Nieuwste Stelling
vol tegenstellingen
Humor bij 007
wijkt teveel
voor vuurwerk
Jeugd zo min mogelijk films onthouden
Buiten waait de wind
om het huis...
Wat doet Pa?
Rembrandtsfeervolle film
u
'Reddertjes'
is een
bovenste
beste
Disney-film
„ORCA": EEN
WALVIS IS
ZEER BOOS
VRIJDAG 16 DECEMBER 1977
Voorop dient gesteld te worden dat Jos Stelling één van de weinige belangwekkende
filmers in Nederland is. Dat bewees hij al met "Mariken van Nieumegen" en "Elckerlijc" |H
en hij bevestigt het nog eens met "Rembrandt".
Stelling durft het aan van de
geëigende paden af te wijken en
zijn eigen gang te gaan. Voor die
durf en originaliteit verdient hij
op voorhand al een compliment.
Net als in zijn twee vorige pro-
dukties werkt Stelling weer
"Rembrandt fecit 1669"; regie: Jos
Stelling; hoofdrollen: Frans
Stelling en Ton de Koff; theater:
Lido 3; leeftijd: 16 jaar.
louter met amateurs en dat is net
als in de twee voorgangers de
zwakke stee. Stelling gaat er te
recht van uit dat er in Nederland
13 miljoen acteurs zijn en dat je
professionele acteurs een stap te
rug moet laten doen om ze ge
schikt te maken voor filmwerk.
Iedereen mag dus in staat worden
geacht een rol te spelen. Een re
gisseur als Louis Malle bewees
dat bijvoorbeeld op imponerende
wijze met zyn schitterende "La-
combe Lucien". Dat dat er bij
Stelling niet helemaal uit komt
moet je dus in eerste instantie
nem verwijten.
Opvallend is dat de hoofdrollen in
zijn films vaak wel sterk bezet
zijn. Ronnie Montagne en George
Bruens waren in respectievelijk
"Mariken" en "Elckerlijc" ont
dekkingen en ook in "Remb
randt" is er wat dat betreft niets te
klagen. Met name Lucie Singe-
ling als Saskia van Uylenburgh
en Ton de Koff als de oude Remb
randt (beiden houden de hele
film hun mond maar de zeg
gingskracht van hun ogen is fe-
nominaal) blinken uit. Aardig fa
cet hierbij is dat Lucie Singeling
ook al een hoofdrol speelde in
"Elckerlijc" en dus geacht mag
worden het klappen van de
zweep te kennen. Hieruit valt te
concluderen dat de meeste aan
dacht van Stelling (uiteraard)
naar die hoofdrolspelers gaat en
dat die dan ook het beste uit de
verf komen is tamelijk logisch.
Met de bijrollen is het wat anders
gesteld. In al hun ijver krijgen die
mensen iets heel onnatuurlijks,
zoals je dat (met alle respect) ook
vaak bij amateur-toneelgezel
schappen ziet. Het tegenoverge
stelde dus van wat Stelling met
hun aanwezigheid wil bereiken.
Genoeg nu over het acteren want
zoals bij Jos Stelling gebruikelijk
staat er wel het een en ander te
genover. Hij bewees met zijn vo
rige films al een zeer geoefend
oog voor het detail te hebben en
in staat te zijn uiterst sfeervolle
beelden te scheppen. In het ver
lengde daarvan moeten natuur
lijk ook de mensen die verant-
Jos Stellings broer Frans als de jonge Rembrandt van Rijn (links) in het Amsterdamse Stadhuis.
woordelijk zijn voor decor en
aankleding lof worden toege
zwaaid want ook dat is weer af.
Wat Stelling in "Rembrandt" pres
teert is werkelijk van een in Ne
derland ongekend niveau. Zijn
uitgangspunt is het leven van
Neerlands befaamdste schilder te
vertellen. De dialogen zijn tot een
minimum beperkt. Aan de ene
kant werkt dat zeer verwarrend.
