8%
8%
"Bij scholingscursus
ongeschoolde
jongeren mislukt
Het Spaarpapier
aan toonder van de NMB.
Aan u de keuze!
N
B
BUITENOM
BINNENDOOR
'Paus wilde Kerk geen verwijten maken
Zeer klein aantal
kunstenaars kwam
maar in verzet
ZATERDAG 21 JANUARI 197:
BINNENLAND
Kardinaal Willebrands in Noordwijkerhout
(Van één onzer verslaggevers)
NOORDWIJKERHOUT - Kar
dinaal Willebrands blijft erbij, dat
de paus in zijn toespraak bij het
bezoek van de Nederlandse bis
schoppen vorige maand aan
Rome, noch de bisschoppen
noch de overige katholieken in
Nederland hem ook maar van iets
heeft willen beschuldigen. "Ik
blijf bij mijn overtuiging die ik
meer dan eens heb uitgesproken
dat de paus geen verwijten heeft
willen maken aan de bisschop
pen of aan de Kerk in Nederland
als geheel", aldus de kardinaal
gisteravond in zijn openings
toespraak van het Landelijk Pas
toraal Overleg in Noordwijker
hout.
Volgens hem heeft de paus alleen
aan de bisschoppen zijn zorg
willen meedelen over enkele be
langrijke zaken in het leven van
de Kerk. "Zouden wij liever
woorden hebben gehoord van
waardering over ons zoeken, ons
worstelen met deze problemen?"
zo vroeg de kardinaal zich af. Hij
beantwoordde de vraag met op te
merken dat "in het uitspreken
van mijn zorg tot ons ook het de
len met ons ligt en zeker bij deze
problemen, die nl. de problemen
zijn van de gehele kerk", aldus
kardinaal Willebrands. "Wat ons
in verband met het thema van het
Landelijk Pastoraal Overleg in de
toespraak van de paus het meest
raakt is de vermaning tot een
heid. Die vermaning geldt voor
ons allen, maar vooral voor ons
bisschoppen", zo hield hij de de
legaties van de verschillende bis
dommen voor.
Over de moeilijkheden rond de bis
schoppelijke vastenactie in het
bisdom Roermond sprak de kar
dinaal duidelijke taal. "Het con
flict dat is uitgesproken rond de
bisschoppelijke vastenactie is
pijnlijk en schadelijk voor het
kerkelijk leven. De vastenactie is
een bisschoppelijke actie en zal
dit blijven. Het conflict raakt niet
alleen het bestuur van de actie
maar ook ons college. Gezamen
lijk, in overleg met het bestuur,
moet hierin een oplossing ge
vonden worden", zo meende de
kardinaal. Met het vermelden van
o.m. deze kwestie hoopte hij
tenslotte "dat ze de sfeer van dit
pastoraal overleg niet zullen be
derven".
De verschillende diocesane delega
ties spraken als hun verwachting
uit, dat er geluisterd wordt naar
de basis en ook naar degenen, die
de Kerk hebben verlaten. Zij
spraken de hoop uit, dat de kreet
"het Landelijk Pastoraal Overleg
leeft niet bij het volk" ongedaan
wordt gemaakt. Geconstateerd
werd, dat het geloof leeft". Het
geloof is niet dood, het leeft, zeer
duidelijk, ook op plaatsen en bij
mensen waar we het niet ver
moeden". De delegaties ver
wachten dat in een echte dialoog
met de bisschoppen kan worden
gepsroken over een aantal be
leidslijnen, "die zullen leiden tot
een aantal noodzakelijke voor
zieningen". Zij riepen op tot een
heid te komen. Verder werd de
hoop uitgesproken dat de Kerk
wat meer boeiend wordt. "Het is
allemaal zo gezapig en vrij
blijvend; de Kerk doet te weinig
een daadwerkelijk, concreet be
roep op ons", zo werd gesteld.
