Kabinet wil meer goedkope
woningen gaan financieren
Schade spionage-activiteiten nog onduidelijk
'Wim des Celles wordt uitgewezen
Onenigheid
teen WD
en Kruisinga
Bijmengen van steenkoolgas in
aardgas met spoed 'gewenst"
Uit in de Randstad
"Slapend"fonds van een miljard
Alsueen groot gezin hebt
is kip wel zo voordelig.
Twee Oostduitsers 'goed getrainde inlichtingenofficieren
BINNENLAND
Na maandenlange pogingen verblijfsvergunning te krijgen
DEN HAAG
Kon. Schouwburg: 7 jan., 20.15 uur solotoneel door Nel Oosthout;
8 jan., 20.15 uur solotoneel door Julien Schoenaerts; 9 jan. 20.15
uur Nationaal Ballet met "In het voetspoor van dedans'10 en 11
jan., 20.15 uur Hoofdstad Operette: "Wiener Blut"; 12 jan. 20.15
uur Haagse Comedie met "Tweelicht".
HOT: 6 en 7 januari, 20.30 uur Nieuwe Komedie met "Gansch het
radarwerk 8 jan., 20.30 uur "Writers Cramp" van John Byrne;
lOjan., 20.30 uur Haagse Comedie met "Spoorloos"; lljan.,20.30
uur Haagse Comedie met "Elizabeth 1".
Congresgebouw: 6, 7 en 8 jan., 20.15 uur The Anglo-American
Theatre Group met "Hans, the witch and the gobbin".
Theater Pepijn: 6, 7 en 12 jan., "Klein Concert-3" met Lisclore
Gerritsen, Ben van der Linden en Lieven.
Theater in de Steeg: 6 en 7 jan.. Cabaret Blamix met "De lucht in".
Appeltheater: 6 en 12 jan., 19.30 uur en 7 jan., 14.00 uur De Appel
met "Oresteia" van Aischylos.
LEIDEN
Schouwburg: 6 jan., 20.15 uur "Meneer Klebs en Rosalie", een
blijspel van René de Obaldia met Simone Rooskens en Luc Lutz;
7 jan., 20.15 uur Toneelgroep Theater met "De Gek" van Edward
Bond; 12 jan., 20.15 uur Publiekstheater met "List en Liefde"
van Friedrich Schiller.
DEN HAAG (SP) - Minister
Kruisinga van defensie en de
WD zijn het nog niet eens over
de bezetting van de tweede post
van staatssecretaris.
Kruisinga liet openlijk weten dat
hij een andere kandidaat wenst
dan het Tweede-Kamerlid A.
Ploeg.
De WD heeft Ploeg al weken gele
den kandidaat gesteld en tot gis
teravond niet laten weten dat zij
van zijn kandidatuur afziet.
De WD heeft mr. Kruisinga ook
gemeld dat zij geen vrouwelijke
kandidaat beschikbaar heeft. De
minister heeft tijdens de onder
handelingen met Ploeg al gezegd
dat hij de voorkeur geeft aan een
vrouwelijke staatssecretaris.
Kruisinga noemde de namen van
mevr. mr. T. Faber-de Heer en
DONDERDAG 5 JANUARI 1978
Minister Kruisinga
mevr. H. van Someren-Downer.
De laatste was echter niet be
schikbaar en dat wist
Kruisinga. Mevrouw Faber is
geen lid van de WD en daarom
wil deze partij haar niet voor
dragen.
Defensie is nu nog het enige depar
tement van het nieuwe kabinet
dat niet volledig is bemand.
Voor levering van
verrijkt uranium
Ambassadeurs
overhandigen
voorwaarden
aan Brazilië
DEN HAAG (SP) - De ambassa
deurs van Nederland, Engeland
en West-Duitsland zullen in Rio
de Janeiro gezamenlijk op het
Braziliaanse ministerie van
buitenlandse zaken een brief
overhandigen met daarin de
voorwaarden voor levering van
verrijkt uranium.
Nadat de Braziliaanse regering
daarop heeft gereageerd, zal vol
gens een woordvoerder van het
Nederlandse ministerie van
buitenlandse zaken de Tweede
Kamer worden ingelicht. De brief
wordt op het moment in onder
ling overleg tussen de drie rege
ringen opgesteld.
