Flessehals in Leiderdorp
het grote
probleem
Bios weerde rolstoelberijders
Wegen in Leidse regio
onnodig zwaar belast
Gedachte belangrijker
dan effect; folder
over hergebruik afval
WOENSDAG 4 JANUARI 1978
LEIDEN/LEIDERDORP - Ver-
breding van de Rijksweg 4 tussen
Hoogmade en Leidschendam is
volgens Rijkswaterstaat in de
toekomst een bittere noodzaak.
In de gisteren gepubliceerde nota
wordt een verbreding tot twee
maal drie rijstroken ter hoogte
van Leiden en Leiderdorp mini
maal nodig geacht en een verbre
ding tot tweemaal vier rijstroken
in het gedeelte tussen Voorscho-
ten-Zoeterwoude en Voorburg.
Een van de argumenten die Rijks
waterstaat in de nota "Verbre
ding Rijksweg 4" aanvoert is het
sterk stijgende aantal auto's dat
van deze snelweg gebruik maakt.
Zo brachten maandelijkse tellin
gen van de dienst Verkeerskunde
aan het licht dat er ter hoogte van
"Vlietland" het aantal voertuigen
van 1974 tot het eerste half jaar
van 1977 toenam van 40.500 tot
Uitgaande van een geringe jaar
lijkse staging met drie tot vier
procent zal er voor de ver
schillende wegvakken een ver
keerstoename zijn die ligt tussen
de 46 en 103 procent. En die drie
tot vier procent zijn volgens
Rijkswaterstaat erg voorzichtige
ramingen omdat op één plaats in
de weg in anderhalf jaar al een
stijging met 15 procent werd ge
registreerd.
Rijkswaterstaat ziet de verbreding
ook als een logisch gevolg op het
geen er tot dusver al is gebeurd
aan de noord-zuid-verbinding in
de Randstad. Zo werd het ge
deelte van de Rijksweg 4 tussen
Hoofddorp en Burgerveen al
verbreed tot tweemaal vier rij
stroken en wordt er op het ogen
blik gewerkt aan een reconstruc
tie van het knooppunt by Leids
chendam en een verbreding van
aansluitend weggedeelte tot aan
Ypenburg.
Verwacht wordt ook dat een ver
brede Rijksweg 4 een belangrijke
bijdrage zal leveren aan de ont
lasting van het bestaande we
gennet in de kuststrook tussen
Den Haag en Haarlem. Zo vindt
Rijkswaterstaat dat de Rijksweg
44 door Wassenaar en de Veurse-
weg door Voorschoten, Leids
chendam en Voorburg onnodig
zwaar belast worden. Wel zullen
om die ontlasting te bereiken ge
richte verkeersmaatregelen als
verkeerslichten en snelheids
beperkingen nodig zijn.
Voorts wordt in de nota gewezen op
het feit, dat verbreding van
Rijksweg 4 een beslissing over de
eventuele aanleg van een nieuwe
autosnelweg Amsterdam-Rot
terdam dwars door het groene
hart verder naar de toekomst ver
schuift.
Tenslotte is er volgens Rijkswater
staat een indirect voordeel voor
het openbaar vervoer van deze
verbreding: de verkeersdrukte
op de hoofdwegen die parallel lo
pen met de rijksweg 4 zal minder
worden en juist van deze wegen
wordt gebruik gemaakt door de
bussen, aldus Rijkswaterstaat.
LEIDEN/LEIDERDORP - De voorlopige plan
nen, die gisteren door Rijkswaterstaat zijn ge
presenteerd voor een verbreding van de
Rijksweg 4 tussen Hoogmade en Leidschendam
zullen een bedrag tussen de 150 en 250 miljoen
gulden gaan kosten.
Het bedrag is afhankelijk van de
vraag of ter hoogte van Leider
dorp wordt gekozen voor een
verbreding van de bestaande weg
of de aanleg van een nieuwe om
leiding, die deels op het grond
gebied van Zoeterwoude komt te
lopen. Bovendien speelt een rol
of de Oude Rijn zal worden ge
kruist met een brug of via een
tunnel.
