Van wol naar wonen in Pancras
Advies: geen vergunning
voor flat Kaiserstraat
Beiiniiazen plaag voor schoorsteenvegers
Sloop van Zaalbergen
Van Wijk is in zicht
Actief in
vrije tijd
DONDERDAG 9 FEBRUARI 1978
LEIDEN
Bouwrapport gemeentewerken
Bedrijven
LEIDEN - Directeur Vos
van gemeentewerken
heeft het college van B. en
W. geadviseerd om voor de
flat, die de Stichting Stu
dentenhuisvesting in de
Kaiserstraat wil laten
bouwen, geen bouwver
gunning^?ie geven.
Dit blijkt uit het bouwrapport dat
Hot House
Voor jazz-zolder Hot Home nu
ondergebracht in het Lehds
Vrijetijdscentrum aan de
Breestraat 66, treedt vrijdag
avond het kwintet Peter
Crimston/Joop Hendriks op.
Het kwintet is Langzamer
hand een vaste gast geworden
van Hot House. Elk jaar tre
den ze wel een keer met groot
succes op in Leiden. De groep
bestaat behalve uit Peter en
Joop ook uit fenderpianist
Wout Hendriks, fenderbas
Mary Hehuat en drummer
Ruud Pronk. Het concert be
gint 'om 10 uur 's avonds.
De Oude Maas
De afdeling Leiden van de Ko
ninklijke Nederlandse Na
tuurhistorische Vereniging
houdt morgenavond een bij
eenkomst in het Rijksherba
rium aan de Schelpenkade 6.
de directeur dezer dagen heeft
uitgebracht. Het college van B. en
W. heeft wel over deze kwestie
vergaderd, maar nog geen defini
tief besluit genomen. Wethouder
Waal (ruimtelijke ordening) zei
gisteravond in de fractievergade
ring van de PvdA dat hij de Stich
ting Studentenhuisvesting nog
steeds de mogelijkheid van bou
wen op haar grond aan de Kaiser
straat wil bieden, maar dan zoda
nig dat het ook volgens de
bouwverordening mag.
De heer J. de Jong zal na een
inleiding met dia's een film
vertonen over De Oude
Maas". De bijeenkomst begint
om tien uur 's avonds.
Volksdansen
In het Leids Vrijetijdscentrum
wordt zaterdag weer een
volksdansinstuif gehouden.
Vanaf acht uur kan er de hele
avond non-stop gedanst wor
den. Verder is er een speciale
"folklore"-stand aanwezig in
de zaal.
Brandweer
Ing. R. H. Esveld, hoofd van de
afdeling preventieve dienst
van de Haagse brandweer,
houdt een lezing over de
brandweer en de brandp
reventie. Dat gebeurt vol
gende week maandag op uil-
nodiging van de afdeling
Leiden van de Nederlandse
Ingenieursvereniging NIRIA.
De lezing wordt gehouden om
20.15 uur in een van de zalen
van de Vredeskerk op de hoek
van de Burggravenlaan en
Van Vollenhovekade. De le
zing is voor leden en belang
stellenden toegankelijk.
Als belangrijkste knelpunt noemde
hij de lichtinval voor omringende
bebouwing die bij uitvoering van
het huidige plan (200 flatwonin
gen) onvoldoende zou worden.
Het bouwrapport van de direc
teur gemeentewerken noemt
meer bezwaren, "maar daar kun
nen we wel uitkomen", aldus
wethouder Waal.
Ook de fractie van PPR/D'66 bleek
gisteravond van mening te zijn
dat Studentenhuisvesting wel
aan de Kaiserstraat zou mogen
bouwen maar alleen in een klein
schaliger opzet. De gemeente
raad moet nog een interpellatie
van raadslid Beijen bespreken
over de voorgenomen plannen.
In zijn schriftelijke vragen heeft
hij zich een tegenstander getoond
van de huidige opzet. Ook de
Projectgroep voor de binnenstad
en buurtbewoners hebben zich
tegenstander getoond van het
plan om 200 flats te bouwen.
De Stichting Studentenhuisves
ting heeft steeds aangevoerd dat
de uitvoering van het plan in een
kleiner aantal woningen te kost
baar zou worden, omdat dan de
subsidie van het rijk in gevaar
zou komen.
ADVERTENTIE
BRILJANTEN
Ringen - hangers -
oorbellen - armbanden
- groeibriljant -
briljant voor belegging
Juwelier
v. d. Water
Haarlemmerstraat 181
Naast clubs zitten er in het Zaalbe
rgcomplex ook bedrijven. Vesti
gingen die hier onderdak kregen
nadat ze elders in de binnenstad
weg moesten. Eén ervan is
meubelbedrijf Klinkenberg. Ook
voor hem liep het huurcontract
met de gemeente begin dit jaar af.
