Amerika wemelt van
de "wedergeborenen"
-JJJJ.4JJIIIJUIIJ.'»-
Groei-kerken houden het op hun rechtzinnigheid
Spiegel
beeld
van kerk
in
glazen
kolos
ZATERDAG 28 JANUARI 1978
Godsdienst is weer erg „in" in de Verenigde Sta
ten. De kans is dus groot dat deze opleving zich
ook bij ons laat gevoelen. Want wat het goed
doet in Amerika, vindt ook in het vermoeide
Europa nog wel een willige markt.
Volgens opinie-onderzoeker Gal
lup lopen er vijftig miljoen Ame
rikanen rond die, net als hun pre
sident Carter, een „dramatische
bekering" achter de rug hebben.
„Wedergeboren" heeft aan de an
dere kant van de grote plas een
betekenis die ietwat verschilt van
wat er bij ons onder wordt ver
staan. De heer Gallup geeft daar
van de volgende definitie: „We
dergeboren is iemand die een
dramatische bekering achter de
rug heeft, Jezus als zijn of haar
persoonlijke redder aanvaardt,
gelooft dat de bijbel de gezag
hebbende bron is voor alle gods
dienstige leringen en het als een
dwingende plicht ziet geloof uit
te dragen".
Vijftien jaar geleden noemde nog
maar 20 procent van de Amerika
nen zich „wedergeboren". Op het
ogenblik geloven 4 op de 10 in
woners van de Verenigde Staten
dat de bijbel, woord voor woord,
letterlijk moet worden opgevat.
Amerika staat „tweede" als het gaat
over de vraag of men gelooft in
„God of een universele geest".
Daarop zegt 94 procent van de
bevolking ja. Alleen in India is
dat hoger. 98 procent. Terwijl in
West-Europa slechts 78 procent
zoiets tegenover Gallup wil toe
geven.
Bijna 70 procent van de Amerika
nen gelooft in een leven na de
dood. Minder dan de helft van de
Italianen gelooft dat ook (48 pro
cent) en in andere Westeuropese
landen wordt dat cijfer steeds la
ger, totdat het dieptepunt is be
reikt in de Bondsrepubliek
Duitsland met 33 procent.
Niet alle kerken
Het ledental van de toonaange
vende kerken bleef dalen:" me
thodisten 10 procent minder tot
10 miljoen, episcopalen (anglica
nen) 15 procent minder tot 2,9
miljoen, verenigde presbyteria
nen 10 procent minder tot 2,7
miljoen - allemaal in tien jaar.
Daarentegen maakten kerken en
secten die stevig in de recht
zinnige leer zijn in dezelfde tien
jaar een stormachtige groei door
gemeenten Gods 37 procent meer
tot 785.000, zevendedags-ad-
ventisten 34 procent meer tot
385.000 en vooral de zuidelijke
baptisten 18 procent meer tot 12,7
miljoen. Die laatste kerk is de
kerk van president Carter.
Aha, zal iemand roepen: zie je wel,
als het rechte geloof inruilt voor
maatschappijkritiek dan lopen je
leden weg naar de rechtzinnigen.
Opleving
godsdienst
raakt niet
alle kerken
Kritisch
Juist uit deze kerken is veel actie
gevoerd tegen bijvoorbeeld de
oorlog in Vietnam. Hier liet men
groepen hun gang gaan, die het
maatschappelijke systeem radi
caal kritiseerden. Vroeger ver
toonden deze kerken vaak het
beeld van een buurtvereniging
van gelijkgestemden, aan wie
weinig godsdienstige eisen wer
den gesteld. Maar in de jaren zes
tig werden deze vriendelijke
mensen opeens geconfronteerd
met opvattingen die hun maat
schappijbeeld dreigden te ver
storen. En dat nog wel in de naam
van het evangelie!
Geen wonder dat hier gaten in het
ledenbestand vielen. Trouwens,
gemeenten die in hun geheel aan
deze heronriêntering geen bood
schap hadden traden zelfs uit ol
hielden hun bijdrage aan de lan
delijke bureaus in.
Zulke problemen deden zich niet
voor in de groeikerken. Daar
werd de rechtzinnige leer ver
klaard en toegepast voor het per
soonlijke geloofsleven. Actievoe
ren bleef beperkt tot verzet tegen
drank, drugs en ontucht en zo.
