School-
dammen
en Fisher
Belgie wijdt een serie aan Europa
1
Bridgetoernooi in een oud kasteel
Kruiswoord
Tir^
Oplossing
vorige
puzzel
ZATERDAG 1 APRIL 1971
Het Mijnstreek viertal-
lentoernooi is een van die
toernooien welke door insi
ders niet gemakkelijk worden
overgeslagen. Het decor is
zeer bijzonder een oud kas
teel waar wordt gebridged,
een unieke combinatie van
sfeer en romantische gezel
ligheid.
Het kasteel Hoensbroek
stamt nog uit de middeleeu
wen, maai- uit die tijd is alleen
de hoektoren bewaard.
Op de ruïnes werd door vader
en zoon Mathieu Dousin in
1643 begonnen met de bouw
van het huidige kasteel, dat in
1931 werd gerestaureerd en
thans dienst doet als cultureel
centrum. Een magnifiek on
derkomen voor een brid
getoernooi.
Hoensbroek is dit jaar gewon
nen door het team Van Hel-
lenberg Hubar - Bep Vriend
en mevr Van Hellenberg Hu-
i bar, samenspelend met Jos
Jacobs. Een succes dat tot
stand kwam in een zeer re
gelmatig gespeeld toernooi.
Het team vertoefde van begin
tot eind in de kopgroep en
werd dus steeds gecon
fronteerd met sterke tegen
standers - er werd gespeeld
volgens het zo langzamer
hand beproefde Zwitserse
systeem, waarbij steeds de
teams elkaar ontmoeten met
ongeveer een gelijk aantal
punten. Zij scoorden nooit
minder dan 9-11 en wisselden
dit soort "magere"uitslagen
dusdanig regelmatig af met
forse overwinningen dat ze
uiteindelijk een score van
707c bereikten, waarmee ze de
favoriete teams Kreyns en
Sint vrij royaal voorbleven.
Hoe komt nu zo'n overwinning
tot stand? Door goed te spe
len uiteraard, maar ook door
het op het juiste moment dur
ven nemen van risico's en
vooral ook door een beetje
veine. Hoe het winnende
team deze ingrediënten com
bineerde tot een smakelijk
gerecht moge blyken uit de
volgende spellen.
H 4
9 AB3
O C 10 9 5
H 9 7 2
A 9 7 6 5
O HB843
fB4
B 10 8 5 3
CP H 7 6
O A
A 8 5 3
V
CP V10 9 5 4
O 7 6 2
A V 10 6
Aan tafel 1 paste zuid,
Bep Vriend als west (OW
kwetsbaar) met 1 Sch opende,
door oost zeer goed verhoogd
tot 4 Sch; dat probleemloos
werd gemaakt. Aan tafel 2
opende Jos Jacobs als zuid
2Ru, een van die moderne
snuQes, aangevend een sterke
opening of een zwakke ope
ning in een van de hoge kleu
ren en hoe zwak dat soms is
blijkt hier.
Fien Hubar bood 2SA: "partner,
hoe sterk ben je?", waarop
zuid 3 KI bood. In zijn ogen
het zwakst denkbare bod
(met harten als kleur; met
schoppen wordt 3 Ru gebo
den), maar door noord
geïnterprteerd als maximaal,
d. w. z. ca. 10 punten en
plaatjes ook in andere kleu
ren dan harten.(met een mi
nimaal spel wordt dan 3 Ha
geboden) Noord bood toen te
recht 4 Ha en dat snoerde OW
definitief de mond. Een klein
misverstandje tussen NZ. dat
wel erg voordelig bleek uit te
pakken, want de schade be
droeg slechts 100 punten.