"Voor veel m'ensen en instanties
heeft de kerk geen enkele bood
schap meer, zij telt niet meer mee,
en er wordt geen rekening meer
mee gehouden", zo werd naar vo
ren gebracht. Tenslotte werd
vanuit De Rotterdamse delegatie
gepleit voor het behandelen van
Kardinaal Willebrands
slechts één onderwerp nl. het
thema "geloofsopvoeding en ge
loofsonderricht." Hierop haakte
een voor de voorzitters, prof. dr.
J. Kremers, in met de suggestie
om zich tijdens dit overleg te be
perken tot slechts enkele sugges
ties", bij voorkeur niet meer dan
twee".
«li
Geladen raket
per ongeluk
naarNederland
VOORST(ANP) - De rykspo-
litie heeft gistermiddag op de
rijksweg Deventer-Apel-
doorn een militair transport
aangehouden, dat 26 lege en
één volle container vervoerde
van de Duitse basis Stolzenau
naar Zeist. In de volle contai
ner zat een kapotte hawk-ra-
ket, geladen met springstof.
Drie man luchtmachtpersoneel
van Stolzenau zijn naar Ne
derland gekomen- om te con
troleren of de raket wel ver
voerbaar was. Dat bleek het
geval. Daarop is hij naar de
vliegbasis Twente gebracht.
Begin volgende week wordt
de raket teruggebracht naar
West-Duitsland.
De rijkspolitie hield het militair
transport aan op verzoek van
de marechaussee. De gren
spost had namelijk een pa
niektelefoontje gekregen uit
Stolzenau het transport tegen
te houden. Daar was men er
inmiddels achtergekomen
een verkeerde container te
hebben meegegeven.
UTRECHT (ANP) - De zogenaamde schakelcursussen, be
doeld om ongeschoolde, werkloze jongeren uit de wat
oudere leeftijsgroep bijscholing te geven, hebben weinig
resultaat opgeleverd. De jongeren met weinig of geen op
leiding hebben nauwelijks kunnen profiteren van dit bij
scholingsexperiment van de ministeries van sociale za
ken en onderwijs. Niet meer dan tien procent van de cur
sisten kon aansluitend een opleiding beginnen op een
school voor beroepsbegeleidend onderwijs, zoals de be
doeling van het experiment was.
Deze conclusies trekt de actiegroep de ongeschoolde jonger
'minder geschikt' uit een onder
zoek, dat ze heeft verricht naar de
resultaten van de schakelcursus
sen. De naam van de actiegroep is
ontleend aan de categorie 'min
der geschikt' waaronder de
werkloze, ongeschoolde jonge
ren op de arbeidsbureaus worden
gerangschikt. De groep bestaat
uit vertegenwoordigers van
buurt- en clubhuizen en hulp
verleningsinstellingen in Am
sterdam, waar veel werkloze jon
geren terecht komen. De actieg
roep is sinds 1975 in de weer om
de positie van ongeschoolde
werklozen te verbeteren. Aan het
eind van dat jaar heeft de groep
een serie voorstellen gedaan om
de arbeidsbemiddeling en
scholingskansen voor 'minder
geschikten' te verbeteren.
Volgens de actiegroep is het mis
lukken van het experiment met
de schakelcursussen funest voor
de werkloze jongeren, omdat het
voor hen de enige concrete kans
op bijscholing was. De bedoeling
van de schakelcursussen was om
opstapje te geven naar het be
roepsbegeleidend onderwijs.
Volgens de actiegroep is het aan
tal cursisten met 700 in het
schooljaar '76/'77 ver beneden de
verwachting gebleven. Boven
dien was het verloop onder de
cursisten erg groot. Een kwart
van het hield er voortijdig mee
op.
Als nadelige invloed op het verloop
van het experiment signaleert de
actiegroep 'minder geschikt' het
beleid van de arbeidsbureaus, die
zich bij het werven en selecteren
van schakelcursisten vooral
richtten op jongeren die net van
school kwamen en werkloos ble
ven. Ook liet de samenwerking
tussen arbeidsbureaus en de
streekscholen, waar de schakel
cursussen werden gegeven, veel
te wensen over. Uit het onder
zoek bleek Voorts, dat jongeren
geen garanties hadden voor het
voltooien van de schakelcursus,
omdat de arbeidsbureaus onge
schoold werk bleven aanbieden,
terwijl de jongeren dit juist pro
beerden te ontvluchten.
