u
VEEL OVERDAAD IN
TONEELSPEKTAKEL
LAK-produktie
voor kinderen
HET RODE OOG
irC
Michael Wilson
(63) overleden
MAANDAG 10 APRIL 1978
NRC Handelsblad is de Neder
landse kwaliteitskrant, dat
weet iedereen. Ze zeggen het
tenslotte zelf, en zoiets zet je niet
zwart op wit als het controleer
baar onjuist is. Betekent dat
ook dat NRC Handelsblad vol
maakt is? Nee, dat nu ook weer
niet. Blijkens de artikelen in de
kwaliteitskrant weten ze alles
van de dingen die niemand
weet, en niets van dedingen die
iedereen weet. En omdat de
eerste categorie veel omvang
rijker is dan de tweede, mag
men spreken van een kwali
teitskrant.
Laat ik van vorige week twee van
die "taches de beaute" ont
sierende moedervlekjes) even
noemen. Lezers van deze rub
riek kennen het zogeheten
Droste-effect, de afkorting voor.
"Droste-cacaobuseffect" of
"Droste-verpleegster-cacaobu-
seffect": op de Droste-bus staat
een verpleegster die op een
dienblad een Droste-cacaobus
draagt, waarop weer een ver
pleegster staat afgebeeld
die...etcetera. Hetzelfde effect
kunt u aantreffen op een pak
van Brinta, op het busje van
Royal Bakery Powder, op een
pakje shag van (ik geloof)
Douwe Egberts, en natuurlijk
op het leesplankje van aap-
noot-mies bij Wim.
WatschreefnuJ M.Bik indeNRC
van zaterdag 8 april onder de
titel: "De coalitie en het
Blooker-effect"? Dat er "op het
hierboven geschetste beeld van
de serieus te nemen oppositie
binnen de regeringscoalitie een
soort Blooker-effect van toepas
sing si. De herinnering aan de
alsmaar kleiner wordende ver
pleegster op de oude Blooker-
cacaoblikjes komt in elk geval
op etcetera".
We zien hier dus dat Bik het
Droste-effect en de Blooker-tijd
door elkaar haalt, en blijkbaar
is er niemand die dat opmerkt
voordat het gezet of gedrukt
wordt. Iets wat iedereen weet,
weten ze daar niet: ze verwer
ken het zelfs grootscheeps in de
kop.
Vogels varen
Het zelfde was het geval op de
achterpagina op dinsdag 4 ap
ril. Boven een column van
Riemer Reinsma stond met
vette letters: "De vliegende vis
sen en Guïlaume van der
Graft". Reinsma schrijft over
een proefschrift van Th.H. van
Doorn, over de associaties tus
sen vliegen en varen, en meldt
dan dat Van Doorn ter illustra
tie van Guillaume van der
Graft citeert: Onder wolken vo
gels varen
onder wolken vliegen vissen
maar daartussen rust de visser
Hij voegt daar aan toe:
Wat ook opvalt, is dat Van der
Grafts vogels niet zwemmen,
maar varen. De conclusie: Van
der Graft vergelijkt de vissen
wel met vogels, maar omge
keerd niet. De vogels vergelijkt
hij met schepen". En wat mij
opviel, ivas dat "wolken" de
tweede keer "golven" had moe
ten zijn...
Ma Yuan
Reuze interessant allemaal, maar
is er dan echt niemand (Van
Doom, Reinsma, de redacteur
van de achterpagina, de zetter,
de corrector) die weet dat "Vis
ser van Ma Yuan" een van de
bekendste en meest ge
bloemleesde gedichten van Lu-
cebert, de keizer der Vijftigers,
is? Ajkomstig uit de bundel
"Van de afgrond en de lucht
mens" 1953), opgenomen onder
andere in de "Spiegel van de
Nederlandse poezie", "Nieuwe
griffels schone leien", "Voor wie
dit leest" en nog vele andere
bloemlezingen? De eerste, geci
teerde strofe werd door Ludwig
Kunz voor de bundel "Wir sind
gesichter" als volgt vertaald:
Unter Wolken Vogel fahren
unter Wellen fliegen Fische
doch dazwischen ruhtder Fischer
En door Johannes Piron voor de
bundel "Muscheln der
Tiellande" aldus vertaald:
Unter Wolken Vogel fahren
unter Wogen fliegen Fische
doch dazwischen ruht der Fischer
Wogen of Wellen... wat is Duits
toch een rijke taal in ieder geval
schijnen ze daar wel hun dich
ters te kennen
Toegegeven, Guillaume van der
Graft heeft een bundel en een
gedicht geschreven die "Vogels
en vissen" heten, maar dat ge
dicht begint met de regels:
Ik zat in de bioscoop
en keek naar een film van Parijs
negentienhonderd
Die lijken met toch niet verwis
selbaar voor de regels van Lu-
cebert. Ik dacht: zodra het ge
drukt staat, zien de betrokke
nen hun blunder wel in en ko
men haastig met een verbete
ring, maar woensdag: niets,
donderdag: niets, vrijdag:
niets, zaterdag: niets... Toen
dacht ik: langer zwijgen is on
verantwoord, elke kwali
teitskrant heeft recht op zijn
rectificaties.
