JSruisinga wekt woede VVD
met standpunt over N-bom
BEHEERDER
VAN ASIEL
BESCHOTEN
Nieuwbouw voor zieken
huizen en inrichtingen
GLACE'S
Sahalessy mag hier voorlopig blijven
Brokx: te lage huren van
goede huizen snel omhoog
PARADE
PC bruin's.
BANKET
,DA-minister oneens met Van derKlaauw
hun zorg?
Vijandig onthaal voor
gouverneur Antillen
VOOR
GEVULDE KOEKEN
RONDO'S EN...
flJDAG 24 FEBRUARI 1978
EN HAAG (ANP) - De Zuidmolukse on
derwijzer D. Sahalessy (39) mag in Ne
derland blijven. Het ministerie van justi
tie heeft hem een voorlopige verblijfsver
gunning gegeven, die geldt voor een half
De vergunning is uitgereikt in af
wachting van een definitieve beslissing
r zijn toelating als vluchteling in Ne
derland. aldus een woordvoerder van het
Iministerie gisteravond.
ihalessy vluchtte vorig jaar via West-
Duitsland naar Nederland. Sinds decem
ber zat hij ondergedoken in Nederland.
Nadat hij zich op 24 januari bij de vreem
delingenpolitie in Assen had gemeld, ver
bleef hij in die stad bij mevrouw Soumo-
kil, de weduwe van de in 1966 geëxecu
teerde Zuidmolukse vrijheidsstrijder dr.
Chris Soumokil.
Sahalessy wil hier een brug slaan tussen de
twee RMS-leiders ir. Manusama en gene
raal Tamaela. Hij wil meer eenheid bren
gen in de Zuidmolukse onafhankelijk
heidsbeweging. "Zijn komst naar Neder
land betekent tegelijkertijd een radicali
sering binnen de RMS".
Dat zegt de Nijmeegse anthropoloog Lias
Rinsampessy. Hij is een van de leiders van
de Zuidmolukse jongerenbeweging Ge-
rakan Pattimura, die het RMS-ideaal heeft
laten varen. De Pattimura-beweging ge
looft dat de verschillende volken in Indo
nesië allemaal recht hebben op onafhan
kelijkheid. De Molukkers in Indonesië
moeten bovendien zelf kiezen.
Rinsampessy heeft vorige week een gesprek
gehad met Sahalessy. Daarbij kwam het
eenheidsfront uitvoerig ter sprake. "Sa
halessy wil meer eenheid in de RMS-be-
weging, maar hoe weet hij zelf niet. De
man weet nog niets van de Zuidmoluk-
kers in Nederland", aldus Rinsampessy.
Rinsampessy heeft de indruk dat de RMS-
gedachte op de Molukse eilanden nauw
elijks leeft. Van gewapend verzet is geen
sprake, zegt hij. Er is wel onvrede, maar
die heeft een sociaal-economische
voedingsbodem.
Volgens Rinsampessy voeren de Indonesi
sche autoriteiten een verdeel-en-heers
politiek. De helft van de bevolking van
Ambon bestaat al uit Javanen, die er zich
vestigen met een overheidspremie. De
Pattimura-leider zit overigens niet te
springen om een Indonesië-reis. Rin
sampessy vindt, dat er genoeg te doen is in
Nederland, werk dat de Molukse leiders
hebben laten liggen, zegt hij.
DEN HAAG (SP) - In de WD is men woedend over CDA-
minister Kruisinga's standpuntverklaring gisteren in
de Tweede Kamer over de neutronenbom. De bewinds
man van defensie stelde zich zeer duidelijk anders op
dan zijn WD-collega Van der Klaauw van buitenlandse
zaken, die wat bedremmeld naast hem achter de rege
ringstafel toeluisterde. Kruisinga zei dat hij z'n uiterste
best zal doen om invoering van het nieuwe atoomwapen
tegen te houden. Dat gebeurde nadat Van der Klaauw
had verkondigd dat de Nederlandse regering niet voor
haar beurt mag praten in de NAVO.
