Eugenio Chiaradia overleden
Open damkampioenschap
van Katwijk
De oude glorie
I
Kruiswoord
Ierland herdenkt
eerste Atlantische
oost-west-vlucht
Uitvinder Napolitaans biedsysteem
a
a
j
r a n
Oplossing
vorige puzzel
ZATERDAG 6 MEI 1978
DDR De DDR brengt op 9 mei
vier zegels in roulatie waarop
gala-uniformen, of uitgaanste-
nues, zoals mijnwerkers die in
het Saksische ertsgebergte zil
vererts dolven, die zij vroeger bij
bijzondere gelegenheden droe
gen. De afgebeelde uniformen
dateren uit de vorige eeuw: 10
pfennig, een Saksische mijn
werker (oplage 15 miljoen); 20 pf.,
een Freiberger arbeider uit een
smeltenj (8 miljoen); 25pf.,
iemand die de mijnwerkers-
school had doorlopen en een be
paalde graad had verworven, nu
te vergelijken met een ingenieur
(5 miljoen) en 35 pf., een chef over
alle mijnen en smelterijen (op
lage 2.1 miljoen). Einde loket
verkoop; 24 mei.
1
/CQjm Tfe
FINLAND Ook in deze rubriek
(uiteraard) Europazegels. De
Finse CEPT-zegels zijn 2 mei uit
gekomen. Twee stuks. Op een ze
gel van 1.00 mark (oplage 4 mil
joen) komt het door de inter
nationaal bekende architect Al-
var Aalto (1898-1976) ontworpen
Piamio-sanatorium voor.
De andere zegel in de waarde van
1.20 mark (oplage 1 miljoen) laat
het in 1902 gebouwde studio
huis van Hvittrask zien, een
voorbeeld van nationaal-roman-
tische stijl, die rond de eeuwwis
seling in Finland opgang maakte
Frankrijk Om nog eens de aan
dacht te vestigen op het grote
belang van nationale parken en
om tevens het 15-jarig bestaan te
memoreren van het nationale
park Port Cros heeft de Franse
post op 17 april een zegel van 1.25
fr. (blauw, rood, geel en zwart)
gewijd aan Port Cros. Daar in het
park ook veel ruimte wordt inge
ruimd voor het onderwaterleven
op de zegel een beeld van water-
fauna en flora. Oplage van de ze
gel: 8 miljoen; voorverkoop op 15
april in Hyeres (Var) en einde lo
ketverkoop: 13 oktober.
IERLANDOp 13 april memo
reerde Ierland met de uitgifte van
twee zegels een stukje lucht
vaartgeschiedenis. Het is dit jaar
namelijk een halve eeuw geleden
dat de Ier James Fitzmaurice en
de Duiters Hermann Kohl en ba
ron Günther von Hunefeld een
geslaagde vlucht ondernamen
over de Atlantische Oceaan van
oost naar west. Sedert 1919 was
de west-oost-oversteek al tal van
keren gelukt, maar vluchtpogin
gen in tegengestelde richting
hadden tot dan al aan veel vlie
gers het leven gekost. In de
vroege ochtend van 12 april 1928
steeg het genoemde drietal op
met de Bremen en 36 uur later
maakte het toestel aan de over
zijde van de oceaan op een dicht
gevroren meer in de St. Laurence
Golf een geslaagde landing.
De zegels die op 13 april uitkwamen
- 10 pence, oplage 4 miljoen en 17
pence, oplage 2 miljoen - laten de
Bremen in volle vlucht zien.
OOSTENRIJKDe Internatio
nale jachttentoonstelling die dit
jaar onder het motto "jacht
vroeger en nu" in Marchegg
wordt gehouden is op 17 april
door Oostenrijk luister bijgezet
door de uitgifte van een zegel van
6 schilling (groenblauw, prui-
sisch blauw en bruin; oplage 3.1
miljoen) waarop ondermeer een
j'achttas van een graaf van Thür-
heim (1730) en een zogenaamde
Techinke (1655), een klein kaliber
jachtgeweer. De zegel mag vanaf
28 april voor frankering worden
gebruikt.
