De bankbiljettenmachine draait
wanneer
maar
H Mendoza zijn geen MonteneroY
"Vroeger hadden
we zeven flessen in
de ijskast, nu vaak
nog maar twee"
"We hebben een
pingpong-tafel
en er kan ook
geschaakt worden
EXTRA
PAGINA 2L
MENDOZA - Drie kwartier diep (per auto vanaf Mendoza)
in het Andesgebergte ligt het lustoord dat voor Oranje is
afgehuurd; de weg voert door een desolaat woestijnland
schap, vol slangen en schorpioenen, prijst de gids aan.
Langs de kant van de weg komt een hond aansjokken,
met bebloede neus, zijn poten laten vochtige afdrukken
op het in de hitte smeltende wegdek achter; hij is duide
lijk op weg naar het hiernamaals, een riem sleept achter
hem aan, ten teken dat de verdoolde eens toch bij iemand
gehoord heeft... Het hotel.
Gran Hotel Potrerillos. Van Moorse
snit. Met metersdikke muren.
Een zwembad waar slechts drie
badnymfen de middagverveling
accentueren door hun lusteloze
houding. De manager toont trots
de kamers. Kleine vertrekken,
die onvèrmijdelijk straks de kri
tiek van de sterren zullen moeten
trotseren. Het zwembad zal vol
gend jaar juni dicht zijn, als de
winterkou van de toppen van de
onherbergzame Andes duikelt.
Ook vissen is'taboe, de rivier die
zich op enkele kilometers afstand
richting Mendoza stort en daar
leven in de woestijn brengt, is
donkerbruin van kleur, raast met
een verschrikkelijke snelheid
langs de rotsen en herbergt
nauwelijks of geen leven. Maar,
prijst de rrianager aan, we hebben
een pingpongtafel. En er kan ge
schaakt worden, waarmee hij
blijk geeft toch een ietwat ver
keerde dunk van zijn toekom
stige gasten te hebben.
Steenkolos
Op de terugtocht ligt de grote hond
al verstild langs de weg, de eerste
insecten strijken neer, het leven
gaat snel in de woestijn. Later die
dag sleept een vrouwelijke gids
van de organisatie haar gasten
mee naar het stadion, subliem
verscholen in een kuil in het park
van Mendoza, geen boom be
hoefde er worden omgehakt, zegt
ze trots, de kuil was er al. En
dankzij die kuil verkrampt in
derdaad geen steenkolos het
fraaie landschap. Zwetende ar
beiders. Die vriendelijk om een
buitenlandse sigaret vragen,
waarna ze weer ijverig gaan bou
wen aan wat ongetwijfeld het
mooiste stadion van Argentinië
wordt, strak van opzet, architec
tonisch een juweel. De kosten?
Het hoofd van het organisatie
comité ter plaatse, prof. Roberto
Stahringer (later blijkt hij ge
woon majoor in het leger te zijn)
laat via zijn wolk van een secreta
resse (dochter van een kolonel)
weten, dat de financien geen pro
bleem zijn. Zijn de pesos op, dan
vraagt hij de regering nieuwe.
Zodat het dus wel waar lijkt wat
Eric Weil van de Buenos Aires
Herald stelde: geld is er zat voor
de WK, de regering draait aan de
bankbiljettenmachine
dat maar nodig is.
Het hotel waar Nederland zijn intrek zal nemen, indien Oranje inder
daad in groep 4 (Mendoza) zal worden ingedeeld.
Stahringer, eens Duitser, in *47,
zegt hij, naar Argentinië geko
men, is zijn moedertaal geheel
vergeten. Op de vraag hoe het
hier straks met de veiligheid zal
zijn, richt hij zijn fletsblauwe
ogen voor het eerst een paar se
conden op zijn bezoekers. In
Mendoza zijn geen Montenero's,
kraakt hij. Hier, hier is het ver
schillend van Buenos Aires. Hier
hebben we de wijnbouw, de ura-
niumwinning en de olievond
sten. Hier is werk zat, voor wie
maar wil. En extremisten hebben
hier niets te zoeken. Hij wijst naar
de in blauw-grijze hitte-nevels
versluierde Andestoppen. Het
valt niet mee om je daar te ver
stoppen, grijnst hij. Daarbij,
Mendoza is moeilijk te bereiken.
