Aanklacht
Cambodja
bij de YN
Binnen 4 maanden SALT-IT
NAAST HET NIEUWS
Zwemmen in
Middellandse
Zee riskant
West-Europa wil eigen lanceerraket
Over agressie Vietnam
dinsdag in januari 1978
BUITENLAND
PAGINA 13
PARIJS (Reuter) - West-Europa
gaat een ambitieus plan uitvoe
ren: het bouwen van eigen raket-
van telecommunicatiekunstma-
Om minder afhankelijk te worden
van de V.S. heeft de Europese
ruimtevaartorganisatie ESA een
programma goedgekeurd voor de
bouw van zes krachtige raketten
die in het begin van de jaren 1980
commerciële telecommunica-
tiekunstmanen in de ruimte moe
ten brengen.
Er zijn al vier experimentele raket
ten gebouwd, gebaseerd op de
Franse Arianeraket en deze zul
len de komende twee jaren wor
den beproefd.
Tussen de ESA en de N ASA bestaat
een grote mate van samen
werking op het gebied van we
tenschappelijk onderzoek en
ruimtevaart. De Europeanen
bouwen op het ogenblik een
ruimtelaboratorium, dat 461
miljoen dollar kost, voor lance
ring met de Amerikaanse Space
Shuttle. ESA en NASA beide
hebben al geleerden uitgekozen
die in 1980 met een gezamenlijke
Amerikaans-Europese vlucht
mee zullen gaan.
Maar zodra commerciële telecom-
municatiekunstmanen ter sprake
komen zijn de Amerikanen veel
minder toeschietelijk.
De V.S. hebben in feite een mono
polie op dat gebied met hun In-
telsatnet en willen blijkbaar niet
dat de Europeanen meesnoepen
van deze lucratieve markt. Na de
droevige mislukking tien jaar
geleden van de Europa-raket, die
in de vlucht ontplofte en in de
oceaan terecht kwam, vroegen de
Europeanen de V.S. om lanceer-
raketten. Maar die waren niet al
tijd zonder meer beschikbaar.
Tot dusver hebben de V.S. slechts
één Europese experimentele
telecommunicatiekunstmaan
gelanceerd, de Frans-Duitse
Symphonie. De Europeanen
kunnen die echter niet voor za
kelijk doel gebruiken.
Daarom heeft de ESA, die in Parijs
is gevestigd, besloten er wat aan
te doen. Niet alleen voor de groei
ende behoefte van Europa, maar
er zijn ook al enkele andere klan
ten, vooral onder de olierijke
Arabische landen en zelfs Ca
nada, zo beweert de ESA zelf.
Het programma voor onderzoek en
ontwikkeling van de Arianeraket
kost de tien landen die lid zijn van
de ESA meer dan 650 miljoen
dollar.
Frankrijk, dat ook een raket wil
hebben voor militaire kunstma
nen, draagt 62,5 procent van die
kosten. West-Duitsland komt
daarna met 20,12 procent, België
vijf procent, daarna Nederland en
Spapje elk met twee procent en
de andere deelnemers delen de
rest.
Na de mislukking van de Europa en
de Bleu Streak-raket had Enge
land besloten buiten het
Arianeproject te blijven. Maar de
Britse luchtvaartindustrie bouwt
bepaalde onderdelen voor de
nieuwe raket, onder een aparte
overeenkomst tussen Engeland
en Frankrijk.
West-Duitsland doet mee omdat de
regering in Bonn Frankrijk wilde
betrekken bij de bouw van de
Spacelab. Nu beginnen de
Duitsers zich echter af te vragen
of zij, nu zij 53 procent van het
bedrag voor de Spacelab fourne
ren, nog wel geld over houden
voor andere projecten.
Bovendien denken zij dat de Space
Shuttle, die tot honderd keer ach
tereen gebruikt kan worden voor
het in een baan brengen van
kunstmanen, daarvoor ook be
schikbaar zal zijn en dan een ern
stige mededinger gaat worden
voor de Europese raket voor
kunstmanen.
Maar de Fransen en andere deel
nemers willen Ariane doorzetten
omdat Europa daarmee een on
afhankelijke lanceermogelijk-
heid krijgt. Elke Arianeraket gaat
het equivalent van 25 miljoen
dollar kosten, zeggen zij. Dat is
ongeveer 10 tot 15 procent
goedkoper dan de Amerikaanse
Thor-Delta-raketten.
