Lenk werk bij Ars
Trijfel
DE SPREKENDE EZEL
Leden exposeren
Kijken naar kunst in
Leiden en omgeving
éw
VRIJDAG 13 JANUARI 1978
VARIA
PAGINA 27
In de VARA-documentaire over
het drama van Putten werd
door enkele overlevenden ge
steld dat het eterdtecijfer onder
de weggevoerde Putters waar
schijnlijk zo uitzonderlijk hoog
was geweest omdat zij, door
hun geloof en door het be
schermde bestaan dat zij bin
nen hun hechte gemeenschap
ten opzichte van de buiten
wereld. hadden geleid, te lij
delijk waren, te weinig weer
baar en te weinig wendbaar,
ook al omdat zij hun deportatie
naar het concentratiekamp in
Neuengamme als een straf van
God beschouwden, die zij dien
den te accepteren.
Naar aanleiding van wat ik hier
over schreef kreeg ik van mr. J.
H. van Wijk uit Haarlem een
fotokopie toegestuurd van vier
sonnetten die hij op 12 en 13
maart 1945 in het concentra
tiekamp Kottern-Dachau
schreef Twee ervan zal ik cite
ren, omdat zij zo wonderwel
aansluiten bij de getuigenissen
in de documentaire. Mr. Van
Wijk voegt daar nog aan toe:
"Op terugweg via Mannheim-
Saarburg-Parijs-Brussel sloot
zich in Brussel bij mij aan een
groep uit Neuengamme. Vol
ledig gestoord, konden noch
wilden iets over hun ervarin
gen vertellen. Heel raar".
Om technische redenen ben ik zo
vrij geweest de twee sonnetten
van titels te i
\Door
Nico
Scheepmaker
Pl
Beschut
Hij had geen eigen kern, geen ei
gen leven,
die hem elastisch maakten en ge
zond.
vrucht-
Hij is gescheurd van zijn ver
trouwde grond,
een sierlijk maakwerk in be
schutte dreven,
dat hopeloos tekort schiet, nu het
leven
geen enkle baat meer in die stre
ken vond.
Nu is hij slechts een angstig weg
gedoken
wantrouwend dier, dat elk de
tanden toont,
en zijn vermeende rijpheid is
doorbroken
en zijn cultuurwaan is geheel ont
troond.
Wanneer hij sterft - aan typhus of
door schuld,
is de tragiek van dit bestaan ver
vuld.
Eigen benen
Nooit trof mij scherper hoe de
normen falen
die enkel uit conventie zijn ont
staan.
Zij hoeden vormen in beschermde
baan,
maar worden in de wildernis
vermalen.
Wie niet op eigen benen durft te
staan
en vanuit eigen wezen kan bepa
len
de prijzen die zijn leven moet be
halen
zal smadelijk en reddeloos ver
gaan.
Hij mist de energie, zich aan te
passen
aan de eisen die dit onbeschermde
leven
een ieder stelt, in absolute taal.
Wie niet hard en soepel is als staal
wordt in de vijzel van dit kamp
ver wreven.
Hier zegevieren slechts vitale ras-
Geluiden
De genoeglijkste geluiden in het
leven zijn:
1. het knallen van een kurk.
2. het knetteren van het vuur.
3. de gong voor het eten.
4. de naderende voetstappen
van de brievenbesteller.
5. de verdwijnende voetstappen
van je schoonmoeder.
6. het ritselen van een cheque.
7. baby's rustige ademhaling ten
bewijze dat hij slaapt.
8. het lawaai als de piano van je
buurman verhuisd wordt.
9. kolen die in de kelder gestort
worden.
10. "Ik geloof dat ik u te veel bere
kend heb, mijnheer".
11"De volgende maand zal ik uw
salaris verhogen".
Uit "Passing Show", geciteerd
door de Oprechte Haarlemsche
Courant van vrijdag 20 maart
1925).
LEIDEN - De expositieruimte van het Leids schilder- en
tekengenootschap, 'Ars Aemula Naturae', is tot en met
22 januari gevuld met vele uiteenlopende kunstwerken
van leden van deze vereniging.