•kOUDE PEKELA - Bij een
verkeersongeluk op de provin
ciale weg bij Oude Pekela (Gr)
zijn gistermiddag vier mensen
om het leven gekomen. De 6b-jc-
rige bestuurder van een per
sonenauto raakte plotseling
zonder enige aanleiding op de
linker weghelft en botste daar
frontaal tegen een tegemoetko
mende personenauto.
De man en zijn 62-jarige echt
genote, beide uit Veendam, wa
ren op slag dood. Ook het echt
paar van 69 en 62 jaar uit Win
schoten, dat in de andere auto
zat, overleed ter plaatse. Het
verkeer op de provinciale weg
tussen Oude Pekela en Winscho
ten was enige tijd gestremd.
Regering
bezorgd
over Chili
ADVERTENTIE
Spaarwinstbiljet
met vaste looptijd.
Rente tot
Premiespaarbiljet
met variabele
looptijd. Rente tot
Het Spaarwinstbiljet is een spaarvorm
speciaal voor hen die van tevoren weten hoe
lang ze hun geld kunnen vastzetten. Dat kan
kort zijn, dat kan lang zijn.Twee jaar vast met
een rente van 7%, of zes jaar vast met een
rente van 8 Berekend op basis van rente
op rente.
De vier mogelijkheden in de tabel laten u
precies zien wat u betaalt en hoeveel u straks
ontvangt. U bepaalt uw eigen winst.
u stort
spaartermijn
rente
u ontvangt
f. 873,44
2 jaar
7%
f 1.000,-
f.4.367.19
7%
15.000,-
f. 630,17
8%
f 1.000, -
f.3.150,85
6 jaar
8%
f5.000,-
De flexibele tussenvorm. Vindt u een vaste
looptijd van 2 jaar wat te kort en 6 jaar te lang,
dan is het Premiespaarbiljet een winstgevend
alternatief. Premiespaarbiljetten kunnen
namelijk na twee jaar elk jaar worden uitbe
taald. U ontvangt dan bij uitbetaling boven de
jaarlijkse basisrente van 5 rente op rente
een progressief oplopende premie.
De tabel geeft de mogelijkheden op een
rijtje.
U stort nü f 1.000.- en wij betalen u terug:
spaar-
hoofdsom
waardoor
totaal*
termijn
basisrente
premie
u ontvangt
rente
2 jaar
f. 1.102,50
f. 40,-
f. 1.142,50
7
f 1.157.63
f. 75,-
f. 1.232,63
7 74%
4 jaar
f. 1.215,51
f. 1 30,-
f. 1.345,51
7 3/4%
5 jaar
f. 1.276,28
f.195,-
f. 1.471,28
8
De NMB denkt met u mee.
De percentages vermeld onder „totaal rente" zijn
afgerond en berekend op basis van rente op rente.
Er zijn ook Premiespaarbiljetten van
f 5.000,-. Behalve 5 basisrente krijgt u een
premie tot max. f 975,- na 5 jaar.
Het NMB Spaarpapier aan toonder is ook
voor niet-kliënten onmiddellijk aan de balie
verkrijgbaar. Vraag folder en inlichtingen.
Rentewijzigingen voorbehouden.
DEN HAAG (SP) - Minister Van
der Klaauw (buitenlandse zaken)
heeft gisteren de Chileense am
bassadeur in ons land te verstaan
gegeven dat de Nederlandse re
gering bezorgd is over de ont
wikkelingen in Chili.
In zeer brede kring in Nederland
heerst hevige verontwaardiging
over de nieuwe golf van onder
drukkingsmaatregelen, aldus
Van der Klaauw. De minister
heeft er bij de Chileense ambas
sadeur op aangedrongen dat zijn
regering de recente maatregelen,
waaronder verbanning van een
aantal vooraanstaande Chileense
christen-democraten, ongedaan
maakt.