Ariane wordt een zware raket, die
vloeibare brandstof gebruikt en
zelfs de zwaarste tot nu toe be
staande Amerikaanse telecom-
municqjiekunstmanen omhoog
kan brengen.
Voor de lanceringen staat de
Franse ruimtevaartbasis in
Kourou (Frans Guyana) ter be
schikking.
Drie grote Europese maat
schappijen hebben al een con
sortium voor de bouw van de
kunstmanen gevormd. Dat zijn
Messerschmitt-Boelkow-Blohm
in West-Duitsland, Aerospatiale
in Frankrijk en de Belgische
Etudes Techniques et Con
structions Aerospatiales.
De nieuwe maatschappij, Eurosa-
tellite, zetelt in München.
Eurosatellite verwacht binnenkort
het eerste contract met de ESA
voor een zware telecommunica-
tiekunstmanen te tekenen, die
H-Sat gaat heten.
De nieuwe kunstmanen zullen tele
foon-, telegraaf- en telexverkeer
kunnen relayeren en televi
sieprogramma's overbrengen. De
landen van de E.G. zijn ook van
plan een kunstmaan uitsluitend
voor de scheepvaart in eerr baan
rond de aarde te brengen.
VERENIGDE NATIES (UPI/Reuter) - In een bittere aan
klacht bij de Verenigde Naties heeft Cambodja - nu de
mocratisch Kampoechia genaamd - buurland Vietnam
beschuldigd van het op grote schaal binnendringen op
Cambódjaans grondgebied in een "barbaarse agressie".
Cambodja beschuldigde Vietnam viseurs bevonden onder gevang
van het doden Van mensen, het engenomen Cambodjanen.
stelen van duizenden tonnen rijst Joeri Kornilov, de politieke com-
en vernietigen van plantages
verbranden van wouden. De
aanklacht werd gedaan in een of
ficiële brief aan VN-secretaris
Kurt Waldheim maar er was geen
verzoek om een directe actie van
de Verenigde Naties.
Zbigniev Brzezinski, adviseur van
de Amerikaanse president Car
ter, ziet in het grensconflict tus
sen Vietnam en Cambodja in feite
een 'oorlog-op-afstand" tussen de
Sovjet-Unie en China. De Ver
enigde Staten beschikken
gens niet over gegevens dat er De berichten dat China en de Sov-
Russische of Chinese adviseurs
bij de strijd in Indochina betrok
ken zouden zijn. Maar het feit dat
de Cambodjanen beweren dat dit
wel het geval is, is op zichzelf van
politiek belang, ook al klopt het
niet, aldus Brzezinksi in een tele
visie-interview.
"Europeanen"
Radio-Phnom-Penh heeft gemeld
dat er bij de in Cambodja ge
sneuvelde Vietnamezen twee
"Europeanen" - kennelijk
duidend op Russen - zijn gevon
den, en daarop berichtte Vietnam
dat er zich twee Chinese ad-
Donald Woods
naar de VN
redacteur die vorige maand is ge
vlucht, zal op 26 of 27 januari de
veiligheidsraad van de Verenigde
Naties toespreken.
De raad zal later deze maand
Zuidafrikaanse vraagstukken
bespreken. Woods is een ver
woed tegenstander van de apart
heid.
ADVERTENTIE
bijna 1 miljoen aan prijzen
Voor 1,50 kunt u reeds meedoen met deze nationale puzzelactie
t.b.v. de Stichting Buitenlandse Vakanties voor Gehandicapten en
een van de prachtige finaleprijzen winnen, waaronder de Singer
Futura. De eerste naaimachine met 'n electronltch brein. Winkel
waarde 1846.-.
En bent u geen prijswinnaar dan heeft u nog geen pech want
er is al een efectrische Singer zig-zag machine voor 399.-.
Lb.v. Buitenlandse vakanties voor gehandicapten
SNUFFEL-EIKEN
De provincie Drente gaat eiken gebruiken als snuffelpalen om de
milieuvervuiling te meten. Het rijk heeft in Drente acht palen staan
en het is aan de provincie om dit "breedmazige" net te verdichten.
De meeste provincies gebruiken daarvoor eigen installaties of mo
biele eenheden, maar Drente wil er honderd eikebomen voor ge
bruiken. Volgens een lid van provinciale waterstaat zijn de korst
mossen op de eiken natuurlijke indicatoren voor luchtvervuiling.
Is de lucht schoon dan tiert het mos welig, bij vuile lucht verdwijnt
het.