Welke oplossing er ook gekozen
wordt: de grote flessehals van het
hele plan blijft Leiderdorp. De
bestaande weg van tweemaal
twee rijstroken ligt nu al vrij
dicht langs de bestaande bebou
wing (bijv. B. G. Cortslaan) en
verbreding zal dat nog vererge
ren. In elk geval zouden ingrij
pende geluidwerende voorzie
ningen nodig zijn om de overlast
voor de omwonenden binnen de
perken te houden.
Valt de keuze uiteindelijk op de
i omleiding, dan betekent
het een doorsnijding en aantas
ting van het polderlandschap in
de omgeving van de Does en dc
Ruigekade, terwijl ter hoogte
de Burgemeester Smeetsweg aan
weerskanten van de Hoge
Rijndijk woningen gesloopt zou
den moeten worden. Ook de
Grote Polder in Zoeterwoude
wordt dan doorsneden terwijl de
"Doeshaven" flink geïsoleerd
komt te liggen tussen twee auto
wegen. Datzelfde geldt in feite
voor de hele Leiderdorpse Oran-
jewijk. Lichtpuntje is, dat de be
staande weg door Leiderdorp
versmald zou kunnen worden,
zodat de bestaande overlast kan
verminderen.
Rangeerbanen
Het breedst zal de Rijksweg in de
ogen van de Rijkswaterstaat
moeten worden ter hoogte van
Leidschendam en Voorburg. In
de plannen wordt ter plaatse re-
Het kruispunt van de Hoge Rijndijk met de Burgemeester Smeetsweg. Wordt er gekozen voor c
Leiderdorp, dan komt hier ongeveer de nieuwe autosnelweg te lopen.
kening gehouden met tweemaal
vijf rijstroken. Daarvan zullen
tweemaal twee rijstroken een
functie gaan vervullen als hoofd
rijbaan en de overige rijbanen als
zogenaamde "rangeerbanen"
waar auto's kunnen in- en uitvoe-
gen of "weven".
Voor het gedeelte tussen Leids
chendam en de Hoge Rijndijk in
Leiden vindt Rijkswaterstaat
verbreding tot tweemaal drie rij
stroken met aan weerskanten een
"weefvak" van één rijstrook mi
nimaal noodzakelijk. In enkele
van de varianten wordt zelfs re
kening gehouden met een com
plete rangeerbaan (drie rij
stroken) aan weerskanten. Dit in
verband met de aansluitingen die
er zullen komen wanneer de
Rijksweg 11 (Voorschoten - Lei
den - Zoeterwoude - Koudekerk
Alphen aan den Rijn) wordt
Lei-
In de nota wordt opengelaten aan
welke kant daar de verbreding
van de rijksweg zal moeten
plaatsvinden. Verbreding aan de
ene kant zou betekenen dat de
Meerburgerwetering grotendeels
gespaard zou kunnen blijven,
aanleg aan de andere betekent
dat het toekomstige recreatiege
bied Vlietland minder behoeft te
worden aangetast, bovendien is
in dat geval geen kostbare ver
legging van aanwezige trans
portleidingen nodig. Uitgangs
punt van Rijkswaterstaat is wel
dat de molen "Zelden van Passé"
en het Papemeer gespaard zullen
blijven.
Grote vraag voor de toekomst is
ook hoeveel aansluitingen er op
de verbrede rijksweg moeten
komen. Zo is in het ontwerp-
streekplan voor Zuid-Holland
West geen rekening gehouden
met de nu bestaande aansluiting
van de Europaweg op Rijksweg 4.
Wel is men er daarbij van uitge
gaan dat het westelijk deel van de
Rijksweg 11 (de randweg Voor-
ADVERTENTIE
De B. G. Cortslaan
Friese staart- en stoeltjes-
klokken, Zaanse- en
Schippertjesklokken.
Div. stijlklokken,
moderne schoorsteen- en
wandklokken.
Interessante collecties
antieke klokken.
Horloger
v. d. Water
Haarlemmerstraat 181
Altijd voordelig
schoten en ten zuiden van
den) zal worden aangelegd.
Zware ingreep
Bij een keuze voor een verbreding
van het bestaande tracé door
Leiderdorp is de handhaving van
de op- en afrit bij de Hoge
Rijndijk vrijwel een onmogelijk
heid. In dat geval moet de brug
over de Oude Rijn verbreed wor
den of is er een brede tunnel on
der de Oude Rijn nodig. Boven
dien zou het een zeer zware in
greep voor de omgeving beteke
nen, namelijk de sloop van vele
woningen.