Uiteenlopend, maar toch is er een
zekere eenheid te vinden in deze
expositie. De technieken en me-
terialen waarin de geëxpo
seerde werken zijn gemaakt lo
pen uiteen van tekeningen,
aquarellen, etsen, schilderijen,
keramiek en plastieken. De een
heid zit 'm in de kleur en de tra
ditionele werkwijze. Behalve
drie composities in metaal van
Fredy Wolf, is de rest figuratief
met voor het merendeel onder
werpen als portretten, land
schappen en stillevens. Tradi
tioneel figuratief, door de een
wat gevoeliger uitgewerkt dan
de ander, leuke plaatjes om naar
te kijken, en door een enkeling is
er juist datgene meer aan ge
werkt wat het tot een groter
kijkplezier maakt, zoals de
gouaches van Lucia Steinbach.
Opvallend is eveneens de een
heid van kleur, wat vooral te
wijten is aan het coloriet van de
vele aquarellen, zachte, wate
rige (hoe kan het ook anders) tin
ten. Begenadigde aquarellisten
als Piet Herfst en Victor Bouter
springen er uil en tonen origine
lere mogelijkheden met dit ma
teriaal. Maar over het algemeen
is deze expositie voor een groot
publiek aantrekkelijk in die zin
dat men bij het bekijken van de
tentoongestelde werken niet
diep hoeft na te denken, maar
rustig het oog langs de wanden
kan laten glijden zonder ge
stoord te worden in de daarbij
opkomende gedachtes.
JvK
Tekeningen, aquarellen en
olieverfschilderijen van Ton
Pape hangen tot en met don
derdag 2 februari in de Pulchri
Studio in Oegstgeest. De ten
toonstelling, die vanmiddag
wordt geopend, is dagelijks te
bezichtigen van 10 tot 16 uur,
behalve op zondag.
I Van 21 januari tot en met 5 maart
zal in het museum Swaensteijn in
Voorburg een overzicht
tentoonstelling van het werk van
Marie Willeboordse worden ge-
houden ter gelegenheid van haar zuilen
75-ste verjaardag. Haar werk be- leumsneden, zeefdrukken
staat uit stillevens, naakten en druksels te zien zijn. Het ge-
vo°™ portretten, te zien op nootschap maakt deel uit van
schilderijen, aquarellen, pastels het kunstenaarscentrum in Ber-
en tekeningen. gen j^.H. Op de lijst van ex-
Het grafisch genootschap
'Drukkerstroost' exposeert van
20 januari tot 22 februari in de
Leidse galerie 'De Oude Rijn'. Er
etsen, litho's, lino-
posanten staan de namen ver
meld van Olof Baltus, Peter Bes,
Egbert de Böck, Rob Clous,
Poppe Damave, Dé Granaat,
Doms Groeneveld, Jaap Hof
fmann, Ton van Resteren, Wim
Koster, Madeleine Heddy, Leen-
tje Linders, Anneke van der
Mandele, Sam Middleton, Theo
Ros, Noor Sternheim, Nico van
Stralen, Kees den Tex, Erik van
der Wal en Ans Wortel. De ex
positie wordt vrijdagavond 20
januari geopend. De Galerie
Kerkdam in Wassenaar laat van
21 januari tot en met 11 februari
werk zien van Jacob Groen
(lino's en aquarellen), Adrie
Mouthaan (schilderijen, aqua
rellen en tekeningen) en Frank
Storm (keramiek). De openings
tijden zijn woensdags t/m zater
dags van 10 tot 16 uur en dinsdag
van 14 tot 20 uur.
ï-schilderijen
Timmers - linoleumsneden en aquarel
len. Tot 18 januari, geopend woe. t/m za.
van 12-17 uur, do. van 19-21 uur, zo. van
14-17 uur.
ARS expositiecentrum, Pieters-
kerkgrachl 9, Leiden. ARS-leden ex
poseren. Ma t/m vr. 14.00 - 16.30;
s'avonds van 19.30-21.30; zaenzo. 12.00
- 16.30.
