Swingle II:
veel breder
repertoire
AARA komt met "Muziektoto
OPVOLGER LEGENDARISCHE SWINGLE SINGERS
Technisch kunnen Paganini
wellicht gevolg van kwaal
Olga's Rijke Slapen laat uw slaapkamer ontwaken
toegelicht
r/Ü\ërögmmma]
DONDERDAG 5 JANUARI 1978
RADIO - TV KUNST
PAGINA 5
ROTTERDAM - Wie is de Swingle Singers vergeten, dat
montere Franse groepje dat in de jaren zestig handig en
inventief de barokrage inspeelde met swingende ar
rangementen van allerlei soorten pruikenmuziek? De
trouw aan de authentieke noten strekte de Swingle Sin
gers tot eer en al dat gekoer was best aangenaam, maar die
ritmische ondersteuning met plukbas en drumstel zat
menige barokliefhebber niet lekker.
De groep werd vijf jaar geleden
ontbonden. De oorzaak was een
complex van persoonlijke en ar
tistieke problemen. Ward
Swingle, een aanvankelijk klas
siek geschoolde Amerikaanse
musicus die sinds zijn studen
tentijd in Frankrijk woonde, ver
huisde met zijn gezin naar Enge
land en richtte daar een nieuwe
groep op.
Swingle II is een formatie die een
veel breder repertoire bestrijkt
en die ook al enkele gram
mofoonplaten heeft gemaakt. De
groep is nu in Rotterdam om van
avond en morgenavond in De
Doelen met het Rotterdams
Philharmonisch Orkest onder
leiding van Hans Vonk het
sprookjesachtige zangspel „L'en-
fant et les sortileges" (tekst van
Colette) uit te voeren.
Voor Swingle II wordt dat een
spannend experiment. De vier
zangers en vier zangeressen zul
len voor het eerst - al is het dan
summier - aan theater gaan doen.
Een Engelse kunstenares heeft
voor dit doel een ingenieus uit
klapbaar dekor gemaakt in de
vorm van een manshoog,
driehonderd pond wegend
sprookjesboek waarin, bij het
omslaan van de pagina's, allerlei
figuren en voorwerpen worden
uitgevouwen.
Ward Swingle, die zich als vaste te
nor in de groep deze keer wat op
de achtergrond zal houden, gaat
als een soort ceremoniemeester
dat sprookjesboekdekor bedie
nen. In juni gaat Swingle II naar
de Verenigde Staten om in enkele
grote steden onder meer ook deze
versie van „L'enfant et les sor
tileges" uit te voeren.
Microfoon
Over een ding zullen de meningen
wel verdeeld zijn: de acht vocalis
ten gebruiken bij het zingen mic
rofoons, zoals altijd. Vraag aan
Ward Swingle (hij heeft zich na
aankomst genesteld in een van de
kamers van het Hilton Hotel,
evenals de andere leden van de
groep): kan Swingle II eigenlijk
wel zingen zonder microfoon?
Swingle: „We kunnen het wel, maar
dan zingen we zoals alle vocale
ensembles. We hebben ons nu
eenmaal ingesteld op de speci
fieke eisen en mogelijkheden van
het zingen met microfoon. Toen
ik in 1974 in Londen audities
hield om de groep te formeren
hebben tegen de honderd goed
geschoolde vocalisten voor me
gezongen. De opgave die voor mij
daarbij het zwaarst woog was:
hoe komt die stem via de mic
rofoon over. Slechts een hand
jevol was werkelijk geschikt.
Maar met dat handjevol kon ik
dan ook een bijzonder homogeen
team vormen".
Ondanks die homogeniteit verlie
ten een paar maanden geleden
enkele leden de (inmiddels dus
weer aangevulde) groep en de
stemming schijnt toen zodanig te
zijn geweest dat de uitgetredenen
Ward Swingle vermoedelijk geen
nieuwjaarskaart hebben ge
stuurd. Hoe zit dat?