Je weet zo nu en dan niet precies
wat er gebeurt en wie wie is. Maar
aan de andere kant speelt hij zo
knap met licht en donker en be
nadert daarmee zo goed Remb-
randts schilderijen dat het een
feest is om naar te kijken. Remb
randt is zo wel een film geworden
voor de geduldigen onder ons.
Wie van actie houdt zal zich waar
schijnlijk spoedig vervelen. Stel
ling komt overigens in een wat
rustiger en ingetogener film beter
tot zijn recht. In zijn wat burleske
vorige produkties werd hij wel
vergeleken met Pier Paolo Pas-
solini, nu doet hij meer denken
aan een andere Italiaanse regis
seur Luchino Visconti, een ver
gelijking die hem beter siert.
Tenslotte nog even over het geluid,
dat weer van een belabberde
kwaliteit is. De acteurs en ac
trices maar ook de verteller (als ik
het goed gehoord heb Hans
Hoekman) zijn bij tijd en wijle
zeer moeilijk te verstaan. En dat
is bij de toch al volledige aan
dacht eisende beelden zeer ir
ritant.
BART JUNGMAN
"De reddertjes"; Walt Disney-pro-
duktie; Lido 2; alle leeftijden.
Walt Bisney mag dan het wakend
oog voorgoed hebben gesloten,
zijn opvolgers zitten niet bij de
pakken neer en hebben nu voor
namelijk onder de supervisie van
Wolfgang Reitherman de stijl iets
omgebogen, zodat de soms al te
suikerige elementen verdwenen
z^jn.
Vier jaar is er gewerkt aan de ver
halen van Margery Sharp en het
resultaat, dat onder de Neder
landse titel "De reddertjes" is
verschenen mag gezien worden.
Het is een bovenste beste "Dis
ney" geworden die niet alleen aan
kinderen veel plezier zal geven,
maar ook aan degenen die het
voortreffelijke animatie werk en
de daarbij behorende geestige
uitwerking naar waarde weten te
schatten.
Het weesmeisje Penny is uit New
York ontvoerd door een heb
zuchtige winkelierster Medusa.
Er wordt een reddingsactie op
touw gezet, waarbij een kater
Penny moed inspreekt.
In een bevredigende Nederlandse
nasynchronisatie imponeert
ditmaal vooral het tot in de per
fectie verzorgde achtergrond
werk.
PIET RUIVENKAMP
Het wordt in de wereld steeds mooier als je de filmmakers
moet geloven. Konden aanvankelijk de meeste spionnen
elkaar niet luchten of zien, in de nieuwste James Bond
wordt een Russische spionne verliefd op de held.
Een gigantische studio, waarin onderzeeboten klaar liggen om een vijandelijke aanval uit te voeren, vormt het
gigantische décor voor de nieuwste James Bond-film.
"Orca"; regie: Michael Anderson;
hoofdrollen: Richard Harris en
Charlotte Rampling; theater:
Trianon; leeftijd: 12 jaar.
Omdat ook acteurs hun boterham
aan beide kantan belegd willen
zien, zijn ze zo nu en dan best be
reid om in een goed betalende
rampenfilm te stappen. Van Ri
chard Harris waren we dat eigen
lijk al gewend, maar Charlotte
Rampling was tot nu toe alleen
nog maar te zien in wat dan wordt
genoemd "kwaliteitsfilms". Nu
dient te worden gezegd dat ram
penfilms en kwaliteitsfilms niet
per definitie eikaars tegenge
stelde hoeven te zijn. Een film als
"Jaws" had op zijn terrein best
specifieke kwaliteiten. Dat geldt
ook wel een beetje voor "Orca"
het laatste pronkstuk van de
werkelijk letterlijk en figuurlijk
in het groot denkende producent
Dino de Laurentis (eerst een le
vensgrote aap, toen een bison en
nu een walvis). "Órca" is duide-
lijk geënt op "Jaws", maar is al-
laszins het aankijken waard.
"Orca" is het verhaal van een
zwaardwalvis, wiens vrouwtje
wordt gedood.
