'Vernieuwing kerk
permanente ontwikkeling'
Kerkelijk rapport:„Hulp nadelig voorarmen
Kortsnoj probeert
Spasski tot nieuwe
blunder te verleiden
ALLES OF NIETS
VOOR P/LEIDEN
Schaakteam Alphen
op weg naar winst
Vriesekoop wint; Popova in wanhoop
11
VRIJDAG 16 DECEMBER 1977
QEGSTGEEST - De theologische inzichten over de ver
nieuwing van de kerk staan haaks op de veranderings
praktijk en zijn niet in staat deze werkelijk te sturen.
Daarom roept het vernieuwingsproces de vraag op naar
een kerkelijke planning waarbij theologische gezicht
spunten en praktisch handelen meer op elkaar zijn afge
stemd.
Er komt - het gaat nog steeds over
Amsterdam - een pastoraal plan
voor een bestuurlijke en pas-,
torale eenheid van de kerk in de
binnenstad. Door de parochie
structuur zit de kerk gevangen in
een dorpse mentaliteit en tradi
tionele pastorale vormen, waar-
- door ze vooral de nog „kerkse"'
gelovigen bereikt.
De oude parochie-indeling moet
geheel worden vervangen en de
autonomie der parochies opge
heven. Daarvoor in de plaats
komt de nieuwe pastorale een
heid „citykerk", een functionele
eenheid, gericht op het leven van
de city en zelf ook een functie
daarin vervullend.
Binnen die eenheid onderscheidt
dr. Commissaris drie secties: een
voor kerkelijk vormingswerk
over actuele vragen van mens en
samenleving, een voor pastorale
service aan bezoekers en bewo
ners van de binnenstad en een
derde voor sociale dienstverle
ning door maatschappelijk werk
en vrijwillige hulp.
Omdat het plan voorstelde, zeven
van de twaalf kerkgebouwen in
de binnenstad te sluiten, riep het
felle protesten op. Maar ondanks
die kritiek werd het door de bis
schop aanvaard.
Dat is een conclusie in het proef
schrift' „Planning van kerkelijke
vernieuwing", dat de heer Jo
hannes Commissaris te
Oegstgeest (37), medewerker
voor kerkelijk vormingswerk bij
de stichting Oud-Poelgeest, gis
teren aan de katholieke universi
teit van Nijmegen verdedigde.
Deze studie over de betekenis
van planning in een kerkelijke
gemeenschap bezorgde hem de
graad van doctor in de god
geleerdheid.
Het pastorale plan voor de bin
nenstad en de rooms-katholieke
citykerk van Amsterdam diende
dr. Commissaris ten voorbeeld.
De kerk daar ervaart de cityvor
ming, met haar ingrijpende so
ciale veranderingen, vooral in de
negatieve gevolgen: in de twaalf
grote rk parochiekerken van de
Amsterdamse binnenstad loopt
het aantal kerkgangers, door ver
schillende oorzaken, sterk terug;
de parochies raken in ernstige fi
nanciële moeilijkheden. Ingrij
pende veranderingen kunnen
niet uitblijven.
Dorpse geest
De kerk worstelt met een tweele
dige problematiek. Enerzijds zijn
er ernstige moeilijkheden van or-
ganisatorisch-structurele aard',,
die om spoedige sanering van het
kerkelijke apparaat vragen. An
derzijds wil men zich opnieuw
oriënteren op de veranderde ste
delijke samenleving, en
pastorale doelen zoeken.
kelijke planningspraktijk te
overbruggen door middel van
een doelgerichte kerkelijke
planning die zowel rekening
houdt met de evangelische waar
den en heilsdoelen als met de ei
sen van de concrete sociale en
kerkelijke situatie.
Planning is een instrument voor
vernieuwing van de plaatselijke
kerk. Dr. Commissaris ziet het
specifieke karakter van ker
kelijke planning daar aan het
licht komen waar het perspectief
van het komende Godsrijk de
doelen en strategieën van ker
kelijke verandering gaat beïnv
loeden; anders gezegd: waar die
kerkelijke planning een echt pro
fetische planning wordt. Deze
planning zal steeds de vernieu
wing van de kerkelijke gemeen
schap beogen. En van kerk
vernieuwing is er sprake als men
heilsdoelen wil realise-
Dat veronderstelt een
geest en nieuwe structu-
Profetisch
De aanleiding tot de kerkelijke
planning, de planningsproce
dure, de opbouw van de citykerk,
de invloed van de theologie op
het opbouwproces, de doelein
den van de betrokkenen, de rela
tie tussen de in het plan voorge
stelde veranderingen en de uit
voering daarvan, dit alles- en nog
veel meer - krijgt in de studie van
dr. Commissaris een uitvoerige
belichting.
