Twee contrasten in
de beeldende kunst
Tweehuysen en Neger
DINSDAG 2 MEI 197
Nico
Scheepmaker
r pat komt" pcor uwonj-1
HANJPI6HEIP/AWAR IK ZAL
HIER EEN AAMTEKÉNIN©
VAM MAKEN.' «riff
^het" monster^
zir iMpe boom.
IK KLIM 6EW00M
MAAR EOVBM
EN.... y
Y PANDA...
rA®Le./w&
zitten
&ÊVAM6Efo:
AM&TËMAAR.A
'AMBTENAAR!
HOUP H6M-TE&EN.
PiriS EËN&EME-
M£ STREEK VAM
k PIEDE- &AUW.' y
De Belgische studenten die, gui t ig
en geestig als vanouds, het
Manneke Pis hadden ontvoerd
7ia het van zijn voetstuk te heb
ben gerukt, hebben dit wate
rende Eiffeltorentje van Brus
sel na enige dagen weer braaf
teruggebracht. Daar kan de
Rode Brigade een voorbeeld
aan nemenDe vindingrijkheid
van de Belgische studenten
was. zoals te voorzien viel, niet
zover gegaan dat zij in eigen
beheer een kopie van het beeldje
hadden gemaakt, maar dan in
de vorm van een hurkend plas
sende meisjesfiguur, en boven
dien bleken ze nog niet eens het
origineel met gevaar voor eigen
arrestatie te hebben gekidnapt,
maar een kopie. Het origineel,
zo stond in de kranten te lezen,
bevindt zich veilig in een mu
seum,- en hoe veilig dat is. we
ten we van de vele mu
seumdiefstallen die de circula
tie van de kunstschatten waar
borgen.
man of vrouw, is per definitie
onbekend. Hij (of zij) immers
moet veel te slim en veel te vak
bekwaam geweest zijn, of nog
zijn, om ooit als vervalser ont
maskerd of zelfs maar verdacht
te worden".
Maf^R£AJ,./VVAAR
'n zo is het natuurlijk. De beste
vervalsers worden, net als de
slechtste schilders, nooit ont
dekt. Maar dat betekent wel dat
er genoeg schilders zijn die in
opdracht van CRM in staat
moeten worden geacht de be
langrijkste meesterwerken
haarfijn na te schilderen, al
was het alleen maar omdat zij
het ingewikkelder handwerk
van de vervalsing al jarenlang
beoefenen, blijkens menig
schilderij dat op de veiling
wordt aangeboden als 'toege
schreven aan...'.of'uit de school
van...', en soms ook onder de
naam van de nagebootste
schilder, waarbij je, in je mis
selijke kwaaddenkendheid,
dan hoogstens kan mompelen
dat Jan Steen die dag blijkbaar
niet optimaal op stoot was.
manier, dat het museum e
monstruositeit opeens wee
zienswaardig door wordt.
Maar dat neemt niet weg dat het
heel goed mogelijk is welgelij
kende kopieën te maken. Het
bewijs wordt regelmatig gele
verd door de restaurateurs die
verminkte schilderijen (zoals
de nachtwacht) onzichtbaar
repareren, maar ook door de
vervalsers, die er steeds weer in
slagen de gediplomeerde ken
ners om de tuin te leiden. In The
Book of Lists staat het lijstje
van de 10 beste vervalsers aller
tijden, samengesteld door Clif
ford Irving, die zichzelf er ook
bij gezet heeft, als vervalser van
de autobiografie van de ex
centrieke miljardair Howard
Hughes. Irving nam twee
schilderijenvervalsers op in
zijn lijstje, namelijk Han van
Meegeren,ons welbekend als de
vervalser van Vermeers, en El-
myr de Hory (1906-1976), Hon
gaar van afkomst, van wie
honderden schilderijen in mu
sea hangen als werken van Ma
tisse, Modigliani, Dufy, Cha
gall, Derain, Picasso, de Vla-
minck, Gauguin, Braque ofCe-
\JA £EAI A/V/T tAjObKP l/A/O
hbm (s t/AAsr
El/EAJ AC?