Dit soort pientere walvissen verge
ten niet licht (volgens de film) en
Orca wacht dan ook geduldig in
de haven, waar het schip van de
schuldige (kapitein Nolan) ligt
afgemeerd. Nolan doet het in zijn
broek van angst en durft de zee
niet meer op. Orca's aanwezig
heid heeft echter alle andere vis
sen weggejaagd en de schippers
in het plaatsje dwingen Nolan de
walvis uit de weg te ruimen. Het
aardige van deze film is nu dat het
handelen van de walvis die uit is
(en wat is er menselijker?) op
wraak, wordt gerationaliseerd.
Ook Nolan blijkt geen kwaaie
peer, zodat wordt afgeweken van
het gebruikelijke goed-slecht-pa-
troon. Dat er daarbij soms grote
nonsens worden gebezigd en er
zich ongelofelijke taferelen af
spelen moet maar op de koop toe
worden genomen, want dat lijkt
inherent aan het genre.
BART JUNGMAN
"The spy who loved me"; produk-
tie Albert Broccoli; regie; Lewis
Gilbert; Hoofdrollen: Roger
Moore, Barbara Bach en Curt
Jurgens; Lido I; 16 jaar.
En als dat alles was, viel het nog wel
mee. Maar de boze mannen wor
den steeds bozer en hun hand
langers steeds gemener. Neem nu
deze nieuwste 007, waarin een
ruim twee meter lange reus met
een afgrijselijk stalen gebit
rondloopt. De man doet de hele
film geen mond open, althans
niet om daaruit geluid te produ
ceren. Maar zijn tanden komen
slechts van elkaar als er mensen
moeten worden gedood of sloten
doorgebeten. Een aardige vondst
van de makers van deze reusach
tige grappenmaker, die zelfs een
gevecht tegen een haai aandurft.
Maar voor het overige heeft men
toch wel erg veel vuurwerk ge
bruikt. Het jammere is, dat de
subtiele humor, de grappige
vondsten (vfen magnetische hor
loges e.d.) die de eerste films van
James Bond kenmerkten daar
voor hebben moeten wijken. Het
is prachtig, zoals het allemaal in
elkaar is gezet. En de gigantische
decors, de enorme massascènes
en het formidable onderwater
gebouw zijn ontzettend indruk
wekkend, maar toch is de lol er
een beetje aan het afgaan op deze
Daarbij komt nog dat de concentra
tie van de kijker gistermiddag
wel erg op de proef werd gesteld.
Toen de voorstelling eindelijk om
kwart voor drie begon, volgde na
een paar reclamefilms om tien
voor drie al een pauze. Eindelijk
om vijf voor drie kon het spek
takel dan beginnen. Maar helaas
werd enige malen onderbroken,
omdat de film in elkaar liep of
helemaal knapte. Een lichte er
gernis maakt zich dan wel van je
meester.
Overigens is het begin van "De
spion die mij beminde" erg aar
dig. Een naakte juffrouw die aan
de loop van een revolver gym
nastische toeren maakt, doet je
vergeten dat eigenlijk alle namen
van de medewerkers staan ge
projecteerd. Meestal is dat het
vervelendste van de hele film.
Maar in dit geval erg prettig om
naar te kijken.
Het verhaal komt ongeveer op het
zelfde neer als de meeste verha
len van Ian Flemming: een
kwaadaardig heerschap denkt de
hele wereld te kunnen vernieti
gen. Door middel van onder
schepte duikboten wil hij kern
raketten afvuren op Moskou en
Washington. Hijzelf zit veilig in
een rijkje onder water en hoopt
dat tot een onder-water-wereld-
rijk te maken.
Natuurlijk steekt James Bond daar
een stokjè voor, bijgestaan door
zijn mooie Russische collega.
En wat die reus betreft: die zal nog
wel eens in de volgende "007"
opduiken, want de regisseur
heeft hem in leven gelaten.