Minister Kruisinga houdt het hoofd met één vinger in balans als hij luistert t
r Van der Klaauw.
DEN HAAG (SP) - Staatssecretaris
Brokx (Volkshuisvesting) ont
kent, dat hij van plan is in hoog
tempo de huren van kwalitatief
goede huizen, waarvoor te lage
huur wordt gevraagd op te trek
ken.
'De door mijn voorganger inge
diende huurprijzenwet heeft als
doelstelling een eind te maken
aan de te lage huren voor kwalita
tief goede huizen. Ik wil bezien of
het mogelijk is de termijn waarop
deze doelstelling zal worden ge
realiseerd te bekorten", aldus de
staatssecretaris tijdens de be
handeling van het begrotings
hoofdstuk volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening.
Oud-PvdA-staatssecretaris Van
Dam - initiatiefnemer tot de
huurprijzenwet - wantrouwt zijn
opvolger. Volgens hem kan deze
huurachterstand van kwalitatief
goede huizen alleen goed worden
gemaakt door jaarlijks hogere
dan tot nu toe gebruikelijke
huurverhogingen toe te staan.
"En daarmee zijn wij terug bij het
beleid van de heer Udink", beet
Van Dam de bewindslieden toe.
De staatssecretaris zei dat men niet
kon zeggen dat het beleid van
Udink wordt voortgezet. "Dat is
een etiket dat men ons niet mag
en kan opplakken", aldus Brokx.
"Rigoureuze huurverhogingen"
komen niet in zijn beleid voor,
betoogde Brokx.
De staatssecretaris bestreed het
voorstel van de PvdA om het aan
tal woningwetwoningen voor dit
jaar op te voeren. "Geld is niet het
probleem", zei de staatssecreta
ris, "het probleem zit bij het ge
brek aan initiatief tot het bouwen
van deze huizen voor de la
Direct na deze opvallende botsing
gisteren tijdens het NAVO-debat
is koortsachtig het overleg hervat
tussen de regeringspartijen en
hun bewindslieden. Uiterlijk
dinsdag moeten zij alsnog op één
lijn zien te komen, want tot die
dag heeft het CDA uitstel gekre
gen voor het innemen van haar
standpunt ten opzichte van de
weg-met-de-bom motie van
PvdA, D'66 en PPR. Een motie,
die de christen-democraten - ze
ker gezien de krachtige uitspra
ken van "haar" minister
Kruisinga - zou moeten steunen,
maar die de VVD wel in het zou
harnas jagen.
Banket
De kwestie liep gisteren zo hoog op,
dat Kruisinga en Van der Klaauw
zich moeten zien te schikken naar
de wens van de Kamer om dins
dag present te zijn. De kamer
vond in meerderheid dar er geen
dag langer mocht worden ge
wacht. Het betekent dat
Kruisinga zijn voorgenomen reis
naar Oslo voor een gesprek met
zijn Noorse ambtgenoot moet
verschuiven, terwijl Van der
Klaauw zijn bezoek aan Madrid
zal moeten bekorten. De strijd
kon, hoewel CDA-fractieleider
Aantjes slechts om enkele uren
uitstel had gevraagd, gisteren
niet meer worden beslecht omdat
de beide ministers voor een ko
ninklijk banket met leden van het
ADVERTENTIE
.dmtm.
In een dorpje genaamd Wijnandsrade,
Moest een vader dit raadseltje raden:
Het heeft pit, het heeft kracht,
En toch is het héél zacht.
Pa wist het, hij pakte Parade.
(de zachtere vieux)
VLAARDINGEN (SP) - Vanuit
een hard rijdende auto zijn
schoten gelost op de Vlaar-
dingse asielbeheerder John
Stout. Hij werd niet geraakt.