TAaid nee«c=*J
IZAAkc IAJIL AJIBr AJAA*
DE TAAJDARTS EAj t-Ui J.
Uvjil A/fET aJ
lAJAAieoM yiiHOOL
AHA- JE
KI OR AT A L
i/VARA-f
Vervalsers
Mijn idee om de belangrijkste
kunstvoorwerpen wel direct
toegankelijk te houden voor het
publiek, maar te vervangen
door welgelijkende kopieën
bleek in het geval van het Man
neke Pis dus al te zijn toegepast
Maar in de periferie van de
grote meesters valt menige he
dendaagse De Heem 1605-1695
als we vaderen zoon bij elkaar
optellen) hooguit nog door de
mand van de echte kenners,
terwijl het type museumbe
zoeker de nabootsing even mooi
vindt als het origineel. En omde
museumbezoekers gaat het
tenslotte. De kunsthistorici en
aanverwanten mogen met een
speciaal pasje echte meester
werken in de kelderzaal bezich
tigen, maar de toeristen, die
toch geen tijd hebben om voor
elk schilderij stil te staan en ze
daarom als de 'bewegende
beelden' van Koen Verhoeffaan
zich voorbij laten trekken, zul
len net zo tevreden zijn als ze
vroeger met de originelen wa
ren, zolang we hun tenminste
niet vertellen dat ze, tersluiks
achterom kijkend naar de sup
poost, de namaakklodder heb
ben aangeraakt, en niet de
enige echte oude klodder van
Vincent van Gogh..
Nu is dat wat eenvoudiger bij
beeldhouwwerken, zeker bij
bronzen beelden, dan bij
schilderijen, want tenslotte is
ook die Burger van Calais van
Rodin,die bij het Stedelijk Mu
seum op de stoep staat, een ko
pie, of een bronzen afgietsel van
dezelfde vorm, zonder dat er
van een verschil in kwaliteit
kan worden gesproken. Bij
schilderijen ligt dat wat moei
lijker, zoals u bijvoorbeeld kunt
natrekken in het museum Jo
hannes Vermeer in Delft, waar
alle vijf en dertig schilderijen
die van Johannes Vermeer be
kend zijn, met de hand door de
Engelsman Barrington Bram-
ley zijn nageschilderd .maar op
een zo frappant onbekwame
wc JA! je moetje
Loopje nessen.
DAT lOL
i■'"ÜHnèeT
'welnee, denk
Iverroar niet j
(aan! Cceaeen)
\rv*t^y
FRED BASSET
Rijstsalade
Kook op uw ge
bruikelijke manier 2
kopjes rijst gaar en
droog. Schil een stuk
knolselderij en snijd
het in dunne plak
ken. Leg deze 1 mi
nuut in kokend wa
ter, spoel ze af onder
koud water en snip
per ze in kleine
stukjes. Snipper ook
plakjes salami, on
geveer 100 g is vol
doende. Snijd een
gepelde banaan in
kleine stukjes, even
als 100 g Gruyère en 2
eetlepels paprika
reepjes uit een potje.
Meng dit alles door
de afgekoelde rijst.
Roer een eidooier los
met 2 theelepels
mosterd en giet er
dan heel geleidelijk,
aanvankelijk drup
pel voor druppel, on
geveer 5 eetlepels
olie bij. Blijf bij dit
alles voortdurend
energiek roeren en
kloppen, liefst met
een electrische
mixer. Zorg dat alle
ingrediënten op ka
mertemperatuur
zijn. Breng deze
mayonaise verder op
smaak met krap 1
eetlepel citroensap,
zout en peper en en
kele druppels wor-
cestersaus. Maak
hiermee de rijst-
7ET HET?)