Galerie Denise Stephan (Bakkersteeg*
,18): Tentoonstelling plastieken Coba
Koster en schilderijen Johannes van Hó-'
ten. Geopend vrijdag t/m zondag van 14 -
18 uur (andere dagen na tel. afspraak), tot
15 januari.
Museum voor Volkenkunde, Steens
traat 1. Tentoonstelling „Taal en teken
binnen Chinese muren". Geopend' ma
t/m za. van 10—17 uur, zon- en feestdagen
van 13-17 uur. tot 15 februari 1978
In galerie v.d. Vlist in Leiden ex
poseren van 17 januari tot 27 feb
ruari Kees van Spronsen en Peter
Willemse (schilderijen) en Henk
Munnik (aquarellen).
KijKsmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28). Werkd. 10 uur voorm.-5 uur
nam. zondag 1-5 uur nam.
Tentoonstelling "Over de grens der
Etrusken". Geopend tot 27 febr.
Schepen
(Kleine vaart)
Areas 11 65 w Rhodos nr Piraeus
Bernisse 11 te Rotterdam
Caravelle 11 vn Rotterdam nr Ipsv
Carebeka-3 11 vn Rotterdam nr ze<
Daniel 12 t.a. Spurnhead
Dutch Glory pass 11 Lowestoft nr F
Dutch Mate 11 vn Rotterdam nr Tees
Elisabeth Holwerda 12 dw Hanstholm n
Harlingen
Elisa Johanna 9 vn Bayonne
John-V 11 vn Rotterdam nr Colchester
Mare Bonum 11 te Rotterdam
Mare Iratum 11 vn Rotterdam nr Shell-
Maryke Smits 12 100 n Kp. Villano nr
Merwehaven pass 11 Accra nr Abidjan
Neeltje Broere 11 te Rotterdam
Poolster 11 60 n Kp. St. Vincent nr Alge-
Quack 11 vn Rotterdam nr Londen
Rane pass 12 Borkum nr Hull
Reina 11 60 no Ouessant nr Nantes
Seven Seas 11 te Rotterdam
Stella Nova 11 vn Tripoli nr Zuara
Stella Rigel 11 te Paramaribo
Vanessa pass 11 Thames nr Antwerpen
Wilhelmina 11 vn Rotterdam nr zee.
(Grote vaart)
Acila 12 te Antofagasta vervy
Aludra 11 v Santos nr Ilheus
Aristoteles 11 180 zw Flores nr Am
sterdam
Atlantic star 15 te Le Havre verw
Britsum 11 v Gove nr Burnside
Capulonix 11 te Kharg Isl.
Chevron Eindhoven 11 v Savannah nr
Freeport
Chevron The Hague 11 te Rotterdam
Docklift 1 11 270 nno Virgin Isl. nr
"Geen cultuur
naar Z-Afrika'
AMSTERDAM - De Federatie van
Kunstenaarsverenigingen vindt,
dat de tv.serie „Sil de strand
jutter" niet in Z-Afrika had mo
gen worden uitgezonden. De fe
deratie wil een discussie op gang
brengen over de verkoop van ver
toningsrechten van audiovisueel
materiaal aan Z-Afrika.
Onlangs werd „Sil de strandjutter"
op de Zuidafiikaanse tv ver
toond, een produkt, waarmee di
rect of indirect gemeenschaps
geld is gemoeid. Ofschoon me
dewerkers geen enkele inspraak
hebben in het verdere gebruik
van beeld- en geluidsmateriaal
lijkt het de federatie op zijn minst
ontoelaatbaar dat zulk materiaal
aan landen als Z-Afrika wordt
verkocht. Wellicht kunnen in
stellingen en organisaties op het
gebied van omroep en cultuur tot
een gemeenschappelijk stand
punt komen, aldus de Federatie.
i/UW
13 januari 1978
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Eene der belangrijkste veilin
gen van kort gehoornd vee, die
men tot heden in Engeland ge
houden heeft, is verleden week te
Bowness, in het graafschap
Cumberland, besloten. Twee en
dertig runderen van de ge
noemde soort hebben 113,859
opgebracht, dat is gemiddeld
meer dan 3000 per stuk.