Een van zijn conclusies is, dat de
verbinding van een interne sane
ring van de kerkelijke organisatie
met een inhoudelijke heroriënta
tie op de Amsterdamse city tot In deel 2 van zijn boek probeert de
gevolg heeft, dat geen van beide promovendus de kloof tussen
naar behoren wordt aangepakt, theologische theorie en ker
laat staan gerealiseerd. Er wordt
geen inhoudelijk veranderings-
beleid geformuleerd en de her
oriëntatie beperkt zich tot
reorganisatie. De theologische
inzichten die men huldigt over de
vernieuwing van de kerk staan
haaks op de verandering praktijk
en zijn niet in staat deze werkelijk
te sturen.
Instemming
In principe zijn alle gelovigen bij de
beleidsplanning betrokken. Hun
deelneming zal moeten steunen
op vrijwillige instemming met de
nieuwe heilsdoelen en op de be
reidheid deze ook te verwer
kelijken.
Aan een strategie van permanente
ontwikkeling voor kerkelijke
vernieuwing geeft dr. Commissa
ris de voorkeur. Dat vraagt om
experimenten waarbij de nieuwe
doelen op hun realiseerbaarheid
worden getoetst. De sociale we
tenschappen en de praktische
theologie hebben vanuit de prak
tijk pastorale modellen en ge
meentetypen ontwikkeld die een
belangrijk hulpmiddel kunnen
zijn bij het kiezen van een beleid.
Jongerenkoor. De heer Rijk Jansen (20 jaar) te Voorschoten is benoemd
tot dirigent van het Leidse jongerenkoor (Vredeskerk) Emoena. Hij
studeert nog aan het Sweelinck-conservatorium te Amsterdam.
Dit wordt het eerste koor, dat hij gaat leiden. Hij komt in de plaats van
Mike van Booren onder wiens leiding het koor is opgericht en die zich
genoodzaakt zag zijn werk te beperken. Van Booren zal het koor nog
dirigeren tot 8 januari, wanneer het medewerking verleent aan de dienst
waarin ds. R. Steenstra afscheid neemt. Hel koor doet ook mee aan de
oecumenische kerstzang op woensdag 21 december om half 8 in de
Petruskerk aan de Lammenschansweg.
Advent-zangdienst. Ds. G. Toornvliet gaat zondagavond 18 december
om half 8 voor in een advent-zangdienst in de Marekerk in Leiden. Van
kwart over 7 af is er samenzang met Teke Bijlsma aan het orgel. Het koor
„Exultate Deo" onder leiding van Sander van Marion verleent mede
werking. Ds. Toornvliet preekt oven „Als de koning het teken wei
gertkomt...."
The Lord's Folks. Zondagavond om 7 uur verzorgt het jongerenkoor
van de Herensingel-parochie (Leiden), The Lord's Folks aJ-
ventszang in de kerk De Menswording (Gallaslaan) te Leiderdorp. Op 24
december (kerstavond) verleent de zanggroep medewerking aan de mis
sen van 8 en 12 uur 's avonds.
TV uit Leiden
Nachtdienst voor TV. De kerstnachtdienst in de Hooglandse kerk uit
gaande van de Leidse studentenecclesia, volgende week zaterdagavond
om 11 uur, zal rechtstreeks door de TV worden uitgezonden. Wie daar
heen wil, wordt aangeraden, al rond 10 uur aanwezig te zijn. Er bestaat
alleen om die tijd nog kans op een zitplaats en bovendien moet er
„ingezongen" worden.
Beroepingswerk: Hervormde Kerk - benoemd tot bijstand in het pas
toraat te Drachten J. Annema, hulpprediker te Dedemsvaart.
Eerste zwarte. Bisschop Desmond Tutu, anglikaans bisschop van Les
otho. is benoemd tot algemeen secretaris van de Zuidafrikaanse Raad
van Kerken. Hij wordt, per 1 januari, de eerste zwarte op deze post. De
meeste leden van de bij de raad aangesloten kerken zijn niet-blank. Tutu
is ook lid van de commissie „geloof en kerkorde" van de Wereldraad van
kerken.
Geen geweld
Antwoord op geweld. Twintig bisschoppen uit negen Latijns-Ameri
kaanse landen zijn op een besloten congres in de Columbiaanse hoofd
stad Bogota tot de conclusie gekomen dat het evangelische antwoord op
het toenemende geweld en de onderdrukking in Latijns Amerika de
radicale kracht is van een geweldloze houding en methode. Ondanks de
begrijpelijke bekoring om geweld met geweld te beantwoorden,
schrijven de bisschoppen in hun verklaring dat alleen geweldloos verzet
voor een christen aanvaardbaar is en uiteindelijk ook de meeste resulta
ten boekt. Maar zij wijzen ook de gelatenheid af.