LEIDEN - "Het theater is al
te lang de slaaf van de lite
ratuur geweest, het moet
zijn eigen literatuur voort
brengen. En de essentie
hiervan is het gesproken
woord,'. Dit zegt regisseur
Jéröme Savary in de inlei
ding tot '1001 Nacht,' van
het Ro Theater. En even
verder: "Het werken met
de acteurs en actrices van
het Ro Theater is boeiend
geweest, omdat ze nog niet
verpest zijn door de bu-
rokratie, waaraan het ge
subsidieerde theater in
veel landen te grond gaat.
Gedurfde uitspraken, die dan wel
ondersteund dienen te worden
door een magistraal stuk toneel,
i dat voeding geeft aan dit "thea
traal snobisme". Subsidie redt
immers regelmatig toneel, dat
van niveau is en anders voor de
massa verloren dreigde te gaan.
In hoeverre het artistiek en
gagement door die financiële in
jectie aan waarde en beleving zou
inboeten blijft inmiddels de grote
vraag. Reden derhalve om met
meer dan gebruikelijke belang
stelling naar 1001-Nacht te
kijken, dat zaterdagavond voor
een volledig uitverkochte
Schouwburg door dit uiterst-be
weeglijke toneelgezelschap werd
opgevoerd.
Moeilijk herleidbaar inmiddels is
het feit, of de grote belangstelling
in belangrijke mate bepaald werd
door de televisieregistratie van
een fragment van deze raamver
telling in Hans van Willigen-
burg's programma "Een rondje
Theater" enige weken geleden.
Laten we ons daarom tot de feiten
bepalen. Jéröme Reehuis, Cees
Linnebank Lou Landré en Mar-
tine Crefcoeur vormen het "ar:
tistiek frame", waarop de verha
len van Duizend-en-een-nacht
zijn gebaseerd. Terecht zoekt
deze toneelinterpretatie haar
kracht in de overdracht van het
gesproken woord, dat evenveel
veranderingen ondergaat als er
vertellers en toeschouwers zijn.
Dat ook de publieke moraal
hierbij een belangrijke rol speelt
is haast vanzelfsprekend.
Het is daarom niet verwonderlijk,
dat deze eigentijdse bewerking
door Savary veel "bloot" in de in
terpretatie betekent. Daarnaast
waren zeer veel gegevens uit het
heden in dit muzikale sprookje
verwerkt, die deels ridicuul en
deels zeer tijd-bepalend over
kwamen. Doordat Savary geko
zen heeft vooreen humoristische
vertelling ontstaat een theater-
figuur, waarin zeer veel mogeljjk
is. Behalve het hierboven reeds
geschetste vrouwelijk en man
nelijk naakt ook burleske situa
ties waardoor een bonte menge
ling van heden, verleden en toe
komst ontstaat. Originele thca-
tervondsten (de lamp van Aladin,
het paard, de draak, het kameel.)
en buitenissige figuren (televi
sieverslaggever, Conchita, show
girls, skelet en baby's) wisselen
elkaar in een nauwelijks te vol
gen tempo af. Aldus ontstaat een
boeiende theaterproduktie die
vooral in het surplus, de over
daad en de hyperbool haar kracht
moet zoeken.
BERT KOEKEBAKKER
/2AAK/ SoftS IS «ET HEEL PERsTAAlPIC,
%AHC, TE ZW VOCE SERVW-PE p/Ai^EAJ
l£T
Tl
De avonturen van Jommeke
Wie het rode oog van Boeddha
in handen heeFt zal een
vreselijke dood sterven
Dat staat vast.' I
Een toerist heeft I
r het gestolen 2
TT
Hoe en waar K We krijgen hem
vinden we die welHij zal zjn
rampzalige A, Straf niet
1^ 'i>C\ ontlopen.
EIERCOTELET
4 hard gekookte c
4 eetlepels ge
raspte oude kaas,
zout, peper, noot
muskaat, kerrie, iets
pa
neermeel, 60 g. boter,
paar pijpjes ma-
ni, tomaten-,
kaas- of kerriesaus.