Ontwikkelingen
De afloop van de Vietnamese oor
log en het debacle van president
Nixon hebben de situatie wel
flink veranderd. Het gelijk van de
maatschappijkritici werd wel
niet volmondig toegegeven, maar
er is een algemeen gemis ont
staan aan wat men vastigheid zou
kunnen
Maar zo ligt het niet, verzekeren
Amerikaanse godsdienstsociolo
gen. De groei-kerken trekken
heel ander volk dan de kerken-
met-verlies kwijt raken. De
groei-kerken hebben en krijgen
hun leden in de lagere midden
klasse en de arbeidersstand.
De verlies-kerken (episcopalen,
methodisten en presbyterianen)
hebben hun leden meer in de bo
venlaag van de samenleving. Het
zijn kerken waar je vroeger lid
van werd als je vooruit wilde op je
werk of in de politiek (zeker aan
de Amerikaanse oostkust). Een
zekere leerstellige en ethische
Nu doen zich twee ontwikkelingen
voor. De verlies-kerken keren
niet terug tot hun tamelijk on
verbindende clubwezen. Zij sto
ten verder door en doen meer
"leer" in hun l^erkzijn. Het gaat
weer meer over het evangelie.
Tegelijk begint men zich in de
groei-kerken meer met de maat
schappij bezig te houden, zonder
overigens eigen rechtzinnigheid
te verwaarlozen. Zo kan het ge
beuren dat op de aandeel
houdersvergaderingen van grote
ondernemingen niet meer zozeer
door episcopaalse maatschappij
vernieuwers lastige vragen wor
den gesteld over Zuid-Afrika (of
zoiets). Daarvoor in de plaats zijn
nu hele groepen gekomen uit
bewegingen als Youth for Christ,
die tevoren niet verder keken dat
de persoonlijke zaligheid.
Kentering
Wat de Rooms-Katholieke Kerk in
Amerika betreft, deze heeft hon
derdduizenden leden verloren als
gevolg van het Vatikaanse stand
punt omtrent "de pil"
Tienduizend priesters hebben de
laatste tien jaar de dienst van de
kerk verlaten en elk jaar nog gaat
anderhalf procent van het
priesterbestand weg.
Maar ook hier lijkt zich een kente
ring te voltrekken. Men gaat niet
langer weg als men het niet met
de leiding eens is, maar blijft om
actie te voeren. Een zeer grote rol
wordt in deze oppositie gevoerd
door vrouwelijke religeuzen (er
zijn er 130.000).
Het aantal seminaristen bedraagt
nu een derde van wat het tien jaar
geleden was. Het is nog minder
geweest, maar het loopt
wat op. Ook hier vallen verande
ringen op. Onder degenen die
zich op het priesterschap voorbe
reiden is een groot aantal "late"
roepingen en er zijn nogal wat
mensen bij zonder kerkelijke
achtergrond, bekeerlingen dus.
Fundamentele maatschappijk
ritiek behoeft niet te worden
verwacht van dit gezelschap.
Maar wat ook opvalt is een zekere
onverschilligheid voor kerk
structuren. Persoonlijke God
servaring wordt belangrijker ge
vonden dan de verbondenheid
met bisschop en paus.
ln de oude tijd was de taak van de
leek: "pay, pray and obey", beta
len, bidden en gehoorzamen. Als
de tendens die nu onder de semi
naristen wordt waargenomen
blijvend is, dan blijft alleen het
bidden over. De hele hiërarchi
sche structuur van de kerk komt
dan nog meer in de lucht te han
gen.
Oude brieven
Overigens is het niet alleen de reli
gie waarin de Amerikaan zijn ze
kerheden probeert terug te vin
den.
Een dominee uit Michigan ver
telde, dat de televisieserie
"Roots" niet alleen veel negers,
maar ook veel blanken eraan
herinnerd heeft, dat zij wortels in
een ander werelddeel hebben. Er
is een hausse in het opdiepen van
oude brieven van opa die uit
Zweden kwam. En er wordt bij
het leven gespaard voor
vliegtochtjes volgend jaar, of
over een paar jaar, naar dat oude
verre Europa.
G. A. van Dongen
Aan het Fifth
Avenue spiegelt j
Newyorks
rooms-katholieke j
kathedraal van I
de heilige
Patritius (in de
wandelingSaint
Patrick) zich
aangenaam in de
glazen gevel van
een aangrenzend
zakengebouw.