Het bedrijf wil echter blijven en
heeft - zo zegt eigenaar A.C. Klin
kenberg - protest aangetekend bij
de gemeente.
"Wij willen hier blijven zitten, wij
zitten toch niet in de weg. Het is
een schandaal als de gemeente
een kerngezond bedrijf zo maar
weg haalt. Ja, ze bieden me wel
een andere plaats aan, maar dan
moet ik nieuw bouwen en dat
kost zo een half miljoen. Dat kan
ik toch niet betalen", aldus Klin
kenberg.
Naast het meubelbedrijf verliezen
straks ook een veertiental stu
denten huisvesting. In een deel
van het complex hebben zij ka
mers. Als onderhuurders van
Klinkenberg zitten ze daar niet
officieel en kunnen ze alleen
maar afwachten. "We willen erg
graag blijven, maar we kunnen
niets ondernemen", aldus één
van hen.
Werkplaats
Een bedrijf, waarvoor de gemeente
al wel een oplossing heeft, is het
eletrotechnisch bureau en im-
portbedrijf (keramiek/sanitair)
Langeraad Issinger. Deze
firma zit met de werkplaats op
het Zaal bergcomplex. Gemeente
en bedrijf zijn nu verplaatsing
van het complete bedrijf naar het
industrieterrein De Waard over
een gekomen.
Woningen
Het Zaalbergcomplex gaat tegen de
vlakte om plaats te maken voor
woningbouw. Op de vrijko
mende ruimte denkt de ge
meente sociale woningbouw te
realiseren. Men denkt aan veertig
a vijftig woningen. Voor het ont
werpen van een plan wil de ge
meente het Delftse bureau OD
205 aantrekken.
Dit bureau diende in het verleden
voor het gebied Herengracht-zijl
singel aantrekkelijke plannen in,
maar viel daar buiten de prijzen.
Bij de afdeling stadsontwikke
ling van de gemeente verwacht
men dat binnenkort de beslissing
LEIDEN - Het is een jaarlijks
terugkerend probleem. Als de
herfst inzet, de wind om het
huis waait en de kachel weer
wordt opgestookt, wordt al
gauw de vraag gesteld: hoe
lang is het ook al weer geleden
dat de schoorsteen geveegd is?
In veel gevallen is dat lang
geleden, want de schoorsteen
is nu eenmaal typisch zo'n
karweitje dat er in veel Ne
derlandse huizen bij inschiet.
Het komt volgend jaar wel,
wordt vaak besloten.
Het is deze wat argeloze hou
ding van veel mensen die het
werkterrein heeft gecreërd
voor beunhazen onder de
schoorsteenvegers.
Elk jaar weer komen er bij de
politie klachten binnen over
oplichting, diefstal en beun
hazerij door mensen die zich
voor schoorsteenveger uitge
ven. De afgelopen week werd
al 3x aangifte gedaan. Hun
taktiek is vrij simpel. Juist
omdat veel mensen nalaten de
telefoon te pakken en een af
spraak te maken met de
schoorsteenveger, gaan zij
langs de huizen, bellen aan en
vragen of zij dit karweitje
mogen opknappen. Vaak
wordt daar aan toegevoegd
dat de betrokken man hel ook
doet voor de buren en dus toch
Veel huisvrouwen, zich. bewust
van hun nalatigheid en over
tuigd van de noodzaak om de
pijp van tijd tot tijdschoon te
laten maken, trappen er in.
Sommigen gaan daarin zelfs
heel ver. Betalen vooraf en
gaan intussen boodschappen
doen, laten de onbekende ve
ger rustig alleen in huis; an
deren spreken niettevoren een
prijs af en krijgen daar later
prompt moeilijkheden over
Er worden te hoge prijzen bere
kend en in een nog ongun
stiger geval gaat de schoor
steenveger er met waarde
volle bezittingen vandoor.
Naam en adres van de man
zijn nooit bekend en juist om
die reden is het voor de politie
moeilijk om de daders te ach
terhalen.
Gevest igde schoorsteenvegers
hebben duidelijk overlast van
deze ontwikkeling. "Het komt
zelfs voor vertelt er een, "dat
mensen zich voor mij uitgeven
en zo binnen dringen. Een
goeie schoorsteenveger heeft
werk genoeg en hoeft echt met
de huizen langs. Niemand
nan mijn collega's doeh dat.