Pel de eieren en prak
ze fijn. Doe er de ge
raspte kaas, wat zout,
peper, nootmuskaat
en kerrie en iel
room bij en maak
een stevige mass
van. Vorm hiervan
coteletten, haal 2
door ei en paneer
meel en bak ze
beide zijden in
boter goudbruin.
Steek er aan
smalle eind
pijpje macaroni in
bevestig hieraan
papieren manchetje.
Geef er een tomaten-,
kaas- of kerriesaus
bij.
Jonge, jonge wat een meid
LOS ANGELES - De Amerikaanse
scenarioschrijver Michael Wil
son, één van de cineasten van
Hollywood die in de tijd van het
McCarthyïsme wegens hun
communistische sympathieën op
de "zwarte lijst" kwamen te
staan, is in zijn woning in Beverly
Hills aan een hartaanval overle
den. Hij was 63 jaar.
Wilson had voor "A place in the
sun" een prijs gekregen. Andere
films waarvoor hij het scenario
schreef, waren "Five Fingers",
"The bridge over the river Kwai"
en "The sandpiper".
LEIDEN - In het LAK-theater be
stond gistermiddag de mogelijk
heid om kennis te maken met het
LAK-Kindertoneel. Ditmaal
werd door de toneelgroep "ME-
NES" het stuk "Jonge, jonge wat
een meid" opgevoerd, dat be
stemd is voor kinderen tussen 9
en 12 jaar en gesitueerd is in een
schoolklas. Tien spelers en speel
ster geven door middel van een
sterk wisselend rollenpatroon de
gedachtenwereld van het kind
van die leeftijd weer.
Daarmee wil de groep, die geregis
seerd werd door Mathieu
Buttschmidt aangeven dat niet'
zomaar een paar kinderen cen
traal staan, maar de hebbelijk- en
onhebbelijkheden, de frustraties,
de interessen en de vooroordelen
van die leeftijdscategorie. Er zijn
verschillende spelsituaties geko
zen, van waar men appeleert aan
het reactiepatroon van de over
wegend zeer jeugdige toeschou
wers. Een scène met een cavia
(waarin Frans van de Broek
d'Obrenan, Pirn Brocades en
Mimi van Geloven zeer overtui
gend het verschil tussen jongens-
en meisjes-spelletjes aangeven)
en het bouwen van een hut (met
vooral Annemieke van Doeland
als een "jongensgek" en Broca
des als hutlebouwer) moeten bij
de kinderen reacties losmaken.
Er moet identificatie met de ei
gen spel- en leefsituatie ontstaan.
Dat gebeurde gistermiddag dan
ook constant. De op- en aanmer
kingen waren niet van de lucht.
De juffrouw (Vera Simon-Tho
mas) moest het nodige aanhoren,
toen ze samen met haar vrienje
(Bob van Ooyen) voordeed, wat
ze vroeger in het bos hadden ge
daan. En Hanneke van Zoonen
had het zwaar te verduren op
ogenblikken waarop ze aan een
volledig uitverkocht LAK-thea
ter trachtte uit te leggen, hoe fijn
het is om met jezelf te spelen.
Daarnaast waren Jan Zoet en
Bob van Ooyen intensief bezig
met een "vliegeniersspelletje"
dat een puberaal-erotische (zie
foto) uitloop had.
Op zondagmiddag 7 mei, heeft weer
in het LAK-thcater een voorstel
ling van "Jonge, jonge wat een
meid" plaats. Scholen en
buurthuizen kunnen het kin
dertheaterstuk boeken bij Vera
Simon-Thomas (071-120096). De
kracht van dit kindertheater is
ongetwijfeld, dat men feilloos de
terminologie van negen-jarigen
weet te hanteren. Het zingen is
vals, erg slecht en beslist overbo
dig.
BERT KOEKEBAKKER
Leidse bioscopen
LIDO 1: "L'Animal", da. 2.30,7.00 en 9.15
LI DO 2: "The Car"da 2.30, 7.00 en 9.15
uur, zo. ook 4.45 uur, 16 jaar.
LIDO 3: "La Dentellière", da 7 00en 9 15
uur, 16 jaar.
Kindermatinee: "Dereddertjes",da. 2.30
TRIANON: "Dr. Vlimmen", da. 2.30.7.00
en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, 16 jaar.
REX; "Spelletjes onder de gordel", da.
7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, 16 jaar.
Kindermatinee: "De fluit met de zes
smurfen", da. 2.30 uur, al.
Nachtvoorstelling: "De poel der wel
lust", vr. en za. 11.30 uur, 18 jaar.