Jeugdkoor. Het interkerkelijke
Petra-jeugdkoor werkt morgen
ochtend om half 11 mee aan een
dienst van de doopsgezind-re
monstrantse gemeente in de
Lokhorstkerk Pieterskerkstraat
Leiden. Ds. W.H. Kuipers gaat
daarin voor. Thema van de
dienst "Wervend geloven - gelo
ven doe je niet alleen". Het koor
zingt deze liederen: "Zoekt eerst
het koninkrijk van God", "Lied
van de eenheid", "Licht",
"Hooglied van de liefde", "Onze
Vader" en "Zegenbede".
Mormonen. De kerk van Jezus
Christus van de Heiligen der
Laatste dagen (Mormoonse Kerk)
houdt morgen in het Congresge
bouw in Den Haag haar kwar-
taal-ringconferentie. De grote al
gemene vergadering begint om
10 uur. Iedereen is welkom. On
der de sprekers is broeder James
Paramore, lid van het "eerste
quorum der zeventig", die spe
ciaal geordend is om het evan
gelie over de gehele wereld te
verkondigen.
Voedsel. Dinsdag 31 januari om 8
uur spreekt prof. Linnemann, die
aan de Vrije Universiteit in Am
sterdam ontwikkelingseconomie
doceert, in het Gemeentecen
trum aan de Lijtweg in
Oegstgeest over "Voedsel voor
iedereen, maar...." Dit op uitno
diging van de werkgroep
"Nieuwe levensstijl" van de
plaatselijke Raad van Kerken.
Schrijven
Amnesty Leiderdorp. De adop-
tiegroep Leiderdorp van Am
nesty International geeft
woensdagavond 1 februari van
half 8 tot half 9 in een zaal van de
Scheppingskerk gelegenheid
samen te schrijven voor politieke
gevangenen in Tanzania. Voor
beeldbrieven zijn beschikbaar.
Voor nadere inlichtingen: C.T.
van Hartingsveldt-Verloop, Eri
calaan 12 Leiderdorp, telefoon
130451.
Beroepingswerk.Hervormde
Kerk - beroepen te Gulpen kan
didaat C.P. Bouman Dordrecht,
te Stolwijk R. van Kooten Goede
reede, te Den Burg vicaris H.
Wisman Hoogeveen; bedankt
voor Nieuwleusen E.K. Teygeler
Katwijk aan den Rijn, voor I"
merik J.C. Stelwagen Lunteren,
voor Elspeet C. den Boer Wage-
ningen. Geref. Kerken: beroepen
te Almkerk S. Landheer Zoeter-
meer, te Avereest J. van Dijken
Oude en Nieuwe Bildtzijl, te Epe
Th. de Kok Overschie, te Waarder
W.A. Boer Meerkerk; aangeno
men naar Bovensmilde M. Boot
Veenhuizen. Geref. Gemeenten:
beroepen te Benthuizen A.
Moerkerken Nieuw-Beyerland.
Geref. Gemeenten in Nederland:
bedankt voor Bruinisse M. a
Beek Opheusden.
O Doop. Ds. R.S. Elgersma in de ge
reformeerde kerkbode van
Noordwijk: "De doop is een god
delijke liefkozing".
Je kunt nooit weten hoe een koe
een haas vangt; een blind
varken vindt wel eens een
eikel; een blinde duif vindt
nog wel eens een. boon; een
blinde schiet soms toch een vo
gel.
Dat zijn een paar uitspraken
uit het Nederlands-Vlaamse
taalgebied, waarin het onbe
grijpelijke van het geluk
wordt uitgesproken, 't Geluk
loopt met vreemde zinnen het
éne huis uit, het andere bin
nen. In al die zegswijzen
klinkt iets van het ervaren,
dat een mens de dingen niet
voorspellen kandat er telkens
onverwachte verrassingen
zijn, en dat het blijkbaar toch
zo moet wezen. Om nog één
oud gezegde aan te halen: wie
geboren is om te hangen zal
nooit verdrinken"
Elk mens
Is het geluk het lot datje toevalt?
Heeft het woord te maken met
het licht, met mikken en ra
ken? Is er een geheimzinnige
macht die ons lokt, en vindt
wie zich laat lokken het geluk?
Hoe dit alles ook zij, het staat
wel vast dat één van de mach
tigste drijfveren in het be
staan van elke mens
streven naar geluk. In eerste
instantie misschien wel het
geluk voor zichzelf, voor de
enkeling; bij slimmere men
sen het geluk van de velen, zij
weten dat een mens alleen niet
gelukkig kan zijn.
Talloze uitspraken zijn gedaan-
en worden overgeleverd,
de weg naar qeluk
wordt aangewezensoms zelfs
aangeprezen. Wereld
beschouwingen en religies
verdringen zich om ons heen
en bieden geluk aan.