Bewegende beelden
Als tiende vervalser op zijn lijstje
van 10 vermeldde Clifford Ir
ving ene Mr. X (?-?), met als
commentaar daarbij:
''De identiteit van de allergroot
ste vervalser aller tijden, hetzij
De avonturen van Jommeke
O, hemel
Het pakje.' Dat is niet; V
van ons 't /s van een J
r andere toerist y 13
Is dat 'n soevenier
I van Indië
Och, het is misschien l
maar 'n prulWe zullen
eens kijken- -
LEIDEN - In twee totaal
verschillende ruimten ex
poseren op het moment
twee Leidenaars wier
werk eveneens sterk uit
eenloopt. Will Tweehuy
sen laat een groot aantal
abstracte composities zien
in de fraaie galerie van zijn
vrouw Denise Stephan,
eigenlijk in eigen huis dus,
en Nol Neger exposeert
voor de eerste keer zijn
grafisch figuratief werk in
de wat slordige LAK-
foyer aan het Levendaal.
De etsen, aquatinten en mezzotin
ten, een wat uit de tijd geraakte
techniek, van Nol Neger tonen
voor het merendeel waterland
schapjes, die evenals de overige
figuratieve allegaartjes pover in
elkaar zitten. Zwakke composi
ties, overbekende thema's, sta
tisch onbeholpen tekenstijl,
weinig orginaliteit en esprit, en
alles van een opvallend klein
formaat, dan vallen de fouten niet
zo op. Want hoewel Nol Neger au-
todidakt is, afgezien van twee jaar
les op Ars Aemula, en hij zich niet
gebonden voelt aan de wetten
van kunst, bezit zijn werk geen
enkel spontaniteit of levendig
heid van een naïef of primitief en
komt zijn ongebondenheid juist
storend en geforceerd over.
WINA BORN
zou brengen in amateurs, profes
sionele en commerciële fotog
rafie. Ook de voordelen van de ïn-
stant-foto in de research- en kli
nische fotografie, zowel als op
andere gebieden van de toege
paste fotografie, werden al snel
duidelijk.
Vlak na de tweede Wereldoorlog
kwam een rehabilietatieproces
op gang, typisch voor een naoor
logse periode. Een aantal belang
rijke uitvindingen verschenen op
de markt. De televisie, de bal-pen
en de direct-klaarfoto droegen bij
aan een nieuwe houding ten op
zichte van de naoorlogse maat
schappij.
Het Polaroid-proces werd scep
tisch ontvangen door de profes
sionele fotografiewereld, net
zoals de daguerrotype door de
Negentiende eeuwse kunst
schilder. Een selectie van de re
sultaten kan men op werkdagen
zien van 9 tot 5 uur.
waar het vliegtuig, waarmede
hij den tocht over deti Oceaan
heeft gemaakt, in het Smithso
nian Institute voor het publiek
ten toon gesteld zal worden.
- Het Hollandsche stoomschip
..Callisto", op weg van Neder
land naar Nieuw Schotland, is
voor de kust van Cape Breton
(Nova Scotia, Canada) met
man en muis vergaan. De be
manning bestond uit 32 koppen
Het schip was op weg naar Mon
treal om daar graan te laden
voor Hamburg en Bremen. De
„Callisto" 4310 ton groot, was
eigendom van de Maatschappij
ZeevaartAanvankelijk
vermoedde men, dat de beman
ning in een zwaren mist in de
booten was gegaan, maar later
spoelden lijken aan op het ei
land Scattari
haal nu is van a tot z onwaar,
want de Koning denkt er vol
strekt niet aan afstand te doen
van de regeering. Vervolgens is
Prins Alexander volstrekt niet
zwak'en buiten staat om. even
tueel, de regeering te voeren,
omdat iedereen, die met hem in
aanraking komt, maar al te
goed weet hoeveel Nederland
van dien Prins te wachten heeft,
die in vele opzichten zijne
doorluchtige moeder (Koningin
Sophie, Red.), in andere zijn
waardigen oom Hendrik eve
naart
leuiuz
2 mei 1978
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Berichten over een aanstaand
huwelijk van Prins Hendrik
(bijgenaamd ..de Zeevaarder''
1820-1879, derde zoon van ko
ning Willem II, Red.) met prin
ses Maria van Pruisen hebben
correspondenten van buiten-
landsche bladen in Den Haag
aanleiding gegeven tot den zot
teklap, dat de Koning (Willem
III, Red.) van plan is troonsaf
stand te doen, dat Prins
Alexander eene te zwakke ge
zondheid heeft om den last der
regeering te torsen, zoodat dan
Prins Hendrik Koning van Ne
derland zou worden. Dit ver-
Eén van de abstracten van Will Tweehuysen
LEIDEN - Galerie De Oude Rijn
wijdt van 6 tot 31 mei a.s. een ten
toonstelling aan het werk van de
schilder Han Krug.