Ward Swingle - een vriendelijke
prater, zo te zien niet bepaald de
geboren show-business-manager
met de vuist op tafel - kijkt op een
manier die je als schuldbewust
zou kunnen uitleggen. „Dat zal
wel komen", zegt hij, „doordat ik
nogal moeite had met het over
schakelen van de Franse naar de
Engelse mentaliteit. Ontstellend,
wat een verschil. In Frankrijk ga
je gewoon tegen je collega's te
keer. Even later een zoen hier en
een schouderklop daar, en alles is
weer in orde. In Engeland is dat
wel even anders. Toen ik in het
begin even op een kritische ma
nier mijn hart luchtte had je de
gezichten van die Engelsen moe
ten zien. Ik geloof dat ik mezelf
nu iets beter onder controle heb".
Dus Ward Swingle nu als wijze va
derfiguur? „De leeftijd heb ik er
wel voor, want de anderen in de
groep zijn niet ouder dan dertig.
Maar zonder gekheid: we werken
echt coöperatief. Dat geldt zowel
voor de beslissingen die geno
men moeten worden als voor de
honoraria".
Vastgelopen
Meer en meer componisten raken
geïnteresseerd in de mogelijk
heden van het achtstemmige in
strument dat Swingle II is. Toen
de oude Swingle Singers in 1970
in Rotterdam waren om, ook met
het Rotterdams Philharmonisch
Orkest, Berio's Sinfonia uit te
voeren zei Ward Swingle in een
interview: „We moeten van die
vlotte barok-image af. We vor
men nu als het ware een instru
ment waarmee componisten mo
gen experimenteren".
Dat laatste is er met de Swingle
Singers niet van gekomen. De
oude groep is vastgelopen door
de beperkte mogelijkheden van
het toentertijd zo populaire
Swingle-repertoire.
Swingle II heeft wel een doorbraak
naar het „serieuze" werk weten te
forceren. De groep zingt wel
iswaar nog steeds een paar
Bach-arrangementen, volks
liedjes, ragtimes van Joplin, een
en ander van Cole Porter en
Glenn Miller, maar geleidelijk
raakt men steeds meer betrokken
in allerlei plannen van belang
rijke componisten met wie Ward
Swingle contacten heeft weten te
leggen.
Bovenaan staat natuurlijk Luciano
Berio. Hij componeerde in 1968 al
tot ieders verbazing zijn Sinfonia
voor de Swingle Singers
(Swingle II heeft deze „classic"
ook nog steeds op het repertoire)
en later schreef hij speciaal voor
Swingle II een tweede versie van
zijn compositie „A-Ronne".
Rijk worden de zangers en zan
geressen van Swingle II er voor
lopig nog niet van. De honoraria
mogen dan niet kinderachtig zijn,
ze moeten worden verdeeld over
de acht vocalisten, de altijd mee
reizende geluidstechnicus Hugh
MacDonald en, wanneer zij er aan
te pas komen, bassist Allen Wal-
ley en slagwerker Tony McVey.
„Juist doordat we nu zoveel genres
zingen", zegt Ward Swingle, „is
het moeilijk een image te kwe
ken, wat nu eenmaal nodig is om
echt populair te worden, zoals dat
bij de Swingle Singers het geval
was. Maar niemand hoort me kla
gen. We hebben de mogelijk
heden om te doen wat we willen.
Amerikaanse arts:
NEW YORK (SP) - Een kwaal
aan het bindweefsel zou voor
een deel aanleiding kunnen
zijn geweest voor de techni
sche vaardigheid van de le
gendarische Italiaanse violist
Niccolo Paganini.
Dr.Myron Schoenfeld veron
derstelt in het jongste num
mer van het weekblad van het
Amerikaans Genootschap
voor Geneeskunst, dat de
volgens velen grootste
vioolvirtuoos die ooit geleefd
heeft leed aan het syndroom
van Marfan, dat lange vingers
en uiterst rekbare gewrichten
tot gevolg heeft. De onge
woon lange vingers en de
soepelheid van het schouder
gewricht gaven Paganini de
vingervaardigheid en
souplesse bij uitstek geschikt
voor het bespelen van de
viool, aldus dr. Schoenfeld.