Premier Van Agt heeft vorige week
vrijdag gezegd dat als Brazilië in
stemt met de voorwaarden, de ul-
tracentrifugefabriek in Almelo
uitgebreid zal kunnen worden.
Voor de hand ligt dat de voor
waarden er op gericht zullen zijn
de waarborg te krijgen, dat Bra
zilië het verrijkt uranium niet zal
gebruiken voor de fabricage van
kernwapens.
Vier landelijke en negen plaatse
lijke milieuorganisaties hebben
gisteren hun ongerustheid uitge
sproken over de onderhandelin
gen tussen Nederland en Brazilië
over het opslaan van plutonium.
DEN HAAG (ANP) - Koningin Ju
liana en prins Bernhard zullen
van 9 tot 15 februari een staatsbe
zoek aan Suriname brengen, al-
HEERLEN (ANP) - De 29-jarige
Wim des Celles uit Soerabéya
wordt volgende week dinsdag
Nederland uitgezet. Dat zegt de
stichting "Nu of nooit" in Heer
len, die maandenlang geprobeerd
heeft om voor Des Celles een ver
blijfsvergunning te krijgen. Twee
korte gedingen tegen de staat en
brieven aan de koningin hebben
tot nu toe niet mogen baten.
Blijven over nog 4500 handteke
ningen voor de nieuwe minister
van justitie. "Maar of die op tijd
komen, is de vraag", zegt stich
tingsvoorzitter F. L. Feisser.
De zaak-Des Celles speelt al maan
den. Wim is statenloos, in 1948
geboren in het Indonesische
Soerab^ja. Zijn moeder was een
Nederlands-Indische, zijn vader
een Nederlandse militair die na
de politionele acties naar Neder
dus is gisteravond officieel in
Den Haag meegedeeld. Zij
beantwoorden hiermee het
staatsbezoek dat de president
land vertrok. Omdat hij officieel
niet getrouwd was met Des Cel
les' moeder, heeft zijn zoon niet
de Nederlandse nationaliteit. En
daar heeft hij volgens de stichting
"Nu of nooit" wel recht op.
'Wim", zegt voorzitter Feisser,
"heeft ook de Indonesische na
tionaliteit niet, omdat zijn
moeder die nooit gekregen heeft
na de soevereiniteitsoverdracht
in 1949". Formeel is Wim een Ne
derlander, vindt de stichting. Hij
behoort tot de groep van
tienduizenden statenloze burgers
die door de Indonesiërs met de
nek worden aangekeken, omdat
ze een levende erfenis zijn van het
koloniaal verleden. Zij kregen
nooit het Indonesische staats
burgerschap en zijn eigenlijk nog
steeds Nederlanders, vindt Feis
ser.
van Suriname en mevrouw Fer-
rier in september aan Nederland
hebben gebracht.
Wim des Celles - oorspronkelijk op
familiebezoek bij zijn (Neder
landse) grootvader in Zwolle -
wilde in Nederland een nieuw le
ven beginnen. Hij vond werk in
Maastricht, maar kreeg geen ver
blijfsvergunning. Zijn na
tuurlijke vader wil, zo zegt de
stichting NOM, zijn zoon niet er
kennen.
ZOON NIET ERKENNEN.
Volgens het ministerie van justitie
in Den Haag is het een duidelijke
zaak dat Des Celles niet in Ne
derland kan blijven. Hij heeft alle
gelegenheid om beroep aan te te
kenen tegen die beslissing, zegt
een woordvoerder van het minis
terie. Maar Des Celles verloor
beide korte gedingen tegen de
staat. "Hij heeft daarna een rede
lijke tijd gehad om zich voor te
DEN HAAG (ANP) - Om te ver
mijden, dat alle gastoestellen
moeten worden omgebouwd,
(wat meer dan een miljard gulden
kost) zal snel moeten worden be
gonnen met bijmengen van
steenkoolgas in aardgas. Dit zegt
het VEG-gasinstituut in een rap
port, uitgebracht aan het bestuur
van de Vegin (Vereniging van
Gas en electriciteitsbedrijven in
Nederland). Volgens dit advies
moet 1980 worden gezien ate het
aanvangsjaar van de overgangs-
bereiden op zyn vertrek", aldus
de woordvoerder.
Wanneer Des Celles precies zal ver
trekken, weet het ministerie niet.