- Te Bordeaux zijn verleden
week in eene openbare veiling
twee flesschen wijn van het
merk Chateau Lafitte en uit het
jaar 1811. verkocht voor 620 fr.
- Uit Italië wordt bericht, dat
Koning Victor Emmanuel, de
stichter van het koninkrijk Ita
lië en van zijne eenheid, op den
leeftijd van 57 jaar is overleden.
Hij is opgevolgd door Umberto
I, die heeft opgeroepen tot een
dracht, „die Italië steeds ten ze
gen was". Koning Victor Em
manuel is bezweken aan lon
gontsteking, gepaard met ma
laria. Volgens het zeggen der
hofbedienden had hij de ge
woonte om. wanneer hij in de
lange winternachten niet sla
pen kon, op te staan en,,
leunende uit een open venster
zonder zich vooraf te kleeden,
eene sigaar te rooken.Hetis zeer
waarschijnlijk, dat hij op deze
wijze zich de ziekte op den hals
haalde, die hem heeft doen be
zwijken.
Vijftig jaar geleden:
- In de geschiedenis van de in
dustrie van Groot-Brittannië
staat een uniek feit te gebeuren.
Een groep industrieelen, onder
leiding van Sir Alfred Moni.zal
namelijk een bespreking hebben
met den algemeenen raad van
het vakvereenigingscongres.
Doel van dit „parlement der
nijverheid"waartoe het ini
tiatief van 'de werkgevers is uit
gegaan, is de grondige behan
deling eener industrieele
reorganisatie, alsmede het op
stellen van grondslagen tot sa
menwerking in de nijverheid.
Later werd bekend, dat de ver
gadering drie uur heeft ge
duurd en in uitstekende geest
werd gehouden. Sir Alfred en de
arbeidsleider Ben Turner zullen
de komende zittingen om beur
ten voorzitten. Turner verwacht
de spoedige benoeming van een
gemeenschappelijke commissie,
die tot vruchtdragenden arbeid
zal komen.
nomeisjes in de onderwereld", v
11.30 uur, 16 jaar.
Aiphense bioscopen
EURO I en II: "The spy who loved n
Flevoland 11 v Guanta nr Puerto Limon
Kermia 12 te Buenos Aires
Kieldrecht 10 v Baton Rouge nr Tema
Mytilus pass 11 lie Europe nr Perz. Golf
Neder Ryn 12 te Penang verw
Nedlloyd Algoa 11 v Kaapstad nr Ma
puto
Nedlloyd Dqjima 12 te Singapore verw
Nedlloyd Delft 12 te Suez verw
Nedlloyd Eems 11 v Antwerpen nr Lon
den
Nedlloyd Mersey 11 150 n Djibouti nr
Yuamah
Nedlloyd Rockanje 12 te Jeddah
Nedlloyd Schie 11 35 zw Dover nr Port
Said
Onoba 12 te Punt Cardon
Patro te Curacao verw.
Straat Fyi 13 te Mauritius verw
Straat Florida 10 v Walvisbaai nr
Kaapstad
Straat Fresco 12 te Kaapstad
Straat Flitami 10 v Singapore nr Hong
kong
Straat Hongkong 11 te Manzanillo
Tjonger 11 v Port of Spain nr New Or-
Trident Amsterdam 12 te Barranquilla
Westerkerk 11 v Penang nr Suez.
Leidse bioscopen
LUXOR: "Twee door het dolle heen",
da. 2.30, 7.00 en 9.30 uur, zo. 2.00, 4.30,
7.00, 9 30 uur. 12 jaar.
CAMERA "Soldaat van Oranje", da.
20.00 uur, 12 jaar. Kindervoorstelling:
"Pim Pandoer in het nauw", za. en woe.
2.30 uur, zo. 2.00 en 4.15 uur. Nachtvoor
stelling: "Bonnie and Clyde", vr. en za.
11.30 uur, 16 jaar.