De arts uit Scarsdale in de staat
New York stelt verder dat de
kwaal, gevoegd bij Paganini's
uitzonderlijke muzikale ta
lenten, bij zijn flair en bij zijn
gevoel voor theater en show,
de wereldvermaarde musicus
deed "ontstaan". Schoenfeld
wil daarom in Paganini's ge
val liever spreken van "begif
tigd, veeleer dan behept met
Marfan's syndroom". De arts
wijst op de uiterlijke ver
schijning van Paganini als
"algemeen bewijs van de
ziekte". Schoenfeld: "Hij
toonde lijkachtig, met don
kere, in hun kassen weg
gezonken ogen. Voorts: lang,
piekerig haar en een als was
zo blanke huid". Volgens dr.
Schoenfeld alle karakteris
tieken van Marfan's synd
room, dat lijders er aan hart
en oog-aandoeningen kan
bezorgen, en/of telkens te
rugkerende ontwrichtingen
en verstuikingen, en/of her
nia's en cysten.
Niccolo Paganini overleed op
27 mei 1840 op 57-jarige leef
tijd. Waaraan is niet bekend.
ADVERTENTIE
Het wordt hoog tijd dat uw
slaapkamer ontwaakt, dat
kan nu door Olga's Rijke
Slapen De unieke kollektie -V-
springboxen. hoofdborden. Si»*#
gordijnen is een streling voor
't oog en maakt van uw slaap- i
kamer een leefkamer. Welke 1.
stijl u ook prefereert: Olga 3
biedt u de keus en u haalt het
Rijke Slapen in huis.
De kwaliteit van alle Olga
produkten is de onbetwiste"
top vanwege de gebruikte
materialen, de gekozen
n de vormgeving.
ingesloten, in een als brief
gefrankeerde envelop en
deze naar Olga of maak
per giro U ontvangt
dan de uitgebreide, kleurrijke
brochure van 24 pagina's
Olga's Rijke Slapen:
i, Postous 16, Leiden.
bijna miljoen aan prijzen Lb.v. Buitenlandse vakanties voor gehandicapten
In Kapelzaal van K O
Antonin
Rous:
wat
kleurloos
LEIDEN - Met een veelbelovend
programma maakten violist An
tonin Rous en pianist Frans van
Ruth gisteravond hun entree in
de Kapelzaal van K. en O. Of
schoon heel veel goeds te zeggen
valt, vooral ook van de pianist, is
van dit veelbelovende toch wel
het een en ander in de verdruk
king gekomen.
Vooropgesteld dat het spel van An
tonin Rous een serieuze, be
dachtzame en verzorgde indruk
maakt, leek hij zich vooral in het
begin tezeer te hebben vastgebe
ten in een zo perfect mogelijk
technische weergave. Misschien
wel daardoor bleef hij muzikaal
te kleurloos. Het begin met de
Sonale in D van de toen 19-jarige
Schubert, een klassieke sonate,
met reminiscenties aan Mozart,
was te weinig open, te weinigzeg
gend, en leed onder een gebrek
aan temperament. En dit laatste
bleek een manco in de totale
weergave, met uitzondering van
de Vier Stücke op. 17 van Suk,
waarin de violist zich wat dichter
bij huis voelde en zich ook lyri
sche deed horen.
Maar de tweede Sonate van Hans
Kox bijvoorbeeld vraagt toch
heel wat meer aan felle contras
ten en aan temperament, dan er
bij deze vertolking uitkwam. En
daar waar Antonin Rous zich wat
meer durfde te laten gaan, in de
2e Sonate van Prokofieff, was hij
technisch niet steeds gaaf. Frans
van Ruth, met zijn mooi warm
toucher, trok dikwijls de meeste
aandacht. Zijn muzikaliteit was
beweeglijker en daardoor ook.
kleuriger
Bep Rijnders
Met ingang van zaterdag 18 februari
start de VAR A-televisie een mu
ziekprogramma dat zal worden
samengesteld naar aanleiding
van verzoeken van kijkers. Het
Studio Sport
levert
zendtijd in
De kijkers die gisteravond op een
uitzending van Studio Sport
wachtten, kregen van de NOS-
omroeper pas na het laatste
journaal te horen dat het prog
ramma geschrapt was. Eerder op
de avond was Studio Sport wél
aangekondigd.