Armen
Heel vreemd tussen al die stem
men klinkt, de stem van een
rabbi uit Israël. Hij zegt:
"Gelukkig jullie, armen van
geest, want voor jullie is het
koninkrijk der hemelen."
Door velen wordt deze rabbi als
de voornaamste beschouwd.
Hij werd door zijn tijd
genoten Jezus genoemd en la
ter als de door God aangewe
zen en. toegeruste getuige be
leden als de Christus.
Hij noemt ai men van geest ge
lukkig. Waarschijnlijk heeft
Hij aanvankelijk het begrip
ruimer gesteld en zonder meer
gesproken van "armen". Is
armoede dan gelijk aan ge
luk? Ik denk dat het zo niet
kan worden opgevat. De men
sen over wie Hij het heeft zijn
niet gelukkig, omdat zij arm
zijn, maar omdat voor hen,
armen, het koninkrijk is. Wie
veel heeft, kan weinig meer
ontvangen; zijn geluksriumte
is al bijna dichtgeslibd. Hij zit
vol met wat misschien toch
minder waardevol blijkt te
zijn. De arme is leeg, en
daarom staat hij meer open
voor wat komt.
Waarden
Misschien zitten twij wel zo vol
met het allerlei schijnbare
waarden, dat wij niets m eer
kunnen ontvangen van het
vreemde geluk, dat zich in Je
zus aan ons aanbiedt.
Misschien ook doorzien wij zo de
waardeloosheid van veel dat
wij bezitten, dat wij ons in
eens erg arm voelen.
Dan is het wellicht de tijd te
luisteren naar die vreemde
stem, die zegt: "Gelukkig zijn
jullie armen, want voor jullie
is het Koninkrijk Gods."
J. M. Vlijm
LEIDEN - Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
v. Leeuwen, 11,45 oec. studentend., Ma-
rekerk 10 ds. De Jong, av.-maal, 5 ds. v.d.
Velden, Doorn, Maranathak. 10 ds.
Heule Den Haag, Merenwfjk 9 en 11 pa
ter v. Vliet, Bethl. kerk Drifstr. 10 ds.
Pannekoek, Bevrijd, kerk ZW 9 ds. Wa
genvoorde, Vredesk. 10 dr. Lamping,
Waalse k. 10.30 ds. Ribs, Acad. Z. 10 ds.
Bakker, Diac. huis 10.30 ds. Hemmes,
jeugdkapel Vredesk. 10 dhr. Marijt, psy-
chiatr. ziekenh. Endegeest, 9 prot.
dienst, 10 rk dienst, Petrakerk Surina-
mestr. 10.30 dienst voor doven, dhr.
Terpstra, Geref. Kerk Zuiderkerk 10 dr.
Vlijm, 5 ds. Koolstra, Petrak. 10 ds. De
Vries Loosduinen, 5 ds. Hortensius, O.
Vest 10 ds. De Zwart V.schoten, 5 ds.
Sijtsma, Mar. kerk L. Morsw. 10 ds.
Heule, 5 ds. De Zwart; Bevr. kerk ZW
10.30 ds. Sijtsma, 5 ds.Wildschut Haar
lem; Groenh. 10 ds. Koolstra, De Mirt 10
dhr. v.d. Tuyn Mierennest 10 dhr. v.d.
Velden, Petrakerk 10.30 dienst voor do
ven, dhr. Terpstra. Dolerende Noodgem.
Groot Leiden (Pieterskerkstr. 1) 9 en 5
dhr. Maaskant. Geref. Kerk Vrijg. (He
rengracht 70) 10 en 5 ds. Gootjes, Chr.
Geref. Kerk (Steenschuur 9) 10 en 5 ds.
De Graaf, Ede, Geref. Gem. (N. Rijn) 10
en 4.30 ds. Boogaard. Geref. Gem. in
Ncd. (Bethl. kerk Driftstraat) 11.30 en
5.30, Evang. Luth. Gem. (Hoogl. Kerk-
gracht) 10.1b ds. Happee; Remonstr.
Doopsgez. Gem. (Pieterskerkstr. 1) 10.30
ds. Kuipers, medew. van Petra-
jeugdkoor, Baptistengem. (O. Rijn 3) 10
ds. v. Mameren, Evang. Chr. gemeen
schap (Middelstegr. 3) 10 dhr. Dikkes,
Zendingswerk Middernachtsroep
(Zoeterw. singel 21) 5 nam. dhr. v. Gent
Doorn, Evang. centrum Zulsingel 2. 10
dhr. Zijlstra, di. 8 Edgar Holder, Pink-
stergem. (O. Rijn 3) 3 nam.. Leger des
Heils (Hooigr.) 10 en 7.30, Nw. Apost.
