Guyana bergt de
democratie weg
Ook „koningin" uit Zweden
en Nieuw Zeeland in corso
De popmuziek
kan niet
zonder helden
„LELIE-VEREDELAARS"
SHOWEN 1000 TAKKEN
Freddie Mercury van "Queen
VRIJDAG 21 APRIL 1978
Tips voor deze rubriek kunt U elke
morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 215. U mag ook
schrijven.
de plaatsen, een openlucht
toilet te zijn geweest.
Het toilet was te bereiken via
een balkon waar óók de spo
ren van zijn teruggevonden.
Het openlucht toilet loosde via
een koker die onder de muur
uitmondde in een put.Ook die
koker is teruggevonden.
Een ander gat bleek bij nader
onderzoek de plaats van een
deur te zijn geweest. In de
ruïne zelfop cLe binnenplaats,
is bij graafwerkzaamheden
een weg van klinkers aange
troffen. De rijksgebouwen
dienst, die de restauratie
nauwlettend volgt, heeft daar
nog geen verklaring voor
kunnen vinden.
De stichting die zich ten doel
heeft gesteld Teylingen meer
te laten zijn dan een kale
steenklomp alleen, heeft een
gepensioneerde Sassenheimer
bereid gevonden zoveel mo
gelijk historisch materiaal als
mogelijk bijeen te brengen en
in een boekwerk onder te
brengen, zoals al eerder is ge
beurd. over de ruïne van Dever
in Lisse.
Tegenvaller
Het aantal mensen dat belang
stelling heeft voor de activitei
ten van de stichting en ook be
reid is tot een financiële on
dersteuning, valt inmiddels
zwaar tegen. Maar wat dat
betreft moet de stichting de
hand in eigen boezem steken
Bij de oprichting, nu bijna
twee jaar geleden, werd onder
meer met veel tamtam aange
kondigd dat er een regelma
tige voorlichting zou gaan
plaatsvinden over de vorde
ringen omtrent de restaura
tie. Dat zou dan, zo werd ver
wacht, een toenemende be
langstelling voor dit histo
risch object tot gevolg hebben.
Een deskundige op dit gebied
van de public relations werd
daar voor aangetrokken
Maar de eerste regel van zijn
hand moet nog op papier ver
schijnen
Morgen op praalwagen 13: Yvonne Poppen (links) uit Nieuw-
Zeeland en Lena Lundberg uit Zweden.
De twee buitenlandse bloemenkoninginnen die morgen als figu
ranten meerijden in het bollenstreekcorso, zijn gisteren per
vliegtuig gearriveerd op Schiphol, waar zij werden verwelkomd
door corso-voorzitter Bonkenburg.
Uit Nieuw-Zeeland kwam overgevlogen de 22-jarige Yvonne Pop
pen. Zij werd in haar land gekozen uit in totaal 250 meisjes die
gemeen hebben dat ze stammen uit een Hollandse familie. Dat
was een voorwaarde om mee te mogen dingen. Als het even kan
moet men bovendien beschikken over een rappe tong en een
behoorlijke intelligentie.
De grootouders van Yvonne komen uit Haarlem. De bloemen-
koningin maakt van de gelegenheid gebruik om een week of zes
in Europa rond te kijken. Voor Nederland heeft ze precies zes
dagen uitgetrokken.
De Zweedse bloemenkoningin, Lena Lundberg (20) heeft ook eerst
aan een verkiezing moeten deelnemen. Lena houdt het op een
kort bezoek aan Nederland. Volgende week gaat ze terug naar
haar vaderland, gelijktijdig met de scheepslading corsowagens
die in Gotenburg tentoongesteld gaan worden. Lena en Yvonne
nemen morgen plaats op de praalwagen (nummer 13) van de
Bond voor Bloembollenhandelaren.
Hetis het derdejaar dat er een meisje uit Nieuw-Zeeland hiee rijdt.
Voor de eerste keer een Zweedse. De kans is groot dat in de
toekomst het aantal buitenlandse figuranten in het corso nog
aanzienlijk zal toenemen. Amerika en Duitsland, momenteel de
grootste afnemers van bloembollen, hebben laten weten dat ze
ook graag met een knappe koningin vertegenwoordigd willen
zijn. De corso-organisatie heeft daar wel oor naar.
