DE BOMMEN
HEBBEN HUN
WERK GEDAAN
NIXONS
memoires
DEEL 4
VRIJDAG 5 MEI 1978
EXTRA
PAGINA 15
(Noot van de bewerker: Beëindiging van de oorlog m
Vietnam was één van de belangrijkste doelstellingen van
de regering-Nixon. Maar makkelijk was dat niet. Henry
Kissinger onderhandelde drie jaar in het geheim met de
Noordvietnamezen. De officiële onderhandelingen in Pa
rijs werden regelmatig afgebroken. Toen eind 1972 een ak
koord nabij leek, verzette de Zuidvietnamese president
Thieu zich tegen de voorwaarden en de Noordvietnameze
beschuldigden Amerika van kwade trouw).
Op 13 december 1972 maakte Le
Doec Tho (Noord-Vietnams topon
derhandelaar) in Parijs duidelijk
dat hij niet van plan was een ak
koord te sluiten. De volgende dag
zou hij voor overleg naar Hanoi te
rugkeren, en dus stelde Henry Kis
singer, mijn adviseur voor natio
nale veiligheid, voor om de bespre
kingen te verdagen en geen bijeen
komsten meer te houden voor
Kerstmis.
Kissinger en ik waren het volko
men eens over het cynisme en de
trouweloosheid van de Noord
vietnamezen. Hij dacht zelfs dat Le
Doec Tho's flauwvallerij tijdens de
onderhandeling was gesimuleerd
om dankzij de daardoor opgewekte
sympathie een sterkere onderhan
delingspositie te krijgen.
Tandenknarsend en met gebalde
vuisten zei Kissinger „Het is een
stelletje schooiers. Ordinaire, vieze
schooiers. Ze zorgen ervoor dat de
Russen nog een goede indruk ma
ken zoals vergeleken bij de Russen
de Chinezen een goede indruk ma
ken als het aankomt op inderhan-
delen op een verantwoordelijke en
gepaste wijze!"
Met tegenzin had ik besloten dat we
nu op het punt waren gekomen
waar alleen de hardste actie Hanoi
ervan zou kunnen overtuigen dat
onderhandelen over een eerlijke
overeenkomst voor hen een betere
keus was dan voortzetting van de
oorlog. Kissinger en ik waren het er
over eens dat dit opvoering van de
bombardementen betekende.
Kissinger beval aan weer mijnen in
de haven van Haiphong te leggen,
de bombardementen ten zuiden
van de 20ste breedtegraad op volle
kracht te hervatten en de bom
bardementen op het zuiden van
Laos te intensiveren. Mijn intuïtie
gaf me in dat er nu iets veel uitge-
breiders moest gebeuren.
Toen ik het nakeek en ontdekte dat
het gebied ten zuiden van de 20ste
breedtegraad grotendeels bestond
uit rijstvelden en oerwoud, zei ik
tegen Kissingen „We krijgen net
zoveel geduvel met grote klappen
als met kleine. Als we de bom
bardementen hervatten, moet het
iets nieuws zijn, en dat betekent dat
we het belangrijke besluit moeten
nemen om Hanoi en Haiphong met
B-52's te bestoken.
t,Alle zwakkere maatregelen zullen
alleen maar minachting wekken
bij de vijand."
Op 14 december gaf ik bevel, om
drie dagen nadien weer mijnen te
leggen in de haven vari
Haiphong, de verkenningsvluch
ten te hervatten en met B-52's
aanvallen uit te voeren tegen de
militaire doelen in het gebied van
Hanoi en Haiphong. De opdracht
om de bombardementen te her
vatten in de week voor Kerstmis
was de moeilijkste beslissing die
ik had genomen tijdens de hele
oorlog: maar terzelfdertijd was
het een van de meest duidelijke
en noodzakelijke.
DAGBOEK
Henry praatte tamelijk emotio
neel over het feit dat dit een zeer
moedig besluit was, maar ik
wees hem er op dat er geen keus
was dat we hier vier jaar zou
den zitten en dat we niets zou
den hebben om trots op te zijn
als we nu een goede, goedkope
vrede zouden sluiten die binnen
een of twee jaar weer verbroken
zou worden. Later zouden we
dan voor een moeilijker - een
veel moeilijker keuze komen te
staan dan op dit moment. We
moeten nu maar de koe bij de
horens vatten in de hoop dat dit
hun aandacht trekt en hen erv^n
weerhoudt later tegen ons tc
reageren.
