Op visite bij Maria Speermalie WOl mgmmma] ijshockey WEIDEN HONS Rotterdam! ^vandsag^ toegelicht Wiener Bint: oogstrelend Toegankelijk cabaret DONDERDAG 9 FEBRUARI 1978 RADIO - TV KUNST PAGINA 5 Als de bromtoon van een jumbojet achter de loodgrijze hemel is verstorven geeft de Tsjechische regisseur Anton Moskalyk een teken. Het rijtuig aan het einde van het bospad mag vertrekken. De paarden stampen briesend langs de bomen, de wielen glibberen door de modderl. Vlaamse dreumesen, vanwege de kou "stevig aangeduf- feld" als drie koninkjes strompelen het rijtuig in looppas tegemoet. De mooie dame schuin achter de koetsier geeft een aalmoes. Einde scène. r Tessy Moerenhout in de rol van Maria Speermalie. Op uitnodiging van AVRO eri BRT zijn wij afgereisd naar Vollezele, gehucht in het sombere Payottenland, twintig kilometer buiten Brussel, waar de opnamen plaatshebben van de televisiefilm „Maria Speermalie" naar de ro man van Herman Teirlinck. Eindelijk dan. Twee jaar geleden al werd er gesproken over deze co- produktie, waarvoor John van de Rest was aangezocht om het boek te bewerken. Na maandenlang wachten bleek er nog weinig uit zijn vingers te zijn gekomen. Bo vendien eiste hij dat de rol van Maria Speermalie zijn vrouw Jo- sefine van Dalsum zou worden toegespeeld. AVRO en BRT voelden daar weinig voor en zo werd het stil rondom deze serie. Er blijkt inmiddels veel veranderd. De Belgen hebben het initiatief overgenomen en gezorgd voor een Vlaamse bezetting. Ook de schrijver van het scenario en de een Vlaming: Johan LEIDEN - Niets is verschrik kelijker dan denken, dat je leuk bent, maar dat inmiddels helemaal niet zijn. De één houdt van de vlijmscherpe humor van Bram Freek, de andere kiest voor de "gezoete woordspelingen" van Jos Brink. Het cabaretKatte bel van het Stedelijk Gymnasium zit daar precies tussenin. Na tuurlijk niet qua niveau, want de groep enthousiaste leer lingen heeft nog veel te leren, maar wél wat betreft inzet. Pieter v. d. Lint, Caroline Dekker, Wendelien Voogd en Jan Kiewiet de Jonge geven zich op het toneel beslist voor dezelfde 100%, waarmee Van Vliet, Gaaikema en Hermans zich inzetten. De goede wil om een avond lang mensen geamuseerd bezig te houden is zonder enige twijfel aanwe zig. Ook Sabien de Bruijne en Kitty van der Voorn komt de eer toe met veel enthousiasme caba ret te maken. Opvallend wa ren de grote rolvastheid en de duidelijke articulatie. Men schuwde bovendien niet be langrijke (milieugevoelige) problemen ter discussie te stellen. Daarnaast ook plat getreden paden bewandelend van aan hun lot overgelaten gastarbeiders en de overma tige bewapening, werd door de groep ook regelmatig een actueel onderwerp aan de orde gesteld. Het televisie- geweld, de verregaande au tomatisering (Gestalte gekre gen in een robot, die een le raar vervangt) en de punk rage. Mirjam en Frans Jansen kunnen trots zijn op deze leerlingen, die bereid waren zich helemaal in hun teksten in te leven. De school, tevre den met het talent van Miijam en Frans, die, geholpen door pianist Niels Blokker, com ponist Ruud de Kuyper en Ome Lou Mac Lennan (die voor de artistieke aankleding zorgdroeg) in staat bleken een cabaret van een zeer redelijk niveau op de planken te bren gen. Te dikwijls verzandt schoolcabaret in ondermaat- ste afleidingen van