-
ten van de Nederlandse
bouwconcerns op dit terrein een
eind te maken.
Bovendien - aldus vakbondsman
Niehot „Veel chauffeurs hebben
een dubbele baan voor een hab-
bekrats, omdat vaak van ze wordt
verwacht dat hij ook als reisleider
optreedt.
De landelijke actie van NW en
NKV gedurende de komende
weken is er in eerste aanzet op
gericht dat de werkgevers - ver
enigd in organisaties als FNOP
(Federatie van Nederlandse On
dernemers Personenvervoer) en
KNVTO (Koninklijke Neder
lands Verbond van Transport
Onderneningen) - de wettelijk
vastgelegde cao-bepalingen gaan
naleven. Volgens die cao - met
een looptijd van vijf jaar-moeten
de toerwagenchauffeurs stapje
voor stapje op het basisloon-ni-
veau van lijndienstchauffeurs
worden gebracht.
Volgens de eigenaar van een
touringcarbedrijf, die vanwege
de „publieke opinie" niet met
naam in de krant wil, zitten de
werkgevers juist ook in een
moeilijk parket. „Wij zouden best
die cao willen toepassen. Maar
tussen de toerwagenbedrijven
onderling is een moordende con
currentie. Vroeger organiseerden
buseigenaars vrijwel allemaal
zélf hun reizen. Nu heb je het ver
schijnsel „touroperator" gekre
gen, die de vakantieprijzen be
palen, ook die voor busreizen en
ons zó tegen elkaar uitspeelt. In
derdaad, van die politiek is de
buschauffeur vaak de dupe, want
we moeten toch óók steeds in pe
perduur nieuw busmaterieel in
vesteren?"
Niehot zegt: „Het wordt hoog tijd
dat de werkgevers via KNVTO en
FNOP zich tot één hecht blok
verenigen en zó gezamenlijk een
vuist kunnen maken tegen de
touroperators, die de ritprijzen
willen uitkleden". Van de Velde:
„Als je de folders van vijf jaar ge
leden bekijkt, blijkt dat de
prijzen voor busvakanties in die
periode vrijwel hetzelfde zijn ge
bleven. De conclusie ligt voor de
hand: het publiek is ten koste van
onze laag-gehouden salarissen te
goedkoop op vakantie gegaan.
ADVERTENTIE
Johnson4
topkwaliteit en lage prijs
f een wereld van verschil
^Johnson
JACHTHAVEN POELGEEST [X
Vermist kind
dood gevonden
in rioolput
EINDHOVEN (ANP) - De in
Eindhoven vermiste Liset
van der Sande (1 jaar) is gis
teravond op aanwijzing van
haar moeder gevonden in een
rioolput. De vrouw die sinds
gistermiddag in hechtenis is,
ontkent dat ze het kind erin
heeft gegooid. Zij blijft echter
in haar verklaringen verwar
rend, aldus de poli
tiewoordvoerder Wim
Jongsma.
De rioolput ligt ongeveer twee
en een halve kilometer van de
plaats waar het kind volgens
de 24-jarige moeder in het af
wateringskanaal zou zijn ge
vallen, zoals ze aanvankelijk
verklaarde. De put ligt in een
bossage vlakbij een wandel
pad en is 2.70 meter diep. Er
staat ongeveer een meter wa
ter in. Het lichaampje ver
toonde geen uiterlijke teke-
nen van geweld. De politie zet
het onderzoek voort.
DEN HAAG (ANP) - De Vereni
ging Effectenbescherming VEB)
kan zich niet verenigen met de
mededeling van de Koninklijke
Nederlandsche Grofsmederij
waarin, zonder overigens te ver
melden van wie afkomstig, wordt
gesteld dat de voor maandag 8
mei aangekondigde buiten
gewone vergadering van aan
deelhouders in verband met het
uitgesproken faillissement van
de onderneming geen doorgang
zou kunnen vinden.