PPR wil herstel
progressief
partij-overleg
(Van één onzer verslaggevers)
LEIDEN - De PPR wil proberen
het al geruime tijd opgeheven
landelijk overleg tussen de prog
ressieve partijen nieuw leven in
te blazen. Het partijbestuur van
de PPR heeft hiervoor onlangs
een verzoek gedaan aan de par
tijbesturen van PvdA, D'66 en
PSP.
Dit zei de politiek leider van de
PPR, fractievoorzitster Ria Be
ckers vrijdagavond op een PPR-
bijeenkomst in Leiden. De PPR
wil via het hernieuwde overleg de
progressieve samenwerking
weer inhoud geven om zo tot een
progressief alternatief voor de
bestaande regeringscombinatie
te komen.
Volgens Ria Beckers is het van be
lang dat de progressieve partijen
de vooruitstrevende beweging,
die in de zestiger jaren op gang
kwam en nu is gestokt verder in
houd geven. "Bij de zestiger jaren
vergeleken zijn we nu ontzettend
achterop geraakt. We moesten
daar nu verder inhoud aan ge-
Overigens moest Ria Beckers vast
stellen dat de samenwerking tus
sen PvdA en PPR op plaatselijk
niveau op veel plaatsen stroef
loopt. Zij pleitte voor samen
werking, maar voor een samen
werking waarbfj de PPR zijn ei
gen gezicht houdt en niet inge
pakt wordt. "Dat gevaar is er een
beetje", aldus Ria Beckers.
Proefschrift Tweede Wereldoorlog
UTRECHT (SP) - Over een flinke,
principiële houding van de kun
stenaars tijdens de Tweede We
reldoorlog hoeft men zich geen
illusies te maken. Zij, die in ver
zet gingen, vormden een kleine
uitzondering.
Dat is de voornaamste conclusie in
een proefschrift waarop Hans
Mulder gisteren aan de Rijksuni
versiteit van Utrecht promo
veerde tot doctor in de letteren.
Mulder (33) heeft drie jaar be
steed aan het onderzoek naar de
houding van de kunstenaars in de
periode 1940-1945.
Dat slechts twee a drie procent van
de kunstenaars zich werkelijk
verzette tegen de Duitse over
heersing is volgens Mulder niet
ongewoon. In vergelijking met
andere door de Duitsers bezette
landen of met landen die in deze
tijd dictatoriaal worden gere
geerd, is dat percentage normaal.
"De meesten leggen zich bij opge
legde maatregelen neer en trach
ten de bezetter of heersende
macht maar een beetje te vriend
te houden", aldus Mulder.
Archief
doornemen van het archief van
het door de Duitsers ingestelde
departement van volksvoor
lichting en kunsten (DVK).
Daaruit is gebleken dat de bekende
schilder Jan van Meegeren - we
reldberoemd geworden als mees-
ter-verv^lser - graag subsidie
wilde hebben voor het uitgeven
van een gereproduceerde prent.
Van Meegeren schreef bij die
aanvraag dat hij grote bedragen
had geschonken aan het Duitse
Rode Kruis en de Nazistische
Winterhulp.
In het archief trof Mulder de "on
derdanige" brieven van Gabriel
Smit aan de "zeer geachte doctor
Van Ham" van de afdeling
boekwezen, waarin hij deze
NSB-er verzekert graag bereid te
zijn mee te werken.
In de archieven zitten ook gegevens
over de vrijwillige bijdrage van
de toen piepjonge Karei Appel
aan de actie "Kampen en kun
stenaars" van het DVK in sa
menwerking met de Nederlandse
Arbeidsdienst. Ook is terug te
vinden dat het departement fi
nanciële steun gaf aan Appel.
"Er viel geld te verdienen. Een
groot aantal kunstenaars liet
daarvoor de principes vallen",
stelt Mulder vast.
Opruiming (1)
Vroeger kocht ik tijdens de op
ruiming boeken, waarvan ik
bij de aanschaf al ongeveer
wist dat ik ze nimmer zou le
zen. Je kocht ze, omdat op het
schutblad ƒ21.95 was uitge-
stuftenernu 6.95 stond. Het
was een subtiel soort mengsel
van hebzucht en jezelf belaze
ren. Immers, wanneer je dat
boek echt graag had bezeten
dan had je het wel gekocht te
gen de prijs, waarmee de uit
gever zijn profijt oorspronke
lijk dacht te kunnen veilig
stellen. Zo'n boek zat toch in
de buitenwijken van je be
langstelling en daarom had je
die 21.95 maar in je zak ge
houden of naar de kastelein
gebracht.