We werken allemaal op af
spraak. Ik zou de mensen
aanraden om telefonisch een
afspraak te maken. Dan ken
je de naam en het adres van
degene die je in huis haalt en
weet waar je heen moet als je
niet tevreden bent. Een ander
punt\is dat die mensen aan de
deur rommelen met de
prijzen. Of ze werken onder de
prijs, omdat ze het zwart doen
en minder kosten hebben, of ze
vragen veel te veel"
Dat laatste lijkt heh meest voor
te komen. Voor schoorsteenve
gers die zich aan de deur mel
den worden soms bedragen
betaald die boven de honderd
gulden liggenterwijl later
blijkt dat de schoorsteen niet
goed. of helemaal niet is ge
veegd.
De Leidse schoorsteenvegers
werken ongeveer met dezelfde
tarieven. De gemiddelde
schoorsteen kan binnen een
minuut of twintig worden ge
veegd en daarvoor wordt een
bedrag van tussen de f15 en
de f25 in rekening gebracht.
Doen zich problemen voor en
duurt het langer, dan is de
klant uiteraard meer geld
kwijt.
Tenslotte nog een advies van de
schoorsteenvegers: laat een
Dan is de veiligheid gegaran
deerd.
Vergane glorie. De entree van de Zaalberg fabriek
vaak gerommeld met de prijzen
LEIDEN - De sloop van de oude
fabriekscomplexen van Zaal
berg en Van Wijk in de bin-
nenstadswijk Pancras-Oost
komt in zicht. De gemeente
heeft gevorderde plannen om
de beide fabrieken aan de Ves-
testraat af te breken. De ver
wachting is dat de sloop - kos
ten bijna 1,2 miljoen - in de
loop van dit jaar en volgend
jaar wordt uitgevoerd.
De gemeenteraad moet bin
nenkort geld voor de sloop be
schikbaar stellen. Leiden is
daarvoor echter grotendeels
afhankelijk van rijkssubsidie.
Als de raad met sloop instemt,
beslissen burgemeester en
wethouders later in welke
volgorde Zaalberg en Van
Wijk tegen de grond gaan.
De fabrieken moeten plaats ma
ken voor woningen en moge
lijk ook voor scholenbouw. In
het vorig jaar verschenen ver
beteringsplan Pancras-Oost is
het terrein van Zaalberg aan
gewezen voor woningbouw.
Voor het vrijkomende terrein
van Van Wijk wordt in de
eerste plaats gedacht aan
scholen. Als dat niet mogelijk
is, moeten hier ook woningen
komen.
Sloop van beide fabrieken moet
de aanzet zijn voor verbete
ring van Pancras-Oost. Dit
deel van de binnenstad heeft
door de overheersing van be
drijven een grote leegloop
doorgemaakt en is sterk ver
pauperd. Het versterken van
de woonfunctie moet de wijk
tussen Hooigracht en Heren
gracht weer aantrekkelijk
maken.
Het verdwijnen van de fabrie
ken heeft wel de nodige con
sequenties. Beide complexen
bieden onderdak aan vele ver
enigingen en daarnaast ook
aan kleine bedrijven. Vooral
voor de verenigingen is ver
vangende huisvesting erg
moeilijk. De gemeente kan erg
weinig aanbieden. Binnen een
werkgroep-accommodaties
worden de spaarzame moge
lijkheden onderzocht.
Het Zaalbergcomplex
LEIDEN - Dwars over de smalle Vestestraat staat het nog
met trotse letters. N.V. Koninklijke Fabriek van Wollen
Dekens vh. J.C. Zaalberg en Zoon. Zaalberg zit er al lang
niet meer en straks is ook de fabriek verdwenen. De neer
gang van een belangrijk stuk 'Leidse Wol' heeft zich dan
definitief voltrokken.
Het verdwijnen van de fabriek il
lustreert het einde van een tijd
perk. Zaalberg staat' voor zo'n
twee eeuwen nijverheid en indu
striële voorspoed. In 1770 wordt
de basis gelegd voor een bedrijf
dat uitgroeit tot een vooraan
staande wolfabrikant. De wollen
dekens van Zaalberg worden een
begrip. Leiden en Zaalberg raken
onlosmakelijk verbonden.
De opgang gaat gestaag. Het bedrijf
groeit en breidt uit. In de jaren
twintig van deze eeuw krijgt de
fabriek het predikaat koninklijk
en in de jaren vijftig viert men
nog optimistisch het 180-jarig be
staan. "In een wereld welke zon
der ophouden verandert blijft
Zaalberg een symbool van kwali
teit, vooruitgang en traditie', heet
het dan.