Han Krug is vorig jaar op 87-jarige
leeftijd overleden. Hij was een
veelzijdig man; wie een enigszins
volledig beeld van zijn activitei
ten wil geven, moet aan minstens
drie terreinen denken; zijn
schilderkunst, zijn liefde voor de
natuur en zijn sociale belangstel-
schilderkundige genootschap
Pulchri Studio. Han Krug
schilderde in zijn laatste levens
jaren voornamelijk zeegezichten,
duinen en bloemen.
De kunstschilder Kees Andrea zal
de expositie zaterdagmiddag om
2 uur openen. Zij is te bezichtigen
van woensdag t/m zaterdag van
12.00 tot 17.00 uur en donderdag
avond van 19.00 tot 21.00 uur.
Vijftig jaar geleden
- De beroemde Amerikaansche
vlieger Charles Lindbergh is
eergisteren voor de laatste maal
met zijn .Spirit of St. Louis"
naar Washington gevlogen
Abstract
FOTOGRAFIE
Will Tweehuysen, die absoluut
geen hobbyistische trekken ver
toont, bewijst met de abstracte
stemmig gekleurde composities
dat hij een veelzijdig kunstenaar
is. Want wie zijn oeuvre kent weet
dat hij ook figuratieve schilde
rijen, aquarellen, mozaïeken en
pentekeningen maakt die een
zelfde kwaliteit vertonen als deze
abstracten. Dat abstract werk
maken niet zo eenvoudig is als
men wel denkt tonen de series
composities van Tweehuysen,
want ook hier zijn er verschillen
te zien. De olieverfdoeken zijn
lang niet zo expressief en even
wichtig als de gouaches, waarvan
'Fata Morgana' een prachtig
voorbeeld is. Maar over het alge
meen zijn de doordachte abstrac
ten van Will Tweehuysen van een
aangenaam niveau zodat een
ieder er iets van zijn voorkeur
tussenuit kan halen zonder dat de
overige werken ondergewaar
deerd zouden kunnen worden.
Men kan nog tot 15 mei de ab
stracten van Will Tweehuysen, in
de galerie van Denise Stephan
bewonderen, alween wel op de
vrijdag, zaterdag en zondag.
ling. Als jongen van 14 jaar ging
hij naar de Academie voor Beel
dende Kunsten in Den Haag,
maar het vaak eentonig lithogra
fische werk dat hij te doen krepg,
beviel hem niet. Dat was een van
de redenen waarom hij in de
Eerste Wereldoorlog met schilde
ren begon, voornamelijk
sneeuwlandschappen. Sinds
1923 heeft hij zich ook bezig
gehouden met het maken van
houtsneden, als illustraties bij
zelf geschreven kinderverhalen.
In 1927 werd hij lid van het Haagse
In het Kunsthistorisch Instituut
van de Rijksuniversiteit in Lei
den is van 10 mei t/m 9 juni a.s. de
tentoonstelling "Instant-fotog
rafie" te zien. Deze tentoon
stelling geeft een beeld van de
huidige toepassingen van de di-
rect-klaar-fotografie. De nadruk
ligt op direct-klaar-fotografie als
artistiek medium, maar ook
wordt aandacht besteed aan bij
voorbeeld wetenschappelijke
toepassingen. De tentoonstelling
is samengesteld uit de collecties
van Polaroid Corporation. De
volgende fotografen zijn met
werk vertegenwoordigd: Ansel
Adams, Wout Berger, Paul Capo-
nigro. Art Kane, Les Krims, Ul-
rich Mack, duane Michals, Sarah
Moon, Horst Munzig, Helmut
Newton, Kishin Shinoyama,
Stephen Shore, Neal Slavin,
Reinhart Wolf, Cristiaan Vogt,
Pete Turner, George Tjourdman.
