Geleidelijke overgang
Stevenshof in "groen'
D 66: de wankele spil in
Leidse gemeentepolitiek
Na negen maanden nog geen begin renovatie
PM.
Maatregelen tegen
geluidsoverlast
Waardevolle elementen
inpassen in de plannen
DONDERDAG 20 APRIL 1978
LEIDEN - Het had er de af
gelopen twee weken even
de schijn van dat de ver
kiezingen voor een nieuwe
gemeenteraad in Leiden al
gestreden en beslist zijn.
Uit de verschillende poli
tieke hoeken rolden de
uitspraken over tafel hoe
het college van bur
gemeester en wethouders
eruit zal (moeten) zien. De
kiezer kreeg zo bijna het
idee dat zijn stem er straks
niet meer toe doet.
De 'intentieverklaringen' en 'stra
tegie-uitspraken' - zoals dat in
het politieke jargon zo treffend
heet - horen echter bij het poli
tieke spel. Ontdaan van alle bluf
en partijpolitieke kleuring leve
ren ze een duidelijk beeld van de
verhoudingen en geven ze de
kiezer (toch) enig houvast wat er
met zijn stem gebeurt.
Erfenis
De situatie dat partijen voor de ver
kiezingen duidelijk zeggen met
wie ze erna in zee gaan, heeft nog
maar een korte historie. Het is
een erfenis van de politieke ver-
nieuwingsgolf uit de zestiger ja
ren. Afspraken vóóraf moesten
voorkomen dat het 'lood om oud
ijzer' is met wie men samen
werkt.
PAGINA 15
ADVERTENTIE
D'66 was inmiddels goed de kluts
kwijt. De democraten kwamen
klem te zitten tussen hun 'dnaf-
hankelijke' opstelling, de ver
bondenheid met links en het
verlangen naar een breder col
lege. De ledenvergadering legde
die verwarring vrijdag in alle
duidelijkheid bloot.
De democraten kozen - verdeeld -
voor een nog ingewikkelder posi
tie. Men wil zeker verder met
PvdA en PPR, maar 'andere par
tijen' mogen niet vergeten wor
den. De VVD heeft verder wel de
eerste keus, maar zo gefor
muleerd wordt ook weer alle
ruimte open gelaten voor het
CDA.
In de Leidse situatie leek die
duidelijkheid nog nauwelijks
nodig. 'Regerende' partijen
(PvdA, PPR en D'66) en oppositie
(WD en CDA) stonden de
lopen vier jaar in de gemeente
raad bij voortduring zo frontaal
tegenover elkaar dat elk misver
stand over ieders positie uitgeslo
ten leek. Toch is dat een schijn
die bedriegt. Het bewijs ervoor
levert het recente opereren van
D'66.
Twee weken geleden kwamen de
samenwerkende linkse partners
bijeen in een poging, die samen
werking straks voort te zetten.
PvdA en PPR wilden wel, maar
D'66 hield afstand. De democra
ten hadden zich vorig jaar nu
eenmaal uitgesproken voor een
college 'op brede basis'. Die
brede basis zag men nu in een
voortgezette samenwerking met
PvdA en PPR met daarbij de
WD.
?£fü' Verbaasd
De linkse coalitiepartners toonden
zich verbaasd en geïrriteerd en de
VVD uitte - zij het om heel andere
reden - eveneens verbazing. De
PvdA voelde helemaal niets voor
deze constructie. Het gevoerde
beleid is voor de sociaal-democ
raten nu eenmaal inzet van de
verkiezingen en dat gaat tenslotte
moeizaam met een oppositie
partij erbij. De houding van D'66
ontlokte de PvdA twijfel over
hun onafhankelijke opstelling.
De PPR toonde zich ondertussen
flink in de steek gelaten. Vier jaar
geleden hield men de (toen ta
nende) democraten in het poli
tieke zadel en nu lijkt men zelf
gelost te worden. Een kleine PPR
zonder D'66 zal in de linkse sa
menwerking met PvdA ongetwij
feld "weinig invloed hebben.
De verbazing van de WD over de
opstelling van D'66 betrof het uit
sluiten van het CDA. De liberalen
verweten de democraten gebrek
aan onafhankelijke opstelling.
Die kritiek heeft alles te maken
met een WD-houding dat er wel
samen te werken valt met D'66,
maar dan niet met de PvdA erbij.