De beslissing over niet-uitzenden
was echter al enkele weken gele
den genomen. In verband met de
grote hoeveelheid extra zendtijd
die Studio Sport in juni nodig
heeft voor met name de wereld
kampioenschappen voetbal,
wordt de komende maanden
zendtijd "teruggegeven" als er
geen belangrijke sportieve even
ementen aan de orde zijn.
programma gaat VARA's Mu-
ziektoto heten (met als ondertitel:
Meeste stemmen gelden) en zal
één keer per maand worden uit
gezonden, steeds op zaterdag
avond en steeds van 20.00 tot
21.30 uur.
In de VARA Gids en eventueel ook
elders zullen een soort toto-for
mulieren worden afgedrukt,
waarop het publiek - in volgorde
van keuze - zeven verzoeknum
mers kan noteren. De in totaal
meest gekozen nummers zijn
"winnend".
Alle soorten muziek komen in
aanmerking, met uizondering
van popmuziek en van nummers
die op de hitparade staan. Dit
omdat men gebonden is aan de
muzikale mogelijkheden van het
Promenade Orkest en het Me-
tropole Orkest, welke beide or
kesten afwisselend het fun
dament zullen vormen voor
VARA's Muziektoto. Maar be
halve de genoemde uitzonderin
gen zijn alle muzieksoorten mo
gelijk, aldus de VARA. Van opera
tot musical, van opera tot film
muziek, van (populair) klassiek
tot kinderliedjes, lichte jazz,
dansmuziek, evergreens, en
zovoort.
Het programma, waarvoor nog ge
zocht wordt naar een presentator
of presentatrice, zal per afleve
ring worden voorzien van een
aantal vocale en instrumentale
solisten. Voorts zal het muziek
maken steeds onderbroken wor
den voor een korte quiz. Deelne
mers aan deze quiz zullen onder
vraagd worden over hun kennis
van muziek in het algemeen en
over een muziekspecialiteit (bij
voorbeeld. Caruso, zigeuner-
muziek, de ragtime, Mariene
Dietrich) in het bijzonder.
VARA's Muziektoto zal geregis
seerd worden door Nico Knap
per.
VOETBAL - Joe Jordan is gister
avond door het bestuur van de
Engelse eerste divisieclub Leeds
United op de transferlijst ge
plaatst. Jordan wilde geen nieuw
contract tekenen. Vorige maand
kwamen de besturen van Leeds
en Ajax een transfer van Jordan
overeen, maar de 26-jarige Schot
weigerde zijn medewerking.
NEDERLAND I
18.45 - De Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.40 - John Curry IJsshow (VARA)
20.00 - Op zoek Documentaire (VARA)
20.50 - 2 voor 12 (VARA)
21.35 - Journaal (NOS)
21.50 - Frontaal. Discussie (NOS)
22.50 - Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 - Paspoort (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.04 - Paddington (NCRV)
19.10 - Mikula, de kleine kapitein (NCRV)
19.35 - De Dik Voormekaar show (NCRV)
20.00 - Journaal (NOS)
20.25 - Ted Show (NCRV)
21.35 - De familie Bellamy (NCRV)
22.25 - Hier en nu (NCRV)
23.05 - Ander nieuws vandaag (NCRV)
23.20 - Journaal (NOS)
TV-VRIJDAG
NEDERLAND I
14.00 - De tekenfilms: Mister jaw, Hoot Kloot en Casper, het
aardige spookje (AVRO)
14.20 - Knock on Wood (afkloppen), speelfilm (AVRO).
DUITSE TV
DONDERDAG 5 JANUARI
DUITSLAND I WDR; 18 00
Programmainformatie. Aan
sluitend Edward VII. 19.15 Aktua-
liteiten. 19.45 Detectiv Harvey.).