Vervalt de aansluiting bij de Hoge
Rijndijk, dan is er wel een moge
lijkheid om een aansluiting te
maken op de Engelendaal in
Leiderdorp. Voorwaarde is dan
wel, dat er rangeerbanen komen
of dat ook de aansluiting op de
secundaire weg 6 (bij Albert's
Corner) komt te vervallen. Zowel
bij een verbreding door Leider
dorp als een omleiding kan er een
aansluiting komen op de nieuwe
omleidingsweg, die bij Hoog
made is gepland. In dat geval zal
het onlangs vastgestelde tracé
van deze weg aangepast moeten
worden.
Wat de gevolgen voor het milieu be
treft zegt Rijkswaterstaat, dat het
mogelijk is om de aantasting van
het landschap tot een minimum
te beperken, omdat over de hele
lengte vrijwel het huidige wegp-
rofiel wordt gevolgd. Om de ge
luidshinder nabij woonbebou
wing zoveel mogelijk te beperken
wordt bij Leidschendam en
Zoeterwoude gedacht aan ver
breding van de weg van de
woonbebouwing af. Plaatselijk
zal er acoustisch onderzoek ver
richt moeten worden, om te zien
of aanleg van geluidswallen
eventueel in combinatie met
schermen noodzakelijk is.
Tenslotte zegt Rijkswaterstaat in
de nota, dat het nodig is dat de
ruimte voor de verschillende al
ternatieven gereserveerd wordt
en dat de bebouwingsgrenzen
niet dichter dan honderd meter
van de as van de nieuwe weg
komt te liggen.
Troef
Het vormingscentrum voor
jong volwassenen "Troef'
aan het Noordeinde 2a heeft
voor verschillende cursussen
en groepen nog plaatsen vry.
Zo wordt er op donderdag
avond om acht uur een cursus
Frans voor beginners gege
ven. Ook is er een kookgroep
op dinsdagavond vanaf half
zes. Dezelfde avond maar dan
om acht uur is er een stu
diebegeleidingsgroep voor
verplegende en verzorgende
beroepen. Tenslotte zal er
worden begonnen met een
cursus Duits.
Troef (2)
Nog meer cursussen bij Troef:
dinsdagavond om acht uur is
er een cursus in druktechniek
voor politieke partijen en ac
tiegroepen. Het geheel wordt
begeleid door iemand van de
Stag-drukkerij. Tenslotte is er
donderdagavond om acht uur
een creatieve werkgroep aan
de gang waar van alles wordt
geleerd op het gebied van de
handenarbeid.
Mierennest
Het programma voor de vakan
tie-activiteiten begint ten
einde te lopen, maar er zijn
nog een paar onderdelen die
het vermelden waard zijn. Zo
kan de jeugd van 8 tot 12 jaar
donderdagochtend vanuit 't
Mierennest aan de Morswcg
vertrekken voor een bezoek
aan het museum voor Vol
kenkunde. Vrijdag 6 januari
kunnen peuters en kleuters
gipsbeeldjes maken die
daarna geverfd worden. Aan
vang tien uur.
Ter afsluiting is er vrijdag
middag een groot playback-
festival voor kinderen van 6
tot 12 jaar. Na de repetitie tus
sen 2 en 3 uur wordt er van 3
tot 4 uur een voorstelling ge
geven.
LEIDEN - Doede van Dijk en
Tom Hakbijl van de kern
groep Leiden en omstreken
van de Vereniging Milieude
fensie stelden in november
1976 de 'hergebruiklijst' sa
men. Hij ging over hoe alles
wat we gebruiken zo lang mo
gelijk mee kan gaan, door
hergebruik o.a. Er stonden
wat tips en adressen in. In
middels is in augustus vorig
jaar de tweede herziene druk
van het werkje verschenen dat
nu 'hergebruikfolder' heet.
Uit de folder: 'Over wat nodig is
valt natuurlijk te twisten,
maar het feit is, dat we alle
maal tevéél dingen kopen, die
ons bovendien vaak via de re-
klame zijn aangepraat; vaak
zijn die produkten dan ook
nog in veel te veel verpak
kingsmateriaal gestoken'.