H V 6 3
Q B 7 5 4
O V 10
V B 6
i 42 B8
H 10 2 CP V9
A B 8 7 3 O H 9 6 5 4 2
k 10 8 2 «f97 3
A 1097 5
CP A 8 6 3
O Geen
A AH54
Het bieden was kort maar
krachtig: Bob Hubar als zuid
(allen kwetsbaar) opende 1
Sch, noord 4 Sch en zuid nog 6
Een ogenschijnlijk kansloos
contract dat zuid niettemin
op knappe wijze wist te ma
ken. Hy nam de
troefuitkomst met de vrouw,
troefde een ruiten, speelde
troef naar de heer en troefde
nogmaals ruiten. Vier ronden
klaveren volgden, noord har
ten weg, en vervolgens Ha A
en harten na! Oost kwam aan
slag en moest in de dubbele
renonce spelen, zodat zuid
ook de laatste harten in noord
kon opruimen. West kon niet
nemen want dat zou Ha B
hoog maken. Een leuke speel-
figuur die op knappe wijze
werd gerealiseerd.
Ton Schipperheyn
Het is zeker interessant partijen na te spelen van we
reldkampioenen die op latere leeftijd (tussen de 50 en
70 jaar) nog zo nu en dan ten tonele verschijnen in een
klein of groot toernooi. Omdat aan dit onderwerp
weinig aandacht wordt besteed, zal ik hun „uitschie
ters" wat nader belichten.
Men is al gauw geneigd te zeggen, dat een wereldkampieon na zijn
50e levensjaar op z'n retour is en niet meer „feilloos" kan denken
tijdens de partij. Dit is stellig een verkeerde gedachtengang.
dat de schaakliteratuur ons vele voorbeelden toont vi
zonderlijke begaafdheden.
Enkele voorbeelden: Capablanca (1888-1942) speelde in het
AVRO-toernooi in 1938 nog fraaie partijen. Dr. Lasker (1868-
1941) bracht na zijn 60e jaar nog bijzondere partijen op tafel. Dr.
Max Eu we (geb. 1901) speelt zo nu en dan in KNSB-verband nog
inhoudrijke partijen. Hij is nu 77!
Dr. Botwinnik (geb. 1911)
ver boven de vijftig het tradi
tionele Hastings-toernooi in
Engeland en dr. Aljechin
(1892-1946) was even boven
de vijftig nog bijrn
slaanbaar. Wat denkt
exwereldkampioenen Tal en
Smyslov? Zie de volgende
partij uit het kampioenschap
van Rusland 1977. Tal is nu 42,
Smyslov 57 jaar.
Wit: M. Tal
Zwart: W. Smyslov
Spaanse Partij
1. e2-e4 e7-e5 2. Pgl-f3
Tal is de aanvalsspeler ..pur
sang", Smyslov de gedegen
strateeg, maar Tal zal tegen
oud-wereldkampioen
Smyslov geen 2. f4 spelen (het
gevreesde Koningsgambiet),
omdat hij... juist, tegen
„titeldrager" speelt! Ov
gens kennen ze elkaar z
goed op de 64 velden, omdat
zij menigmaal in en buiten de
Sowjet-Unie tegenover el
kaar hebben gezeten. 2...
Pb8-c6 3. Lfl-b5 a7-a6 4.
Lb5-a4 Pg8-f6 5. 0-0 Pf6xe4
Smyslov is een grote kenner
van het Spaans. De tekstzet
had ook de voorkeur
Euwe en Tarrasch. Meestal
speelt men 5...Le7 enz. 6.
d2-d4 b7-b5 7. La4-b3
Lf8-e7?!
Een noviteit. Voor de hand ligt
nu 8. de5: met goed spel voor
wit. 9. Pf3xe5 Pc6xe5 9. d4xe5
Lc8-b7 10. Ddl-g4 0-0 11.
f2-f3
Na 11. Pc3 Pc3: 12. Lh6 Lf6! 13.
ef6: Df6: 14. Lg5 Dd4! staat
zwart goed. Deze variant
werd door Tal aangegeven.
ll....Pe4-g5! 12. f3-f4?
Tal zegt o.m. in een Russisch
tijdschrift: „Dit is zo'n ty
pisch geval, waarin de bewe
ging van de hand het gezonde
verstand achter zich laat".
12....Pg5-e4! 13. f4-f5 Kg8-h8
14. Tfl—f3?Le7-c5+ 15.
Kgl-fl d7-d6 16. f5-f'6 g7-g6!