eigenaar digheden van leerkrachten, waardoor het zich onmiddel lijk slechts door een zeer se lectief publiek laat verstaan (nl. leerkrachten en leerlin gen). Het cabaret "Kattebel" van Frans Mirjam onderscheidt zich van die tendens door al gemeen toegankelijk cabaret te brengen. Hierdoor konden ook de in groten getale aan wezige ouders van de teksten genieten. Op 15 februari a.s. zal "Cabaret Kattebel" bin nen een cabaretfestival van middelbare scholieren in Scheveningen met andere ar tistiek aangelegde jongeren haar krachten moeten meten. De cabaretgroep lijkt, af gaande van de (vanzelfsp rekend subjectieve) dolen thousiaste reacties uit een met veel ouders gevulde zaal beslist een kans maken. Van avond is er in de tekenkamer van het Stedelijk Gymnasium weer een opvoering. BERT KOEKEBAKKER Boonen. Van Nederlandse zijde werd alleen een beroep gedaan op Teuntje de Klerk, vanwege haar vrijmoedige geboortegrond gevraagd voor een korte naaktsc ène. De AVRO blijft meebetalen omdat het zo was afgesproken. Het bospad voert naar het roman tische kasteel „Steenhault" waar baron 't Kint de Roodebeke en zijn gemalin, baronesse van het geslacht Steenhout en erfgename van het kasteel gastvrijheid ver lenen. Het hele landgoed ademt de sfeer van adeldom en verstild leven. Geen betere plaats om het verhaal van Maria Speermalie ge stalte te geven. De actrice Tessy Moerenhout, de hoofdrol, ziet er beeldschoon uit in haar met wit bont afgezette getailleerde man tel. Het verhaal van Herman Teirlinck heeft de loodzware somberheid die ook is terug te vinden in de romans van Francois Mauriac. Maria Speermalie is een vreemde vrouw met een hartstochtelijk liefdeleven die geen middel on benut laat om het verloren land goed waar zij als kind opgroeide opnieuw in handen te krijgen. Het verhaal is doortrokken van onvervulde verlangens, haat, be rekening, en liefde. Een zuiver Vlaams gegeven dat bij de Tsjech Moskalyk in goede handen is. „Maria Speermalie" is de zesde produktie die hij voor de BRT re gisseert. Zijn affiniteit met het Vlaamse land bleek uit zijn voor treffelijke regie van „De Herberg in het Misverstand". Hij hanteert een wat trage ritmiek die zijn Sla vische afkomst verraadt. Reek sen regieprijzen vielen hem ten deel. De weg naar het tv-feuilleton was bijzonder complex. Van de oor spronkelijke Maria Speermalie werd eerst een Tsjechische ver taling gemaakt. Deze werd weer samengevat om omgezet te kun nen worden in een script. Dit script werd weer bewerkt en- vertaald in het Nederlands. Moskalyk spreekt zacht in een mengelmoes van Frans en Vlaams. Hij gunt zichzelf geen adempauze, heeft ook geen tijd voor een gesprek. Scena rioschrijver Johan Boonen wel. Zijn werk is gedaan. Hij zegt le raar te zijn in oude talen. In feite heeft hij een nieuw verhaal ge schreven, want Teirlinck bedient zich nauwelijks van een dialoog. Toch wordt volgens hem de strekking van het boek geen ge weld aangedaan. Hier en daar zijn wat passages aan het gegeven toegevoegd teneinde het span ningsveld te vergroten. Boonen en Moskalyk hebben van begin af aan hecht met elkaar sa mengewerkt. Boonen: „Ik geloof dat de manier waarop het zuiverst en het meest efficiënt is geweest. Ieder van ons heeft van uit zijn functie zijn eigen inbreng gehad. Moskalyk dacht in beel den en ik in tekst. Daar