Ontboezeming
Nadat de democraten dus van twee
kanten onder vuur waren geno
men volgde eind vorige week een
even plotselinge als onverwachte
ontboezeming van het CDA. De
christen-democraten voelden bij
alle politiek wapengekletter
blijkbaar de dreiging buiten spel
te raken en dongen onvoorwaar
delijk naar de gunst van de de
mocraten. Met het CDA was goed
samen te werken, luidde de
liefdesverklaring.
De opstelling van WD en CDA
mag opmerkelijk heten. Beide
partijen onthouden zich sinds
jaar en dag stelselmatig van uit
spraken voor de verkiezingen. Ze
hullen zich daarvoor in gemeen
teplaatsen dat ze onafhankelijk
zijn, zich aan niemand binden en
pas na de verkiezingen hun posi
tie bepalen. Toch komen ze nu
met uitspraken zonder evenwel
duidelijk te maken waar ze pre
cies staat.
Wijfelend
Sinds de herrijzenis van D'66 vorig
jaar dicht men de democraten in
de Leidse gemeenteraad een spil
functie toe. Een volgens de prog
noses winnend D'66 zou straks
vanuit het politieke midden bij
de collegevorming de doorslag
kunnen geven. Van twee kanten
is en wordt nu aan de democraten
getrokken.
De betrokkenen zelf toont zich ech
ter een sterk wijfelend partner.
D'66 is zo de wankele spil, waar
veel in de Leidse politiek om
draait. Voor de kiezer verdwijnt
de - ook door D'66 - zo vurig ge
wenste duidelijkheid daarmee
wel in een dikke mist.
KEES VAN DER MALEN
Baak verhuist
naar De Waard
LEIDEN - Het expeditiebedrijf
Baak krijgt 750 vierkante meter
op het Industrieterrein De
Waard. De commissie voor eco
nomische aangelegenheden is
daarmee akkoord gegaan. De
auto's van Baak zullen hierdoor
in de toekomst niet meer op de
openbare weg staan.
Groene velt: 'Uitstel
is in ons voordeel'
ZOETERWOUDE/ALPHEN AAN
DEN RIJN - Hoe ziet u de sur
séance van betaling die vandaag
voor de Grofsmederij is aange
vraagd? Vroeg gisteravond eén
van de PvdA-leden aan NW In
dustriebond voorzitter Arie
Groenevelt op de leden vergade
ring in Alphen aan den Rijn.
"In ons voordeel" antwoordde deze
en lichtte dit als volgt toe. "De
onderneming was afhankelijk
van het krediet van de overheid.
Zonder dat krediet zou die sur
séance al eerder zijn aange
vraagd. De Raad van commissa
rissen heeft verzwegen dat de
slechte positie van het bedrijf o.a.
te wijten is aan een slecht beleid.
Toen heeft de minister het kre
diet opgeschort. Nu dat uitstel is
gevraagd komt er een bewind
voerder die orde op zaken moet
stellen en de directeur moet weg.
Dat is precies wat we willen".
Woon-Ideaal
beurs geopend
verklaard
LEIDEN - Rita Corita en Bueno
de Mesquita openden gister
avond de Woon-Ideaal beurs
in de Groenoordhal. Ze stap
ten daartoe door de zijwand
uit hun papieren huisje om
aan één van de eerste be
zoeksters een televisietoestel
weg te geven
De gelukkige was de 76-jarige
mevrouw Veldhuizen, wo
nend aan de Poldermolen in
de Merehwijk. Vervolgens
maakten Rita en Bueno de
ronde over de beurs, met in
hun kielzog het al aanwezige
publiek,om de bossen bloemen
die overal op de stands lagen
onder dat publiek te verdelen.
De beurs had gisteravond van
zeven tot elf uur bijna 4000 be
zoekers.
Nog tot en met zondag is de
Woon-Ideaal beurs in de
Groenoordhal. Vandaag en
morgen is hij van twaalf tot
vijf uur en van zeven tot elf
uur 's avonds open, zaterdag
van tien tot vijf en van zeven
tot elf uur en zondag van tien
tot. zes uur.
Bij fabriek aan Rijndijk
LEIDEN - De directie van de fab
riek van diastatische produkten
aan de Rijndijk zal maatregelen
nemen om de geluidsoverlast van
de fabriek te verminderen.