„j,.-. HORA CKP7
Van 3 mei tot en met 9 mei wordt in
het Weense parlementsgebouw
de derde interparlementaire con
ferentie over Europese samen
werking en veiligheid gehouden.
Naar aanleiding daarvan heeft
Oostenrijk op 17 april een zegel
van 4 schilling uitgegeven met
daarop een kaart van Europa en
daaronder de voorzijde van de
parlementsgebouwen. De zegel,
die is uitgevoerd in korenbloe-
menblauw, smaragd, don
kerbruin en goud (oplage 3,2
miljoen) mag vanaf 3 mei voor
frankering worden gebruikt.
En dan de Oostenrijkse Europaze
gel, die eveneens op 17 april is
uitgekomen. Deze CEPT-zegel in
de waarde van 6 schilling (pur-
perviolet) toont de hoog op de
rotsen gelegen massieve Rieger-
burg in Stiermarken. Oplage van
de zegel: 3,4 miljoen; eerste dag
van geldigheid: 3 mei.
HERO WIT
In Brazilië is overleden Eugenio
Chiaradia, de uitvinder van
het Napolitaanse biedsys
teem Deze Italiaanse groot
meester (die later naar Braff-
lië emigreerde) stond aan de
wieg van de grote Italiaanse
successen. Hij baseerde zijn
systeem op de destijds revo
lutionaire gedachte dat het op
2-niveau openen met sterke
handen oneconomisch is. Er
wordt teveel biedruimte
weggenomen, waardoor het
optimaal uitwisselen van in
formatie wordt bemoeilijkt.
Chiaradia keerde de hele zaak
om. Sterke spellen worden zo
laag mogelijk geopend, de te
genpartij zal zich er dan toch
niet zo gauw mee bemoeien,
en zwakke distributionele
spellen juist zo hoog mogelijk
om het de tegenpartij lastig te
maken. Op grond daarvan
wordt in zijn Napolitaanse
systeem iedere hand met 17
punten of meer met 1 KI
geopend, waarop partner di
rect stapsgewijs controles
aangeeft; terwijl een 2-ope-
ning daarentegen gelimiteerd
is en een bepaalde verdeling
aangeeft.
Aanvankelijk werd daar hard
om gelachen. In de eerste
confrontaties op topniveau
werden de Italianen b.v. on
der de voet gelopen door
Amerika. Maar later werd dat
anders; de Italianen verover
den de wereldhegemonie en
stonden die gedurende 20 jaar
niet meer af. Chiaradia was
o.a. wereldkampioen van
1957-1963.
Chiaradia was hoogleraar en
zijn geliefde bijnaam was dan
ook "il professore". Maar
misschien nog beter bekend
was hij als "magiër met de
kaarten". Hij had een fabel
achtig gevoel voor het spelen
en hij hanteerde de kaarten
soms of ze van glas waren.
noord
V B 7
O A 9 4 3
O 93 2
8 6 5
west oost
*6 4 2 10 3
9VB 10 <5 7 652
OH7654 OB108
*43 AB97
zuid
AH985
9 H8
O A V
H V 10 2
Chiaradia als zuid was beland in
het ogenschijnlijk niet zo
aanlokkelijke contract van 6
Sch. Hij kreeg een uitkomst
van Ha V die hij nam met de
heer. Hij stak met Sch 8 over
naar de boer en speelde een
kleine klaveren voor de
vrouw. Opnieuw schoppen
(de 9!) was voor de vrouw, ge
volgd door wederom klave
ren. Oost nam met het aas en
had nu zijn partner een in
troever kunnen bezorgen,
hetgeen Chiaradia roemloos
zou hebben doen sneuvelen.