De VEB meent, dat de „tumul
tueuze" beëindiging van de ac
tiviteiten van de KNG met alle
samenspraak tussen raad van
commissarissen, directie en vak
bonden vandien een nadere toe
lichting en verantwoording aan
aandeelhouders, en zodoende via
de pers aan derden-afnemers-le
veranciers, in een buitengewone
vergadering van aandeelhouders
behoeft en rechtvaardigt.
De VEB ziet, zo heeft de vereniging
medegedeeld, geen geldige reden
de voorgenomen toelichting aan
aandeelhouders en derden te
onthouden ook al is thans het
faillissement van het bedrijf uit
gesproken.
De VEB heeft de raad van commis
sarissen alsmede curatoren van
de KNG dringend verzocht een
nieuwe buitengewone vergade
ring van aandeelhouders bijeen
te roepen om de nodige informa
tie te verschaffen.
COMITÉ: AMSTELBROUWERU MOET BLIJVEN
AMSTERDAM (ANP) - De bewo
ners van de Amsterdamse Oos-
terparkbuurt hebben een comité
opgericht tot behoud van de Am-
stelbrouwerij aan de Maurits-
kade. Zoals bekend wil de direc
tie van Heineken-Nederland de
brouwerij sluiten, omdat deze
niet langer rendabel is. Ook zou
den buurtbewoners te veel over
last van de brouwerij ondervin
den.
Volgens het comité, dat in de om
geving een handtekeningenactie
heeft gehouden, vindt 80 a 90
procent van de buurtbewoners
dat de brouwerij moet blijven
met behoud van volledige werk
gelegenheid. Tevens eisen de
bewoners maatregelen om de
hinder voor omwonenden tot een
minimum te beperken.
Het comité heeft tot dusver
duizend handtekeningen verza
meld ter ondersteuning van deze
eisen. Deze zullen binnenkort
aan de ondernemingsraad van de
Amstelbrouwerij worden aange
boden.
Volgens het comité zijn er geen
steekhoudende argumenten om
de sluiting te rechtvaardigen.
„Het enige argument dat over
blijft is het maken van nog meer
winst (110 miljoen afgelopen
boekjaar), ten koste van honder
den arbeidsplaatsen", aldus het
comité.
De laatste jaren steken steeds ge
ruchten de kop op over een
spoedige troonsafstand van ko
ningin Juliana ten gunste van
haar oudste dochter prinses
Beatrix. Vooral rond de veijaar-
dag van de koningin kan men een
verdikking van de geruch
tenstroom waarnemen. In het
bijzonder in buitenlandse pers
media vindt men er-
de weerslag van.
Er zijn enkele feiten die een
spoedige troonsafstand aanne
melijk kunnen maken. Dit jaar in
september is het dertig jaar gele
den dat prinses Juliana koningin
Juliana werd. Volgend jaar wordt
de koningin zeventig jaar - een
leeftijd die in ons staatsrecht de
pensioengerechtigde leeftijd is
voor bij voorbeeld leden van de
Raad van State en rechters. Er
zijn verbouwingen gaande in het
paleis Noordeinde en Huis ten
Bosch, waar prinses Beatrix de
hand in zou hebben.
Door
Peter Riemersma
Maar er zijn ook feiten die het on
aannemelijk maken, dat konin
gin Juliana al binnen afzienbare
tijd als staatshoofd met pensioen
gaat. Zij is weliswaar al een jaar
ouder dan haar moeder toen die
troonsafstand deed, maar zij
straalt nog steeds een opmer
kelijke vitaliteit uit. Vorig jaar
sprak minister-president Den
Uyl ter gelegenheid van de 78e
veijaardag van de koningin de
hoop uit „dat zij met haar rijke
ervaring nog lang voor ons volk
gespaard mag blijven".
Niettemin circuleerden in de eerste
week van mei sterke geruchten,
dat de koningin zou aftreden. Er
was zelfs sprake van kwijt
schelding van straffen en er ont
stond een zekere toeloop van
buitenlanders zonder verblijfs- of
vestigingsvergunning, die
meenden van een komende alge
hele amnestie te kunnen profite
ren. Den Uyl moest vorig jaar
zelfs met klem tegenspreken dat
er sprake was van troonsafstand.