De bisschoppen zien drie belangrijke actievelden: de toestand van boeren
en landarbeiders (tegenover de grootgrondbezitters), het bewind van
„nationale veiligheid" (dat in alles communistische agitatie ziet) en de
meningsverschillen onder christenen over de zin van geweldloos verzet.
Volgens een rapport van de commissie
Ontwikkelingssamenwerking van de
Gereformeerde Kerken in Nederland is
de Nederlandse ontwikkelingshulp die
in de vorm van kredieten aan de
Zuidamerikaanse staat Columbia
wordt verleend, nadelig voor de armste
groepen in dat land. Veel hulp komt het
Nederlandse bedrijfsleven ten goede in
de vorm van orders.
Het rapport is gebaseerd op een onder
zoek van het economisch en sociaal in
stituut van de Vrije Universiteit in
Amsterdam dat ten doel had, na te gaan
of de hulp inderdaad het lot van de ar
men verlicht.
De ruimte om tot een op deze groepen
gericht hulpverleningsbeleid te ko
men, noemt de commissie Ontwik
kelingssamenwerking bijzonder smal.
Daarom stelt ze voor, hierover een con
sultatie (beraad) te houden tussen de
overheid en kerkelijke en particuliere
organen. Uit Columbia moeten verte
genwoordigers van de arme bevol
kingsgroepen, met name arbeiders en
boeren daaraan deelnemen.
De consultatie heeft ten doel, aan te stu
ren op een nieuw beleid voor techni
sche en financiële hulp. Mocht dat niet
zijn te realiseren, dan zou Columbia als
"Concentratieland" voor ontwik
kelingshulp moeten afvallen. Maar
lukt het wel, dan zou geprobeerd m<
ten worden, ook op internationaal i
veau hiervoor aanhang te
Hulpmachinerie
Een van de aanmerkingen die de com
missie Ontwikkelingssamenwerking
op het Nederlandse hulpverleningsbe
leid, in dit geval ten aanzien van Co
lumbia, heeft is, dat terwijl het denken
over nieuwe vormen langzaam voort
gang vindt, de oude "hulpmachinerie"
gewoon doordraait. Daarin blijft de
nadruk liggen op de technisch-econo-
mische problemen en blijven de be
voorrechte minderheidsgroepen de
prioriteiten voor de samenwerkings
programma's vaststellen.
De onderzoekers constateren, dat het be
drijfsleven een sterk dominerende rol
speelt in de Nederlandse ontwik
kelingssamenwerking en dat het den
ken over maatschappelijke ontwik
kelingsprocessen bij de beleidsinstan-
ties en de uitvoerders onvoldoende is.
Door die nadruk op de technisch-eco-
nomische aspecten van ontwikkeling
pakt de hulpverlening heel anders uit
dan wordt verondersteld, en bezorgt ze
De Nederlandse instanties die bij de ka
nalisering van de hulp een belangrijke
rol vervullen, voeren, aldus de com
missie Ontwikkelingssamenwerking,
vooral een "reactieF' beleid; dat wil
zeggen: de aanvragen en voorstellen
moeten uit het ontwikkelingsland zelf
komen. Daar is weinig tegen in te bren
gen, maar aan eigen beleidsprincipes
mag het niet ontbreken. Aan de manier
waarop de aanvragen en voorstellen
hier worden behandeld is van een eigen
beleid weinig te merken.
BELGRADO - De voortzetting van de negende
partij tussen Viktor Kortsjnoj en Boris Spasski,
in de finaletweekamp van het kandidatentoer
nooi, was bij het afbreken reeds gedoemd een
zinloze bezigheid te worden.
Toen namelijk had Kortsjnoj wel
iswaar een pion meer op het bord,
maar remise als resultaat stond
niettemin voor 99 procent vast.
De 400 bezoekers van de Dom
Sinditika hebben beide spelers
gisteren nog wel 28 zetten zien
doen, maar daarna moest Kortsj
noj berusten in een puntende-
ling. Hij deed na 70 zetten zelf het
voorstel daartoe, hetgeen Spas
ski accepteerde.
Daarmee leidt Kortsjnoj de twee
kamp met 6.5 tegen 2.5 punten.