Oost evenwel speelde ruiten
en zuid die niets in de snit zag
legde het aas. Hij kon nu met
de zorgvuldig bewaarde Sch 5
oversteken naar de 7, waarop
hij klaveren speelde in deze
positie:
noord
geen
O A 9 4
O 93
8
west
geen
9 B 10
O H 7 6 5
geen
oost
geen
7 6
Chiaradia sneed zonder manke
ren op de boer en incasseerde
vervolgens Sch A H cn KI H.
West die aanvankelijk al zijn
kleine ruitens kon missen
kwam tenslotte in onover
komelijke afgooiproblemen.
Ru H kon hij uiteraard niet
kwijt, maar ook harten kon
niet, omdat dat uiteindelijk
noord s Ha 9 hoog zou maken.
West gaf het op. Hij toonde
zijn kaarten en gunde "il pro
fessore" de eer die hem toe
kwam.
Sinds enige jaren wordt het Leids districtskampioen
schap dammen qua sterkte en bezetting minstens
geëvenaard door het jaarlijks terugkerende "Open
damkampioenschap van Katwijk"
Wat hiervan de reden is, laat
zich niet erg gemakkelijk ra
den, maar ligt bij de hoofdor
ganisator van dit festijn,
Arend van Beelen.
Wordt bij bijna ieder damtoer-
nooi zo veel mogelijk voor-
publiciteit gegeven door
middel van bnevenschrijverij
en de pers. Van Beelen doet
het anders: hij belt iedere
dammer in de omgeving op
en nodigt ze uit deel te nemen
Dat zo'n methode veel ef
fectiever werkt, is duidelijk,
want met schriftelijke uitno
digingen zijn er altijd wel
mensen die de hele uitnodi
ging over het hoofd zien, ter
wijl bij een telefonische be
nadering men de uitnodiging
wel moet beantwoorden.
Op die manier heeft men een zo
optimaal mogelijk deelne
mersaantal (de reden waarom
ik dit schrijf is dat ik mezelf
nog steeds wel voor de kop
kan slaan: een poosje geleden
organiseerde ondergete
kende ook een damtoernooi
en schreef alle secretarissen
van de in de buurt zijnde
damclubs aan. Dus de oude
methode en niet de methode
Van Beelen - het aantal in-
schrijvenden was welgeteld
tien, terwijl zo'n veertig clubs
aangeschreven waren. Latei-
bleek dat er zelfs secretaris
sen waren die vergeten wa
ren de brief mee te nemen
naar de club en meer van
dergelijke onzin. Met de me
thode Van Beelen was het
damtoernooi ongetwijfeld
doorgegaan)
In de finale van dit jaar hebben
Frans Spierenburg, Jan Pas-
schier (Katwijk), Cees van
den Bosch (Rijnsburg) en
André van der Kwartel (Lei
den) zich geplaatst door de
vier poules in de voorrondes
te winnen. In de finale zaten al
de Leidènaar Wim
Heemskerk (die vorig jaar
tweede werd) en de huidige
titelhouder. Joop Burger
hout. Aan de prognose wie de
grote favoriet is, durf ik me nu
niet te wagen. Vorig jaar
werd ik kampioen, terwijl
mijn prognose iemand anders
aanwees. Dergelijke prog
nosefoutjes worden nu ver
meden. hoewel Heemskerk
de meeste routine blijft hou
den. Van Heemskerk is be
kend dat hij een erg diep in
zicht heeft. Varianten van eer.
zet of tien, twintig diep zijn
voor hem niet ongewoon. Zijn
Achilleshiel is echter dat hij
soms minder diep kijkt: va
rianten van zetten diep bere
kenend, overziet hij soms
slagzetjes van twee zetten
diep.
3
9
3 3
a
3
Q
a
J
J
<i=5
tej !,vj
a
5 Oj
<3
a
3
Een goed voorbeeld hiervan
geeft de diagramstelling, die
uit de partij Gerrit de
Bruyn-Wim Heemskerk
(Leids districtskampioen
schap 1976) komt. Zwart
(Heemskerk) heeft al aardig
wat voordeel weten te ver
krijgen: het witte klaver
blaadje is vrij passief en de
witte centrumformatie is
moeilijk hanteerbaar.