Dezer dagen hangen de biljet
ten weer voor de ramen, tore
nen de spijkerbroeken van de
editie 1977 weer hoog op de
toonbanken, liggen de foto
camera's, waar nog net niet
dat laatste nieuwigheidje is
aangebracht, in de etalages en
staan de oranjekleurige in
stappers in gelid opgesteld bij
de schoenenwinkelier in het
gangpad. En natuurlijk de
kloeke banden en de reuze
pockets op de boekenafde-
ling van het warenhuis. Bij
gewone boekwinkels hoef je
überhaupt al niet op koopjes
te rekenen, want daar weten
ze dat geduld een schone zaak
is en een boek beter uit de
band kan vallen dan uit de
band kan springen. Vandaar
dat je bij de erkende
boekhandel in deze op-
ruimingsdagen meestal niet
verder komt dan een foto-
jaarboek uit 1971 voor de helft
van de prijs of een plaat
werkje over de Etrusken.
Opruiming (2)
De fijngevoeligheid van menige
middenstander kent geen
grenzen. Sinds jaar en dag
worden slaapkamera
meublementen of Ameri
kaanse keukens aangeboden
tegen de prijs van één cent of
de overdracht van één appel
en één ei. Het aanbod geldt
daarbij wel de allereerste
klant. Dus plegen enige et
malen tevoren kinderrijke
gezinnen zich in de slag te
storten. Zij brengen ker
misbedden, thermosflessen
en de laatste Story mee. Niet
lang daarna verschijnt een
persfotograaf, die zijn lenzen
richt op de aanvallige dochter
des huizes, in de slaapzak ge
legen. De volgende dag prijkt
de foto op de voorpagina van
de krant, met de naam van het
bedrijf. Een publiciteitsstunt
ter waarde van enige alleraar
digste Amerikaanse keukens.
Zo wordt de vrijgevigheid
van de hardwerkende mid
denstander beloond.
Opruiming (3)
Enige kranten gaven deze week
de foto van een meneer in
Maastricht, gezeten voor een
nering in geluidsapparatuur,
wachtend op het uur U van
opening, want dan zou het
zijn eigendom zijn: die prach
tige stereo-installatie voor de
prijs van één Nederlandse
cent. Er was wel één voor
waarde verbonden aan de aan
te gane koopovereenkomst:
men moest als smurf gekleed
zijn. En daar zat hij dan voor
joker. Een smurfenmuts op
de kop, een mombakkes op
de neus. Men weet er in het
zuiden altijd een feest van te
maken. Als ge maar leut hét.
Noorderlingen willen in dat
soort vertoningen nog wel
eens een ontluistering zien
van de medemens. Wie zou er
twee dagen voor smurf gaan
zitten, als er geen bijzonder
dringende redenen voor zijn?
In Maastricht ligt dat allemaal
anders. Ecce smurf, Zie de
smurf, heb hem lief, zoals
uzelve.
Baard
Nu
het toch over Neerlands
volk in de verstrooiing heb
ben, in de provincie in de
diaspora, een telexbericht van
het ANP, waarvan ik in eerste
instantie bij lezing dacht, dat
het bij toeval enige jaren er
gens in het apparaat had
klemgezeten. Maar nee hoor.
het bericht was kakelvers. De
politiecommandant in Win-
terwswijk, dat is in de Ach
terhoek, had een order uitge
vaardigd, waarin het zijn
mensen verboden werd om
snorren of baarden te dragen.
De burgemeester van deze
gemeente had zich gehaast
om daaraan toe te voegen dat
agenten een representatieve
functie vervullen. En zo
doende.
De tijd stond even stil.