Alphense bioscopen
Euro 1: "De mantel der liefde", da. 1.30,
6.30, 9.00 uur, zo. ook 4.00 uur, za. ook
12.15 uur, 16 jaar.
JÓudT lieuius
10 april 1978
Honderd jaar geleden stond in
de krant: -Z.K.H. prins F rede-
rik der Nederlanden (tweede
zoon van koning Willem 1,
1797-1881. Red.) heeft een be
zoek gebracht aan de konin
klijke Nederlandsche fabriek
van gouden en zilveren werken
van de heeren J. M. van Kempen
en Zonen te Voorschoten. Dit be
zoek gold opzettelijk de bezich
tiging der belangrijke verza
meling van zilverwerken, die
door de eigenaars dier fabriek
naar de wereldtentoonstelling
te Parijs zullen worden gezon
den. Z. K. H. nam met groote
nauwkeurigheid kennis van
ieder voorwerp dezer rijke col
lectie en drukte herhaaldelijk
zijne tevredenheid uit over de
vorderingen, in de laatste jaren
in dezen tak van industrie ge
maakt. In dit bezoek heeft de
Prins een nieuw bewijs gegeven
van zijne gewaardeerde be
langstelling in den bloei der Ne
derlandsche kunstindustrie. De
inzending der heeren Van
Kempen zal te Parijs een ruimte
innemen van 17 bij 5 metfr. Er
zijn zoowel zeer kostbare ar
tistieke stukken als de meest
courante handelsartikelen.
Vijftig jaar geleden:
-Uit Washington wordt gemeld,
dat de invoer van verdoovende
middelen in de Vereenigde Sta
ten toeneemt. Daarom hebben
de Ver. Staten met Engeland,
Frankrijk en Duitsland een
overeenkomst gesloten tot het
uitwisselen van inlichtingen
over het vervoer van verdoov
ende middelen. Voor-ts wordt
naar middelen gezocht om het
m isbruik van opium en cocaine
uit te roeien en wetteen te doen
aannemen om de fabricatie dier
middelen te beperken tot de
hoeveelheidnoodig voor medi
cinale doeleinden.
-In het Tiroolsche stadje Lut-
tach is het tot stormachtige
tooneelen gekomen in een
schoolklasse, waar de kinderen
verklaarden geen Italiaansch te
willen leeren, doch hun moeder
taal. Het kwam zoover, dat een
onderwijzeres de vlucht moest
nemen. Tevens werden in den
nacht op beide kazernes van het
stadje Tiroolsche vlaggen ge-
heschen. Er zijn dertig arresta
ties verricht.
2: "Dr. Vlimmen", da. 1.45, 6.45 en 9.15
uur, zo. ook 4.15 uur, 16 jaar.
Nachtvoorstelling: "The Canterbury
Tales", za. 12.15 uur, 16 jaar.
EURO 3: "Starwars", da. 2.00, 7.00 en
9.30 uur, zo. ook 4.30 uur, al.
Nachtvoorstelling: "Mr M^jestyk", za.
12.15 uur, 12 jaar.
EURO 4: "The Gauntlet", da. 2.15, 7.15
en 9.45 uur, za. en woe. geen middag
voorstelling, zo. 4.45, 7.15, 9.45 uur, 16
Kindermatinee: "De reddertjes", za., zo.
2.15 1
nog
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
iliaconessenhu
M idd ag bezoek u u r 13.45-14.30
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
derafdeling dagelijks van 14.00-19.00 uur
alleen voor ouders zondag 14 00-15.00
uur voor overige familieleden. Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
de kinderafdeling.
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
e Klasse: Volwassenen dagelijks van
14.00-14.45 uur en van 18.30-19.30
Vonnr^mafdeling: dag. van 1115-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot) van
15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30 uur
Laatste kwartier van middag- en avond
bezoek ba by show.
Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.30
2e Klasse: Volwassenen dagelijks van
11.15-12.00 uur en van 14 00-14.45 uur en
van 18.30-19 80 uur
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12 00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15.00-16.00
uur en van 18.30-19.30 uur. Babyshow
laatste kwartier van middag- en avond
bezoek.
Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.30
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor
baandag t/m vrijdag
1830-18.45 uur
Zaterdag en zondag
14 45-15.00 uur.
Bezoek aan emstipr patiënten:wanneer
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling-
Elke dag
14 15-15.00 uur
18.30-19 00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: leen 2e klas 11 11.30; U 3a
14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas 13 30
Geluidshinder
Schiphol
phol (020-175000,
onpêr pe su46Boov\ poor!
f e>-e.£u\j'
NI£rT£ö£\l
ne&ocw
AAM.' J