De omwonenden, vijf in totaal, voe
ren al ruim driejaar actie tegen de
overlast van de fabriek die pal
achter hun huizen ligt. Sinds het
bedrijf op semi-continue basis
ging werken zeggen de bewoners
's nachts geen oog meer dicht te
doen. Het geluid zou uit alle hoe
ken en gaten naar buiten komen.
Cijfers van de gemeente Leiden
en van TNO toonde aan dat het
geluidsniveau van de fabriek de
normen overschreed.
Naar aanleiding van een gesprek
van de directie van het bedrijf
met wethouder Verboom over de
klachten van de bewoners is nu
besloten tot het nemen van een
aantal maatregelen. Zo zal de
noordwest- en zuidwestwand
van het ketelhuis gerenoveerd
worden. Het wordt voorzien van
een 11 cm dikke laag metselwerk
met een pleisterlaag aan de
buitenzijde.
De deur in de zuidwestwand zal een
deugdelijke aansluiting in het
kozijn krijgen. De ventilatieope
ningen aan de noordwest- en de
zuidwestzijde worden verwij
derd. Daarvoor in de plaats wor
den in de zuidoostzijde vol
doende vervangende ventila
tieopeningen aangebracht.
De uitbouw van de pompenruimte
zal na het verplaatsen van een
aantal pompen worden weg
gehaald, waarna de noordwest-
wand weer in de oude staat her
steld zal worden.
De werkzaamheden betreffende
het ketelhuis zullen onmiddellijk
beginnen. Hiervoor zijn reeds af
spraken gemaakt met een aan
nemer. Voor wat betreft de uit
bouw van de pompenruimte zul
len de interne wijzigingen nog
ongeveer 8 weken duren. Daarna
beginnen de werkzaamheden aan
de buitenzijde.
Klachten van bewoners wisselwoningen
LEIDEN - Vier gezinnen van
het Levendaal hebben 9
maanden in een wisselwo
ning gezeten zonder dat een
aanvang is gemaakt met de
renovatie van hun huizen.
AI in augustus vorig jaar
moesten zij hun woningen
verlaten omdat het dak werd
gerepareerd. Daarna is er
niets meer aan de huizen ge
daan. In een brief aan de ge
meenteraad heeft één van de
bewoners, mevrouw Neute
boom, zich over de gang van
zaken beklaagd. Nu er nog
steeds niets aan de huizen is
gedaan heeft zij inmiddels
een andere woning geaccep
teerd die zij in mei kan be
trekken.
„Als je het brede Levendaal
gewend bent is het geen
pretje om in een wisselwo
ning aan zo'n benauwd
straatje te wonen", aldus
mevrouw Neuteboom
„Maar we moesten wel, want
niemand deed iets voor ons.
We waren gewoon vergeten.
In het begin ben ik nog wel
eens naar het Bureau Volks
huisvesting geweest om in
lichtingen. Daar hoorde ik
steeds weer het bekende
liedje: „Dan en dan beginnen
we", „we krijgen in januari
een voorschot om alvast te
beginnen".
.We hebben echter van geen en
kele instantie ook maar
enige begeleiding of infor
matie gehad. We werden op
de Wisselweg neergezet en
moesten het zelf maar uit
zoeken, zonder een flauw
vermoeden over het tijdstip
waarop we naar onze woning
konden terugkeren. Bij de
vier gezinnen zijn een be
jaard echtpaar en een be
jaarde vrouw met twee zo-
Mevrouw Neuteboom is ook op
Bureau Huisvesting gaan
praten met een renovatie
ambtenaar, maar die kon
ook geen andere woning
aanbieden. „Ik vind het een
schande in een tijd waarin
iedereen de mond vol heeft
over inspraak, dat je zomaar
je huis uitgezet wordt en een
noodwoning in moet, zonder
vooruitzicht op renovatie
van je eigen woning of op een
andere woning", aldus mev
rouw Neuteboom.
„Eenmaal is er een vrouw van
de Leidse Woningstichting
geweest, maar verder is er
nooit meer iemand komen
kijken. Ook niet om te vra
gen of wij misschien een an
dere woning wilden hebben.
Eén gezin zit nog steeds, zon
der vooruitzicht op een an
dere woning, in een wis
selwoning.