Hij herinnerde er bij die gelegen
heid aan dat al enkele jaren eer
der, ter gelegenheid van het 25-ja-
rig regeringsjubileum van de ko
ningin, in september 1973, door
de regering was bepaald dat bij
een troonswisseling geen maat
regelen als gratie en strafkwijt-
schelding zouden volgen.
Premier Van Agt heeft dit jaar - zo
mogelijk nog nauwkeuriger dan
Den Uyl vorig jaar - in de tradi
tionele veijaarswens aan de ko
ningin elke mogelijke aanwijzing
voor een toekomstige troonsaf-
stand vermeden. „Moge het haar
en ons gegeven worden dat zij
nog geruime tijd haar wijsheid
ten dienste van ons volk
kan stellen", zei Van Agt.
Als men „ons" zou vertalen in „het
kabinet-Van Agt" kan men in
deze zin zelfs lezen, dat deze pre
mier liever maar geen troonswis
seling meemaakt..., maar dat
brengt ons in het moeras van de
politieke speculaties. Dan raakt
men al gauw vastgezogen in een
stelling als zou een troonswisse
ling alleen zonder rimpeling
kunnen verlopen, terwijl de
Partij van de Arbeid regerin-
spartij is.
Immers, zo luidt de achterliggende
redenering, deze partij heeft een
beginselprogramma waarin staat
dat Nederland een republiek
moet worden na de troonsafstand
van koningin Juliana. Met ge
bonden regeringshanden zou de
Partij van de Arbeid hier geen
„hard punt" van kunnen maken-
Liever terug naar de waarneembare
feiten. Tegen een spoedige
troonswisseling pleit ook, dat
nog in geen velden of wegen zicht
is op een wetsvoorstel om prinses
Beatrix regentes te maken. Wie
van historisch parallellen houdt,
verwacht zo'n voorstel. Destijds
is immers ook prinses Juliana
een tijdje regentes geweest, alvo
rens haar moeder, koningin Wil-
helmina, afstand deed van-
de troon.
En dan is er nog een kleinigheid.
Sinds 1972 eiste de grondwet dat
een gewone wet uitmaakt wie er
lid zijn van het Koninklijk Huis.
Achtereenvolgende premiers als
Biesheuvel en Den Uyl hebben
aan deze grondwettelijke eis niet
kunnen voldoen. Van Agt heeft
aangekondigd, dat hij er werk
van zal maken.
Volgens een staatsrechtelijke re
denering kunnen niet alle leden
van de koninklijke familie, zoals
u die maandag op het bordes van
paleis soestdijk hebt kunnen zien
staan, lid worden van het Ko
ninklijk Huis. Immers, de prin
sessen Irene en Christina hebben
door hun huwelijk buiten de toe
stemming om van de Staten-Ge-
neraal hun aanspraken op de
troon voor zichzelf en de kinde
ren verspeeld. Alleen nog de
prinsessen Beatrix en Margriet
en hun kinderen zijn mogelijke
troonopvolgers.
Bij een regeling van wie nu wel en
niet lid zij van het Koninklijk
Huis zou dit staatsrechtelijke on
derscheid in de koninklijke fa
milie zichtbaar worden. De ko
ningin zou als grootmoeder dat
onderscheid tussen zogenaamde
A- en B-prinsen en -prinsessen
niet willen maken. Het zou best
eens kunnen, dat zolang deze
kwestie niet tot haar tevreden
heid met een kabinet van welke
samenstelling ook is geregeld, de
koningin aanblijft.
In elk geval kan men vaststellen,
dat het antwoord op de vraag:
„Wanneer treedt koningin Ju
liana af?" is uitgegroeid tot het
geheim van Soestdijk.
PAGINA 7
Koningin Juliana, ieder jaar circuleren er rond haar verjaardag
geruchten over een mogelijk aftreden.