'Vele artikelen kunnen
duurzamer geproduceerd
worden dan het geval is; dat
er steeds meer dingen worden
gemaakt die niet kunnen
worden gerepareerd en dat er
steeds minder gerepareerd
wordt, dat moet veranderen'.
'Er worden nog veel
bruikbare dingen weg
gegooid, omdat ze 'uit de
mode zijn'; de konsument
moet zich wat minder mode-
afhankelijk opstellen en de
reklame zou deze afhan
kelijkheid niet moeten aan
kweken; ook voor zaken die
wegens omstandigheden
overbodig worden, kan een
nieuwe eigenaar worden ge
zocht.'.
Tot zover de folder die dan ver
der adressen noemt waar ver
schillende soorten afval,zoals
papier, oud ijzer, tuinafval,
kleding, glas, enz. nog dienst
kunnen doen of opnieuw ver
werkt kunnen wordenDe fol
der zelf is gedrukt op kring
looppapier, dat voor 70 pro
cent gemaakt is uit oud pa
pier. In een oplage van 750
stuks en verkrijgbaar voor
een kwartje bij de mensen van
de Vereniging Milieudefensie
zelf en bij Repelsteeltje in het
Breehuys. Het plan is om de
folder ook bij Delianth in de
Herenstraat en bij het Re
formhuis in Oegstgeest neer te
De groep mensen die bereikt
wordt is dus een erg selecte, al
zeggen Doede en Tom dat de
aanzet tot denken over het
probleem en de manier om er
iets aan te doen belangrijker
is dan het effect. 'Er zijn ge
noeg mensen die altijd al hun
oude kranten bewaarden, en
die alleen maar een tip nodig
hebben waar ze die kranten
kwijt kunnen om er mee door
te gaan'. Maar veel van die
zullen nooit in Repel
steeltje komen en niet zomaar
naar de Vereniging Milieude
fensie toe stappen. Tom: 'Dat
is waar. Ik heb wel moeite ge
daan bij winkeliers, maar
zelfs De Slegte prakizeert er
niet over om een stapeltje van
onze folders in de winkel te
leggen, het levert niet genoeg
op. En dat is een zaak die no-
tabene in onze folder is ge
noemd als plaats waar je ge
bruikte boeken kwijt kunt. We
zijn wel van plan om be
staande contacten met le
vensmiddelenzaken uit te
werken om zo de folder op
meer plaatsen in de stad neer
te kunnen leggen'.
Van meer dan de folder is het
nooit gekomen. Er bestond wel
een al uitgewerkt idee van de
landelijke Vereniging Mi
lieudefensie voor het geschei
den ophalen van vuil, met
verschillend gekleurde
vuilniszakken voor ver
schillende soorten afval. In
Leiden is daarover gepraat
met de gemeentereiniging.
Maar die zag het niet zitten,
want het zou betekenen dat er
met veel afval iets anders zou
gebeuren dan naar de
vuilverbranding te worden
afgevoerd om in rook op te
gaan. De gemeentereiniging
wil volgens Tom en Doede
juist zo veel mogelijk ver
branden om de installatie
rendabel te kunnen laten zijn.
Een ander plannetje, om in de
Merenwijk alleen papier
apart op te halen ging ook niet
door omdat ze de kerk, die al
papier ophaalde, niet meek
regen. Twee is te veel, en wie
het eerst komt die maalt het
Het enige wat de twee van mi
lieudefensie misschien ooit
nog eens gaan doen, als de
hergebruikfolder goed loopt
tenminste, is een boekje ma
ken over afval. Het moet er
aantrekkelijk uitzien en beter
zijn dan het boekje over afval
van de landelijke Vereniging.
LEIDEN - James Bond, de spion
met de beminnelijke uitstraling,
is vorige week donderdag ge
ruisloos voorbij gegaan aan vier
lichamelijk gehandicapten van
het Rijnlands Zeehospitium in
Katwijk. Het Lido-Theater in
Leiden, waar de film draait, hield
de deuren voor de invaliden met
hun rolstoelen gesloten. "De zaal
is te vol en te brandgevaarlijk",
zei bedrijfsleider Pilanen tot een
begeleidster van het zeehos
pitium. "Komt u over een dag of
veertien maar eens terug en dan
bij voorkeur 's middags". Nog
dezelfde avond gingen de vier
gehandicapten naar het Luxor-
Theater, waar ze wel werden toe
gelaten.
