Structuurplan voor
centrum in slotfase
verlies onaernan
'tHijk als koper: voor dubbeltje op eerste rang
Gehandicapten genoten rol
van concert
door Rijnlands koor
PAGINA 4
VARIA
DONDERDAG 23 FEBRUARI ^Trit
Binnenstad in negentig zones
LEIDEN - Begin deze maand zat de projectgroep voor de binnenstad een
hele week aj'gezonderd in Groningen. Zon conclaaf - ver van Leiden -
heeft iets geheimzinnigs, maar de reden was een puur praktische. De
projectgroep zocht in Groningen - op het kantoor van projectgroeplid
Latta - de nodige nist om diepgravend en geconcentreerd aan het Leidse
structuurplan voor de binnenstad te werken.
De keuze voor Groningen is niet
ontdaan van symboliek. De weg
naar het Leidse structuurplan
loopt al langer via de Martinistad.
De werkwijze die Leiden volgt, is
sterk geïnspireerd door de Gro
ningse situatie. Van Groningen
nam Leiden ook de deskundigen
Yap, Latta en Engberts als ex
terne adviseurs over.
LEIDEN - De totstandkoming van
het structuurplan voor de Leidse
binnenstad gaat de laatste fase in.
Na de uitspraken van de gemeen
teraad over de ontwikkelings-
schetsen is de projectgroep ver
der gegaan om deze uitte werken
en te vertalen in nadere ontwik
kelingen.
Deze uitwerking wordt nu vol
gende maand voorgelegd aan de
groepen en personen - buurten,
wijken, bedrijfsleven, universi
teit - die betrokken zijn bij de
binnenstad. Na deze inspraak
ronde wordt het structuurplan
opgesteld. De definitieve be
sluitvorming in de gemeenteraad
zou dan in juni plaats moeten
grijpen.
Intussen heeft men in Leiden ruim
schoots van de ervaringen in
Groningen kunnen profiteren.
De Leidse wethouder van stads
ontwikkeling Cees Waal vernam
daar in Groningen van zijn col
lega en partijgenoot Max van den
Berg dat men wel jaloers is op de
gang van zaken in Leiden. In
Groningen waren de weerstan
den en problemen veel groter.
De politieke eensgezindheid
waarmee de Leidse gemeente
raad vorige maand de voorlaatste
stap (de ontwikkelingsschetsen)
naar het structuurplan zette, was
ook vrij opvallend en verrassend.
Wethouder Waal is daar zeer over
te spreken: "Het is van groot be
lang voor de continuïteit dat men
het eens is over een aantal hoofd
lijnen, dat moet je niet onder
schatten".
Die eensgezindheid is al eerder het
resultaat genoemd van de ge
volgde werkwijze. Het ontwik
kelen van een plan stap-voor-stap
zwakt oude en gegroeide tegen
stellingen af, en overbrugt de
verschillen. Het denken over de
parkeergarages en het
Schuttersveld zijn daar duide
lijke voorbeelden van.
Wethouder Waal noemt de tot
standkoming van het structuur
plan van grote waarde omdat de
belanghebbenden zo duidelijk
weten wat de toekomstige ont
wikkelingen zijn, iedereen zich
daar op kan beroepen en de ge
meente in het overleg met het rijk
een sterke positie heeft om ver
langens ingewilligd te krijgen.
Wonderolie
Toch waarschuwt Waal tegelijk ook
voor overschatting van ,de
waarde van het structuurplan.
"Het is geen wonderolie", zegt hij
kernachtig. De wethouder is
realist genoeg om te onderken
nen dat de op papier gedachte
ontwikkelingen in de praktijk
wel eens heel anders kunnen lo
pen: "Het kan best zijn dat je
merkt dat het de verkeerde kant
opgaat, dan zul je bij moeten
stellen", zegt hij.
Wethouder Waal vindt het nu nog te
vroeg om "hói te roepen" over de
resultaten van de structuuraan-
pak. Hij is blij met de grote deel
name van belanghebbenden en
betrokkenen, maar juist die be
langhebbenden en betrokkenen
komen nu nog uitvoerig aan bod.
Volgens inspraakcoördinator Hans
van Gelder zal in deze laatste dis
cussieronde nog een pittige dis
cussie ontstaan. De insprekers
moeten nu hun visie op de uit
werkingen van de ontwik
kelingsschetsen geven. Het vrij
blijvende - voor zover nog aan
wezig - en het vage is er nu af. "De
aap moet nu uit de mouw ko
men", zegt Van Gelder veelbete
kenend.
De projectgroep heeft zich daar
voor in Groningen vooral bege
ven in technische uitwerkingen
Pol de Beer (lid Tweede Kamer voor de VVD.)