We hebben ook nog steeds geen
aanspraak kunnen maken op
de 3000 renovatiepremie,
omdat de huizen nog niet ge
renoveerd zijn. Maar we
moesten wel onze woningen
verlaten, en hebben wel hoge
verhuiskosten gehad. We
kunnen waarschijnlijk tot
Sint Juttemis op die premie
blijven wachten", aldus
mevrouw Neuteboom. Zij
zegt te hopen dat in de toe
komst niet méér gezinnen de
dupe worden van dit wanbe
leid.
Inmiddels heeft de gemeente
een verbeteringsplan voor
de panden aan het Levendaal
uitgewerkt. Daarmee is zo'n
acht ton gemoeid. De zaak
komt vanavond in de
raadscommissie Ruimte
lijke Ordening aan de orde.
Extroverte wijk
jf"Vj -■ q 9 H Introverte wijk
LEIDEN - Volgend jaar zal de
dan nieuwe Leidse gemeen
teraad meteen al voor één
van de belangrijkste beslis
singen van de komende jaren
staan: de keuze of er wel of
geen woningen moeten wor
den gebouwd in Stevenshof,
het poldergebied tussen de
Rijndijk, de spoorlijn Lei-
den-Alphen, de gemeenteg
renzen met Voorschoten en
Wassenaar en rijksweg 44
(Den Haag-Amsterdam).
Dit gebied, bestaande uit de
Stevenshofjespolder en de
len van de Papenwegse pol
der en Noordhoflandse pol
der, werd in 1966 door een
grenscorrectie van Voor
schoten en Wassenaar tot
Leidse grond verklaard, met
het oog op de uitbreidings
mogelijkheden die Leiden
als stad zou moeten hebben.
Toen al was het de bedoeling
dat de overwegend agrari
sche grond voor woning
bouw gebruikt zou worden.
Ook zou de beruchte Leidse
Baan door de Stevenshof-
polder lopen. Later werd die
weg geschrapt en ontston
den er ook twijfels in som
mige kringen over de wen
selijkheid van bebouwing
van de Stevenshof. In poli
tieke zin kwam dat in Leiden
tot uitdrukking in heftig
verzet van PPR, PSP en D'66,
die vreesden voor een aan
tasting van de open ruimte
tussen Leiden en Den Haag.
Het compromis in de Leidse
gemeenteraad werd: Leiden
poogt eerst andere bouwmo
gelijkheden binnen zijn
grenzen te benutten; moch
ten de prognoses blijven
duiden op een noodzaak om
ook de Stevenshof te bebou
wen, dan wordt dat alsnog
gedaan. Om tijdverlies te
voorkomen, en een "gat" in
de woningbouwproduktie te
vermijden, werd met dat
compromis tevens besloten
om de voorbereidingen die
de bouw mogelijk moeten
maken in Stevenshof, voort
te zetten: het maken van een
programma van eisen en een
ontwerp-beslemmingsplan.
Het programma van eisen
werd deze week door wet
houder Waal en een amb
telijke werkgroep gepresen
teerd. Er wordt nog eens in
gememoreerd dat de Leidse
gemeenteraad in 1979 een
nieuw inzicht zal worden
verschaft over de stand van
zaken van de bouwmoge
lijkheden elders in Leiden.
Op basis van deze gegevens
moet de gemeenteraad dan
de knoop doorhakken: wel of
geen woningbouw in Ste
venshof. Waal zelf zegt over
die vraag: "Eigenlijk zou ik
in de provincie geen betere
plaats weten". In een serie
artikelen zullen wij de ko
mende periode diverse as
pecten van het programma
van eisen behandelen. Van-
daag het eerste artikel.
De Stevenshof wordt overwegend opgezet als een zg. ex
traverte wijk. Daarmee wordt bedoeld dat zoveel moge
lijk een geleidelijke overgang tot stand komt tussen het
open gebied en de woonbebouwing. Tegenpool van een
zg. extraverte wijk is een introverte wijk, waarbij de wijk
een meer ronde of vierkante vorm heeft. De Leidse bin
nenstad is van dit laatste een voorbeeld, en ook enigszins
de Merenwijk. Meer dan woorden kunnen de tekeningen
bij dit verhaal duidelijk maken wat verstaan wordt onder
een introverte en wat onder een extraverte wijk.
Een typisch Hollandse polder
wordt omgetoverd in een
nieuwbouwwijk; een ingrijpende
wijziging ongetwijfeld. Toch is
het streven erop gericht, zo blijkt
uit het programma van eisen, om
enkele bestaande elementen van
de Stevenshof in te passen in de
toekomstige nieuwbouwwijk.