20.00 Journaal. 20.15 Reportage. zicht
21.15 Meine Mieter sind die besten.
22.00 Muziekprogramma. 22.30 Ak-
tualiteiten. 23.00 Fruhbespre-
chung. 24.00 Journaal.
cursus duits. 19.00 Journaal. 19.15
Jongerenmagazine. 20.00 Journaal
en weerbericht. 20.15 Spione,
speelfilm. 22.35 Cultureel prog
ramma. 23.05 Seemann im Sattel.
.50 Journaal en persover-
DUITSLAND II
18.20 Aus dem Logbuch der Peter
Petersen. 19.00 Journaal. 19.30
Spelprogramma. 21.00 Journaal.
21.20 Documentaire. 22.05 Er her-
rscht Ruhe im Land. 23.45
Journaal.
BELGISCHE TV
DONDERDAG 5 JANUARI
BELGIË VLAAMS
18.00 Kleuterserie. 18.05
Jeugdprogramma. 18.30 De verlo
ren eilanden. 18.55 Korte film. 19.05
Sporttribune 19.35 Informatief
programma. 19.40 Mededelmgen.
19.45 Journaal. 20.10 De Muppet
Show. 20.35 Panorama. 21.00 Ge
spreksprogramma. 21.20 Film-
fraementen. 22.10 Journaal.
John Curry Europees, Olympisch en wereldkampioen kunstrijden
op de schaats, is het middelpunt van een grote ijsshow, die de VARA
vanavond uitzendt op het eerste net (19.04-20). De show opent met de
Polewetzer dansen van Borodin, gespeeld door een rond de ijspiste
opgesteld orkest. Oud-wereldkampioene Peggy Fleming danst op
Beethovens Mondschein Sonate en andere gasten zijn Julia McKen-
zie, David Kernan en Millicent Martin. Het marionettentheater van
Andre Tahon en de Norman Maen Dancers zijn mede van de partij.
De eerste aflevering van VARA's vijftal documentaires over de
achtergronden van een maatschappelijke situatie komt van 20-20.50
op Ned. 1. Dinsdagavond besteedden wij reeds uitvoerig aandacht
aan de 58-jarige Utrechtse werkloze Theo Korver, die op zoek gaat
naar het hoe en waarom van de sluiting van de afdeling rollend
materieel (Rolma) van Werkspoor-Utrecht in 1969. Als onderne
mingsraadslid was hij nauw bij deze gebeurtenis, waarvan vele
oud-werkspoorders tot op de dag van heden treurige gevolgen onder
vinden, betrokken.
„e terreurbestrijding bedreigt de Nederlandse rechtsstaat". Dit is
de stelling van frontaal" vanavond (Ned. 1, 21.50-22.50) en voor
pleit mr.P.H .Bakker Schut, die de Westduitse terrorist Knut Folkerts
verdedigt, terwijl prof. mr. 1. A. Diepenhorst er tegen pleit. Beide
partijen zorgen voor een introductiefilm en twee getuige-deskundi-
gen. Een jury van vijftig mensen stemt voor en na de discussie, die
geleid wordt door Herman Wigbold.
Het ontbrak er nog aan, maar hier zijn ze dan: Thomasvaer en
Pieternel met hun Nieuwjaarswens, vanavond bij Ted de Braak in
zijn NCRV-show (Ned. 2, 2025-2135), uitgesproken door Ted zelf en
Nel Koppen. Voorts in deze superkoppelquiz, waarin drie dames uit
tien heren hun partner kiezen, als intermezzi The Dutch Rhythm
Steelband en de balanceeract Barschelly
DONDERDAG 5 JANUARI
HILVERSUM I
18.00 De kerk vandaag 18.19 Uit
zending GPV, 18.30 Nws, 18.41 De
wereld zingt Gods lof, 19.35 Leger
des Heilskwartier, 19.50 NCRV-
Leerhuis. 20.00 (S) Draaischijf, met
om 21.10 lichte orgelmuz. 21.20
Een, twee, uit de maat. 21.30
Vroeger, het dilemma van nul of
nostalgie. 22.00 Rondom het
Woord. 22.25 Zojuist verschenen.