waar no dig sloten we verantwoorde compromissen. Zelf heb ik mij zo minimalistisch mogelijk opge steld, dat wil zeggen dat ik alleen dialogen heb gebruikt op de mo menten dat het verantwoor- d en logisch was." Door Paul van Beckum De baron en de barones gaan min zaam rond en laten drankjes in schenken onder andere voor de omroepbazen die de tijd doden met babbelen over co-produce ren en de gelden die daar tegen over moeten staan. Een vreemd zakelijk gesprek in een omgeving waar anderen bezig zijn een ar tistiek werkstuk van de grond te tillen. Ook de gastvrijheid van de baron heeft een zakelijke kant. Het on derhoud van het kasteel is niet meer op te brengen. Geslachten lang is dat onderhoud in eigen beheer geschied. Nu wordt het tijd dat dit gebouw op de monu mentenlijst komt. Het kasteel moet dus in de publiciteit. Van daar. Honderden meters van het land goed wordt nog steeds met het rijtuig op en neer gereden. Omdat de natuur, in het bijzonder de wisseling der jaargetijden, een belangrijke rol speelt in het stuk, worden de opnamen over een heel jaar gespreid. Zo werd er reeds gefilmd in de Abdij van Park te Haverlee. Maar ook het Payottenland wordt voor een groot gedeelte als centrum van- het gebeuren gekozen. Actrice Dora van der Groen („Dok ter Pulder zaait papavers") is ook op de set om vragen te beant woorden van de pers. Zij speelt de rol van Melanie Sergogne, een tante van Maria Speermalie, bij wie ze na de dood van haar moeder bescherming vindt. In tegenstelling tot vele dramatur gen in Nederland, die zeggen dat een roman zich niet leent voor een televisiebewerking, stuit het Dora van der Groen niet tegen de borst. „Men zal er echter rekening mee moeten houden dat deze boeken worden bewerkt en dat de rollen worden gespeeld door mensen die dezelfde nationaliteit bezitten als de schrijver. Sommige afleve ringen van Guy de Maupassant waren zeker goed, maar de meeste misten toch de Franse sfeer die wij veel beter verstaan. Daarom kan Maria Speermalie ook alleen door Vlamingen wor den gespeeld". Waarvan acte. ütgevoerd door de Hoof stad LEIDEN - Voor de operette be staat nog steeds grote belang stelling. Dat bleek gister avond in de Leidse Schouw burg, waar vooral veel oude ren wegvluchtten in die schijnwereld van wervelende walsen en Weense (na- maak)zwier. Trouwens ook voor de voorstelling van van avond moest het bordje "uit verkocht" al geruime tijd ge leden worden opgehangen. De Hoofdstad Operette die nu al weer aan haar drieënder tigste seizoen bezig is, heeft ditmaal het bekende "Wiener Blut" weer eens op het reper toire genomen. Met succes zoals de volle zalen sinds de première eind augustus vorig jaar in Amsterdam duidelijk aantonen. Dat succes is verklaarbaar om dat "Wiener Blut" tal van be kende Strauss-melodieën be vat. Niet iedereen zal overi gens weten dat Johann Strauss betrekkelijk kort LEIDEN - Al menigmaal heb ik in deze kolommen een lans gebroken voor het ama teurtoneel. Gisteravond werd in Leiden (wederom) het be wijs geleverd, dat die moeite toch niet voor niets is ge weest. Een bezoek aan een redelijk bezet LAK-theater, waar de "Gruppo Trutto Dramatico" (een LAK-to- neelgroep, die vorig seizoen "Pompeuze Puinhoop" bracht) het toneelstuk "Zal ik dan maar" op de planken zette, liet over dat en thousiaste geen twijfel