Het bloembollenvak levert momenteel aan bijna 100 landen. "Het
zou te ver gaan om die allemaal te laten vertegenwoordigen", zegt
voorzitter Bonkenburg. "We moeten wat dat betreft de exportcij
fers als leidraad nemen. Dat betekent dat we in principe alleen
geïnteresseerd zijn in figuranten uit landen waar we veel aan
verkopen"
De nis links in de Teylingen-slotmuur werd een verrassing:
deze bleek vroeger als openlucht-toilet te hebben dienst gedaan...
Bijna een half jaar later dan was gepland zal bin
nenkort in Voorhout een begin worden gemaakt
met opgravingswerkzaamheden rond de ruine van
Teylingen. Met name zal er gewroet gaan worden in
het gedeelte van de slotgracht dat in het verleden
gedempt is.
Het Sassenheimse grond-
werkbedrijf Duivenvoorde
gaat het karwei uitvoeren.
Opdracht is een stuk of wat
sleuven graven, waarvan een
paar haaks op de ruinemuur
en één in de lengterichting
Daarbij zal erg omzichtig te
werk moeten worden gegaan
omdat wordt verwacht dat uit
de af te schuiven grond nog de
nodige archeologisch interes
sante voorwerpen tevoor
schijn komen. Een groep ama
teur-archeologen uit Leiden
en omgeving zal assistentie
verlenen.
De sleuvengraverij heeft ten
doel na te gaan waar precies
in vroeger jaren de slotgracht
heeft gelopen. Men hoopt nu
ook zekerheid te krijgen over
de exacte plaats van het
vroegere woonhuis, waar nu
alleen nog funderingen van
resteren.
Intussen is het Sassenheimse
aannemingsbedrijf MJ. van
Breda en Zn. al bijna
driekwart jaar bezig aan het
opknappen van wat er nog
over is van de ruine. Alle ste
nen die poreus zijn worden
vervangen en de gaten opge
vuld. De metselaars zijn in de
loop der maanden op diverse
verrassingen gestuit. Zo bleek
een nis in de buitenmuur,
waarvan aanvankelijk werd
gedacht dat die diende om er
een beeld of iets dergelijks in
Op het gebied van de verede
ling van lelies heeft oud-
Oegstgeestenaar Jan de
Graaff destijds baanbrekend
werk verricht. Hij kruiste
bijvoorbeeld lelies uit China
met reeds bestaande krui
singen, wat resulteerde in de
beroemd geworden Mid-
century-hybriden, een ge
heel nieuw type lelie die
herkenbaar is aan de dicht
bij elkaar staande opwaarts
gerichte kelken.
De Graaff wist niet alleen een
lelie te kweken met een af
wijkende vorm maar vond
ook wat nieuwe kleuren uit.
Wereldbekend is geworden
zijn helderoranje zaailing
Enchantment. Jan de Graait
verhuisde ongeveer dertig
jaar geleden naar Amerika
en maakte ook daar naam
met zijn leliekwekerijen. Na
zijn vertrek hier borduurden
Hollandse veredelaars voort
op zijn baanbrekende werk.
Welke resultaten dat heeft op
geleverd is tussen 4 en 8 mei
te zien in het Koningin Ju-
lianapaviljoen van de
Keukenhof, waar voor het
eerste op zó grote schaal le
lies tentoongesteld gaan
worden. De vereniging De
Lelie, deel uitmakend van de
koninklijke algemene ver
eniging voor bloembol
lencultuur, brengt duizend
takken naar de Keukenhof.
Om aan te tonen dat lelies
zich ook goed lenen voor het
maken van bloemstukjes
zullen demonstraties wor
den gegeven door een
groepje binders en bindsters.
Een typische "Jan de Graaff lelie" met dicht bijeen staande,
opwaarts gerichte kelken
99
De manager met wie we een
voorpostgevechtje moeten leve
ren om tot de hotelkamer van
„Queen"-leadzanger Freddie
Mercury te worden toegelaten,
doet even het ergste vrezen
„Sorry", zegt hij, „deze tournee is
zo vermoeiend voor de groep, dat
ik besloten heb per land slechts
een of twee interviews toe te
staan. Je hebt geluk. Dus".