22.30 Nws. 22.40 (S) Politiek
Weekoverzicht 22.50 (S) Van onze
correspondenten. 23.00 (S)
Klanksnoer 23.55 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. AVRO 18.11 Ra
diojournaal. IKON 18.30 Kleur, in
formatie en commentaar over za
ken van kerk en samenleving.
AVRO 19.00 Aspecten, kun
strubriek. 20.00 Nws. 20.05 (S)
Willem Frederik Strietman 60 jaar.
21.30 Het eenzame hart, hoorspel.
22.43 (S) Kamerorkest van Radio
dance-klassieke muz. NOS 23.00
(S) Met het oog op morgen. 23.55
Nws.
HILVERSUM in
Ieder heel uur nws. NOS 18.03 De
vacaturebank. 18.10 (S)NOS-maal.
TROS 19.02 (S) Poster 20.02 (S)
Soul show. 22.02 (S) Sesjun. 23.02
(S) Close-up. 0.02 (S) De Hugo van
Gelderen Show. 1.02 (S) De
Nachtwacht.
VRIJDAG 6 JANUARI
HILVERSUM I
KRO: 7 00 Nws. 7.02 Het levende
Woord. 7.08 (S) Gevar. progr. (7.30
Nws.) 8.30 Nws. 8.36 Gymn. voor de
huisvrouw. 8.45 (S) Gevar. progr.
(10.30 Nws.) 11.00 Bakkers, giste
ren en vandaag, gesprek. 12.00 (S)
Gevar. progr <12.26 Meded. 12.30
Nws.) 14.00 (S) Gevar. progr (15.30
Nws.) 16.00 (S) Spreekuur. 17.00 (S)
HILVERSUM II
NCRV: 7.00 Nws. 7.11 Ochtend-
gymn. 7.20 Te Deum Laudamus;
gewijde muz. 7.54 Op de man af;
evangelisch kommentaar. 8.00
Nws. 8.11 Hier en nu. 8.25 Van
daag... vrijdag? gevar. progr. 9.00
Politiek en samenleving. NOS: 9.10
Spiegel van Belgie. 9.35 Water
standen. 9.40 Schoolradio. 10.00 De
taaishow, progr. over zeggen en
schrijven. 10.30 NOS-jazzportret.
11.00 Nws. 11.03 Meer over minder;
de stem van de sprekende minder
heid. 12.30 Rechtoprecht. OVER
HEIDSVOORLICHTING 1249
Uitz. voor de landbouw. 13.00 Nws.
NCRV: 13.11 Hier en nu NOS:
13.30 Vonken onder de as; Neder
landse volksverhalen en volks
gebruiken. 13.45 Onder de groene
linde; oude liedjes en balladen.
14.00 Repertorium van de NOS-ko-
ren en -orkesten; Radio Filharmo
nisch Orkest met solist. 15.00 Ver
haal. 15.30 Ingesloten... uitgeslo
ten. 15.45 Zoeklicht op Nederland.
(16.00 Nws.) VPRO 17 00 Welinge
lichte Kringen. 17 45 Uitzending
van SYMBIOSE. 17.55 Meded.
HILVERSUM III
EO. 7 02 <S) Tijdsein. 9.03 (S) De
muzikale fruitmand. 10.03 (S) Te
elfder ure. TROS: 11.03 (S) Gerard
de Vries draait op verzoek. 12.03 (S)
Nederlandstalige Top Tien en kwi-
swijs. NCRV: 13.30 (S) Pop-con
tact. 15.03 (S) Elpee-pop NOS:
16.03 (S) Nationale Hitparade.
HILVERSUM IV-
NOS: 7.00 Nws. 7 02 (S) Vroeg
Klassiek. 9.00 Nws. 9.02 (S) Stof van
eeuwen. 10.00 Vrijdagmorgencon
cert. 12.00 (S) Van het Nederlands
Concertpodium. EO: (S) Klank-
spiegel. 14 00 Nws. 14.02 (S) Klank
bord. 14 20 (S) Sefer t'Hillim 14 45
(S) Woord der waarheid. VPRO:
15 00-17.00 (S) Muziek-op-vier.