Kerk (H. Runduk 24) 9.30 en 4. woe. 8,
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30, Kerk
van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Dagen
(Steenschuur 6) 10.15, Zevendedags-ad-
ventisten (Lokhorstkerk): elke zat. mor
gen 9.45- 10.45 gesprek, 11-12 prediking,
Soefie-beweging 11 uur in zaal Pieters
kerk dhr. Leverland over "Wat is werke
lijk waardevol'"' Oud Kath. Kerk
(Zoeterw. singel) 10, Vrij Kath. Kerk
(Vreewijkstr.) 10.30, RK Kerken Meren-
wyk zat. 7, zo. 9.30 en 11, Haagweg zat. 7,
zo. 9, 10.45, 12 en 6.30, Steenschuur zat.
10 en 7. zo 8.30, 10. 11.30, 6 en 7. Lam-
menschansweg zat. 7, zo. 9,10.30,12 en 6,
Haarl. straat zat. 7, zo. 9.30, 10.45, 12.15 en
6.30, Rijndijk 281 zat. 7, zo. 9.30 en 11.30,
Boshuizerlaan zat. 7, zo. 9.30, 11 en 12.15,
Herensingel zat. 7, zo. 8.30, 9.30 en 11.
ABBENES-Herv GKEM. 9.30 kand. De
Jonge Leiden, 7 jeugdd.
AARLANDERVEEN - Herv. Gem. 10
ds Wolthaus, 7 zangdienst, Geref. Kerk
10 kand. Tenyenhuis, 6.30 ds. Vree, Chr.
Geref. Kerk 9.30 dienst., 2.30 ds. Ham
stra, RK Kerk zat. 7, zo. 7.30 en 10.30.
ALPHEN A AN DEN RIJN - Herv. Gem.
Adventskerk 10 ds. Hoogendijk, 6.30 ds.
Bogers, Kruisk. 10 ds. Schipper Dord
recht, Opst. kerk 10 ds. Bogers, Nabij 10
jeugdkapel, Salv. kerk 5 ds. Warnink
Noordwijk, jeugd., G. H. Kerk 10.30 dr. v.
Santen, 6.30 zangd., De Bron 9 en 6.30 dr.
v. Santen, Ashram-college, 9.30 ds. Ver
heul, Oudsh. weg 10 ds. Oort, Sionsk.
9.30 en 6.30 ds. Verploeg, Geref. K. Mar.
kerk 10 ds. Vree, 6.30 ds. v. Harmeien,
Salv. kerk 10 ds. De Ruiter. 5 ds. Warnink
jeugd., G. H. Kerk 9 ds. v. Harmeien, 6.30
Sipke v.d. Land, m.m.v. Reinate
Heemskerk, De Bron 10 dhr. Taselaar,
10.30 ds. v. Harmeien, 6 30 dr. v. Santen,
zie ook herv. Geref. Kerk Vrijg. Buiten
V. 9.30 ds. v.d. Berg, 4.30 dhr. v.d. Hout,
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4.30 ds. Ham
stra, Oud Geref. Gem. 9.30 en 4, Bap
tistengem. 10 en 6.30 ds. Koekoek,
Noord (Sportl10 dhr. v.d. Steen, Volle
Evang. Gem. (school Preludeweg) 10
dhr. v.d. Brink, Leger des Heils 10 en 6.30
uur. Com. de Vlamingstr., RK Kerken
Bon. kerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.30,
Piusk. zat. 7, zo. 9,10.30 en 11.45, De Bron
zat. 7, zo. 9 en 11.30.
BENTHUIZEN - Herv. Gem. 9 30 kand.
Penning, 6 ds. v.d. Plas Delft, Geref.
Gem. 9.30 en 6 dienst, di. 7.30 ds. Harinck
BODEGRAVEN - Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. Richter, evang. dienst, 6.30
ds. De Vreugd, Salv. kerk 10 ds. De
Vreugd, 6.30 ds. Droogers, Bethl. kerk 10
ds. Westland A.foort. 6.30 ds. Emous Den
Haag. Geref. Kerk 10 en 6.30 ds. Buiten-
BOSKOOP - Herv Gem. 9.30 ds.