Heemskerk berekende de
volgende variant: (29-34)
40x29 (12-18) 21x1 (2-8) 1x23
(19x48) 39-34 (48x30) 35x24
(25-30)24x35(6-11) 16x7(8-12)
7x20 (15x42)!! Een prachtig
staaltje van rekenwerk. He
iaas, de stelling die overblijft
zou remise geven en voor re
mise is Heemskerk niet erg
vlug te vinden. Heemskerk,
die de combinatie wilde
handhaven, speelde (13-18).
Een niet al te gezonde zet,
want (19-23) had hem blijvend
voordeel gegeven. Na (13-18)
kwam het meesterlijke ant
woord van De Bruyn: 32-28!'.
Op 18-22 volgt dan 39-33, 19-
24, 28-23, 29x18, 33-28, 22x33,
38x9 en op 18-23 komt na
tuurlijk 39-33. Na 32-28 bere
kende Heemskerk alweer een
diepe variant: (6-11) 39-33
(19-24) 28-23 (18-22) 23x34
(22-27) 21x23 (24-30) 35x24
(14-19) 24x13 (12-18) 13x22
(17x39)!'
Na 32-28 speelde Heemskerk
echter 14-20 en verloor op een
wel zeer simpele wijze schijf
Het probleem van de vorige
week is afkomstig van de
ex-wereldkampioen, de
Fransman Pierre Ghestem,
die van 1945-48 de wereld
titel in zijn bezit heeft gehad.
De cijferstelling luidde: wit
schijven op 27, 28, 31, 32, 33,
35, 36, 38, 40. 41, 43. Zwart
schijven op: 3, 6, 11,12,16,17,
18, 19, 24, 26, 29. Wit wint hier
door: (alleen de zetten van
wit) 27-21, 32-27, 43-39, 36-31,
27-21, 35-30, 33x42, 38x16!!
Een schitterende slag
constructie, die erg moeilijk
te berekenen is.
O
<3* I <3*
<3 -t o 2
q
>4 a
Voor de volgende week: mag
wit in de diagramstelling
spelen 49-44 of 27-21
Oplossing in de volgende rub
riek.
JOOP BURGERHOUT
Tot de beste schaakspelers van
Leiden behoorden in de jaren
1940-1960 ongetwijfeld W.H.
van der Nat (LSG) en Ab. Bar-
kema (Philidor). In voorgaande
jaren heb ik reeds aan hen in
deze rubriek een artikel gewijd,
maar het is stellig dienstig de
opkomende jeugd nog eens op
hun verdiensten te wijzen, daar
beide schaakspelers over een
uitstekende staat van dienst be
schikken.
Beide spelers zijn uitgesproken
„strategen", dat wil zeggen, zij
spelen het spel op een gezonde
positionele wijze. Wanneer ech
ter de stelling rijp is voor een
„overval", -de taktische zijde-
dan kunnen ook zij over-
schrokken toeslaan!
Zowel Van der Nat als Barkema
hebben in vroegere jaren het
persoonlijk kampioenschap
van Leiden veroverd, eerstge
noemde zelfs tweemaal. In het
LSG en Philidor waren zij vele
jaren een van de „koplopers" in
clubverband en behaalden op
merkelijke resultaten in toer
nooien in Leiden en de Omstre
ken. Van der Nat neemt mo
menteel weinig deel aan Leidse
evenementen (hij wordt een
dagje ouder en komt boven de
zeven kruisjes), maar Barkema,
die zestig wordt is nog volop in
de running en boekt in een der
tientallen van Philidor nog uit
stekende resultaten.
Barkema, die PTT-beambte is,
geeft aan de jeugd van Philidor
de kans zich te ontplooien, maar
hij zou stellig nog in het eerste
tiental, dat uitkomt in de
hoofdklasse van de KNSB nog
een der eerste violen kunnen
bespelen, want zijn inzicht in
afgebroken partijen (hij is arbi
ter van de LSB) is nog voortref
felijk te noemen, daar er de laat
ste jaren slechts een hoger be
roep werd aangetekend!