Over die merkwaardige fixatie
op haargroei hebben we het
hier al meer gehad. Als
Freudiaan zou je zeggen, waar
zitten de frustraties, waar
botsen ego en superego? Je
gaat tenslotte ook niet voor je
lol als burgemeester in een
gat als Winterswijk zitten.
Overigens heeft meneer
Geertsema, nog wel commis
saris van de koningin in
Gelderland, ook een snor. In
Winterswijk spreken ze d'r
schande van.
Plaats (1)
De debatten rond de regerings
verklaring zitten er op. Ook
deze krant heeft zich niet on
betuigd gelaten. Niet zo zerr
vuurwerk, voornamelijk le
zen bij de olielamp.
Eén aspect heeft merkwaar
digerwijze niet of nauwelijks
aandacht gekregen. Dat was
het antwoord op de vraag:
waar gaat Wim Aantjes zit
ten? Zou deze zoon der re
formatie zich omringen met
gelijkgestemde loyalisten,
evenzeer doorkneed in de
Heidelbergse catechismus als
hij, of zou hij Paaps voetvolk
in zijn omgeving gedogen?
Maandagmiddag één uur kwam
aan de martelende onzeker
heid een einde. Aantjes ging
gewoon zitten op de klassieke
plaats, hoog op de achterste
rij, tegen de groene gordijnen
aan. Als zittingen zouden
kunnen spreken Romme
had er nog gezeten, de roze-
wangige, in de dagen dat Wim
Kan sprak van de zachte g en
de harde Romme. Daarna de
olieslimme Schmelzer en
daarna Andriessen met de
souplesse van een hoogpolig
tapijt. Alle drie zonen van de
heilige moederkerk; mensen
die "op" de eerste plaats zei
den en "op" vakantie. Room
sen dus. Ze stemden op de
KVP en ze keken naar boven,
ofschoon in het geval van
Schmelzer ook wel eens naar
opzij, maar dan moest er wel
een Gulf-pomp staan.
Plaats (2)
Welnu Aantjes nam plaats op
een zitting die bij wijze van
spreken nog warm was. Deze
zoon uit de rechtzinnige klei
van de Zuidhollandse eilan
den samen met de schrandere
telgen van de jezuïetencolle
ges, verenigd in het ene ware
politieke geloof, de christen
democratie. Loyaal, verbon
den, zo men wil.
Punk
De hele geschiedenis door zijn
er kranten verboden, voor
stellingen afgelast, mensen
buiten de deur gehouden.
Angst mag dan een slechte
leidsman zijn, hij is in elk ge
val een trouwe.
In Leiden gaat een punkconcert
niet door. omdat de beheer
der voor zijn meubilair vreest.
Door zo'n maatregel roep je
waarschijnlijk eerder de gees
ten op dan dat je ze sust. Het
geweld bij een gemiddelde
voetbalwedstrijd uit de ere
divisie is het veelvoud, van
wat er destijds in de
roemruchte jaren vijftig bij
Lionel Hampton kort en klein
werd geslagen. En die muzi
kale uitingsvorm staat te
genwoordig al zo'n beetje on
der auspiciën van CRM. Van
Punk doen vooral de verhalen
de ronde; de daden vallen
best mee. Gaatjes in de
schedel boren deed een eer
dere generatie, deze draait
paperclips in een oorlel, op
veilige afstand van de kleine
hersenen. Het kan natuurlijk
best zijn dat de commissaris
van politie in Winterswijk er
tegen is, maar daarmee is na
tuurlijk niet onmiddellijk ge
zegd dut men brandschattend
rond zal gaan. De Belgische
opstand van 1830 begon tij
dens een operavoorstelling.
Desondanks is "La Bohème"
of "La muette de Portici" tot
nu toe toch nimmer de deur
van de Leidse stadsgehoor
zaal gewezen.
Hoevelen hebben niet vol ont
zetting hun handen smekend
omhooggeheven bij het aan
horen van de Beatles? In
hoevele godshuizen is niet
gebeden voor hun inkeer? We
zijn nu vijftien jaar verder.
Wedden dat die beheerder in
Leiden nu "I love you. yea,
yea" op de plaat heeft, zij het
gespeeld op de trekpiano van
John Woodhouso?
HAN MULDER