Licht ontroerd huppelen we ach
ter hem aan, op weg naar de ver
trekken van Freddie Mercury, de
King van „Queen".
Die Freddie presenteert zich ge
lukkig als een hoogstnormale fi
guur en nadat de manager zich
heeft teruggetrokken op het bal-
con (in z'n hok, of zoiets), kan er
in een ontspannen sfeer gepraat
worden over „Queen". Over de
super-glitterpopgroep „Queen"
uit Engeland, die sinds 1973 met
een aantal memorabele elpees en
hits als het onverbiddelijke „Bo
hemian Rhapsody", als „Killer
Queen", „You're my best friend",
„Somebody to love" en - recent -
„We are the champions", een-
enorme populariteit oogstte.
Maar...hoe lang zal Queen" nog
aan de top kunnen blijven?, vra
gen we aan Freddie Mercury. Is
de tijd van de show en de helden
in de popmuziek niet een-
beetie voorbij?
Hij; ~,Het publiek in theaters, in
concertzalen, zal altijd op een zo
aangenaam mogelijke manier be
zig gehouden willen worden. Het
zal voor de show blijven kiezen
en het zal ook altijd weer helden
willen hebben. Helden, of anti
helden. Dat maakt in dit geval
niet uit. Johnny Rotten van de
Sex Pistols was ook een soort
held".
Toch krijgt de leer van de punk
en de new wave, dat het nu maar
eens uit moet zijn met het thea
trale gedoe van popmuzikanten,
dat alleen recht voor z'n raap-mu-
ziek nog maar toekomst heeft,
steeds meer aanhangers.
„Dat denken de mensen zegt
Freddie. „Ik zeg dat het niet waar
is. De punk - en alles wat daarbij
hoort - is nu al op sterven na dood.
En wij spelen twee avonden in
een uitverkocht Ahoy' in Rot
terdam. Je kunt van „Queen" al
les zeggen watje wilt, maar zeker
is het dat we het publiek amuse
ren, prettig verbazen, echt-
bezig houden"
Door
Frans Happel
honderd procent punk-n
„Sheer Heart Attack". De reden9
Freddie: „Geen werkelijke reden.
Zomaar. We vonden het ook wel
eens leuk om iets punkerigs te
'spelen. Daarbij dachten we dat
we ons publiek er een plezier mee
zouden doen om te laten horen
dat „Queen" niet vastgeroest zit
aan het eigen repertoire." Tech
niek
De toernee die „Queen" momen
teel maakt is technisch weer ge
compliceerder dan alle vorige.
Afgezien dat het door al die tech
niek, de geluidsinstallaties, de
lichtinstallaties, enzovoort, lang
zamerhand financieel ondoenlijk
wordt de groep te laten optreden,
bestaat toch ook het risico dat er
straks alleen nog sprake is van
een computer-groep. „Bohemian
Rhapsody" gaf al het probleem
dat het „live" zonder hulp van
meedraaiende tapes niet ten ge
hore gebracht kon worden.
Sindsdien heeft de electronica
een alsmaar sterkere greep op de
groep gekregen.
„We zijn zelf al geruime tijd met
dit probleem bezig", knikt Fred
die. „Zoals we nu werken is het
inderdaad vaak niet mogelijk om
ook in kleinere zalen te spelen.
Freddie Mercury, de king van „Queen"
Misschien dat we de oplossing
moeten zoeken in twee ver
schillende shows. Een kleine,
eenvoudige, zonder lichteffecten,
zonder een hemel aan geluid en
een grote, het werkelijke spek
takel".
Wellicht geeft die eenvoudiger,
uitgevoerde show jullie wel meer
speelplezier.
Freddie: „Dat kan best"
Helden
Mick Jagger van de Stones heeft
ooit gezegd dat popmuziek naar
niets zou leiden, dat popmuziek
geen toekomst noch een kans op
evolutie heeft.
„Als dat zo was, dan zou ook de
punk nooit geboren zijn. Natuur
lijk heeft pop een toekomst.