We besloten dat Kissinger in het
openbaar zou uitleggen hoe de
onderhandelingen ervoor ston
den. Het was van vitaal belang
voor ons om de verantwoor
delijkheid voor de huidige im
passe te leggen wa%f die hoorde
ronduit bij de Noordvietname
zen. Ik vond dat we duidelijk
moesten maken dat de Noord
vietnamezen met een overeen
komst hadden ingestemd, ver
volgens op een aantal punten wa
ren teruggekomen en nu weiger
den serieus te onderhandelen. Ik
zei ook dat Kissinger President.
Ngoeyen Van Thieu moest bekri
tiseren omdat hij op een totale
overwinning stond terwijl wij een
rechtvaardige vrede wilden die
beide partijen zouden kunnen,
aanvaarden.
In de vroege ochtenduren van zon
dag 17 december brachten onze
vliegtuigen weer mijnen aan in de
haven van Haiphong. Binnen 24
uur namen 129 B-52's deel aan
bombardementsvluchten boven
Noord-Vietnam.
DAGBOEK
Ik veronderstel dat alle beslissin
gen moeilijk zijn. We moeten
eenvoudig verliezen aanvaar
den als we onze doelen willen
bereiken.
Ik herinner me Churchills aanspo
ring in zijn boek over de eerste
wereldoorlog dat men een ver
metel beleid kan volgen of een
voorzichtig beleid, maar dat het
rampzalig is om een vermetel en
voorzichtig beleid terzelfder
tijd te volgen.
Veel mensen begrepen niet
waarom ik niet voor het voetlicht
trad met de redenen voor de
bombardementen van december.
Ik vond echter dat het Ameri
kaanse volk op dat moment niet
bereid was erin mee te gaan. Maar
belangrijker nog,ik was ervan
overtuigd dat openlijke verkla
ringen van mijn kant averechts
zouden hebben gewerkt op de
mogelijkheid om de onderhan
delingen te hervatten. Als ik had
aangekondigd dat we de de bom
bardementen hervatten om de
Noordvietnamezen tot onder
handelen te dwingen, zouden
hun nationale trots en hun
ideologisch fanatisme hun nooit
hebben toegestaan het inter
nationale gezichtsverlies te lijden
dat het gevolg zou zijn als zij
zwichtten voor zo'n ultimatum.
Dus deed ik het met een minimun
aan retoriek en publiciteit, en het
werkte precies zoals ik het had
bedoeld. Ons korte maar massale
gebruik van geweld maakte Ha
noi onze boodschap duidelijk,
terwijl zij toch nog van hun on
buigzame houding konden af
stappen zonder te moeten toege
ven dat zij dat onder militaire
druk van ons deden.
Op 18 december zeiden we in een
boodschap aan de Noord
vietnamezen in Parijs dat we
hadden geconcludeerd dat zij op
zettelijk en frivool de besprekin
gen vertraagden. We zouden be
reid zijn op elk tijdstip na 26 de
cember weer bij elkaar te komen
om een overeenkomst af te slui
ten.
aan in Saigon met de krachtigste
brief die ik ooit aan Thieu had ge
schreven. Daarin verklaarde ik:
„De missie van generaal Haig is
mijn laatste poging u te wijzen op
de noodzaak van gezamenlijke
actie en u op de hoogte te stellen
van mijn onherroepelijke bedoe
ling door te gaan, bij voorkeur
met uw medewerking, maar zo
nodig alleen. Ik heb generaal
Haig gevraagd uw antwoord te
ontvangen op dit allerlaatste
aanbod van mijn kant om samen
te werken bij het zoeken naar een
regeling langs de lijnen die ik heb
goedgekeurd, of om elk on
ze eigen weg te gaan."
Thieu scheen de wanhoop nabij
Hij betoogde dat het bestand niet
langer stand zou houden dan drie
maanden: dan, als de Ameri
kaanse troepen verdwenen zou
den zijn, zouden de communisten
hun guerrilla hervatten. Maar
deze keer zouden ze met messen
en bajonetten vechten, er angst
vallig voor wakend niet iets te
doen dat Amerikaanse vergeld
ing zou rechtvaardigen.
Na deze ontmoeting liet Thieu naar
de pers uitlekken dat wij hadden
geprobeerd hem te dwingen een
ultimatum te aanvaarden en dat
hij had geweigerd. Ik was ge
schokt toen ik dat hoorde, en ik
dacht dat we nu het recht hadden
met hem te breken en afzonder
lijk vrede te sluiten met Hanoi
Maar ik huiverde nog om onze er
gernis over Thieu ons te laten
bewegen tot iets dat communisti
sche overheersing van Zuid-
Vietnam met zich mee zou bren
gen.