De schietpartij en de vele be
dreigingen aan het adres van
bestuursleden van de Vlaar-
dingse dierenbescherming -
onder meer het in brand ste
ken van het asiel - hebben er
toe geleid dat het bestuur in
een spoedvergadering bijeen
is geweest. Dit heeft geresul
teerd in het overhandigen van
een alarmerende brief aan het
gemeentebestuur waarin op
heldering wordt gevraagd
over de aanpak van het
zwerfkatten p ro bleem
De gemeente zal eerst duide
lijkheid moeten geven hoe zij
verder het zwerfkattenp-
robleem gaat aanpakken. Tot
zolang zal het asiel zwerver
tjes geen onderdak verlenen.
Naar aanleiding van de schiet
partij op de asielbeheerder
stelt de Vlaardingse politie
een onderzoek in. John Stout
werd in zijn auto voor de in
gang van het asiel aan de Van
Linden van den Heuvellweg
aangereden en beschoten
vanuit een rijdende auto, die
hem had opgewacht achter
het gebouw van gemeente
werken. De politie heeft di
rect de omgeving afgezocht
naar sporen van de schiet
partij.
Doordat de politie tijdens haar
onderzoek geen lege hulzen
heeft gevonden, is het niet
met zekerheid vast te stellen
met wat voor wapen er ge
schoten is. Evenmin trof de
politie kogelgaten aan in de
beschadigde wagen van
Stout.
Van de daders ontbreekt elk
spoor. Wel heeft de Vlaar
dingse politie contact opge
nomen met haar collega's in
Nijmegen na uitlatingen van
Nijmegenaar Sjaak in den
Bosch. Deze verklaarde in
onze krant van dinsdag harde
acties om de kattenvanger te
dwarsbomen niet te schro-
ADVERTENTIE
ÖL
corps diplomatique naar het pa
leis op de Dam moesten afreizen.
Hoe moeilijk de zaak in het kabinet
ligt, bleek uit het feit dat
Kruisinga, Van der Klaauw, Aan
tjes en vice-premier Wiegel (Van
Agt is met vakantie in Marokko)
nog vóór het NAVO-debat begon
hebben getracht een voor CDA
en VVD aanvaardbaar beleid uit
te stippelen. Kruisinga weigerde
echter om voldoende water in de
wijn te doen.
Eenmaal in de Kamer zei Kruisinga
dat hij wel oog heeft voor de mili
taire voordelen van het neutro
nenwapen, zoals het VVD-Ka-
merlid Ploeg die had geschilderd,
"maar dat voor hem vooral grote
politieke en ethische bezwaren
gelden." Hij meende dat hij
daarmee "in de geest" van de
meerderheid van de Kamer
sprak. Daarom zou hij zijn uiter
ste best doen om introductie van
dit wapen te voorkomen. Via de
NAVO zou men moeten proberen
om het afzien van de N-bom in te
brengen bij de ontwapeningson
derhandelingen met de Sovjet-
Unie.
Bondgenoten
Van der Klaauw had daar tegen
over gesteld dat de bondgenoot
schappelijke consultatie nog in
volle gang is. Een beslissing nu
door Nederland zou bij de bond
genoten "weinig begrip vinden"
Ook zou het ons land als onderhan
delingspartner uitsluiten. Hij
ging met Kruisinga in zoverre
mee, dat hij beloofde dat de rege
ring in de consultatie met kracht
zal bepleiten om besprekingen
"met de andere kant" te openen.
Mocht dat onverhoopt geen sub
stantieel resultaat opleveren, dan
zou hij in nader beraad met de
Kamer treden.
"In de huidige omstandigheden
wees Van der Klaauw de motie-
Stemerdink (eerste onderteke
naar) dan ook af.
PvdA-leider Den Uyl sprong vlug
in het nauwelijks verholen con
flict tussen de beide ministers
door te constateren, dat de een
volstrekt iets anders zei dan de
ander. "Zet de regering zich nu in
tegen de aanmaak van het
neutronenwapen of niet", wilde
hij weten. Zijn poging om het
vuurtje op te stoken mislukte in
zoverre, dat Kruisinga zich star
hield bij "Ik heb gezegd, wat ik
heb gezegd en dat is voldoende
voor de goede verstaander".