Heymans, 6.30 ds. Stelwagen. De Stek
9.30 ds. Stelwagen, Geref. Kerk 9.30 en 5
ds. Omta, Chr. Geref. Krk 9.30 en 4.30 ds
v. Langevelde, Geref. Gem. 9.30 en 6,
Opwekkingsgem. (Concordia) 9.30,
Verg. v. Gelovigen (Nieuwstr.) 9.30 en 5,
RK Kerken kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11. De
Stek zat. 5.30.
HAZERSWOUDE - Herv. Gem. 9.30 en
6.30 ds. Geertsema, Geref. Kerk 10 en 5
ds Versluys, RK Kerk Het Anker zat. 7,
zo. 8.45 en 11.15, Bern. zo. 10, dorp zat. 7,
zo 8, 10 en 11.30.
HILLEGOM - Herv Gem. 10 ds v.
Bruggen, 7 oec. gebedsd., Geref. Kerk 10
dhr. Brouwer Katwijk, 7 zie Herv., Chr.
Geref. Kerk 10 dienst, 7 ds. v. Dijk
Gouda, RK Kerk Mart. kerk zat. 7, zo.
8.30, 10, 11.30 en 12.45, Jozefkerk zat. 7,
zo. 8.30, 10 en 11.30.
HOOGMADE - Herv. Gem. 10 ds. Hagen
Voorburg, rk kerk zat. 7, zo. 10.
DE KAAG - Herv Gem. 10 ds. Carstens,
RK Kerk zat. 7, zo. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv
Gem. Dorpskerk 10 en 6 ds. Teygeler,
Ontm. kerk 10 en 6.30 ds. Gebraad, Ge
ref. Kerk 10 ds. v.d. Horst, 5 ds. Vrolijk,
RK Kerk zat. 7. zo. 9 30 en 11.15.
KATWIJK AAN^EE-Herv. Gem. N. K.
10 ds. Boer, 6 ds. Arkeraats, O. K. 10 ds.
Hovius, 6 ds. De Vos, Ichthusk. 10 ds.
Vroegindewey, 5 ds. Vink, Pniëlk. 9.30
ds. Vink, 6 ds. Hovius, Gr. v. Pr. sch. 10
ds. Arkeraats, Overduin 2 ds. Baas, in
bijna alle diensten av.-maal, Geref. Kerk
Vr. kerk 10 ds. De Vries, 5 ds. v.d Horst.
Tr. kerk 10 ds. Vrolijk, 5 ds. De Vries.
Geref. Kerk Vrijg. 10.15 ds. Hoff, 3.30
dienst, Geref. Kerk Vrijg. Buiten V. 8.45
en 7 DS. Waagmeester, Chr. Geref. Kerk
10 en 5, Geref. Gem. 10 en 5, do. 7.30 ds.
Hofman Scheveningen, Volle Evang.
Gem. (Voorstraat 10Ó) 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv
Gem. 10 hr. Stroo, 7 ds. Mostert, Geref.
Kerk 10 ds. Swierts, 3 ds. Swierts, af-
LEIDERDORP - Herv Gem. en Geref.
Kerk Dorpsk. 10 ds. Geursen, Hoofdstr.
10 ds. Doesburg, 6.30 ds. Geursen,
Scheppingskerk 9 en 10.30 ds. v. Loenen,
5 ds. Doesburg, 2 febr. 7.30 oec. avond
gebed in Dorpskerk, Baptistengem. 10
br. De Vries, 5 br. Lourens, RK Kerk zat.
7, zo. 9. 10.30 en 12.
LEIMUIDEN - Herv. Gem. 9.30 ds. Ha-
nemaayer, 7 zie Geref.. Geref. Kerk 9.30
ds. Hoornstra, 7 ds. Verheul Alphen, ge
zamenlijke jeugdd. RK Kerk zat. 7, zo.
7 30. 9.30 en 11.15,
L1SSE - Herv Gem. gr. kerk 10 ds. Snij
ders Haarlem, 7 ds. v. Niel Rijnsburg,
Paulusk. 10 ds. v. Malssen te Leiderdorp,
Geref. Kerk 10 ds. De Wit, 5 ds. v. Hall
Zandvoort, Geref. Kerk Vrijg. 10.15 en
4.30 ds. Simpelaar, Geref. Kerk Vrijg
Buiten V. 9 ds. Schuurman. 3 ds. Muller,
Chr. Geref. Kerk 10 en 4.30 ds. v. Dijken,
7 ds. v. Dijken, dienst voor iedereen, Ge
ref. Gem. 10 en 4 ds. Hakkenberg, woe.