be staan. Van nature uiterst sceptisch gestemd liet ik het aanvankelijk allemaal op me af komen, maar spoedig moest de kritische belang stelling wijken voor spontaan enthousiasme. "GTD" brengt een op de toneelgroep "Baal" geënt toneel, dat eigenlijk mateloos boeit. De grime is zeer goed aange bracht en ligt min of meer in LAK-toneel het verlengde van het drama tisch gegeven. Wat Kees van Leeuwen bijvoorbeeld neer zet (een gescandeerd pra tende priester) zou regelrecht uit een professioneel to neelstuk kunnen komen. Dit zelfde compliment geldt Liesbeth Huiberts, die haar paniek rond een (ver meende?) zwangerschap zo levensecht op de planken brengt, dat er reden bestaat dit meisje in de toekomst scherp in de gaten te houden. Benno Voorham, die met veel verve zich in de rol van een travestiet heeft ingeleefd en geen gebaar schuwt om die tweeslachtigheid aan het pu bliek duidelijk te maken, be vestigt eveneens de positieve indruk, welke het publiek tij dens de ontwikkeling van het stuk "Zal ik dan maar" krijgt. Het dramatisch gegeven kent spanning, emoties, dramati sche binding met professio neel toneel, inventiviteit en natuurlijke expressie. Er is een duidelijk patroon her kenbaar in de schijnbaar op zichzelf staande opmerkin gen van de aanwezigen rond de tafel. Qua dramatisch ge geven deed "Zal ik dan maar" me daarom zeer sterk denken aan "Thyestes" van Hugo Claus in een bewerking door het Thema-Theater, jaren ge leden in hetzelfde LAK-thea ter opgevoerd. Wanneer men zich realiseert, dat een lande lijk bekend acteur, ooit eens tijdens een belangrijke Europa-Cup-wedstrijd in Leiden toneel moest spelen en daarom vroeg een televisie achter de coulissen te plaat sen, zodat hij kon kijken, wanneer hij niet op moest, is men verrukt over het en thousiasme van deze ama teur-acteurs en actrices. Een prestatie van niveau. BERT KOEKEBAKKER voor zijn dood de opdracht kreeg om een nieuwe operette te schrijven. Zijn opdracht gevers hadden er geen be zwaar tegen dat de bejaarde koning van de wals de par tituur voor dit luchtige werkje samenstelde met be hulp van reeds eerder door hem gecomponeerde melo dieën. Strauss was al met het selecteren van de muziek be gonnen, toen de dood hem (in 1899) overviel. Anderen heb ben derhalve deze typisch Weense operette af moeten maken. Daardoor is "Wiener Blut" zoals de operettekenner Fred Bredschneyder terecht stelt in feite niet de laatste operette van Johann Strauss jr., maar de eerste van een lange reeks na diens dood met behulp van zijn muziek samengestelde werken. En om de amoureuze verwikkelingen ten tijde van het Wener Congres zal men zich vermoedelijk ook in het jaar tweeduizend nog amuse ren. De Hoofdstad Operette biedt dat amusement met eenvoudige middelen op ver antwoorde wijze. Het gezel schap van Netty Hamel be schikt niet zozeer over im ponerend stemmenmateriaal als wel over het vermogen om een voorstelling leuk en tege lijkertijd geraffineerd aan te kleden. Dat is ook met deze produktie het geval, een aaneenschake ling van lieve plaatjes en lieve melodietjes, hoewel de bal letjes wat mager zijn uitge vallen. Zonder verder in te gaan op de puur zangtechni- sche capaciteiten van de so listen mag hier evenwel wor den gesteld dat Marga de Boer als grafin Gabrielle niet alleen een visuele maar ook een vocale