Achtervolging
HAARLEM (SP) - De Haarlemse
politie heeft gisteravond een
achttienjarige jongen gearre
steerd, die eerder op de dag voor
een chaos in de stad had gezorgd.
Tijdens een achtervolging door de
politie werden twee politieauto's
en drie andere auto's total loss ge
reden. Een agente raakte licht
gewond.
De achtervolging begon toen de
jongen een stopteken negeerde.
Hij vluchtte met grote snelheid,
daarbij achtervolgd door een
steeds groter aantal politieauto's.
Van de politiewagens uit werden
aanvankelijk waarschuwings
schoten en later gerichte schoten
gelost. Een daarv an trof de auto
in de benzinetank. De bestuurder
wist te ontkomen, maar werd 's
avonds gearresteerd.
VOETBAL - Het Zweedse natio
nale voetbalelftal heeft in het ka
der van de voorbereiding van de
wereldkampioenschappen in
Argentinië gisteren tijdens het
trainingskamp in Spanje met 2-0
van de Spaanse tweede divisio
nist Malaga verloren.
ORANJESTAD (SP) - Gouverneur
Leito van de Nederlandse Antil
len is op het eiland Aruba
vijandig bejegend.
Een bezoek van de gouverneur aan
dit Antillen-eiland heeft scherpe
protesten van de Arubaanse af
scheidingsbeweging, de MEP,
uitgelokt. Zijn aankomst ging
gisteren vergezeld van enig ru-
Door de aanvoerder van de MEP,
Betico Croes, was een protest
demonstratie tegen het bezoek
van de gouverneur op touw gezet.
Ondanks een verbod van de poli
tie wachtten ongeveer driehon
derd Arubanen gouverneur Leito
bij zijn aankomst op het vliegveld
op om luidkeels hun ongenoegen
over het bezoek kenbaar te ma
ken. Er werd met eieren en rom
mel naar de auto van de gouver
neur gegooid.
De MEP - de grootste partij van
Aruba - heeft het niet op gouver
neur Leito, het hoofd van de An-
tiliaanse regering, begrepen. De
Arubanen zien in hem een "ma
rionet" van Curasao, die allerlei
manieren Aruba's afscheiding
van de vijf andere Antillen pro
beert te voorkomen.
Zo wordt Leito er van beschuldigd
dat hij in 1975 de MEP-ministers
uit het (vorige) Antiliaanse kabi
net heeft gezet en vorig jaar bij de
kabinetsformatie via "manipula
ties" de MEP uitgerangeerd
heeft. Op die manier is de Aru
baanse afscheidingsbeweging
alle invloed in de Antiliaanse re
gering kwijtgeraakt.
ADVERTENTIE
DEN HAAG (SP) - Van alle zieken
huizen, verpleeghuizen, zwak
zinnigen- en psychiatrische in
richtingen mogen er 36 dit jaar en
in 1979 nieuwbouw neerzetten.
Zij vormen samen de priori
teitenlijst, die staatssecretaris
Veder-Smit (volksgezondheid)
gisteren aan de Tweede Kamer
heeft gestuurd. Elk
nieuwbouwproject kost ten
minste twintig miljoen gulden.
Vier bouwplannen zijn al gedeel
telijk in uitvoering.
Op de lijst met nieuwbouwplannen
staan voor Zuid-Holland drie
ziekenhuizen (Leiden en
Zoetermeer), een verpleeghuis
(Gouda), twee zwakzinnigenin
richtingen (Zoeterwoude en
Nieuwveen) en een psychiatri
sche inrichting (Noordwijker-
hout). In Noord-Holland komen
in aanmerking drie ziekenhuizen,
twee verpleeghuizen, twee zwak
zinnigeninrichtingen en een psy
chiatrische inrichting. Dat zijn
onder meer het Medisch centrum
in Alkmaar, het Johannes de Deo
in Haarlem, Liduina/Parkzicht in
Den Helder, het verpleegtehuis
in Heemskerk, de Prinsenstich-
ting in Purmerend en de psychia
trische inrichting St. Willibrord
in Heilo.