Dat gebeurt in ieder geval met de
Veenwatering en de Dobbewate-
ring, die beide nu als functie heb
ben om het overtollige polderwa
ter op te vangen en door middel
van keersluizen in de Oude Rijn
af te voeren. Het Hoogheemraad
schap van Rijnland eist dat beide
wateringen gehandhaafd blijven
(ze mogen wel worden verlegd),
evenals de sluizen bij de Rijndijk.
Het stedebouwkundige plan zal
dus uit moeten gaan van de aan
wezigheid van de wateringen. De
werkgroep die het programma
van eisen heeft opgesteld doet de
suggestie bijvoorbeeld haven
achtige uitmondingen in de Rijn
te creëren en de weteringen in het
groen of als stedelijke grachten in
de Stevenshofwijk op te nemen.
In het westen van het gebied staat
een molen, die behouden kan
blijven, mits er voldoende open
ruimte omheen blijft. Wat in ieder
geval ook blijft is de rooms-ka-
tholieke kerk aan de Rijndijk.
Het perceel grond dat eigendom
is van de kerk wordt door de ge
meente niet opgekocht. De grond
in Stevenshof is verder voor een
groot deel inmiddels in handen
van de gemeente. De hectaren,
die nog in bezit zijn van particu
lieren zullen in de komende tijd
worden aangekocht of onteigend.
Ook de provincie bezit nog
grond, namelijk de strook die
destijds was gereserveerd voor
de Leidse Baan.
Een bestaand element dat ook in de
ontwikkeling van Stevenshof zal
worden ingepast is het park Ter
Wadding, dat op Voorschotens
grondgebied ligt. Het is de be
doeling dat aan de zijde van de
Stevenhof ook een parkje komt.
De Rijndijkzal eveneens onderdeel
uitmaken van het bestem
mingsplan. Het programma van
eisen geeft drie mogelijkheden
aan: 1) het grotendeels afbreken
van de bebouwing aan de
Rijndijk en geen verkeer meer
toelaten, waardoor de oever van
de Rijn gewijzigd kan worden en
als het ware bij Stevenshof be
trokken raakt; 2) de verkeers
functie wel beperken, maar de
bebouwing slechts ten dele af
breken; 3) de bestaande situatie.
Volgens de werkgx-oep zal de eerste
mogelijkheid waarschijnlijk niet
haalbaar zijn; de tweede moge
lijkheid wel als storende be
drijven naar elders worden over
geplaatst en de vrijkomende
ruimte met groen wordt benut.
Molen in Stevenshofpolder
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Gehoord bij de Amro Bank. (14)
Kan ik via m'n Amro Privé-
rekening nu ook dc acceptgiro's van
gas en licht betalen?
I Ieel gemakkelijk, mevrouw
Als u even uw handtekening en
rekeningnummer op de
acceptgiro's invult, dan zorgen
wij dat het in orde komt.
Nu heb ik wel een Amro Priv
rekening bij u geopend maar i
weel ik nou wat erop gestort z.
of er ajgaat?
U krijgt gewoon rekening
afschriften thuisgestuurd v
al die dingen opstaan.
Tuinmeubelen l<
:e show Da s
genieten U vindt er alle bekende mer
en Maar ook het komplete toebeho-
;n Zoals fraaie kussens, parasols,
jintafelkleden Eigenlijk alles voor uw
tuinkomfort U bent van harte welkom'
Tuinbouw en Hobby-artikelen
JAN v.d. MEER B.V.
Onderzoek naar
ld ach ten Ende-
gcest gestart
LEIDEN - Een subcommissie uit
de Leidse gemeenteraad is van
daag begonnen met een onder
zoek naar de klachten die de af
gelopen tijd zijn geuit over het
beleid in het psychiatrisch
ziekenhuis Endegeest. De com
missie heeft als taak meegekre-
tueel extern onderzoek gewenst
is. Daarvoor zou dan een op
dracht moeten worden gcfor-
W.
B.
Amro Privérekening
hij de Amro Bank s
In de subcommissie zitten de ge
meenteraadsleden Höppener
(PvdA), Passchier (PSP).
Schoute (WB), Dc Geus-Kramp
(CDA), Van Oosten (l'PR/D'66).
de wethouders Oosterman en
Van Aken, districtsbestuurder
De Jong van de ABVA en enkele
ambtenaren. Voorzitter is het
raadslid Bleijie (CDA).