Een vrouw zoekt met haar kinderen een veiliq heenkomen nu ook de stad Hanoi wordt gebombardeerd e
beschotenOp de achtergrond stijgt een zwarte rookwolk op nadat een opslagplaats in het noorden van de stad i.
getroffen
De Republikeinse senator Wil- naPDAFk
liam Saxbe van Ohio zei dat „Pre-
sident Nixon. op dit punt zijn De wezenlijke vraag i
zinnen verloren lijkt te hebben"
En Mike Mansfield vond dat het
„een taktiek uit het stenen tijd
perk" was.
3at en ik brachten Kerstmis door in
Key Biscayne. Het was de eerste
kerst dat we zonder de meisjes
of de aan
kondiging van vandaag door het
publiek zal worden uitgelegd als
het gevolg van een beleid dat
heeft gewerkt. Natuurlijk zal
het zo niet worden uitgelegd
door onze tegenstanders in de
media en het Congres. Wij weten
dat dit een zeer verbijsterende
DAGBOEK capitulatie is van de
vijand voor onze voorwaarden.
Dit is 24 december 1972 Key Bis-
d n,. - De meeste tv-verslaggevers
cayne 4 uur v.m. De belang
rijkste gedachte die in mij op
kwam op dit vroege uur op de
De 20ste december was de derde
dag van zware luchtaanvallen op
Noord-Vietnam. Negentig B-52 s
vlogen drie aanvalsgolven tegen
11 doelen. Op 21 december steeg
er dertig keer een B-52 op voor
een vlucht naar drie nieuwe doe
len.
Op 22 december stelden we de
Noordvietnamezen een bijeen
komst voor op 3 januari. Al zij
daarmee instemden boden wij
aan de bombardementen ten
noorden van de 20ste breedte
graad op 31 december te staken
en te schorsen voor de duur van
de vergadering.
De reactie van de media op de bom
bardementen van december was
te voorspellen. De Washington
Post schreef in een commentaar
dat miljoenen Amerikanen er
door „ineenkrompen van
schaamte en twijfelden of de Pre
sident wel goed snik was". James
Reston sprak van „oorlog bij
woedeuitbarstingen" en Ant
hony Lewis beweerde dat ik op
trad als „een gek geworden ti
ran". In het Congres waren er
soortgelijke kritische uitbarstin
gen van leden van beide partijen.
President Nixon legt w
hij Noord-Vietnam hard
ochtend van de dag voor Kerst
mis, naast de alles overheer
sende zorg over beëindiging van
de oorlog, is dat ik af moet zien
te komen van de gedachte dat ik
het ambt soms als een last er
vaar. Ik beschouw het eigenlijk
niet als een last, een smart, en
zovoorts, zoals Eisenhower dat
deed en tot op zekere hoogte
Johnson. In werkelijkheid ge
loof ik dat de term glorieuze last
de beste omschrijving is.
Op deze dag voor Kerstmis is het
Gods grote gave aan mij de gele
genheid te hebben om leiding te
geven, niet alleen aan Amerika
maar op het hele wereldtoneel,
gezien de omvang van de op
dracht en ook de kracht van-
het land.
Om zes uur 's avonds Saigon-tijd
begon in Vietnam op 24 decem
ber een kerstbestand van 24 uur
waarvoor ik toestemming had
gegeven. Er vlogen geen
vliegtuigen. Er vielen geen
bommen. Voor een dag hadden
we vrede.
Sommige leden van de staf dron
gen sterk aan om het kerstbe
stand met een paar dagen te ver
lengen. Maar daar was ik het vol
strekt mee oneens. Ik gaf inder
daad persoonlijk opdracht tot
een van de omvangrijkste bom
bardementsvluchten op 26 de
cember: 116 B-52's bestookten
doelen in het gebied van Hanoi en
Haiphong.
Die middag stuurden de Noord
vietnamezen het eerste signaal
dat ze genoeg hadden gehad. We
ontvingen van hen een bood
schap waarin zij veroordeelden
wat zij „uitroeiingsbombar
dementen" noemden, maar zij
verlangden niet dat het bom
bardement zou worden gestaakt
als voorwaarde alvorens in te
stemmen met een nieuwe bijeen
komst, waarvoor zij 8 januari in
Parijs voorstelden.