verrassing vormt. En uiteraard mag in deze krant niet onvermeld blijven het aandeel van de uit Leiden afkomstige Lida Spaans in deze goed verzorgde produk- vrijdag 10 feb: Aanvang 20.30 uur Vondellaan 4 l-Leiden-tel. 071-769344 Deze wedstrijd wordt u aangeboden door: Drukkerij BEUGELSDIJK BV - Hooigracht 69-77 - Leiden - tel. 134419 U weet wel die drukker zonder poespas NEDERLAND 1 18.15 - Biologie an. 5 (OS-TELEAC) 18.30 - Geschiedenis afi. 5 (OS-TELEAC) 18.45 - De Fabeltjeskrant (NOS) 19.00 - Journaal (NOS) 19.05 - Europese finale Superstars 1977 (AVRO) 20.15 - AVRO's 3x20 (AVRO) 21.15 - Hoogtepunten uit "Asian Dreams" (AVRO) 21.35 - Journaal (NOS) 21.50 - Den Haag vandaag (NOS) 22.05 - Uitgelicht. Gesprek (NOS) 23.05 - Journaal (NOS) NEDERLAND 2 18.45 - Paspoort. Info voor Joegoslaven (NOS) 18.55 - Journaal (NOS) 19.04 - Paddington, kleuterserie (NCRV) 19.10 - De verschoppeling, tv-serie (NCRV) 19.35 - De Dik Voormekaar Show (NCRV) 20.00 - Journaal (NOS) 20.25 - Minivoetbalshow (NCRV) 21.30 - De Family Bellamy, tv-serie (NCRV) 22.20 - Hier en nu (NCRV) 23.00 - Groeten van Paulus (NCRV) 23.15 - Journaal (NOS) DUITSE TV DONDERDAG 9 FEBRUARI DUITSLAND I WDR- 18.00 Progr.in form. Aansl.: Edwerd VII, tv-serie. 19.15 Aktual. 19.45 Amus.progr.) 20.00 Journ. 20.15 Aktual. 21.00 Muz. en gesprekken. 22.30 Akutal. 23 00 Wolfsziegel, tv-film. 0.30-0.35 DUITSLAND II 18.20 Miijam und der Lord vom Rummelplatz, tv-serie. 19.00 Journ. 19.30 Amus. muz. 21.00 Journ. 21.20 Duits allerlei. 22.05 San Gottardo, lv-spel. 23.35 Journ. DUITSLAND m WDR 18.00 Kleuterserie. 18.30 TV-cursus Duits. 19.00 Journal. 3. 19.15 Progr. voor scholieren. 20.00 Journ. 20.15 Die Sommerfrische (La vil- leggiatura), speelfilm. 22.00 Fami- lienrat. 22.30 Filmportret. 24.00 BELGISCHE TV DONDERDAG 9 FEBRUARI BELGIÉ VLAAMS 18.00 Kleuterprogr. 18.05 Progr. voor jongeren. 18.30 De vergeten eilan den. 18.53 Laat mij tenminste een beetje zon, korte film. 19.03 Sport. 19.33 Inform, progr. 19.38 Meded. en weerner. 19.45 Journ. 20.10 Amus.progr. 20.35 Aktual. 21.00 Standpunten. 21.25 Filmrubr. 22.15 Journ. De AVRO brengt vanavond op het eerste net (19.05-20.15) de finale van de competitie met als inzet de Europese Superstar van 1977. Onze landgenoten Ties Kruizeen Hans van Helden nemen het hierin op tégen de Franse ex-judoka Jean-Paul Coche, de Britse rug by-international Keith Fielding, de Belgische volleyballer Ro ger Maes, de Spaanse kanovaarder Herminio Menendez, de Franse polsstokhoogspringer Francois Tracanelli en de Zwiterse wereld kampioen cyclecross Albert Zweifel. In AVRO's 3x20 daarna een test met de Ford Granada 21, informatie over keukens en planten en tips bij aankoop van woningtextiel en tenslotte in "Gezond en wel zijn" aandacht voor het gebit en mondhygiëne, het gevaar van alcohol en sigaretten, en als laatste onderdeel het nut van bejaar- dengymnastiek. De druk waaraan de meesten in onze samenleving zijn blootge steld, leidt vaak tot lichamelijke eniof geestelijke klachten van zeer uiteenlopende aard. hl het NOS-programma "Uitgelicht" praat Jack van Belle vanavond (Ned. 1, 22.05-23.05) met de zenuwarts drj. Hofman over de vraag, hoe deze verschijnselen van stress en depressiviteit ontstaan, wat de kenmerken ervan zijn en hoe ze overwonnen kunnen worden. Behalve nieuwe