Waarom? Omdat het publiek, be
ter omdat de nieuwe generaties
dat steeds weer willen. Met de
Beatles (Freddie is 31 - F.H.) heb
ik MIJN helden gehad. Maar een
jongen of een meisje dat nu zes
tien is wil van die Beatles van mij
helemaal niets weten. Dat zijn
ouderwetse toestanden, weetje-
wel. De nieuwe generaties willen
hun eigen idolen, hun eigen hel
den en daardoor blijft de pop
muziek leven. Want, alleen de
popmuziek kan het tempo van
die snelle veranderingen aan"
Ben jij zo'n idool?
Hij: „Ik ben de lead-zanger van
„Queen". Niet de leider. Ik ben
lid van een groep van vier. Niets
meer, niets minder. En al sta ik
tijdens optredens letterlijk en fi
guurlijk het meest op de voor
grond, toch is het fout wanneer
men mij tot idool zou verklaren.
Dat verdient „Queen" als groep
niet"
Perfect
Hoe goed of hoe niet zo goed
„Queen" momenteel ook is, voelt
Freddie Mercury iets voor de op
vatting dat de groep na „Bohe
mian Rhapsody" met ere ont
bonden had kunnen worden?
„Waarom?", vraagt Mercury.
Ómdat het toen duidelijk leek dat
jullie technisch nooit iets per-
fecters zouden kunnen brengen.
Hij: „Daarom hebben we onmid
dellijk geprobeerd geweldig veel
afstand van dat nummer te ne
men. Zoveel afstand, dat we toch
ook maar een „We are the cham
pions" hebben gemaakt. Slechte
muziek, zeiden de critici. Ach, het
enige wat wij wilden was een leuk
lied voor in het voetbalstadion"
De landen van Midden- en
Zuid-Amerika die geen onver
bloemde dictaturen zijn -een
minderheid- kunnen toch geen
echte democratieën genoemd
worden. Verkiezingen zijn er
meestal doordrenkt van cor
ruptie en knoeierijen en de
ware macht berust bij een
.kleine groep, die zich minder
door principes dan door oppor
tunisme laat leiden.
In de ex-Britse koloniën heeft
het voorbeeld van het democ
ratische moederland aanvan
kelijk nog wat bevruchtend
gewerkt, maar na een paar ja
ren is er meestal van de democ
ratie niet meer overgebleven
dan een lege huls.
Het Guyana ten westen van Su
riname, vervalt van kwaad tot
erger. Door een grondwetswij
ziging zal de premier, Linden
Forbes Burnham waar
schijnlijk onbeperkt heerser
worden. 1
Economisch zowel als wat de
samenstelling van de bevol
king, lijkt Guyana veel op buur
Suriname. Tot in de Franse tijd
was het trouwens Nederlands
bezit. De belangrijkste uit-
voerprodukten zijn bauxiet,
rijst, suiker en hout. Voor
naamste bevokingsgroepen
zijn de Creolen (van Afrikaanse
of gemengd AfrikaansEuro-
pese afstamming) en de Hin
doestanen, waarvan de voor
ouders als koelies uit Voor-In-
die zijn gekomen. Deze laatste
groep is duidelijk in de meer
derheid. Spanningen tussen de
rassen hebben geleid tot grote
politieke tegenstellingen en
conflicten. In 1950, onder het
Britse bewind vormden de
Creool Forbes Burnham en de
Hindoestaanse tandarts
Cheddi Jagan een partij, de
Progressieve Volkspartij
(PPP). Maar na drie jaar ont
stond er een breuk en stichtte
Burnham het Nationale
Volks-congres (PNC), dat
voornamelijk steunde op het
Creoolse bevolkingsdeel.
Jagan, die premier was van een
regering met gedeeltelijk zelf
bestuur, kwam in conflict met
de Engelsen en werd afgezet.
Zelfs kwam hij enige tijd in de
gevangenis. Zijn felle Ameri
kaanse vrouw zette zijn poli
tieke acties voort en het was na
enkele jaren onontkoombaar,
dat Jagan weer premier werd.