Om zeven uur 's avonds Was
hington tijd werden op 29 de
cember de bombardementen bo
ven de 20ste breedtegraad ge
staakt.
kranten van de volgende ochtend
legden meer nadruk op het eind
van de bombardementen dan op
de hervatting van de besprekin
gen. Zoals ik tegen Charles Col-
son van de Witte Huis-staf zei:
„We moeten maar vertrouwen op
het gezonde oordeel van het volk
om het te zien. De pers zal dit
punt zeker niet voor ons scoren."
Op 2 januari 1973, een dag voor het
Congres officieel weer bijeen
kwam, stemden de Democraten
in het Huis met 154 tegen 75 voor
het blokkeren van alle fondsen
voor militaire acties in Indo-
China zodra er regelingen waren
getroffen voor een veilige terug
tocht van de Amerikaanse troe
pen en de terugkeer van onze
krijgsgevangenen. Twee dagen
later legde Teddy Kennedy een
soortgelijke resolutie voor aan de
Democraten in de Senaat, waar
die met 36 tegen 12 werd aan
genomen.
Ik was niet verbaasd over het ge
drag van de Democratische libe
ralen. Al sinds mijn verkiezing
had ik vrijwel alle hoop laten va
ren om van hen steun of mede
werking te krijgen. Ik zag dat zij
de kwestie-Vietnam trachtten
aan te grijpen om zich te vereni
gen na de debacle van McGovern
bij de verkiezingen. Hun strate
gie leek duidelijk: als wij een ak
koord zouden bereiken, zouden
zij zeggen dat dit kwam doordat
zij mij hadden geprest de bom
bardementen te stoppen en terug
te keren naar de onderhan
delingstafel; als we er niet in
slaagden een akkoord te bereiken
zouden zij staan op de militaire
terugtrekking die de meesten van
hen toch al hadden gewild.
Op maandag 8 januari sprak Kis
singer 4 Va uur met Le Doec Tho.
Er werd niets bereikt, maar in zijn
rapport aan mij wees Kissinger er
die avond op, dat het waar
schijnlijk niet realistisch was om
van de communisten te verwach
ten dat zij op de eerste dag na de
bombardementen al zouden toe
geven of het zouden opgeven. Ik
was natuurlijk teleurgesteld,
maar kon niets anders doen dan
afwachten en hopen. Midden op
de dag op 9 januari kwam Bob
Haldeman, chef van de staf op het
Witte Huis, naar het Ovale Kan
toor met een telegram van Kis
singer.
,Wat is er gebeurd," vroeg ik.
,Ik geloof dat u dit zelf moet lezen,
meneer de President," zei hij
plechtig.
Ik nam het papier aan, zette mijn
bril op en begon te lezen: „Wij
hebben de verjaardag van de Pre
sident vandaag gevierd met een
belangrijke doorbraak in de on
derhandelingen. Om kort te gaan,
wij hebben alle nog bestaande
vragen in de tekst van de over
eenkomst geregeld."
Op 11 januari telegrafeerde Kis
singer „Wij hebben de hele tekst
van de overeenkomst gereed, in
clusief de afspraken voor de on
dertekening." Op negen dagen na
was het toen vier jaar geleden dat
ik mijn entree maakte in het Witte
Huis en de taak erfde om een eind
te maken aan de oorlog in Viet-
Om tien uur s ochtends op 15 ja
nuari werden alle bombardemen
ten en het mijnen leggen in
Noord-Vietnam voor onbepaalde
tijd gestaakt. De bombardemen
ten hadden hun werk gedaan; ze
varen een succes geworden. Het
was goed nieuws voor ons al
lemaal.
Ik had gehoord dat Mike Mansfield
de mensen vertelde hoe terug
houdend en verantwoordelijk de
Senaat was opgetreden tijdens de
onderhandelingen van de afgelo
pen week, en ik noteerde in mijn
dagboek: „Het is interessant om
te noteren dat Mansfield zo
reageerde. Natuurlijk hakten ze
Henry's benen af voor hij erop-
kon staan."
We waren het over de voorwaarden
eens met de Noordvietnamezen,
maar we moesten Thieu nog
overhalen om samen met ons de
overeenkomst te tekenen. Thieu
had niet stilgezeten sinds oktober
en was in een heel wat sterkere
positie tegenover de communis
ten dan daarvoor. Ik had er nooit
aan getwijfeld of zijn gezond ver
stand en zijn vaderlandsliefde
om niet te spreken van zijn in
stinct tot zelfbehoud zouden
hem wel tot instemming met ons
bewegen als we op het fatale
moment waren gekomen dat we
een akkoord moesten sluiten
omdat anders het Congres tus
senbeide zou komen en mij de
oorlogvoering uit handen zou
nemen. Nu waren we op dat punt,
en mijn schatting van Thieu zou
nu op de proef worden gesteld.