afeveringen van "De verschoppelingen "De familie Bellamy", de Dik Voormekaar Show en de Min ivoetbalshow brengt de NCRV vanavond op het tweede net de vierde afeverxng in de serie, waarin Sipke van der Land het spoor van de apostel Paulus volgt (23-23.15). Ditmaal bezoekt hij "Corinthe, waar de liefde toch won" ondanks het indertijd zo losbandige leven in deze havenstad. Hier en Nu (NCRV) zal vanavond aandacht besteden aan de tegennota van de Molukkers, de Surinamers in Nieuwersluis en de lijfstraffen op het Britse eiland Man. De fabel gaat ook over Nieuwersluis. (Nederland 2 - 22.20). DONDERDAG 9 FEBRUARI 18.19 Uitz. van D'66. NCRV: 18.30 Nws. 18.41 (S) De wereld zingt Gods lof, gewijde muz. 19.35 (S) Leger der Heilskwartier. 19.50 NCRV-Leer- huis, leesoefeningen in de bijbel. 20.00 Nws. 20.05 (S) Klass. muz. 21.20 Een, twee, uit de maat, progr. over onderwijs en opvoeding. 21.40 Plank-gast verkeersgedrag achter het stuur. 22.00 Rondom het woord. 22.25 Zojuist verschenen. 22.30 Nws. 22.40 Politiek weekoverz. 22.50 (S) Van onze correspondenten. 23.00 (S) Klanksnoer, ldass. muz. 23.55 Nws. IKON: 18.30 Kleur commentaar over kerk en samenle ving. AVRO: 19.00 Apecten. 20.00 Nws. 20.05 Quadrofonische uitzen ding i.s.m. de NCRV: koorzang en orkestmuz. 21.20 (S) Je krijgt er een kunsthoofd van: inform, progr. 22.00 HILVERSUM III NOS: 18.03 De vacaturebank. 18.10 (S) NOS-maal. TROS: 19.02 (S) Pos ter. 20.02 (S) Ferry Maat's Soul Show. 22.02 (S) Sesjun. 23.02 (S) Close-up. 0.02 (S) De Hugo van Gelderenshow. 1.02-7.00 (S) De Nachtwacht. VRIJDAG 10 FEBRUARI HILVERSUM I KRO: 07.00 Nws. 07.02 Het levende woord. 07.08 (S) Gevar. progr. (07.30 Nws 08.30 N ws. 08.36 Gymvoor de huisvrouw. 08.45 (S) Gevar. progr. (10.30 Nws.) 11.00 Zwemsters, gisteren en van daag, gesprek. 12.00 (S) Gevar. progr. 12.26 Meded. 12.30 Nws. 12.41-12.50 Echo). 14.00 (S) Gevar. progr. (15.30 Nws.) 16.00 Spreekuur. 17.00 (S) Souvenirs. 17.30 Nws. 17.32 Echo. HILVERSUM U NCRV: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym. 7.20 Te Deum Laudamus. 7.54 Op da af. 8.00 Nws. 8.11 Hier en nu. 8.25 Vandaag... vrijdag. 9.00 Politiek en samenleving. NOS: 9.10 Spiegel van Belgie. 9.35 Waterst. 9.40 School radio. 10.00 De Taaishow. 10.30 Jazz-portret. 11.00 Nws. 11.03 Meer over minder. 12.30 Rechtoprecht. OVERHEIDSVOORLICHTING 12.49 Uitz. voorde landb. NOS: 13.00 Nws. NCRV: 13.11 Hier en nu. NOS: 13.30 Vonken onder de as, serie over volksverhalen en -gebruiken. 13.45 er de groene linde 14.00 Reper torium van de NOS koren en orkes ten. 15.00 Het meesje en de pilaf, verhaal. 15.30 Ingesloten... uitgeslo ten. 15.45 Reportates van het staats bezoek aan Suriname. Reportages 17.00 Welingelichte kringen. 17.45 SYMBIOSE. 17.55 Meded. EO fruitmand. 10.03 (S)e elfder ure TROS: 11.03 (S) Verzoekpl. 12.03 (S; Nederlaxalige top tien en kwiswfjs. NCRV: 13.30 (S) Pop-contact. 15.03 (S) Elpee pop. NOS: 16.03 (S) Natio nale Hitparade. 9.00 Nws. 9.02 (S) Stof (S) e 10.00 Vrijdagmorgenconcert. 12.00 (S) Van het Nederlands Concertpo dium: Betho Davezac, gitaar. EO: 13.00 (S) Klankspiegcl. 14.00 Nws. 14.02 (S) Klankbord. 14 20 (S) Or gelbespeling 14 45 (S) Woord der waarheid. VPRO: 15.00-17.00 (S) Muziek-op-vier. Michael Fahrcs en z(jn minimal.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1978 | | pagina 5