Een van de vier rolstoelberijders, P.
Marijnen, kan dat maar moeilijk
verkroppen. "Dat het te brand-
gevaarlijk zou zijn, vind ik on
zin", zegt hij. "Want dan is het
ook voor die andere
brandgevaarlijk. Bovendien: een
jaar geleden mochten we er wel
in. Waarom nu dan opeens niet?
Op een gegeven moment ga je
niet meer naar de bioscoop. Als je
maar steeds geweigerd wordt,
dan heeft het toch geen zin?".
Bedrijfsleider Pilanen, om com
mentaar gevraagd, zegt "Ja, ik
kan me dat herinneren. Er kwam
een juffrouw naar me toe met een
bijzonder grote mond en die zei;
gehandicapten worden weer eens
gediscrimineerd. Maar dat is on
zin. We hadden toen een bomvol
huis. En dan is het vanwege de
brandveiligheid niet verant
woord om nog eens mensen in
rolstoelen toe te laten. Ik heb toen
ook tegen die juffrouw gezegd: ik
ben ook nog eens verantwoorde
lijk voor die vijfhonderd man die
hier binnenzitten, en dan acht ik
opschorten beter dan naar u te
luisteren en te horen van: we
worden gediscrimineerd".
Volgens bedrijfsleider Pilanen is
het in principe wel mogelijk dat
er - maximaal twee - rolstoel-
berijders in het (grote) Lido-thea-
ter een plaatsje krijgen. "We
kunnen er eventueel vooraan in
de zaal twee kwijt op een doodlo
pend pad. De zaal is bovendien
aangepast geen drempels en be
neden geen trappen. Maar we
hebben nou eenmaal te maken
met de voorschriften van de
brandweer. Dat wil zeggen: alle
paden moeten volkomen vrij zijn
en er mogen zich op die paden
geen losse objecten bevinden.
Het is dus - nogmaals - geen dis
criminatie en geen onwil van
onze kant. Maar we moeten om de
brandveiligheid denken".
Vrije paden
Bandweercommandant Broekman
bevestigd dat de gangpaden in de
bioscopen vrij moeten blijven en
dat er geen staanplaatsen mogen
zijn. "Dat is het basisprincipe",
zegt hij. "Maar als invaliden met
een rolstoel vooraf even contact
opnemen met de directie van een
bioscoop om te vragen waar een
invalidewagen met begeleider
veilig kan staan en of het kan, dan
hoeft dat geen problemen op te
Volgens Broekman hangt het gro
tendeels van de bioscoopexploi
tant af of gehandicapten met een
rolstoel worden toegelaten. Als
het om twee a drie rolstoelen
gaat, kan de exploitant dat zelf
wel beslissen, maar als het meer
rolstoelen betreft, doet hy er ver
standig aan vooraf contact op te
nemen met de brandweer, aldus
de brandweercommandant. "Wij
kunnen dan iemand sturen om de
situatie even te bekijken", zegt
hij.
By het Luxor-Theater, waar de vier
gehandicapten vorige week don
derdag wel terecht konden, is de
situatie al niet veel anders dan by
het Lido-theater. Het enige ver
schil is, dat er bij een uitverkocht
huis nog wel vier rolstoelbery-
ders by kunnen, aldus bedrijfs
leider Van den Anker. "In het
middenpad kunnen er wel een.
paar van die rolstoelen staan",
zegt hij "en ook wel aan de zy-
kant. Maar het is wel afhankelijk
van de toestand in de zaal, van de
drukte,
kunnen hebben".
Het beschikbaar
bioscoopplaatsen
berijders gebeurt i
denteel. In geen va
ters zyn vaste plaatsen gereser
veerd - bijvoorbeeld achter in de
zaal - om invaliden met rolstoe
len in de gelegenheid te stellen
net als ieder ander een bioscoopje
te pikken wanneer ze daar zin in
hebben. Ze blyven aangewezen
op de goedertierenheid van de
bioscoopexploitant. Of op slecht
lopende films.
W1M WIRTZ
rolstoelen we
stellen van
aan rolstoel-
in Leiden inci-
in de acht thea-