In Drente is dat duidelijk: de lucht in het noorden is schoner dan die
in het zuiden, zei ir. Volbeda gistermiddag in Assen waar hij een
korstmossen-rapport overhandigde aan de gedeputeerden J. Hol
lenbeek Brouwer en D. Huizinga.
Ook landelijk wordt gewerkt aan een luchtmetingssysteem, geba
seerd op mossen. Dit wordt opgezet door het rijksinstituut voor
natuurbeheer in Leersum, aldus ir. Volbeda.
AOW VOOR NIXON
Oud-president Richard Nixon van de Verenigde Staten heeft giste
ren zijn 65ste verjaardag gevierd waardoor hij nu in aanmerking
komt voor de sociale voorzieningen voor bejaarden, bij ons de aow.
Een vrouwelijke vrijwilliger van de republikeinse partij, die de tele
foon opnam in Casa Pacifica, het vroegere westelijke witte huis in
San Clemente (Californië), kon niet zeggen hoe de familie Nixon de
verjaardag vierde.
Nixon werd op 9 januari 1913 in Yorba Linda in Californië geboren.
Hij trad drieëneenhalf jaar geleden af als gevolg van de Watergate-
affaire.
VOOR DE SLUIER
Een honderdtal sluierdragende vrouwen heeft in het religieuze cen
trum Mashad in Iran met leuzen en spandoeken gedemonstreerd
tegen de officiële afschaffing van de sluier voor vrouwen. Ook in
andere steden werden soortgelijke demonstraties gehouden, ter
gelegenheid van het feit dat de sluier 42 jaar geleden werd afge
schaft door Sjah Reza, vader van de huidige Sjah. De politie heeft
enkele arrestaties verricht.
REUZE INKTVIS
In de Japanse zee is het afgelopen weekeinde een enorme pijlinktvis
uit het water gehaald. Het weekdier dat meer dan vijf meter lang
was, woog 80 kg en kan aan 400 mensen voedsel bieden.
Op de markt van Maizoeroe, bij Kyoto, bracht het dier nog geen 25
gulden op omdat de geur niet bevorderlijk voor de eetlust was.
Normaal wordt voor inktvis ongeveer tien gulden per kg betaald.
VLEERMUIZEN
Ongeveer 1500 vleermuizen zijn in het weekeinde in paniek een
flatgebouw in de stad Rosario binnengevlogen. De vleermuizen,
die gewoonlijk in het gebladerte van palmbomen verblijven, wa
ren blijkbaar opgeschrikt door een hevige regenstorm.
Met behulp van rookbommen heeft men de dieren weer verdreven.
mil 'I'ip'iiimiiiiiiiii m
Enkele tientallen houten kisten met slachtoffers van het wapengeweld tussen Vietnam
opgestapeld in het Vietnamese grensdorp Tam Lap.
S*1W
\Cambodja staan
mentator van het Russische
persbureau Tass, noemde de uit
latingen over een oorlog-op-af
stand ongegrond. Volgens Kor
nilov wijzen de berichten uit het
gebied erop dat het "slechts Pe
king is die Cambodja zowel poli
tieke als militaire steun geeft".
De Vietnamezen, onder wie de
Vietnamese ambassadeur in Pa
rijs, hebben daarentegen ont
kend dat "buitenlandse ad
viseurs" de Vietnamese troepen
bijstaan, aldus Kornilov.
jet-Unie bij de strijd tussen Cam
bodja en Vietnam zijn betrokken,
zijn volgens de commentator
slechts bedoeld om "vijandig
heid te creëren tussen ae volks
republiek China en de Sovjet-
Unie". Brzezinski's uitlatingen
zijn niets anders dan een poging
om de "wens in de plaats van de
werkelijkheid te stellen", aldus
Kornilov.
Successen
Cambodja heeft ook gisteren weer
melding gemaakt van successen
van zijn troepen tegen de
Vietnamese strijdkrachten in de
grensgebieden.
Radio Phnom Penh meldde dat
Vietnamese troepen zondag in de
provincie Rattanakiri, in het
noordoosten van het land, langs
verkeersweg 19 waren geïnfil
treerd, maar dat zij door de Cam
bodjanen waren teruggedreven
met achterlating van twaalf au
tomatische geweren.
iVij blijven vijanden
en drijven ze uit dorpen
tricten langs de grens", aldus de
radio.
De radio maakte gisteren geen
melding van gevechten zuide
lijker in de zogenoemde "Pape
gaaienbek", waarvan wordt ver
ondersteld dat daar de Vietname
zen de situatie beheersen.