De geschiedenis van het nu alweer
150 jaar oude medium fotografie
is algemeen bekend, de geschie
denis van een verlengstuk van dit
medium veel minder. Maar een
feit blijft, dat dat de uitvinding
van het direct-klaar-procedé in
1947 een complete verandering
Agenda
Leidse bioscopen
Luxor - "Hard core'dag. 2.30, 7.00 en
9.15 uur, zo., 2.15,4.30,7.00 en 9.15 uur, 16
Camera - "Rosemary's baby dag. 7.00
en 9.30 uur, 16 jaar.
Kindermatinee: "Dehofnar",zat., ma en
di. 2.30 uur, zo. 2.00 en 4.15 uur.
Nachtvoorstelling: "Blazing Saddles
vrij. en zat. 12.00 uur, 16 jaar.
Lido 1 - "Pastorale "43", dag. 2.30,7.00 en
9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, al.
Lido 2 - "Smokie and the bandit", dag.
2.30,7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, a.l.
Lido 3 - "Bilitis", dag. 7.00 en 9.15 uur
do. en vrij. ook 2.30 uur, 16 jaar.
Kindermatinee: "Walt Disney festival"
ma, di., woe. en zat. 2.30 uur, zo. 2.30 en
4.45 uur.
Trian
9.15 l
Rex - "Vrouwen die er van houden
dag., beh. woe. en zat. 2.30, 7.00 en 9 15
uur, zo. ook 4.30 uur, 16 jaar.
Kindermatinee: "De fluit met de zes
smurfen", woe. en zat. 2.30 uur.
Nachtvoorstelling: "Potente jongen op
de pornotoer vrij. en zat. 11.30, 16 jaar.
Alphense bioscopen
Nachtvoorstelling: "For a few dollars
more", zat. 2.15 uur, 12 jaar.
Euro 2 - "Pastorale '43", dag. 1.45,6.45 en
9.15 uur, zo. en ma. ook 4.15 uur, a.l.
Nachtvoorstelling: "Repulsion" zat.
12.15 uur, 16 jaar.
Euro 3 - "The car", dag. 2.00,7.00 en 9.30
uur, zo. en ma. ook 4.30 uur, zat. ook 12.15
Euro 4 - "My name is nobody", dag. 2.15,
7.15 en 9.45 uur, zat. 7.15 en 9 45 uur, zo.
4.45, 7.15 en 9.45 uur, ma. 2.15, 4.45, 7.15
en 9.45 uur, 12 jaar.
Kindermatinee: "Pippi Langkous zat.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13 00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.i
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessen huis:
Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur. Kin
derafdeling dagelijks van 14.00-19.00 uur
alleen voor ouders zondag 14.00-15.00
uur voor overige familieleden. Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
de kinderafdeling.
Sint Elisabetli-ziekenhuis:
e Klasse: Volwassenen dagelijks van
14.00-14.45 uur en van 18.30-19.30
uur.Kraamafdeling: dag. van 11.15-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot) van
15.00-16 00 uur en van 18 30-19 30 uur
Laatste kwartier van middag- en avond
2e Klasse: Volwassenen dagelijks van
11.15-12.00 uur en van 14.00-14.45 uur en
van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dag. van 1115-12.00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15.00-16.00
uur en van 18.30-19.30 uur. Babyshow
laatste kwartier van middag- en avond
bezoek.
kinderafdeling: d.
15.00-18.30 18.30
Maandaq tim vrijdag
18.30-18.45 uur
Zaterdag en zondag:
14.45-15.00 uur
Bezoek aan ernstige patiënte
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver-
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kmderkhniek
Dagelijks:
15 00-15 45 uur
18 30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14 15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Kijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-
14 15 en 18.30-19.30 uur 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamafdeling
13.30-14.45 alleen voor echtgenoten 19-
Kinderafdeling voor ouders 18.-
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag:
14 15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
VoQr de prematurenafdeling gelden de
Geluidshinder
Schiphol
geluidshinder
Schiphol (020-175000).
iphol kun-
■meld bij het
i'luidshinder