„De neutronenbom is een atoombom, die de mensen doodt
en de huizen laat staan". Ik weet zeker dat velen onder U -
evenals ikzelf- op die manier zo'n hal f jaar geleden kennis
hebben gemaakt met het neutronenwapen.
Heel duidelijk is het beeld opge-
roepen van een massale kernaan-
val op doelen als Warschau of
Moskou, waarna Navo-legers on
gehinderd de uitgemoorde doch
ongeschonden steden in bezit
konden nemen. Een volmaakt
onjuiste voorstelling van zaken,
die er echter toe heeft geleid dat
zeer velen in een spontane reactie
hebben gezegd: „Dat nooit!" En
ze hadden nog gelijk ook.
De waarheid is echter anders. De
neutronenbom is geen bom, maar
een granaat. „Wat maakt dat nu
uit?" zult U wellicht zeggen.
Welnudat maakt ALLES uit. Het
neutronenwapen is niet bestemd
voor massale vernietiging van
menselijk leven en wordt ook
niet op steden geworpen. Het
wordt door artillerie of korte af
stand-raketten op het slagveld
ingezet tegen oprukkende legers,
en in het bijzonder tegen tank
colonnes. Het is in hoofdzaak
een anti-tankwapen.
Zijn werking is inderdaad af
schuwelijk en doeltreffend. De
officiële benaming zegt het al:
„Enhanced Radiation Reduced
Blast weapon" (afgekort
ERRB-wapen) dat wil zeggen:
een kernwapen met een relatief
grote directe straling en een ge
ringere hitte, luchtdruk en fall
out dan de bestaande kern
wapens. Zijn werkingssfeer is
ongeveer een vierkante km. en de
straling duurt slechts enige uren.
Niettemin, een ieder binnen dat
gebied is op slag dood of sterft
binnen enige uren aan stralings
ziekte.
Een onmenselijk wapen? Inder
daad, maar dat is ieder wapen op
het slagveld. Bij de klassieke
anti-tankgranaat, bijvoorbeeld,
worden de slachtoffers levend
verbrand. Een wapen, gericht te
gen mensen? Ook dat is waar.
Maar dan wel tegen mensen, die
in zwaar bepantserde tanks met
grote vuurkracht naar ons op weg
zijn. En dan niet met de bedoe
ling, een potje te komen klaver
jassen. Hebben we nu echt zo'n
neutronengranaat nodig? Zoals
de zaken er nu voor staan, is dat
niet uitgesloten. De Warschau-
pactlanden hebben een groot
overwicht aan bewapening ten
opzichte van de in Westeuropa
gelegen troepen; vooral in tanks.
Bovendien is een groot deel van
deze pantsereenheden dicht ach
ter het ijzeren gordijn gelegerd.
Mocht het tot een verras
singsaanval komen, dan is de
strijd om Westeuropa eerder een
kwestie van dagen dan van we
ken. Tegenover deze directe mili
taire dreiging, zo vlak bij het hart
van de Westerse wereld, hebben
wij op dit moment geen gepas-
t antwoord.
Dat zouden we wel hebben, als we
onze conventionele (gewone)
bewapening fors zouden opvoe
ren. Maar dat kost vele miljarden
en dat hebben wij er niet voor
over. Vandaar, dat wij al 20 jaar
tactische kernwapens in onze
bewapening hebben opgenomen.
Dat zijn ook atoomgranaten,
maar dan van het oude type. Als
we daarmee een vijandelijke op
mars willen stuiten, zullen er ook
onder onze eigen burgerbevol
king vele slachtoffers vallen en
Door
Pol de B_:sr
grote verwoestingen worden
aangericht. Dat zal ons doen aar
zelen, deze wapens op eigen
grondgebied in te zetten. De ge
loofwaardigheid van onze defen
sie wordt er daardoor niet grote-
r op.
Met de neutronengranaat zou dat
anders worden. Een massale
aanval met tanks kan er vrijwel
onmiddellijk mee worden ge
stopt - ook als die reeds diep in
Westeuropa zou zijn doorge
drongen. De Russen voeren niet
voor niets zo'n agitatiecampagne
tegen het neutronen wapen! De
eerste - tendentieuze - berichten
erover kwamen van hun pers
bureau Tass. Overigens geeft het
wapen ons meer gelegenheid,
eerst te trachten een aanval met
conventionele wapens af te slaan.
KOi
Nac
EDI
OW
In dat opzicht werkt de' neutdie
nengranaat atoomdrempel-vmu:
hogend, zonder de geloofwascln
digheid van onze defi
sie aan te tasten.