ANNEMIEK RUYGROK
Beleid Nederlandse Filmkeuring:
ADVERTENTIE
DEN HAAG - Het is de bedoeling
om personen beneden de zestien
jaar zoveel mogelijk films te laten
zien of - omgekeerd - zo min mo
gelijk films te onthouden.
Hier komt een van de beleidslijnen
op neer die de Nederlandse
Filmkeuring na een half jaar
werkzaam te zijn geweest heeft
opgesteld.
De Nederlandse Filmkeuring gaat
er, aldus voorzitter C.P.J. Ie No
ble van uit, dat de organisatie
vooral moet letten op de op
voedkundige schade die aan
jeugdigen door middel van films
kan worden berokkend. Hiermee
bedoelt hij dat vooral moet wor
den gelet op bijvoorbeeld ras
sendiscriminatie in films en op
het reclame maken voor sigaret
ten en alcohol. In dit kader is de
filmkeuring dan ook van plan de
reclamefilms voor sigaretten in
de toekomst zeer kritisch te be
kijken.
De Nederlandse Filmkeuring is dit
jaar opgericht om te keuren of
films onder 16 jaar inderdaad zijn
geschikt voor personen onder de
16 jaar. Vreemd genoeg, aldus Le
Noble, zetten bioscoopexploitan
ten of filmdistributeurs dikwijls
toch 16 jaar bij een film, nadat
deze door de filmkeuring voor 12
of voor alle leeftijden geschikt is
bevonden. Vermoedelijk komt
dit, omdat de meesten bang zijn
dat deze films te 'hoogdravend'
zijn voor de jeugd. Het gevaar be
staat dat de jeugdigen zich dan in
de bioscoop zitten te vervelen en
dat willen de heren bioscoop
eigenaren koste wat kost voor
komen.
In de Nederlandse Filmkeuring zit
ten 40 personen, voornamelijk
'deskundigen' die zich met
jeugdwerk bezighouden of zelf
ouder zijn van kinderen. De or
ganisatie iserzich van bewust dat
'het gemiddelde kind' niet be
staat. "We leveren geen maat
werk, maar confectie", meent Le
Noble.
Het is zeker niet de bedoeling om
elk geweld in films voor jeugdi
gen onder de 16 jaar uit te sluiten.
Tenslotte wordt de maatschappij
ook niet gekeurd en gaat het
erom aangepaste mensen te creë
ren, die niet wereldvreemd zijn.
Een goed voorbeeld daarvan is de
film "Soldaat van Oranje". In
deze film komt een scène voor
van een afgerukte voet. De Film
keuring gaf als oordeel: Geschikt
voor 12 jaar, maar dan moet die
afgerukte voet eruit. De produ
cent van deze film, die naast deze
scène echt nog wel meer geweld
laat zien, wilde daar niet aan.
"Dan maar voor 16 jaar met voet
Wekenlang heeft de film dan ook
gedraaid voor zestienjarigen en
ouder. Maar kennelijk wil de
producent zoveel mogelijk geld
in het laatje zien, zodat de film nu
ook voor twaalfjarigen wordt ge
draaid. Maar dan wel zonder af
gerukte voet.
De Nederlandse Filmkeuring is
overigens een instituut dat zich
zelf mogelijk over een aantal ja
ren (kan) opheffen. "Wij kunnen
inderdaad een tijdelijke zaak zijn,
als de maatschappij een stukje
bescherming inbouwt".
Blijvers
CAMERA - "Soldaat van
Oranje", verhuisd van Steen
straat naar Hogewoerd, maar nu
ook voor personen van 12 jaar
toegankelijk.
STUDIO - "L'une chante
l'autre pas" van Agnes Varda
over vrouwen, zonder dat het
een specifieke vrouwenfilm is
geworden.
Terug in Leiden
LUXOR - "Twee door het dolle
heen", het komisch -vech
tersduo Spencer-Hill in actie.
Kindermatinee
REX - "Robin Hood".
LIDO 3 - "Pink panther fes
tival", tekenfilms.