Kort nadat Kissinger op 14 januari
Washington was terugge
keerd, vertrok Haig naar Saigon
s Ochtends op 16 januari ont
moette hij Thieu en overhan
digde hij hem een brief van mij.
Daarin schreef ik dat mijn besluit
vast stond om de overeenkomst
op 23 januari te paraferen en op 27
januari te ondertekenen. „Ik zal
dit doen", schreef ik, "zo nodig
alleen."
En ik vervolgde: In dat geval zal ik
in het openbaar moeten uitleggen
dat uw regering de vrede tegen
werkt. Het resultaat daarvan zal
een onvermijdelijke en onmid
dellijke stopzetting zijn van de
Amerikaanse economische en
militaire bijstand, hetgeen niet
kan worden voorkomen door een
wijziging in de bezetting van uw
regering. Ik hoop echter dat wij,
na alles wat onze twee landen
hebben gedeeld en doorstaan in
de strijd, samen zullen blijven om
de vrede te bewaren en er de
vruchten Van te plukken.
Derhalve wens ik u de verzekerin
gen te herhalen die ik u reeds heb
doen toekomen. Bij de onderte
kening zal ik met nadruk duide
lijk maken dat de Verenigde Sta
ten uw regering erkennen als de
enige wettige regering van
Zuid-Vietnam; dat wij met het
recht erkennen van enige
vreemde troepen om aanwezig te
zijn op Zuidvietnamees grond
gebied en dat wij krachtig zullen
reageren in het geval de overeen
komst wordt geschonden. Ten
slotte wil ik mijn voortdurende
toewijding onderstrepen aan de
vrijheid en vooruitgang van de
Republiek van Vietnam. Het is
mijn stellige bedoeling de eco
nomische en militaire hulp ten
volle voort te zetten.
DAGBOEK
Thieu staat gewoon voor de keus
of hij zelfmoord wil plegen of
zich wil neerleggen bij een rege
ling, die zowel zijn land als hem
zelf zou kunnen redden. De
vraag was, zoals hij het tegen
zijn Nationale Veiligheidsraad
zei, of hij nu een held zou zijn
door de regeling af te wijzen of
een staatsman die zijn land op
den duur zou redden. Dat is pre
cies het geval. Maar ik zei net
tegen Henry dat ik betwijfelde
of hij een held zou zijn als hij de
regeling afwees, want de
Zuidvietnamezen verliezen elke
weer meer dan 250 of 300 man bij
de strijd, en ik kan me voorstel
len dat ook zij de oorlog goed
moe zijn en liever een bestand
hebben.
Het bleek dèt Thieu het spel hele
maal uitspeelde. Bij hun tweede
onderhoud op 17 januari hadden
Haig en Thieu een kort en emo
tioneel treffen, waarbij Thieu
hem een verzegelde brief voor
mij gaf. Vén een compromis was
geen sprake, ik stuurde onmid
dellijk een brief terug waarin ik
Thieu's punten één voor één
weerlegde en hem confronteerde
met een conclusie waaraan niet te
ontsnappen viel: "We hebben
nog maar één beslissing te ne
men: of we al dan niet in vredes
tijd de nauwe samenwerking
voortzetten die ons in Oorlogstijd
zulke goede diensten heeft bewe-
Op 18 januari werd in Washington
en Hanoi gezamenlijk aangekon
digd dat de Parijse onderhande
lingen op 23 januari zouden wor
den hervat "met het doel de tekst
van een overeenkomst te voltooi
en". De vredeskoorts brak overal
uit.
Na een laatste poging tot verzet en
nog een reeks brieven tussen ons,
besloot Thieu eindelijk het ak
koord te aanvaarden. Terwijl hij
over zijn bureau ambassadeur Ell
sworth Bunker aankeek, zei hij: „Ik
heb mijn best gedaan. Ik heb al het
mogelijke voor mijn land gedaan.
Al was zijn gedrag bijna ondraag
lijk frustrerend geweest, ik moest
zijn geestkracht bewonderen.
Om tien uur 's avonds op 23 ja
nuari legde ik een korte verkla
ring af met de aankondiging dat er
in Parijs een regeling was getrof
fen en dat er op 27 januari een
staakt-het-vuren van kracht zou
worden in Vietnam.