De neutronengranaat komt d(HP
week in de Tweede Kamer J.
sprake. De VVD wil er niet t
voorbaat neetegen te zeggen.
zeggen ook nog geen ja. Wij v
len het onder andere aflaten h s^ls
gen van gesprekken met or J'
Navobondgenoten, en ook van 1
bereidwilligheid van het W s
schaupact om nu eens reeel i< c
aan ontspanning te doen. Teri
trekking van pantsereenhed S
tot achter de Sovjet-grens t™€
voorbeeld zou de dreiging vo
ons doen verminderen. Het v
te betreuren, dat PvdA en Cl 1
het neutronenwapen zo voort 1
rig hebben afgewezen. Als wij 1
op voorhand afzien van het v 1
pen, missen we een sterk ondi
handelingspunt om de Russ!
tot concessies te dwingen. Del
maar niet dat een dergelijk g
baar van onze kant hen zo zal oi 1
roeren, dat zij eigener bewegii
afstand zullen doen van een v
zenlijk stuk militair maci
soverwicht. Wie dat gelooft,
wel heel erg naïef.
Op grond van het onderzoek naar
de samenhang tussen de econo
mische activiteiten, het wonen en
het werken heeft de projectgroep
de binnenstad globaal in negen
tig zones ingedeeld. Deze zone
indeling 4 is gebaseerd op ver-
De sopraan Thea Ekker, achter de piano Peter Bontje en op de achtergrond het Rijnlands Mannenkoor. Gezamenlijk zorgden zij
gisteravond in de Dorpskerk in Leiderdorp voor een prachtig concert voor gehandicapten.
Overzicht StationswegISteenstraht
van de ontwikkelingsschetsen.
Onderzoek naar de samenhang
tussen economische activiteiten,
het werken en het wonen. Dit
spit- en graafwerk is vooral nodig
om een duidelijk beeld van de
ontwikkelingen op langere ter
mijn te krijgen.
schillen tussen afzonderlijke de
len. Ieder stukje van de bin
nenstad, waar zoveel mogelijk
een eigen ontwikkeling is te her
kennen, is afgebakend.
Deze indeling maakt de verschei
denheid van het centrum ('de
stad is een veelheid', zei de pro-
Publieksgebied
Dit onderzoek heeft geen spec
taculaire gegevens opgeleverd,
daar was het ook niet voor be
doeld. Als opvallend element
kwam wel naar voren dat de om
geving Steenstraat/Stations
straat zich meer ontwikkelt als
"publieksgebied" dan tot nu toe
was gedacht. Deze ontwikkeling
staat haaks op het streven van de
gemeenteraad om de groei van
het stadscentrum in deze richting
te beperken.
Deze gegevens werpen weer nieuw
licht op de plaats van het
Schuttersveld. De raad sprak
zich vorige maand uit dat een
speciale projectgroep zich bezig
zal moeten houden met de plan
nen (kantoren, winkels en wo
ningen) voor dit gebied. Wethou
der Waal hoopt voor de zomer
vakantie een team bij elkaar te
hebben. Het ontwikkelen van
plannen schat hij altijd nog op
een paar jaar.
LEIDERDORP - Zo'n hon
derdvijftig gehandicapten, zie
ken en alleenstaanden hebben
gisteravond in de Dorpskerk van
Leiderdorp genoten van een spe
ciaal voor hen opgezette uitvoe
ring van het Rijnlands Man
nenkoor. Het publiek was voor
het grootste, gedeelte samen
gesteld door mensen uit
Leythenrode en de Dillenburg.
Via een geluidsinstallatie konden
de mensen uit de Dillenburg die
niet naar de kerk toegingen mee
genieten van het concert.
De gehandicapten hebben allemaal
een persoonlijke uitnodiging ge
had van de koorleden en werden
ook opgehaald en weggebracht
door zangers van het Rijnlands
Mannenkoor.
Het programma dat gisteren werd
afgewerkt bestond voor het me
rendeel uit geestelijke liederen,
zoals bijvoorbeeld het bekende
"Kyrië" (uit de "Kleine Or-
gelmesse" van Haydn) en "Was
Gott tut, das ist Wohlgetan", dat
door Johann Sebastiaan Bach in
het begin van de 18de eeuw werd
geschreven toen hij organist was
in een kathedraal. Beide uitvoe
ringen en nog enkele andere
liederen werden "gepopulari
seerd" door de bewerking van
Sander van Marion (dirigent van
het Rijnlands Mannenkoor).