Maar in de jaren zestig ont
stonden er rassenrellen tussen
Creolen en Hindoestapen,
waarbij een deel van de hoofd
stad Georgetown afbrandde.
Na verkiezingen in 1964, die
niet meer volgens het tradito-
nele Britse districtenstelsel
maar volgens evenredige ver
tegenwoordiging werden ge
houden, moest Jagan aftreden.
Zijn tegenstander Burnham
vormde samen met een
kleinere partij een coalitie Het
is verre van onwaarschijnlijk
Door
drs. W. van Lookeren
Campagne
dat de Amerikaanse inlich
tingendienst CIA de helpende
hand heeft geboden bij het uit
rangeren van Jagan.
Burnham werd gezien als een
conservatief en een pion van de
Amerikanen, terwijl Jagan een
geestverwant was van de Cu
baanse heerser Fidel Castro.
Maar na enkele jaren - Guyana
was inmiddels in 1966 geheel
onafhankelijk geworden
zwenkte Burnham steeds meer
naar links af. In 1970 kreeg het
land de naam van Coöperatieve
Republiek Guyana, al was er
van echte coöperaties nauw
elijks sprake;de leiding kwam
van bovenaf. De regering
voerde grootscheepse nationa
lisaties door. Guyana is thans
na Cuba, het meest gesociali
seerde land van Midden- en
Zuid- Amerika. Het onderwijs
werd geformeerd naar Cubaans
model - Burnham organiseerde
de jeugd in een paramilitaire
organisatie.
Wat Jagan had gewild voerde
Burnham in vele opzichten uit
en in Washington begon men
zich ongerust te maken, vooral
toen Burnham Cubaanse mili
tairen en adviseurs op weg naar
Angola gelegenheid gaf op het
vliegveld van Georgetown tus
senlandingen te maken en er
zich te bevoorraden. Burnham
en de zijnen verkondigden, dat
hun land geen tweede Cuba
was, maar gaven uiting aan hun
vrees, dat Washington voor hen
een soortgelijk lot bereidden
als voor de linkse president
Allende van Chili. Burnham
wist echter handig te ma
noeuvreren en vooral sedert
Carter aan het bewind is, is de
verhouding met Amerika ver
beterd. Het land had intussen
met een érnstige economische
crisis te maken.
In 1973 vonden er parlements
verkiezingen plaats, die door
Burnham met zijn PNC, die
minder uitsluitend op de
Creolen was gaan steunen wer
den gewonnen. Er werd der
mate geknoeid bij deze verkie
zingen, dat de aanhangers van
Jagan niet in het parlement zit
ting wilden nemen. Pas na
enige tijd besloten zij dat
toch maar te doen.
Wijziging
In oktober zouden er opnieuw
verkiezingen moeten worden
gehouden, maar Burnham
achtte het moment gekomen
om definitief zijn tegenstan
ders van Jagans PPP uit te
schakelen. De wijziging op de
grondwet di® verleden week
door het parlement is aange
nomen, zal een eind maken aan
alle resten van democratie. Er
is nu alleen nog een referen
dum nodig, binnen twee tot zes
maanden, om deze wijziging
van kracht te laten worden,
maar men hoeft niet te vragen
hoe de uitslag zal zijn. Volgens
de herziene grondwet zullen er
voortaan maar eens in de tien
jaar parlementsverkiezingen
plaatsvinden. Deze bepaling
zal meteen na de goedkeuring
van kracht worden en de ver
kiezingen van oktober zullen
dan niet doorgaan.
Belangrijke veranderingen in
de grondwet kunnen voortaan
door het parlement met een
meerderheid van twee derden
worden aangenomen en hoe
ven niet meer bij referendum te
worden goedgekeurd. En
Burnhams PNC bezit een der
gelijke meerderheid.
•Jagan was dinsdag zo
woedend, dat hij een zware ta
fel omver gooide en vervolgens
met zijn aanhangers de verga
derzaal van het parlement ver
liet. Het is niet uitgesloten dat
er nieuwe onrust in het land zal
ontstaan. Burnhams ma
noeuvre is inderdaad bijzonder
kwalijk en een slecht voorbeeld
voor naburige landen.