7,30 ds. Hakkenberg, Oud Geref. Gem.
9 30 en 3, do. 7.30 dienst, in Ma-
nènburcht, ma. 8 evang. dienst, ds. Gra
vendeel, RK Kerken Agatha zat., 7, zo.
8.30. 10 en 11.30. Poelhujs. zat 7. zo. 9 en
11.30, Mariak. zat. 7, zo. 8.30. 10. 11.30 en
5.30, Engelbew. zat. 7, zo. 8, 9.30, 11 en
5.45.
NIEUWKOOP - Herv Gem. 9.30 en 6.30
ds. Bronsgeest, Geref. Kerk 9.30 ds.
Beukenkamp A.dam, 6.30 ds. v.d. Ree
Aphen, Chr. Geref. Kerk 9.30 en 6.30, RK
Kerk zat. 7, zo. 7.30. 9. 10.45 en 7.
NIEUWVEEN - Herv. Gem. 9,30 ds. De
Vree, 6.30 hr. Goedhart, Geref. Kerk 9.30
dienst, 7 ds. Cremer Amstelveen, RK
Kerk zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP - Herv Gem 9 30 ds.
Sybrandy Den Haag. 7 ds. Koole Den
Haag. Geref. Kerk 9.30 ds. Rang, 4.30 ds
Wijngaarden, Chr. Geref. Kerk 9.30 en 3
ds. Visser, RK Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
NOORDEN - Herv. Gem. 9.30 ds. Droo
gers Bodegraven, 7 ds. Zoutendijk, Ge
ref. Kerk (Woerdense Verlaat) 10 en 7 ds.
Nooteboom, RK Kerk 9 en 10.30.
NOORDWIJK - Herv. Gem Voorstr. 10
en 7 dr. Jansen, Hoofdstr. 10 hr. Hoffe-
naar Voorhout, 7 ds. Overgaauw Val
kenburg, De Rank 10 hr. Visser Gouda,
3.30 ds. Hovius, Sole Mio 9 dr. Jansen,
Geref. Kerk Hoofdstr. 10 ds. Warnink, 5
ds. Elgersma, Vinkenlaan 9.30 ds. El
gersma, 5 kand. Tenijenhuis Alphen, RK
Kerken Zee 9.30 en 11, Binnen 8. 10 en
11.30.
NOORDWIJKERHOUT-Herv, Gem. 10
ds. Kalkman, RK Kerk Jozefk. zat. 7, zo.
10, 11.30 en 6; Viktork. zat. 7, zo. 8,9.30, 11
en 6, De Zilk zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.30,
Bavo 9.30, S. Maria zat. 7.15, zo 10.
OEGSTGEEST - Herv. Gem. Gr. kerk
10.30 ds. Ter Linden. Pauluskerk 10
ds. v. Everdingen Leiderdorp,
Gerr
van Wyckerslooth 4.30 ds. Pannekoek
Leiden, gem. centrum 10.30 ds. Wagen
voorde, jeugdk., Geref. Kerk 10 ds. Veg-
ter, 7 ds. Brokerhof, Geref. Kerk Vrijg.
8.45 ds. Simpelaar, 4.30 dienst, Geref.
Kerk Vrijg. Buiten V 8.45 br. Broek, 4 ds.
v.d. Berg, RK Kerk Will, kerk zat. 7. zo. 9,
10.30 en 12, Bon. kapel zat. 6.30, zo. 9 en
11, Volle Evang. gem. (gem. centr.) hr.
dhr. v.d. Brugge.
OUD-ADE - RK Kerk zat. 7. zo 8.30 en
1030.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gem. 9.30 ds. Lalleman, zie ook
geref.. Geref. Kerk 9.30 ds. Baayen,
Rijnsburg, 5 kand. Laernoes A.dam, ge-
meensch. jeugdd., in Herv, Kerk, RK
Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN - RK Kerken
P. Banden zat. 7, zo. 8, 9.30 en 12.15, M.
Pres. zat. 7, zo. 8, 9.30 en 11.
RIJNSATERWOUDE - Herv. Gem. 9.30
en 7 ds. De Kruijff.
RIJNSBURG - Herv. Gem. gr. kerk 9.30
ds. v. Niel, 5 ds. v.d. zbogerd, Bogerd 9.30
ds. v.d. Bogerd, 5 ds. v. Niel, Geref. Kerk
Petrak. 9.30 ds. Damsma, 5 dr. v. Oeve-
ren, Immanuelkerk 9 en 10.30, dr v.