17. Dg4-h4d6xe5 (Dreigt mat)
18. Kfl-e2 Dd8-d4 Het is in
feite afgelopen. Er volgde
nog: 19. Th3 Df2+ 20. Df2:
Pf2: 21. Th4 Pe4 22. Lh6 Pf6:
23. Lf8: Tf8: 24. Kfl Td8 25. c4
g5 26. Th 3 g4 27. Tc3 b4 28. Tc 1
Td4 29. g3 Lf3 30. a3 a5 31. ab4:
ab4: 32. Ta5 Pd7 33. Lc2 e4 en
wit gaf na een zevental zetten
op. Een goede prestatie van
Smyslov!
Botwinnik-Tartakower
1. Pf3 Pf6 2. c4 d6 3. d4 Pbd7 4.
g3 e5 5. Lg2 Le7 6. 0-0 0-0 7.
Pc3 c6 8. e4 Dc7 9. h3 Te8 10.
Le3 Pf8 11. Tel h6 12. d5 Ld7
13. Pd2 g5 14. f4 gf4: 15. gf4:
Kg7 16. fe5: de5: 17. c5! cd5:
18. Pd5: Dc6 19. Pc4 Pg6 20.
Pd6 Le6 21. Pe7: Pe7: 22. Tf6:
Kf6: 23. Dh5 Pg6 24. Pf5 Tg8
25. Dh6: La2: 26. Tdl! Tad8 27.
Dg5+ Ke6 28.Td8: f6 29.Tg8:
Pf4 30. Dg7 en zwart gaf op.
Ook nu nog is Botwinnik in de
Sovjet-Unie een doryine-
rende figuur „achter de
schermen"! Zijn woord is
wet. Maar dat valt buiten onze
beschouwing...
De Cubaan José Capablanca
was een bijzondere wereld
kampioen. Hij speelde name
lijk zó positioneel (strategisch
volgens de leer van Wilhelm
Steinitz), dat het bijna
niemand gelukte hem te verr
slaan. Slechts Aljechin, de
grote taktikus, wist hem in
een zenuwslopend gevecht
om de hoogste eer te over-
CAPABLANCA-Rossolimo
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 d5 4. Lg5
Le7 5. e3 0-0 6. Pf3 Pbd7 7. Tel
c6 8. Ld3 h6 9. Lh4 dc4: 10.
Lc4: b5 11. Ld3 a6 12. a4 b4 13.
Pe4 Pe4: 14. Le7: Pf2: 15. Ld8:
Pdl: 16. Kdl: Td8: 17. Tc6:
Lb7 18. Tc7 L13: 19. gf3: Pb6
20. Tc6 Pa4: 21. Kc2 Tdb8 22.
Tal b3+ 23. Kcl Tb4 24. La6:
Pb6 25. Kd2 e5 26. de5: Pc4
27. Kc3 Pe5: 28. Tc5 Tb6 29.
Ld3ü en zwart gaf op.
En hier onze eigen man in de
ouderdom van 72 jaren! Een
partij uit de match "jeugd te
gen schakers boven de vee
rtig". Dr. Euwe wist Hans Ree
met IV2-V2 te verslaan...
Ree-prof. dr. Euwe
1. c4 Pf6 2. Pc3 e6 3. P13 Lb4 4.
Dc2 0-0 5. a3 Lc3: 6. Dc3: b6 7.
e3 Lb7 8. Le2 c5 9. b4 d6 10.
Lb2 Pbd7 11.0-0 e5 12. d3 De7
13. Pd2 d5! (Zeer goed) 14.
cd5: Pd5: 15. Dc4 cb4: 16. LfT)
Tfc8 17. Da2 P7f6 18. Pc4 Pc3!
(Een fraai kwaliteitsoffer) 19.
Lc3: bc3: 20. Lb7: Db7: 21.
Pd6 Dd7 22. Pc8: Tc8: 23. Dc2
b5! 24. Tfdl (Beter Tfbl) a5 25.