Nachtfilms
CAMERA - "Serail", een film
van Eduardo de Gregorio, sce
narioschrijver van Bernardo
Bertolucci's "Strategia del
ragno". Met Leslie Caron, Bulle
Ogier, Marie-France Pisier.
REX
„Bonnies Kids" - spannende
film met een vleug sex. Voor elk
wat wils dus.
Haagse bioscopen
Apollo 1: "Wordt u al gehol
pen? dag. 2.30, 7.15 en 9.30
uur. zo. ook 4.45 uur. AL.
Asta: "Starwars", dag. 2.30,7en
9.30 uur, zo. 1.30, 4, en 7 en 9.30
uur. AL.
Bijou: "The deep", dag. 2. 7.30
en 9.45 uur. zo. ook 4.45 uur. 16
jaar.
Calypso: "Nous irons tous au
paradis dag. 2.15, 7.15 en 9.30
uur, zo. 1.45, 4.15, 7.15 en 9.30
uur. 16 jaar.
Camera: "Goodbye Em-
manuelle", dag. 2.15, 7.15 en
9.30 uur, zo. ook 4.30 uur. 16 jaar.
CINEAC: "March or die", dag.
1.30. 4. 7 en 9.30 uur. 16 jaar
Corso: "Soldaat van Oranje",
dag. 2.30 en 8.30 uur. 12 jaar.
Du Midi: "Samen uit, samen
thuis", dag. 8.15 uur, vr en za 7
en 9.30 uur, zo. 4, 7 en 9.30 uur.
AL.
Euro: "Soldaat van Oranje",
en 8 uur. 12 jaar.
Metropole 1: "Orca the killer
whale", dag. 2. 7 en 9.30 uur. zo.
1.15, 4. 7 en 9.30 uur. 12 jaar.
Metropole 2: "The spy who lo
ved me", dag. 2,6.45 en 9.30 uur.
zo. 1.15, 4, 6.45 en 9.30 uur. 12
jaar.
Metropol? 3:
dag. 2. 6.45 en
4, 6.45 en 9.30 i
"Rembrandt",
0 uur. zo. 1.15,
r. 16 jaar.
Metropole 4: "Providence",
dag. 2. 6 45 en 9.30 uur. zo. 1.15,
4, 6.45 en 9.30 uur. 16 jaar.
Metropole 5: "Annie Hall", dag.
2,6.45 en 9.30 uur, zo. 1.15,4,6.45
en 9.30 uur. 16 jaar.
Odeon 1: "De reddertjes", dag.
1.45. 6.45 en 9.15 uur, zo. ook
4.30 uur. AL.
Odeon 2: "De fluit met de 6
smurfen dag. 2, 6.45 en 9.15
uur. zo. ook 4.30 uur. AL.
Odeon 3: "De keerzijde van
middernacht", dag. 1.45 en 8
uur. 16 jaar.
Odeon 4: "Zoltan de hond van
Drukuladag 2.15. 7.15 en 9.45
uur, zo. ook 4.45 uur. 16 jaar.
Passage: "The spy who loved
me", dag 2. 6.45 en 9.30 uur, za.
en zo. 1.15,4,6.45 en 9.30 uur. 12
jaar.
Royal'70: "Droom der wellust",
do., za.^en zo. 2. 7 en 9 30 uur, vr.
en woe. 2 uur. 16 jaar.
Royal: "Het zelfmoord es
kader". do. en vr. 2, 7 en 9.30
uur. za. en zo. 7 en 9.30 uur. ma.
en di. 2 en 8 uur. woe. 8 uur. 12
jaar.
"Het recht van de sterkste vuis
ten". za. en zo. 2 en 4.30 uur,
woe. 2 uur. 12 jaar.
Studio 2000: "De reddertjes",
dag. 1.30,3.30 (behalve zondag),
7.30 en 9.30 uur. AL.
De Uitkijk: "De carrière vaneen
kamermeisje", dag. 2, 7 en 9.30
uur 12 jaar.
ADVERTENTIE
Pa pakt PARADE de zachtere vieux