Van der Nat. die bij het onder
wijs zat, is vele jaren ook
schaakmedewerker geweest
van het Leidsch Dagblad en in
samenwerking met dr. Euwe
schaakdocent van de Leidse
Onderwijs Instellingen, die
schriftelijke schaakcursissen
uitschreef door geheel Neder
land. Zijn grootste succes was
de remise met dr. Euwe in 1938,
tijdens een LSG-toernooi, ter
ere aan de Noordwijker Daniël
Noteboom.
Wit: A. Barkema
Zwart: D. Posthuma (Alphen)
1. d2-d4 Pg8-P6 2. Pgl-f3 c7-e6
3. Lcl-g5 d7-d5 4. e2-e3 L18-e7
5. Lfl-d3 h7-h6 6. Lgö-h4
Pb8-d7
Men ziet aan de opbouw van
Barkema dat hij in beginsel niet
streeft naar „taktische wendin
gen" en zijn stelling langs stra
tegische wegen opbouwt. Dit
inzicht is tegenover zijn oppo
nent wel duidelijk: Posthuma is
een aanvalsspeler en mocht er
in die tijd graag een stuk „te
genaan gooien"
7. Pbl-d2 c7-c5 8. c2-c3 Dd8-b6
9. Ddl-c2 c5-c4 10. Ld3-e2
Db6-c6 11. h2-h3 b7-b5 12. 0-0
Le7-d6
De rokade 1;
r de hand
13. Pf3-h2! Lc8-b7 14. f2-f4
Dc6-c7 15. Ph2-f3 Pf6-e4 16
Pd2xe4 d5xe4 17. Pf3-d2 f7-f5
18. Le2-h5+ Ke8-fB 19. Lh5-e2
Pd7-b6
Zwart heeft de boel vastgelegd,
maar wanneer wit ggat „bre
ken" komen de zwakke punten
in de zwarte pionnenstructuur
duidelijk aan het licht.
20. a2-a3 Pb6-d5 21. Lh4-f2
g7-g5(?) Beter Kf7, benevens
Tag8 enz. 22. f4xg5 h6xg5 23.
Pd2xe4! f5xe4 24 Dc2xe4
Pd5-f4 25. De4-c2 Pf4xh3+7
Kamp. van Leiden 1951/52.
Wit: W.H. van der Nat
Zwart: J. Bey (Leithen)
1. d4 d5 2. pf3 c6 3. Lf4 (Werd
ook met voorkeur door Bar
kema gespeeld) 3...Pf6 4. e3 e6 5
Ld3 Le7 6. Pbd2 0-0 (Wit heeft
de z.g. Colle-opstelling inge-
gezonde speelwijze
men overrompelin
gen in de opening kan voorko
men!)?. 0-0 Pbd7 8. h3 c5 9. c3 a6
10. Tel c4 (Het beste) 11 Lbl bó
12. e4 de4: 13. Pe4: Lb7 14. Pg3'
(Een goede zet die een belofte
inhoudt op de koningsvleugel)
14... Pd5 15. Dc2 g6 16 Lh6 Te8
17. Pe5 (Voor de hand lag Teel
Nu ontspringt zwart het verlies)
17... Pe5: 18. de5: Lg5! 19. Lg5:
Dg5: 20. De4 Tab8 21h4 Dh6 22
Dg4 Df4 23. Df4: Pf4: 24. f3 Re
mise, op voorstel van zwart. Wit
staat beter, waarschijnlijk niet
voldoende voor de winst.
Tot een van de oudste schaak
spelers uit Leiden behoorde
ook F. Teleng, die enige jaren
geleden op 80-jarige leeftijd
kwam te overlijden.
Verschillende malen bereikte
hij de finale in de strijd om het
persoonlijk kamp. van Leiden.
Hoewel het hem niet mocht
gelukken de titel te veroveren,
heeft hi j menige „crack" de das
omgedaan...