Politie-controlos
Hij heeft gelijk, zeker nu het
vliegveld van deze oase temidden
van de steen woestenij, ontstaan
door het- behendig aftappen van
de waterreservoirs van het An
desgebergte, buiten gebruik is en
de bezoekers via het 150 kilome
ter verder gelegen San Juan moe
ten reizen. Waar een drie uur du
rende bustocht hen wacht, die
eerst langs de door een aardbe
ving verwoeste huizen van de
stad voert en vervolgens door de
woestijn. Met als enige verzetjes
de vele politie-controles, want in
Mendoza, zegt majoor Stah
ringer, willen we graag weten wie
er komen en wie er gaan. Hij
vindt het leuk dat de Neder
landers er komen, tot voor kort
was hem dat niet bekend, hij had
het van dr. Kessel gehoord uit
Zeist, die was ook bij hem ge
weest. Dus officieel staat er nog
niets vast? Stahringer „Wachten
tot de loting, straks de veertiende
januari."
,Maar tekenen wijzen toch wel in
de richting van een poule met
Oranje en Italië. Bondscoach
Bearzot van de Azzuri prijkt al
dagen grijnzend op de voorpa
gina's van de dagbladen in Men
doza, hij verkent het stadion, hij
is op zoek naar logiesruimte, pro
beert ook nog het Grand Hotel
Potrerillos te claimen, maar
krijgt daar lik op stuk. De Hol
landers waren het eerst met de
claim, zegt de manager, hij houdt
van Hollanders, ze hebben wel
veel eisen, zoals het verleggen
van het trainingsveld, maar wè
doen dat heus wel hoor, de klant
is koning, en wie een dergelijk
karwei betaalt, hij haalt de
schouders op, hij weet het niet.
Doodvallen
Mendoza heeft wijnbouw, en wijn
betekent een wijninstituut en dat
heeft weer tot gevolg dat iedere
buitenlandse bezoeker een „ver
plichte" rondleiding door de im
mense kelders van een wijngaard
te goed heeft, alweer compleet
met tolk, geen aanhangster van
het wereldkampioenschap dit
maal. Haar ogen schieten vuur
wanneer ze memoreert dat de re
gering in diverse provincies van
het land bij de werknemers geld
pleegt in te houden van het toch
al schamele maandsalaris ten be
hoeve van het WK. Als het ooit
hier in Mendoza zo ver komt, kapt
ze ermee, dan kunnen ze allemaal
doodvallen, ze gaat geen geld of
feren aan zo iets onbenulligs als
voetbal. Ze kan het zeggen, want,
haar vader is kolonel en bezitter
van een ranch bij Cordoba, al
hoewel, de slechte tijden dringen
ook in haar gezin door, vroeger
stonden er altijd zeven flessen
cola in de koelkast, nu vaak maar
een of twee. En echt, ze vraagt
zich wel eens af hoe het gewone
volk moet leven, van die paar
armzalige pesos per maand, die
steeds minder waard worden.
Wij, zegt de gidse van het organisa
tiecomité, wij hebben als we
kunnen twee banen. Zelf is ze
onderwijzeres, werkt op een
school van acht tot drie en ver
volgens bij het organisatiecomité
van drie tot negen, dat brengt
haar tenslotte op een inkomen
van in totaal 450 gulden per
maand. Haar vrienden zeggen zo
vaak, kap ermee, je werkt je ka
pot, maar ze moet toch leven, ze
is, schampert ze, geen kolonels
dochter met een herenbaantje...
Trots zijn ze op hun druiven daar
in Mendoza. Een invitatie tot het
bijwonen van een avond voor de
lokale pers wordt gul en en
thousiast verstrekt. Wijn en vlees,
zoals het hoort in Argentinië, ge
serveerd in een lustoord van de
eerste orde, compleet met zwem
bad, zacht in de avondbries
ruisende populieren en een lucht
die de geur van bloemen draagt.
Ongeveer vermoedelijk, zoals het
ook eens 2000 kilometer verderop
is geweest, aan de Atlantische
kust, toen de eerste uitgeteerde
emigranten land zagen na maan
den van omzwervingen en ze de
plaats waar ze landden Buenos
Aires noemden, goede lucht, ze
zouden er vandaag de dag eens
diep moeten kunnen inhaleren,
of er per vliegtuig moeten op
stijgen en neerblikken op die vet
tige nevel die de tien miljoen in
woners en hun voor het meren
deel krotterige huizen bedekt...