Tabl Pd5 26. Tdcl b4! 27. e4
(Op g3 komt ba3: en Pb4) Pf4
28. ab4: ab4: 29. g3 (Want Tb4:
faalt op Pd3: enz.) Pe6 30. Tb4:
Pd4 31. Da2 Dh3!
Ree
(Met matdreiging. Ree kiest een
weg die snel tot verlies leidt.
Misschien was f2—f4 het enige
goede) 32. Td4:?! ed4: 33. Da4
Dh6! (De echte Euwe!) 34. Tc2
Db6! 35. Kfl Dbl 36. Ke2 h6!
37. e5 Tb8 38. Kf3 Dhl+ 39.
Kg4 Dd 1 en wit gaf op. Ook
de witte d-pion gaat verloren.
Wie volgende week zaterdag
niets weet te doen en van een
stukje puur enthousiasme in
deze zo vaak berekende wereld,
wil genieten, hem of haar kan ik
aanraden het Open Damtoer-
nooi voor schoolvijftallen, dat
dan in de Opstandingskerk in
Alphen aan den Rijn (Marijke-
straat 69) wordt gespeeld te be
zoeken (van 9.30 uur-16.00 uur).
Vorig jaar was ik ook bezoeker
en het viel me toen direct op:
kinderen zijn kinderen en als ze
dammen, steken ze een stukje
tong uit hun mond en gaan er op
bijten. Met rode hoofdjes en hier
en daar kapotgebeten nagels zit
ten ze zich te barsten te prak-
kizeren hoe ze hun tegenstander
naar de vernieling kunnen hel
pen - Wie er vernield wordt, doet
er niet toe, want tien minuten na
de "vernieling", zijn ze al verge
ten wie vernield is en of ze zelf
vernield zijn.
Bij vooral jeugdtoernooien
(want de jeugd is nog zo vers)
denk ik vaak aan een uitdruk
king van Bobby Fisher die over
het schaken eens gezegd heeft
"Chess is to crash the other
guy's ego" (schaken is het ver
brijzelen van de andermans ik).
Wat voor schaken geldt geldt
voor iedere sport (en nu maar
hopen dat er weer geen schaak
fanaat me opbelt met de vraag of
ik schaken en dammen niet met
elkaar wil vergelijken, omdat
dat niet kan. want schaken is be
ter.
Bobby Fishers uitdrukking
geeft te denken, want stel dat het
zo is dat men sport beoefent om
iemand anders kapot te willen
maken, dan zou dat verschrik
kelijk zijn, want er is al zoveel
ellende.
Toch zullen er wel andere ele
menten meespelen in de denk-
sportpartij. dan het motief om je
tegenstander naar de bliksem te
helpen. Er zijn spelers die spelen
om het zelfvertrouwen te hand
haven of op te vijzelen en er zijn
spelers die spelen voor het on
derhoud en van de gezelligheid.
Wee hem, die the other guy's ego
wil verpletteren. Er blijven vra
gen over het "crashen van de
other's ego", en het beangstigt
my.
t- Bobby Fisher.
Probleem voor dammers
Het probleem van de vorige
week. wit speelt en wint. is be-
'fM
9
9 9
9
9 9
O ffi
9
0
1 nn
0 '3. a
f JS
0
0
BELGIE - Onder het motto
"Europese actie" verscheen op
20 maart de tweede Belgische
emissie van dit jaar; vier zegels
in waarden van twee keer 10
frank en twee keer 14 frank, die
alle Europa, of iets wat daarmee
te maken heeft, als onderwerp
hebben. De meerkleurige zegels
van 10 fr. zijn aangemaakt in een
oplage van 2.5 miljoen, die van
14 fr. hebben een oplage van 3
miljoen.
De eerste zegel van 10 frank
staat in het teken van het 26-ja-
rig bestaan van de ECMT, de
Europese Conferentie van Mi
nisters van Transport, die op 17
oktober 1953 in Brussel werd
opgericht. Op dit moment zijn 19
landen bij de ECMT aangeslo-
ten. Op de zegel een symboli
sche voorstelling van vervoer
smiddelen en een kaart van
Europa met daarop de 19 lidsta
ten.