Dat is een zaak van de politie. In
dit geval het bureau vreemdelin
genzaken in Zwolle, dat alle
commentaar weigert op vragen
over de zaak Des Celles.
De stichting "Nu of nooit" heeft
nog hoop dat de politie geen
haast zal maken met de uitwij
zing, al is volgens haar volgende
week dinsdag genoemd als dag
van uitwijzing. Tegen de staat
loopt nog een beroep tegen de
uitspraak in het laatste geding en
dezer dagen wil de stichting de
minister van justitie nog tot an
dere gedachten brengen met de
4500 handtekeningen die opge
haald zyn.
periode naar het tijdperk van
steenkoolvergassing.
Het VEG-gasinstituut komt tot dit
advies op grond van de proble
men, die ontstaan door de wyzi-
.ging van de gaskwaliteit. De
openbare gasvoorziening zal
binnenkort niet meer uitsluitend
gebaseerd kunnen zijn op aard
gas van Groningse kwaliteit. Dit
is enerzijds het gevolg van een nu
al merkbaar tekort aan Gronings
gas en anderzijds van het aanbod
van aardgas, afkomstig van het
continentaal plat en uit onder
meer Algerije. Dit "vreemde"
aardgas moet aan het distribu
tienet worden toegevoegd maar
heeft vaak eigenschappen, die
sterk afwijken van die van het
Groningse gas. De realiteit is, al
dus het advies, dat de eigen
schappen van in de toekomst te
distrubueren aardgasmengsels
zo sterk zullen afwijken, dat deze
gassen alleen door de bestaande
toestellen kunnen worden ver
werkt als de toestellen worden
Oproer in
gevangenis
Rotterdam
gevolg van
een aantal
factoren
ROTTERDAM (ANP) - De di
recties van het huis van bewa
ring en van de vrouwen
gevangenis in Rotterdam
houden het erop dat het op
roer tijdens oudejaarsnacht in
hun inrichtingen door een
complex van factoren is ont
staan. Directeur J.H. Polman
en directrice K. Ringlever,
hebben dit laten weten aan
het ministerie van justitie. Op
het departement acht men de
zaak niet ernstig genoeg om
een officieel onderzoek in te
stellen. De toestand in de
beide inrichtingen zou in
middels weer volkomen
normaal zijn.
Een woordvoerder van het mi
nisterie wees erop, dat er in
'Rotterdam' met oudjaar al
tijd wat aan de hand is. Mees
tal blijft dit beperkt tot
schreeuwen en bonzen op
deuren. Volgens de
woordvoerder is de belang
rijkste reden daarvan dat de
gedetineerden op feestdagen
minder recreatiemogelijk
heden hebben dan anders. Dit
heeft te maken met het feit
dat er dan minder bewa
kingspersoneel beschikbaar
Dat het gebruikelijke lawaai
deze keer ontaardde in mas
sale vernielingen, zou veroor
zaakt kunnen zijn, aldus de
woordvoerder door het feit
dat ook de gedetineerden in
de vrouwengevangenis
moeilijkheden maakten.
aangepast.
Die kostbare ombouw van de toe
stellen is echter Jiiet nodig als in
voldoende mate steenkoolgas
wordt bijgemengd. Volgens het
VEG-gasinstituut is deze oplos
sing sterk aan te bevelen, omdat
in de toekomst uitsluitend steen
koolgas zal kunnen worden gele
verd, aangezien de gasreserves in
ons land eens op zullen raken.
Het is van belang om op lange
termijn de steenkoolvoorziening
te verzekeren.
KONINKLIJK PAAR NAAR SURINAME
DEN HAAG (SP) - Het kabinet-Van Agt werkt in
alle stilte aan een plan om vele honderden mil
joenen guldens in de bouw van woningwethui
zen te steken.
Vertrouwelijk overleg tussen de departementen van minister Albeda (so
ciale zaken) en Beelaarts van Blokland (vakshuisvesting) is al zo ver
gevorderd, dat vrijwel zeker nog in het eerste kwartaal van dit jaar de
eerste honderd miljoen voor volkswoningbouw wordt vrijgemaakt. Tot 1
april 1979 wil het kabinet dan in totaal voor dit project een half miljard
gulden uittrekken.
sche huurprijsberekening mag
worden toegepast - waarin de
bouwkosten worden doorbere
kend - kan eindelijk het slapende
fonds voorheffing pensioenver
zekering op grote schaal worden
aangesproken. Het kabinet wil
daarmee dus op korte termijn be
ginnen. In porties van honderd
miljoen wordt voorlopig voor in
totaal 500 miljoen aan zogeheten
"klimleningen" verstrekt. Het
renteverschil tussen deze klim
leningen en de gewone rijksle
ningen zal door het rijk worden
bijgepast, aldus de verwachting.