Hier een van zijn partijen. De
witspeler, die te vroeg is gestor
ven, behoorde tot de beste spe-
/ers van Philidor en Leithen
P.J. Preenen-Frans Telene
1. d4 d5 2. c4 e5 3. de5: d4 4. Pf3
Pc6 5. Pbd2 Lg4 6. g3 De7 7. Lg2
0-0-0 8. Db3 f6! 9. ef6: Pf6: 10.
0-0 g6 (Pion e2 is „taboe" Te-
leng brengt nu zijn koningslo
per in het spel. Wit heeft niet
goed raad geweten met de
zwarte opbouw!) 11. Tel Lh6 12.
Pfl Lel: 13. Tacl: Pe4 14. Pld2
L13: 15. Pf3: ThfB! 16. a3 g5 17
h3 h5 18. Tcdl g4 19. hg4: gh4:
20. Ph4 Pf2:21. Lc6: (Riskant)
Ph3+ 22. Kh2 bc6: 23. Da4 (zie
diagram)
Stelling na 23. Da4
Ook 23. Pg6 redt de partij niet.
Er volgt nu een elegant slot:
23... Tl8-f2+ 24. Ph4-g2 De7-e4
25. Tdl-gl Ph3xgl
Wit geeft het op.
Het mat is niet te voorkomen.
Gedurende de zomermaanden
komen de jeugdige talenten, die
momenteel de dienst uitmaken,
voor het voetlicht.
BISHOP
HORIZONTAAL
1. plaats in Friesland
6. scheepvaartonderneming
11. slaperig
12. roem
14. rijstbrandewijn
16. neerslag
18. part
19. kort ogenblik
21. bedorven
22. knaagdier
23. getij
25. jongensnaam
27. speelgoed
28. aartsbisschop
29. jongensnaam
31. boef
32. plaats in Gelderland
33
35. bakinrichting
36
37. stop
federatie
Ajfr|B;fr]KjR| I |B!B|E|Bii>jTjE|R
R ,frR fr.fr E ;frE fr.fr' I jfrifrjfr! U
B LlO|K^;J>|AiC V]E RjT'R:E!K
fr E frR -ft ff. M -9. A fr J
Tlt Is ,E [Ri.fr w|a|5|h|A Njl> J
RfrjSfrjfr BjfriF fr
frj E Ifrjfr
i frjRlfrT
IH01UIE IR
Eifr R.fr,fr|L|fr| I Ifr I
frjfoA
De eerste prijs van 10 is toege
kend aan A. C. Verlind, Nachte
gaalstraat 1, Lisse. De tweede
prijs van 7.50 gaat naar C de
Jonge, Charl. de Bourbonhof 23,
Leiden, de twee derde prijzen
groot 5 gaan naar mej. J. A. van
Heusdcn. Spaargarenstraat 4,
2341 JW Oegstgeest en L. J. W.
Kok. Valeriusplein 120, 3402 TP
Alphen aan den Rijn.
39. soort van palm
42. ik
43. valse eed
45. baan
46. bergplaats
47. jongensnaam
48. bijwoord
50. daar
51. klein vertrek
52. groet
54. bijbelse figuur
56. telwoord
57. roofvogel
59. grondsoort"
60. oude vochtmaat
VERTIKAAL
2. gewoonterecht
3. laatstleden
4. tijdmaat
5. insekt
6. kier
7. telwoord
8. titel
9. oevergewas
10. velletjes schrijfpapier
13. eenzaam
15. wig
17. vogel
18. vallei
20. stremsel
22. knaagdier
24. slang
26. uitwissen
27. gebruiken
28. groet
30. plaats in Groningen
32. jongensnaam
34. varkensvlees
35. familielid
37. echter
38. turkse titel
40. roem
41. bloem
43. model
44. roeipen
47. lidwoord
49 dwaas
51. modieuze verfijning
52. behoeftige
53. verbond
55. plaats in Frankrijk
57. halm
58.
60.
agde
i N-Biabant