Lord Carver
verwerpt
besprekingen
in Salisbury
SALISBURY (Reuter/AFP) -
De Britse hoge commissaris
voor Rhodesië, Lord Carver,
heeft in Pretoria het huidige
overleg in Salisbury tussen de
Rhodesische premier, Ian
Smith, en de gematigde
zwarte leiders van de hand
gewezen. Hij zei dat het
Brits-Amerikaans plan voor
een regeling in Rhodesië nog
steeds veel waarde heeft.
Op een persconferentie na een
ontmoeting met de Zuidaf
rikaanse minister van
buitenlandse zaken, Pik
Botha, onderstreepte hij dat
een akkoord dat niet "alle be
trokken partijen omvatte",
weinig kans heeft om een
einde aan de guerrillastrijd te
maken.
Het Patriottisch Front van Jos
hua Nkomo en Robert
Moegabe dat de guerril
lastrijders die hun bases in
Zambia en Mozambique heb
ben, leidt, neemt niet deel aan
de onderhandelingen in Sa
lisbury.
MOSKOU - Minister Andrei Gromyko van de Sovjet-Unie toost met zijn Japanse collega van buitenlandse
zaken Soenao Sonoda, die in Moskou op bezoek is. De bewindsman zal niet door partijleider Breznjev worden
ontvangen. Deze lijdt volgens een officieel bericht opnieuw aan griep. Toen Breznjev vorige week donderdag een
openbare plechtigheid bijwoonde, maakte hij een vermoeide indruk en sprak moeilijk.
Optimisme bij Amerikanen en Russen
GENEVE (UPI) - Ameri
kaanse en Russische on
derhandelaars bij de be
sprekingen over een
nieuw Russisch-Ameri-
kaans akkoord ter beper
king van de strategische
"Vrijheid op spel"
VATICAANSTAD (UPI) - Volgens
het Vaticaanse blad 'Osservatore
Romano' bestaat het gevaar dat
de Italianen hun vrijheid afstaan
aan iedereen die sterk genoeg is
een eind te maken aan de gewel
ddadigheid.
Het gevaar ligt hierin, dat men de
terreur van gewelddadige groe
pen als onvermijdelijk gaat be
schouwen. Gewenning leidt tot
onverschilligheid en onver
schilligheid leidt tot steun aan
ieder die bij machte lijkt de orde
te herstellen", aldus het blad.
De Osservatore zegt niet aan wie de
bevolking misschien haar vrij
heid zal afstaan, maar het zus-
terblad, het weekblad 'Osserva
tore Delia Domenica' schreef vo
rige week dat enkele Italiaanse
leiders met de gedachte spelen
communisten in de regering toe
te laten omdat er behoefte bestaat
aan een krachtige hand.
wapens (SALT II) hebben
gisteren verklaard binnen
niet al te lange tijd een
overeenkomst te verwach
ten over het nieuwe ak
koord.
De Amerikaanse hoofdonderhan
delaar Paul Warnke ging in een
verklaring zelfs zo ver dat hy een
termijn noemde, namelijk
maximaal vier maanden. De be
langrijkste Russische onderhan
delaar, Vladimir Semenov was
wat voorzichtiger en zei dat "de
vooruitzichten vrij goed zijn wat
betreft het succesvol afronden
van onderhandelingen".
Gisteren hadden Semenov en de
Amerikaanse onderhandelaar
Ralph Earle een ontmoeting on
der vier ogen om afspraken te
maken over een formele hervat
ting van de besprekingen.
De twee landen hebben al een ont
werp opgesteld voor een nieuw
verdrag dat ruim 50 pagina's telt.
Krachtens dit ontwerp zouden de
twee landen hun voorraden aan
materieel dat kernkoppen kan
transporteren beperken tot
maximaal 2.250. Tot dit materieel
behoren raketten, bommenwer
pers en onderzeeboten. Het aan
tal raketten mag niet hoger zijn
dan 1.320, voor zover zij zijn voor
zien van meervoudige en afzon
derlijk te richten kernkoppen.
In tegenstelling tot het optimisme
over het verloop van de onder
handelingen waren functionaris
sen in Genève pessimistisch over
de mogelijkheden goedkeuring
voor het ontwerp te verkrijgen
van het Amerikaanse congres.
Enigen zeiden dat dit misschien
moeilijker wordt dan de onder
handelingen de afgelopen vijf
jaar zijn geweest.