Tot op de dag van vandaag ligt de
1,2 miljard van het fonds voorhef
fing pensioenverzekering "onge
bruikt" in de kluizen van de So
ciale Verzekeringsbank te Am
sterdam. Via het afsluiten van
korte beleggingen is uitsluitend
gezorgd dat de inflatie geen kans
kreeg dit kapitaal aan te tasten en
er toch rente binnenkwam.
Door het in aantocht zijnde plan
van het kabinet-Van Agt krijgt de
bouwnijverheid een forse injec
tie, en ook de werkgelegenheid in
deze bedrijfstak zal snel toene
men.
De 500 miljoen is afkomstig uit het
fonds voorheffing pensioenver
zekering. Dat fonds is gevuld met
geld dat beschikbaar kwam toen
precies vijf jaar geleden de kin
derbijslag voor het eerste kind
werd bevroren. Het vermogen
van dit fonds bedroeg eind de
cember jl. 1,2 miljard gulden, al
dus een woordvoerder van de So
ciale Verzekeringsbank in Am
sterdam, waar dat geld wordt be
heerd.
Onder het kabinet-Den Uyl werd
slechts een zeer klein deel van het
fonds, circa 30 miljoen gulden,
voor financiering van volkswo
ningen gebruikt. De woning
bouw coöperaties deden liever
een beroep op leningen van het
rijk, die voordeliger waren.
Omdat het Pensioenfonds zijn geld
tegen een zo hoog mogelijke ren
teopbrengst wil beleggen om
daarmee later pensioenaanspra
ken veilig te stellen, kwam er van
belegging in volkswoningbouw
toen weinig terecht.
Nu ook voor betrekkelijk goedkope
woningwetwoningen het sys
teem van de zogeheten dynami-
In de rechtbankzaal van het Haagse justitiepaleis waarop 12 januari het Duitse verzoek om uitlevering van het
RAF-lid Wackernagel en Schneider zal worden behandeld, is men deze dagen hard aan het werk om tussen de
publieke tribune en de zaal een zeer dikke glazen pantserplaat aan te brengen.
Deze glasplaat zal zelfs bestand zijn tegen kogels uiteen machinegeweer. Het lijkt overigens niet voorstelbaar dat
iemand zo'n wapen mee naar de tribune kan smokkelenwant op 12 januari zal n iemand in de buurt van deze zaa l
kunnen komen zonder eerste te worden gefouilleerd. Het is wel de bedoeling dat alle andere zittingen in het paleis
van justitie gewoon zullen doorgaan.
SITTARD/DEN HAAG (SP) - De schade
die in het in Sittard wonende Oost-
duitse echtpaar met haar spionage-ac-
tiviteiten heeft aangericht is nog niet te
overzien. Naar de Westeuropese
veiligheidsdiensten verwachten zullen
de in het Westduitse Bad Neuenahr
gearresteerde man en vrouw daar zelf
ook weinig over vertellen. Volgens die
diensten gaat het om goed getrainde
inlichtingenofficieren die hun verblijf
in Nederland terdege hebben voorbe
reid.
In Sittard stond het echtpaar bekend als
Werner Pasewald (46) en Edith Pase-
wald-Leibach (40). Volgens een of
ficiële bekendmaking van de Duitse
justitie gaat het echter om de 44-jarige
Horst S. en zijn 38-jarige vrouw Ma
rie-Louise, die sinds begin '70 in Ne
derland wonen. Volgens diezelfde au
toriteiten komen zij uit Oost-Duitsland
en zijn zij met valse papieren via We
nen naar Nederland gekomen. Op 23
december zijn ze in Bad Neuenahr on
middellijk bij aankomst in hun hotel
gearresteerd. Ze worden verdacht van
het bespioneren van militaire installa
ties in West-Duitsland en in andere
NAVO-landen.