De andere zegel van 10 frank
vraagt aandacht voor de eerste
rechtstreekse algemene verkie
zingen van het Europese par
lement. Aanvankelijk zouden
deze verkiezingen reeds dit
(voor) jaar worden gehouden,
maar doordat Engeland bij de
voorbereidingen in moeilijk
heden geraakte kon dat niet
doorgaan. Nu zal waarschijnlyk
begin volgend jaar voor een
Europees parlement moeten
worden gekozen. De zegel toont
een deel van het gebouw van het
Europese parlement in
Straatsburg, alsmede het em
bleem van het parlement.
Nederland, de Duitse Bonds
republiek en Frankrijk hadden
ook zegels op het programma
staan om aandacht te vestigen
op de verkiezingen van het
Europese parlement, maar in
alle gevallen werden de uitgif
tedata voor onbepaalde tijd ver
schoven.
Het feit dat 20 jaar geleden -'25
maart 1957 - de Verdragen van
Rome werden ondertekend, die
leidden tot de oprichting van de
Europese Economische Ge
meenschap (EEG) en de Euro
pese Gemeenschap voor
Atoomenergie (Euratom), is
aanleiding tot de uitgifte van de
derde zegel, de eerste van 14
frank. Op deze zegel voor voor
gevel van het paleis Campidog-
lio in Rome met daarnaast een
kaart van het Europa van de Ne
gen.
De vierde zegel - ook 14 fr. - her
denkt de Belgische staatsman
Paul-Henn Spaak (1899-1972)
die voor Europa van grote bete
kenis is geweest. Het was Spaak.
die na het mislukken van de
Europese Defensiegemeen
schap met enkele anderen het
initiatief nam tot de oprichting
van de EEG. Onder zijn voorzit
terschap werden ook de Verdra
gen van Rome opgemaakt. Het
portret van Spaak staat op de
zegel, alsmede een kaart van de
negen nu by de EG aangesloten
landen.
Wat Belgie betreft zy tot slot op
gemerkt dat de Belgische
spoorwegen respectievelijk
vanaf 6 en 27 februari voor het
frankeren van dienstbrieven ze
gels van 8 en dertig fr. konin
klijke beeltenis, type Elström,
met monogram B, op polyvalent
papier gebruiken.
VERENIGDE NATIES - In het
kader van de wereld campagne
tot uiroeiing van de pokken
heeft de Postadministratie van
de Verenigde Naties gisteren, 31
maart, vier zegels uitgegeven in
de waarden 0 80 Zwitserse franc
(Geel, rood. paars en zwart, op
lage 1,7 miljoen), 1.10 Zw. fr.
(Groen, rood, blauw en ZWART
oplage 1.7 miljoen), 13 dol
larcent (rose zwart en blauw,
oplage 2 miljoen) en 31 cents
(blauw, zwart en wit. oplage 1.7
miljoen). De eerste twee zegels
laten twee bollen zien, de we
reldbol en een bol waarop tal
van witte .vlekjes, pokkenhaar-
den voorstellende, die voor de
wereldbol wordt weggescho
ven, dc zegels met de dol-
larwaarde-aanduiding tonen
vyf zwarte vlekken die de pok
ken of de pokkenvirus moeten
verbeelden.
IJSLAND - Op 8 maart heeft
IJsland twee beroemde land
genoten postaal herdacht. Een
zegel van 50 kronen eert de na
tuurwetenschapper Porvaldur
Thorddsen (1855-1921) en een
memoreert Briet 60 kz.-zegel
Bjannhedinsdottir (1856-1940)
strijdster voor vrouwenrechten.
Beide portretzcgels zyn uitge
voerd in groen en groenbruin.
Niet éen van de simpelste opga
ven. De wakkere oplosser, die
toevallig iets afweet van de
Coupe Raphael, zal direct gezien
hebben dat de witte opstelling
ideaal is voor het uitvoeren van
deze slag. In de diagramstand is
de slag al mogelijk door (34-29)
23x34) 28-23 (19x39) 37-31
(26x28) 49-44 (21x43)44 xl 1 (16 x
7) 48 x 8, maar dan offert zwart
twee schijven en tippelt over
wits korte vleugel naar de dam-
velden en remise zal het resul
taat worden.