Dat de Dorpskerk akoestisch wel
The
certen bleek naast de klank0
de koorzang met name bijwert
(romantische) pianospel dalfcerw
interval diende bij "Wohl miij.oon
ich Jesum habe" en de piano
"Rhapsody" (van Brahms) b
uitgevoerd door Peter Bontje? ver
ook als begeleider optrad varPverc
mannenkoor. detw
Het Rijnlands Mannenkoor enige
voor een gevarieerde pa.fkoi
ramma-opzet gekozen, waariisc/ie
liederen kort gehouden werdHan:
Duidelijk interessant voor hetderla
bliek was ook de deelname Haai
de sopraan Thea Ekker, dieJaaV
soliste onder andere drie Vhet A
sieke meesters (Pergolesi, (vo' ll
cini en Durante) liet horen7nfes
daarna overstapte op Engfu^
volksliederen ("Nymphs mom
sheperds" en "Drink to 9roe
only "ij. anrn;
Het grote applaus in de Dorpsli
gisteravond betekende niet om
leen waardering voor de muz js a
maar zeker ook voor het initia con(
van de koorleden om de geh hoo]
dicapten iets te bieden wat i avo,
maal (gedwongen) aan hen v< voo
bijgaat. Het Rijnlands M ons
nenkoor heeft duidelijk in itp
grote behoefte voorzien. Het i
pons van het publiek maa
duidelijk dat een herhaling ze groj
gewaardeerd zal worden. gn
spe!
jaar
toui
jectgroep al eerder) zichtbaar. Zo
ontstaat vooral meer zicht op de
mogelijkheden voor de toe
komst. Dat maakt dan het voeren
van een beleid en het inspelen
daarop vanuit de bevolking een
stuk makkelijker en helderder.
KEES VAN DER MALEN
DEN HAAG - Voor tien miljard
gulden per jaar plaatst de
overheid orders via het
Rijksinkoopbureau. Daar
mee is de overheid verreweg
de grootste afnemer van kapi
taalgoederen en con
sumptiegoederen in ons land.
Drs. Maarten Engwirda,
Tweede-Kamerlis voor D'66,
heeft er deze week voor ge
pleit, dat Nederland voortaan
deze strategische positie als
grootste klant gebruikt door
via het aankoopbeleid indu
striepolitiek te voeren en
koopbeleid dan ook geen
overleg met zijn collega's van
technologische vernieuwing
en regionale werkgelegen
heid te stimuleren.
Engwirda: „De huidige aanpak
sluit goed aan bij een belang
rijke karaktertrek van ons
volk. Die aanpak is er name
lijk een van degelijke Hol
landse zuinigheid, waarbij
prijs en kwaliteit de voor
naamste criteria zijn."
De minister van financien, on
der wie het rijksinkoopbu
reau valt, pleegt over het aan-
economische en sociale za
ken. Argumenten van finan
ciën: als mededingings- en
werkgelegenheidsaspecten
mede in de beschouwingen
worden betrokken, wordt er
een oncontroleerbaar subsi
die-element ingevoerd. Bo
vendien komen de inkopers
van het rijk dan bloot te staan
aan de verleiding om iemand
die men aardig vindt wel en
Engwirda: „In de meeste Euro
pese landen en in de Ver
enigde Staten denkt de over
heid daar anders over. D'66
pleit er ook al jaren voor om
het rijksinkoopbureau in te
schakelen bij de zo noodza
kelijke technische vernieu
wing van de Nederlandse in
dustrie. De verantwoor
delijkheid voor het aankoop
beleid van de overheid zou
daarom moeten liggen bij de
minister van economische
zaken. Dat is de minister voor
het industriebeleid, de tech
nologische vernieuwing en de
regionale politiek."
Engwirda wil overigens niet,
dat bij dit aankoopbeleid he
lemaal niet meer op de centjes
wordt gelet. Maar hij vindt,
dat het uiterst kortzichtig is
om daar alleen maar naar te
kijken.
Het D'66-Kamerlid: „Een rege
ring die bij het aankoopbeleid
alleen nagaat waar het beste
produkt het goedkoopst kan
worden gekocht, maakt zich
schuldig aan een handelwijze
die ik wil omschrijven als:
voor een dubbeltje clp de
eerste rang willen zitten."
Het rijksinkoopbureau houdt
zich bezig met inrichting van
gebouwen, meubilering en
stoffering. Met de aanschaf
van kantoor-, teken- en
schoolbehoeften. Met aan
koop van kleding en unifor
men. De aanschaf van brand
stoffen, lederwaren, levens
middelen, huishoudelijke e
benodigdheden. Elek
trotechnische en werk
tuigbouwkundige benodigd
heden. Wetenschappelijke en
medische instrumenten,
chemicaliën.