In Bad Neuenahr was het Oostduitse
echtpaar met vakantie. Mogelijk heeft
de Nederlandse justitie - het echtpaar
werd al enige tijd in de gaten gehouden
- hen met vakantie laten gaan zodat de
Westduitsers hen kon'arresteren. Dat
zou een ingewikkelde en tijdrovende
uitleveringsprocedure hebben kunnen
voorkomen.
In Nederland zouden Horst en Marie-
Louise S. spionage hebben bedreven
ten nadele van AFCENT in Brunssum
(een NAVO-vestiging) en Eurocontrol
in Beek. Bij Eurocontrol wordt op
luchtvaartgebied het luchtruim boven
het noordwestelijk deel van Europa
gecontroleerd, zowel in vredes- als in
oorlogstijd.
Op verzoek van de Westduitse justitie
heeft de politie in Sittard huiszoeking
verricht bij het echtpaar, dat een com
fortabele patiobungalow bewoonde in
de wijk Kolleberg.
Dat verzoek vond plaats in het kader van
de rechtshulp en werd gedaan door de
onderzoeksrechter in Karlsruhe. Bij
die zoeking, op eerste kerstdag, waren
twee Westduitse politiemannen aan
wezig. De Maastrichtse officier van jus
titie, mr. Franssen, daarover: "We heb
ben twee radiotoestellen in beslag ge
nomen alsmede een aantal papieren.
Die hebben we overgedragen aan de
Duitsers. De Nederlandse justitie blijft
er voorlopig verder buiten".
Volgens de Duitse justitie, van wie de
bevoegdheden ten aanzien van spio-
nagedaden veel verder gaan dan die
van de Nederlandse justitie, zullen er
nog wel enkele arrestaties volgen.
Volgens het naambordje op de muur van
de bungalow van het echtpaar S. aan de
Brountslaan 5 in Sittard, op ruim een
kilometer van de Duitse grens, dreef de
heer des huizes een bedrijfje in decora
tiesystemen.
Het moet de politieke inlichtingendienst
van de Sittardse politie wel enige tijd
geleden zijn opgevallen dat dat be
drijfje bij lange na niet zo winstgevend
was dat het de vlotte en dure levens
wandel van het echtpaar kon financie
ren. De huur van de bungalow - grote
woonkamer met open haard, drie
slaapkamers en een grote badkamer -
bedroeg tegen de duizend gulden per
maand. Horst reed in een nieuwe Ford
Capri en stond in het Sittardse uit
gaansleven bekend als een getapte fi
guur die menig rondje weggaf. Het
echtpaar leefde uiterst royaal en ging
graag op stap.
Horst had zijn buren en kennissen altijd
verteld dat hy Werner heette en zyn
vrouw Edith. Zij spraken gebroken
Hollands. Werner vertelde dat hij ge
boren was in het Braziliaanse Rio de
Janeiro, als zoon van een dominee.
Edith vertelde dat ze uit het Oostduitse
Maagdenburg kwam. Tal van mensen
van wie de naam, het adres of het tele
foonnummer voorkwamen in de
agenda van Horst hebben inmiddels
bezoek gehad van de Binnenlandse
Veiligheidsdienst (BVD).
Vlak naast het echtpaar S. woont huis
arts P. M. Euers. Hij weigert over Wer
ner en Edith te praten. "Ik was ook hun
huisarts. Het lijkt me niet netjes als ik
wat over hen vertel, al is dat niet in
medische zin", zegt hij. Schuin tegen
over de huurbungalow woont de heer
N. Vlaspoel. Hij was tot voor kort de
tafeltennispartner van Werner. Hy
zegt: "Ja, we keken er wel van op toen
we hoorden dat ze spionnen waren. Ik
heb er nooit iets van gemerkt. Hy had
het nooit over politiek of zo. Eens in de
week gingen we naar de tafeltennis
club. Iedereen vond wel dat hy met
geld smeet. Hij gaf veel rondjes als we
na het tafeltennissen nog wat gingen
drinken".
Naaste buurvrouw H. Strouken vertelt
over het Oostduitse echtpaar. "Ze gin
gen de weekeinden vaak naar vrienden
in Amsterdam, naar een zekere ome
Jan. Ook kwamen ze wel in Wenen. Dat
vertelden ze als ze bij ons op visite wa
ren. We zijn ook wel eens bij hen ge
weest. In het begin toen ze hier woon
den, half '75. waren ze nogal stug.
Goeiedag, meer niet. Later trok dat wat
by".