LIDO I: "The spy who loved me", da.
2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, 12
jaar.
9.15 u
ook 4.15 u
LIDO II: "De reddertjes",
2.30 i
2.30 e
4.45 u
taxi", da. 7.00
LIDO III: "D
hield", da. 7.00 en 9.15 uur, 16 jaar. Kin
dervoorstelling: "Tekenfilmfestival",
da. 2.30, zo. 2.30 en 4.45 uur.
STUDIO: "The last remake of Beau Ge
ste". da. 2.30,7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.30
uur, a l.
TRIANON "ABBA, the movie", da.
2.30,7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.30 uur, a.l.
REX: "Blue movie". da. 7 00 en 9 15 uur,
ma., dido. en vr. ook 2.30 uur, 16 jaar.
Kindervoorstelling: "Popeye", za. en
woe. a.l. Nacht voorstelling: "Por-
EURO III: "Twee door het dolle heen",
da. 2.15, 7.15 en 9 45 uur, (za. niet om 2.15
uur), zo. 2.15, 4.45, 7.15 en 9.45 uur, 12
EURO III: "Soldaat van Oranje", da.
2.30, 7.30 en 9.30 uur. 12 jaar.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van-dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren ziekenhui
zen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur 13.45-14 30 uur.
Avond bezoekuur: 18.30-19.30 uur Kin
derafdeling dagelijks van 14 00-19 OOuur
alleen voor ouders zondag 14 00-15.00
uur voor overige familieleden. Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
de kinderafdeling.
14.00-14 45 uur en van 18.30-19 30
Kraamafdellng: dag van 11.15-12.00uur
(alleen voor echtgenoot) van 15.00-16 00
uur en van 18 30-19.30 uur. Laatste kwar
tier van middag- en avondbezoek babv-
show.
Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.3U
2e KLASSE: Volwassenen dagelyks van
11.15-12.00 uur en van 14 00-14 45 uur en
van 18.30-19.30 uür.
Kraamafdellng: dag. van 11.15-12.00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15.00-16.00
18.30-19.30 uur. Babyshow,
i middag- en avond-
laatste kwartiei
Kinderafdeling: dag.
15.00-18.30
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag;
14 15-15.00 uur.
18.30-19 30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor
Maandag tlm vrijdag
18.30-18 45 uur
Zaterdag en zondag
14.45-15 00 uur
Gezoek aan ernstige patiënten:
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe-
piale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek
Dagelijks:
15.00-15.45 uur.
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; Kraamafdeling
13.30-14 45 alleen voor echtgenoten 19-
20 uur; Kinderafdeling 15-15.30 uur al
leen voor ouders 18-18.30 uur
Geluidshinder
Schiphui
Klachten over geluidshinde
vliegverkeer van en naar Schiphol kun
nen dagen nacht worden gemeld by het
informatiecentrum Geluidshinder
{Schiphol (020-175000).
INAT qA JE S CM (LP FPEAl, ROB
VAT INBB.V Ik- PAZ ALS IkL HBT
fcLAAP. -HEB BA) IB^AAV AMPEgZ
BBA) NAAM VÓOZ-BBPEA)<X
Ml tW
BOERENSOEP
Week 100 g. linzen
niet langer dan 2 uur
en kook ze dan in 1
1/4 1. bouillon, die u
eventueel van een
tablet kunt maken,
gaar. Reken op een
uur. Voeg dan één in
plakken gesneden
prei toe, plakken
winterwortel, een
paar in vieren gesne
den aardappelen, een
even aangefruit ge
snipperd uitje,
blaadje laurier,
snufje tijm, een afge
streken. eetl. toma
tenpuree en voor de-
liefhebbers een zier
tje knoflook. Laat de
soep nu nog 30 min.
zachtjes koken. Voeg
de inhoud van een
potje gare witte
boontjes foe en laat
deze goed warm
worden. Strooi er
versgehakte peter
selie over en dien op
met stokbrood.
WINA BORN
De avonturen van Jommeke
Al fff
cn nu y/ug er
tussenuit geknepen
FREO BASSET