Wanneer de Amerikaanse Senaat
niet akkoord gaat met een nieuw
akkoord tussen de Verenigde
Staten en de Sovjet-Unie over de
beperking van de strategisch wa
pens, zullen de VS tot 1986 bijna
20 miljard dollar moeten uitge
ven om hun voorraad strategi
sche wapens niet kleiner te laten
worden dan die van de Sovjet-
Unie. Dit staat in een rapport van
Les Aspin, een lid van het Ameri
kaanse Huis van Afgevaardig
den, dat gisteren werd bekend
gemaakt.
Desgevraagd zei Warnke dat hij
Aspins rapport niet had gelezen
maar uit andere bronnen al eer
der dezelfde conclusies had ver-
aan wat de Amerikanen graag
zouden willen. "Het gaat erom of
wij beter af zijn met of zonder een
akkoord."
Een afwijzing van een nieuwe
SALT-overeenkomst zal slechts
de bewapeningswedloop ver
snellen, aldus Aspin. "En als
Salt-II deze wedloop niet
beëindigt, zal het akkoord er in
elk geval voor zorgen dat de
kwantitatieve wedloop wordt
beëindigd en dat nog slechts
wordt gestreden om de kwaliteit,
precies het gebied dat ons sterk
ste punt is", zo meende de afge
vaardigde."
MONTE CARLO (Reuter) -
Zwemmen in de smerige Mid
dellandse Zee is een riskante
zaak geworden, aldus dr. Mostafa
Tolba, hoofd van het V.N.-mi-
lieuprogramma, ter opening van
de conferentie over de vervuiling
van de Middellandse Zee in
Monte Carlo.
Vertegenwoordigers uit de 18
kustlanden (behalve Albanië)
waren gisteren naar Monte Carlo
gekomen om een internationaal
verdrag op te stellen dat de
ziekteverwekkende vervuiling
van de Middellandse Zee moet
tegengaan.
Dr. Tolba zei dat tegen de vervui
ling moet worden opgetreden
"ondanks politieke en ideologi
sche verschillen". "De voor
naamste schuldigen zitten in het
Noordwesten van de zee", zei hij,
daarmee doelend op Frankrijk en
Italië.
De rivieren de Rhone en de Po voe
ren de grootste hoeveelheid vuil
van land aan. Vooral de gewel
dige industriële afval, riolen en
landbouwchemicaliën moet
worden verminderd.
Daar is al op twee voorgaande con
ferenties over gesproken en ver
moedelijk is er nog een conferen
tie dit jaar nodig voordat een ver
drag kan worden ondertekend.
Het voornaamste struikelblok
vormen de hoge kosten van af-
valzuivering voor de duizenden
fabrieken in Frankrijk, Italië en
elders. Die worden voor de ko
mende tien a twintig jaar op vyf
miljard dollar geschat
Uit onderzoek door 80 laboratoria is
gebleken dat jaarlijks 120.000 ton
minerale olie, 1.120.000 ton stik
stof- en fosforverbindingen en
60.000 ton waswater in de Mid
dellandse Zee terecht komt.
De deelnemers krijgen de komende
dagen ondermeer het resultaat
onder ogen van een onderzoek
van vijf maanden dat de bekende
Franse oceanoloog Jaques-Yves
Cousteau in de Middellandse Zee
heeft uitgevoerd.
De deskundigen, die tot en met za
terdag bijeen zyn zullen proberen
richtlijnen vast te stellen voor de
behandeling van deels zeer sterk
verontreinigd water.
In de VS is al enige tijd een debat
gaande over de wenselijkheid
van een nieuw Salt-akkoord. Te
genstanders zeggen dat de VS in
een nadelige strategische positie
worden geplaatst als SALT-II
van de grond komt. Aspin is het
daarmee niet eens. Hij verklaarde
gisteren dat het niet de vraag is of
SALT-II precies tegemoet komt
ADVERTENTIE
bijna 1 miljoen aan prijzen
Toerental belast omw/min 850/1900. Aan
tal slagen belast per min. 17 000/38 000.
Boordiameter in beton mm 12 Boordia-
meter in staal mm 10. Boordiameter in
hout mm 30. Boorhouder tot mm 10.
Halsdiameter Omm 43 Gewicht kg 1 9
Met boorhouder, boorhoudersleutel,
handgreep met diepteaanslag, steeksleu-
t.b.v. Buitenlandse vakanties voor gehandicapten