Onverwacht
De neergang komt onverwacht. De
groeiende malaise in de textiel
laat ook Zaalberg niet onge
moeid. In het begin van de jaren
zestig verdwijnt de fabriek uit de
binnenstad, de dekenproduktie
loopt al terug. Geleidelijk aan
wordt de Zaalbergdeken een
verliesgevend produkt. In '76
leidt dat tenslotte tot verkoop van
de merknaam, de Koninklijke
Zaalberg wordt gewoon 'Wol
spinnerij Ede NV'
Het is een grauwe gigant, het fab-
riekscómplex van Zaalberg aan
de Vestestraat. Als somber pro
dukt van de industriële revolutie
drukt het een zwaar stempel op
de omgeving. De omringende
bebouwing steekt nietig af bij de
fabriekskolos: in de Vestestraat
lijkt de bebouwing haast weg
gedrukt. Licht en lucht zijn er
spaarzaam.
Boven een houten poortje naar de
fabriek staat nog in steen uitge
houwen: "Ingang fabriek". De
steen is groen uitgeslagen, een
roestig restant van een lamp
herinnert aan beter tijden. Op de
poort zit nog wel een naam, zoals
overal bij de toegangen van het
complex. Het zijn de namen van
de tegenwoordige gebruikers.
Voor daklozen
Sinds het leegkomen van de fab
riek is het Zaalberg-complex een
onderkomen geworden voor da
kloze verenigingen en kleine be
drijven.
De grote fabrieksruimten bieden -
hoewel niet aanlokkelijk - voor
vele mogelijkheden. Clubs, ver
enigingen en bedrijven zitten nu
met het probleem van andere
huisvesting. En die is spaarzaam
in Leiden.
Een vijftal duivenclubs voelt al
enige tijd het naderende einde.
Sinds januari is het huurcontract
beëindigd. "Het Oosten', 'De
Snelvlieger, LPC, 'Columba' en
'De Blauwkras' zullen er over en
kele maanden uit moeten maar
een alternatief ontbreekt nog.
Een bestuurslid: "De ene wethou
der zegt, je had er al uit moeten
wezen, de ander zegt je zit er nog
wel een jaar en van een amb
tenaar hoor je datje er al over en
kele maanden uit moet". Contact
over andere huisvesting leverde
tot nu toe niets op. Een van de
clubs - 'De Blauwkras' - denkt al
aan een zelf te bouwen clubhuis,
hoe duur en onmogelijk dat ook
lijkt.
Kolossale ruimten. Een deel van het Van Wijkcomplex
valt om ODT in te schakelen. De
voorbereiding van de plannen
wordt op anderhalf jaar geschat.
Van Wijk
In het verlengde van het Zaalbe
rgcomplex ligt tussen Veste
straat en Uiterstegracht het Van
Wijkcomplex. Van Wijk staat
voor Van Wijk en Heringa. Ook
de neergang van deze wolfabriek
voltrok zich in het begin van de
jaren zestig nadat de produktie in
buitenlandse handen was over
gegaan.
Aan de gevel hangt een licht
reclame, mikrotheater Imperium
staat erop. Binnen hangt, een
sterke chocoladelucht.
Slechts enkele ruimten zijn nog in
gebruik. Op de trap hangt een
tekst van Arabische tekens, die
verwijst naar een moskee waar
toe een van de zalen is ingericht.
Het verhaal van Van Wijk is gelijk
aan dat van Zaalberg. Ook hier
moeten de huurders weg, wan
neer precies is nog niet duidelijk,
maar de huurcontracten zijn al
afgelopen. Vervangende huisves
ting heeft nog niemand.
Imperium heeft - vertelt voorzitter
Visser - van de gemeente al en
kele ruimten aangeboden gekre
gen, maar die waren voor hem
met geschikt. De moskee- van de
Marokkaanse gemeenschap in
Leiden - zit er nog maar kort. De
gemeente stond een jaar geleden
ruimte af voor het vieren van de
Ramadan. Sindsdien is er veel
opgeknapt. Men is eigenlijk nog
niet aan het zoeken van andere
huisvesting toe.
De onzekerheden blijven voorlo
pig. Wanneer de gemeente kan
slopen blijft afhankelijk van de
rijkssubsidie en in welke vol
gende - eerst Van Wijk of eerst
Zaalberg - er gesloopt wordt moet
bij de gemeente nog uitgemaakt
worden.
KEES VAN DER MALEN