Hoe dan te winnen? Welnu, men
spele 1. 47-42!! en als zwart ver
standig is. zal hij opgeven. Er
dreigt helemaal niets, maar door
47-42 staat zwart gewonnen. Op
17-22 (28 x 17) 21 x 12 komt een
Philippe-slag naar 7 en op 9 -14
komt de Raphael-slag, maar nu
naar veld 10.
Ter oplossing voor deze week:
Wit speelt en wint. Oplossing in
de volgende rubriek.
9 m
o m
m o
o r* O
:i o o o.
H Q
JOOP BURGERHOUT
HORIZONTAAL:
1. jongensnaam, 4. beker, 7. te
ken, 11. reeds, 12. sleeen, 14.
meisjesnaam, 15. overdreven,
17. vervelend, 19. bouwsel van
was, 21. geheel de uwe, 22. tel
woord, 24. rivier in Thailand, 26.
toverfiguur, 27. in het jaar der
wereld, 30. pers.vn.w., 31. vader,
32. titel, 33. titel, 35. bergplaats,
37. keelgeluid. 39. daar, 40,
iedere. 41, vis, 42, dieregeluid.
43. verharde huid. 46, gezellig,
48. Chinese maat. 49. beteuge
len, 50. spil, 52. voegwoord, 53.
kindergeluid, 55. plechtige ge
lofte, 58. krantenjongen. 61. vo
gel, 63. gouverneur-generaal,
64. verdriet, 66. strijd, 69. sym
bool voor Tantalium, 70.
voedsel, 71. lawaai, 73. bevel, 75.
al, 76. kerel, 77. pijler.
VERTICAAL:
1. geestelijke, 2. symbool voor
Tantalium, 3. boom, 4. toestel
om auto's op te vijzelen, 5.
woonplaats van Abraham, 6.
gevleugelde geest, 8. strook, 9.
niet deelbaar door 2, 10. klep
per, 12. water in N-Brabant, 13.
achter. 16. water in Friesland,
18. Amsterdams Peil, 20. jon
gensnaam, 21. overdreven. 23.
voeg. 25. toverkol. 26. gebeurte
nis, 28. vogel, 29. kalmeren. 31.
sieraad, 34. raadsel. 35. wate
ring. 36. bevel, 37. baardje, 38.
snijwerktuig, 44. vers, 45.
smook, 47. roep. 51. strijd
macht, 54. geestelijk lied, 56.
landbouwwerktuig, 57. lid
woord. 58. levenslucht, 59. ba-
kinrichting, 60. stilte, 62. grond
toon, 64. deel van de vinger, 65.
lengtemaat, 67. voegwoord, 68.
ik, 70. water in Friesland, 72.
vader, 74. reeds.
X N.
liKiR A t> jï> |'R
/.V l/.W
FiTf-
n?"
ak|T
p~K'i N'I>:*IA|PTR7 1T1R1
ËTi^VPfcE
P t iNlN S[t!RIE
c>io!>MtMHt M oWs
K A^tT'ü OJAw B'O'UIW P U|T
l x V-'E 'u'a
NjA A s;t|ein «Ve"e >g'r'óT
De eerste prys van 10 werd toege
kend aan C. Terpstra-Sterk. Vin-
kenlaan 18 in Sassenheim. Dc
tweede prijs, 7.50 is voor Jan
Picter Koppenaal, Symon
Meeszstraat 12 in Noordwijk De
twee prijzen van 5 waren voor
mevr. F. v.d. Meer-Groenewcgen,
Ravelstraat 34 in Lisse en P. Bal
jet, Noordeinde 2 in Leiden. De
prijzen worden de winnaars toe
gezonden.
)plossingen met in de linkerbo
venhoek vermelding "Kruis
woordraadsel" voor donderdag
zenden aan Redactie Loidsch
Dagblad, Witte Singel 1 m
den.