Import
Japan doet toch helemaal niet
mee straks? Nee, nee, glimlachen
de oosterlingen geheimzinnig,
maar toch willen we erbij zijn
straks, om ervaringen op te
doen... Het zal ze niet meevallen'
hotelaccommodatie te vinden, in
juni zit de stad al berstensvol. De
organisatie heeft alle hotelbed
den geclaimd, zodat je je afvraagt
waar straks de supporters van
al Italië heen moeten, want die
komen zeker, tenslotte wonen in
Mendoza 50.000 Italiaanse emi
granten, die gelegenheid is te
mooi om voorbij te laten gaan.
De familie moet maar een paar
weken overkomen.
Het toernooi slaagt hier, zegt de or
ganisatie. Waarom? Omdat we
geleerd hebben te werken. Kijk
om je heen, woestijn was het
vroeger, alle bomen en alle wijn
stokken hebben we zelf geplant.
Sombere gedachten, maar de over
vloedig geschonken wijn ver
jaagt ze, al is het eindproduct van
de druiven der gramschap, ge
plukt door straatarme Boli
viaanse zwervers, beloning
10.000 pesos voor vier weken
bikkelharde arbeid, vijftig gul
den, maar iedereen plukt mee, de
vaders, de moeders, de kinderen.
Argentinië mag dan een wet op
de jeugdarbeid hebben, bij Boli-
vianen wordt zo nauw niet geke
ken. De oogst moet binnen, dat is
het enige wat telt, Argentinië is
het vierde wijnproducerende
land ter wereld en wil oprukken
naar de derde plaats. Vandaar dat
onze gastheer zo blij is met de
Hollandse belangstelling, hij
sleept onophoudelijk nieuwe
flessen aan, verliest zichzelf
tenslotte lichtelijk, biedt de he-
ren een wijnimport in Nederland,
aan, terwijl dat toch duidelijk
hun branche niet is. De high-so
ciety van Mendoza is aanwezig op
deze avond, blikt in verbazing op
naar de vreemde vogels uit
Europa, wil graag weten hoe de
ideeen nu zijn over Argentinië,
nu we er tien dagen hebben
rondgezworven. Stilte. Wat te
zeggen? Een moeizaam verza
melen van gedachten. Waar zijn
alle vermisten heen? Onlangs
nog smeekten duizend familiele
den per advertentie in het dag
blad „La Nacion" aan de regering
opheldering te
geven over het lot van hun gelief
den; vandaag zijn er al 25 van die
ondertekenaars opgepakt, weg
gesleurd uit kerken en bijeen
komsten, door God weet wie.
President Videla lijkt de ex-
treem-rechtse stromingen niet
meer te kunnen controleren, ook
hem komt het slecht uit net nu hij
heeft laten weten zo snel moge
lijk het respect voor de men
senrechten te willen herstellen.
Waar zijn ze gebleven? Maar bij de
eerste woorden al kijkt de
vrouwelijke tolk met verschrikte
ogen op, ssssst, dat vraag je toch
niet, we zijn hier te gast, in he
melsnaam, die mensen zijn alle
maal zo trots op hun vaderland,
en dat is waar, nog maar net heeft
een Duitse jood, gevlucht naar
Argentinië in 1937, verklaard dat
hij ondanks zijn nog steeds
Duitse paspoort de tranen in zijn
ogen krijgt als hij ergens op deze
aardbol buiten Argentinië de na
tionale tango hoort spelen.
Hongerigen
En dus rest er niets anders dan
Mendoza's schoonheid te prijzen,
wat niet al te zwaar valt en onze
gastheer tekst en uitleg te laten
geven bij de enorme barbecue,
met twaalfverschillende soorten
vlees; de kok heeft de hulp van
een stoker, die als op een ouder
wetse stoomlocomotief de kolen
schep kwistig hanteert, terwijl
het zweet hem van het rozige
voorhoofd gutst. Wie omhoog
blikt naar de roerloze sterrenhe
mel, kan hier nauwelijks beseffen
dat diezelfde koepel miljoenen
hongerigen van deze wereld toe
dekt, maar de wijn smoort ten
slotte alle opstandige gedachten
de hoorn des overvloeds blytt
nieuwe waar oprispen, sommige
vleessoorten worden nauwelijks
beroerd, stapelen zich hoog op op
de borden; totdat tenslotte diep
in de nacht de kaarsen doven en
de maan wegzakt, de restanten
van de overdaad met een onaan
gedane duisternis bedekkend...
Verbijstering
arriveert in Mendoza
Japanse delegatie, ze
komen kijken hoe het er is met
het oog op de wereldkampioen
schappen. Verbijstering troef.
Ook Jan Zwartkruis was in Mendoza. Voor het stadion staat hij de plaatselijke pers te woord.