Oeveren, 5 ds. Huisman, Mar. kerk 9.30
ds. Huisman, 5 ds. Damsma, Geref. Kerk
Vrijg. 10 en 5.15 ds. Zomer, Chr. Geref.
Kerk 9.30 en 5 ds. De Joode, Evang. Chr.
gem. (aula mavo) 10 ds. Gravendeel
Lisse, 7.30 evang. dienst, br. Kloostra,
zang Victorie-trio, RK gemeenschap
(aula tuinb. school) zat. 7, zo. 10.30.
RIJPWETERING - RK Kerk zat. 7. zo.
7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM - Herv. Gem. 10 ds. Boo-
gert Leiden, bevestiging ds. v.d. Meer, 3
ds. v.d. Meer, intrede, in Geref. Kerk, 7
ds. Moonen, Ilpendam, open-deur-
dienst, Geref. Kerk 10 ds. v. Santen, Chr.
Geref. Kerk 10 en 5 ds. Rebel, RK Kerk
zat. 7, zo. 9.30 en 11.
TER AAR - Herv. Gem. 10 en 6.30 ds.
Lindenburg, Geref. Kerk 10 en 6.30, RK
Kerk 9 en 12, Langeraar zat. 7, zo. 10 en
11.30.
VALKENBURG - Herv. Gem. 10 drs.
Kattenberg Voorschoten. 6.30 ds Bak-
Leiderdorp, jeugdd., Geref. Kerk
10.30 ds. Visser te Leiden, 8.30 ds. Gesink Sassenheim, 6.30 ds.
Damsma Rijnsburg, Geref. Kerk Vryg.
9.30 leesd., 5 ds. Hoff.
VOORHOUT - Herv Gem. 10 ds. Bro
kerhof, RK Kerk zat. 7, zo. 9, 10.30
11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. Gem. dorp 10
dr. Jansen Schoonhoven O.geest, 7
jeugdd., in Geref. Kerk. Hulp en H. 10
mej. ds. Thans, aula NH 9.30 ds. Meije-
ïng. De Ark Molenlaan 10 jongerend..
.30 ds. Boxman Ede, RK Kerken
Laur. kerk zat. 7, zo. 8.30,10.30 en 12, NH
11 M. Godskerk zat. 7. zo. 8. 10 en 11.30.
WADDINXVEEN - Herv. Gem. Bethel-
kerk 9 ds. Verboom, 10.30 ds. Verwelius,
5 ds. Baan, 6.30 ds. Verboom, Hoekst.
9.30 kand. Heuvelman, 6.30 ds. Verwel
ius, Geref. Kerk Kruiskerk 10 ds. Ree
ven, 5 ds. v.d. Berg, Ontm. kerk 10 ds.
v.d. Berg, 4.30 ds. Huisman, Oud Geref.
Gem. 10 en 6.30, Chr. Afgesch. Gem. 9.30
en 5 ds. Verloop. Volle Evang. Gem.
(Lindengaarde 17a) 9.30, Remonstr.
Gem. 10 ds. v. Os. RK Kerk Viktor 10.
Ontm. kerk 8.30 en 11.45.
WARMOND - Herv. Gem. 10 en 5 ds.
Den Tonkelaar, RK Kerk zat. 7, zo. 8.30,
10 en 11.30.
WASSENAAR - Geref. Kerk 10 en 5 ds.
v.d. Meulen, Zuid 10 ds. v.d. Bom, Den
Haag, 5 ds. Heule Leiden, Ned. Prot.
Valkenburg, 6.30 ds. Blenk, Ge
ref. Kerk 9.30 ds. v.d. Ree Alphen, 6.30
ds. v.d. Heiden Zwammerdam, RK Kerk
zat 7. zo. 10
ZEVENHOVEN - Herv. Gem. 9.30 en 7
ds. Nicolai, Geref Kerk 9.30 dhr. v.d.
Kraan R.dam, 7 zie Herv., RK Kerk zat. 7,
zo. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE - Hen/. Gem. 10 ds.
Schoch, RK Kerken Janskerk zat. 7.30,
zo. 9.30, Chr. D. kerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en
11.30, Rijndijk Meerburg, zat. 7, zo. 10, 12
en 6.
ZWAMMERDAM - Herv Gem. 10 dhr.
Christ Leiden, 6.30 ds. Richter Bodegra
ven, in Geref. Kerk, Geref. Kerk 10 ds.
v.d Heiden, 6 30 ds Richter Bodegra
ven, gemeensch. jeugdd.