Mevrouw Veder-Smit is van plan
om elk jaar een prioriteitenlijst in
de bouw van ziekenhuizen en in
richtingen bekend te maken voor
een periode van twee jaar.
Daarbij wordt een scheiding ge
maakt tussen projecten die meer
en die minder kosten dan twintig
miljoen. De helft van het bedrag
(voor 1977 was dat 550 miljoen)
dat de overheid jaarlijks vaststelt
voor het maximum aantal te
bouwen ziekehuizen en inrich
tingen, gaat naar de kleinere
bouwplannen. Onder meer ver
betering van de huisvesting van
psychiatrische patiënten. De
staatssecretaris heeft zich voor
genomen om de vernieuwing van
de psychiatrische inrichtingen
extra te stimuleren.
Verouderd
Ruim eenderde van de psychiatri
sche ziekenhuizen is qua huis
vesting zo verouderd, dat uitsel
van nieuwbouw of renovatie niet
meer mogelijk is. De noodzake
lijke vernieuwing gaat zo'n 420
miljoen gulden kosten. Tot deze
conclusie komt een werkgroep
die zich over de huisvesting in
psychiatrische ziekenhuizen
heeft gebogen.
Staatssecretaris Veder-Smit van
volksgezondheid heeft de
Tweede Kamer laten weten dat ze
de voorgestelde vernieuwingen
volledig onderschrijft. Zonodig
zal ze met minister Andriesscn
van Financiën overleggen om het
bouwplafond van de overheid
tijdelijk aan te passen.
Dankbaar
Staatssecretaris Veder-Smit
(volksgezondheid) toonde zich
gisteren 'erg dankbaar' voor een
motie over het kruiswerk, die de
Tweede Kamerlid mevrouw van
Leeuwen (CDA) met steun van
bijna alle politieke partijen heeft
ingediend. Dit gebeurde bij de
voortzetting van de behandeling
van de begroting volksgezond
heid.
De motie is mede ondertekend
door PvdA, VVD, D'66 en PPR.
De Kamer dringt er bij de staats
secretaris op aan stappen te on
dernemen om de financiering
van het kruiswerk zeker te stel
len. Door het kruiswerk vanaf 1
juli dit jaar onder te brengen bij
de Algemene Wet Bijzondere
Ziektekosten (AWBZ). Mocht dat
niet lukken, dan moet er een an
dere oplossing worden gevon
den, zodat aantasting van kwali
teit en omvang van het kruiswerk
wordt voorkomen. Een eventuele
contributieverhoging moet in
ieder geval ook binnen de perken
blijven.
Het kruiswerk dreigt ernstig m de
knel te komen door de voorge
stelde subsidieverlaging van het
vorig kabinet met 11 miljoen gul
den per 1 juli dit jaar. Staatssec
retaris Veder-Smit zegt alle po
gingen in het werk te willen stel
len om het kruiswerk niet de
dupe te laten worden van de be
zuinigingen die het kabinet van
plan is. Met de datum van 1 juli
heeft ze echter moeite, omdat dat
'heel kort dag' is. Aan de Zieken
fondsraad heeft ze gevraagd haar
vóór 1 mei advies te geven over de
mogelijke financiering van het
kruiswerk uit de AWBZ. De
kruisorganisaties zijn voor hun
inkomsten nu namelijk nog af
hankelijk van subsidies van rijk,
provincies, gemeenten en beta
lende leden. De Tweede Kamer
vindt aftakeling van het kruis
werk onacceptabel, temeer om
dat de overheid de zogenaamde
thuiszorg - waarin het kruiswerk
een belangrijke rol speelt - zo
hoog heeft.