De speler, die het eerst 10.5 pun
ten heeft verzameld, is winnaar
van de tweekamp en heeft daar
mee het recht veroverd wereld
kampioen Anatoli Karpov uit te
dagen voor een strijd om de we
reldtitel.
De reden dat Kortsjnoj Spasski nog
even wilde bezighouden, was er
uitsluitend in gelegen dat de sta
tenloze oud-inwoner van Lenin
grad hoopte dat de oud-wereld
kampioen nog eens een blunder
zou maken, zoals hij in de achtste
partij deed. Kortsjnoj won toen
dank zij deze grove fout.
Raymond Keene, één van de twee
Britse secondanten van Kortsj
noj, vertelde over de "tactische
manoeuvre": "Volgens onze
analyse moest deze partij, ob
jectief gezien, in remise eindigen.
Kortsjnoj speelde uitsluitend om
te zien of Spasski misschien een
fatale blunder zou maken. Ik ge
loof ook dat hij Spasski ook wil
uitputten.
Bij de achtste partij had Spasski ge
tracht zijn collega te irriteren
door het dragen van een knalrode
das en het hinderlijk aanraken
van de vlag van de Sovjet-Unie,
die naast het bord stond. Het
zinloos voortborduren op een
femiseachtige stelling, was het
antwoord van Kortsjnoj op deze
"plaagstootjes".
Jan Timman, Nederlands sterkste
schaakgrootmeester, zal in feb
ruari van 1978 deelnemen aan een
zeer sterk bezet grootmeester-
toernooi in de Joegoslavische
plaats Bugojno.
Naast wereldkampioen Anatoli
Karpov en oud-wereldkampioen
Michael Tal, zullen verder de vol
gende spelers uitkomen: Vlas-
timil Hort (Tsj), Lajos Portisch
(Hon), Bent Larsen (Den), Tony
Miles (Gbr), Robert Hübner
(Wdl), Robert Byrne (VS) en de
Joegoslavische grootmeesters
Svetozar Gligoric, Bora Ivkov,
Ljubomir Ljubojevic, Enver Bu-
kic en Milan Vukic. Oud-wereld
kampioen Boris Spasski houdt
zijn invitatie nog even in beraad.
LEIDEN - Wordt het voor Parker
alles of niets? Het antwoord op
die vraag moet basketballend
Leiden in de komende dagen
krijgen. Hoewel de eerste plaats
in de eredivisie aan het einde van
het seizoen niet automatisch de
landstitel oplevert (die wordt
veroverd door de winnaar van
"play-offs) is de positie aan de
kop van de ranglijst natuurlijk
wel een graadmeter.
Daarom moet Leiden in ieder geval
één van de twee wedstrijden met
de kersverse lijstaanvoerder Den
Bosch winnen om tenmiste iets te
bewaren van de na zeven achter
eenvolgende zeges opgebouwde
glans.
Tegen Den Bosch moet de draad
van succes, onderbroken door
nederlagen tegen Rotterdam-
Zuid en Donar, weer worden op
gepakt. Leiden heeft zoals gezegd
twee kansen: aanstaande zater
dag voor eigen publiek en vol
gende week woensdag in Den
Bosch. De eerste kans is zonder
twijfel de beste. In Groningen
kreeg Leiden aan het einde van
de tweede helft weer iets terug
van de eerder zo kenmerkende
Flair. De Vijf Meihal is de juiste
omgeving (er zyn nog maar een
honderdtal kaarten in de voor
verkoop verkrijgbaar) om dat
herstel door te trekken.
De spelers van het op een gedeelde
tweede plaats staande Leiden
hebben vertrouwen in de goede
afloop. Wim Weemhoff: "We
moeten hu iets doen en ik denk
dat het voor eigen publiek zal
lukken". Leiden moet zich be
wijzen, tegen een tegenstander
die op papjer sterker is.
Vijf hele en halve Amerikanen telt
de ploeg van (de Amerikaanse)
coach Sheridan te weten Crews,
Kirkland, Faber, Pluim en Van
Vliet en daarnaast heeft Den
Bosch de beschikking over de
topinternationals Kees Aker
boom en Jan Dekker. Een ploeg
gezegend met kwaliteit, maar
niet onverslaanbaar zoals eerder
Donar en Slavia Praag bewezen.
Voor Leiden wordt het alles of
niets.
Jan Timman: eervolle uitnodiging
LEIDEN
MIDDELBURG - Valentina Po
pova had het voor zichzelf al he
lemaal uitgemaakt. Zij, indertijd
in het Franse Vichy als eerste ge
plaatst voor de Europese jeugdti-
tel tafeltennis, maar tijdens dat
toernooi op een onthutsende ma
nier door Bettine Vriesekoop
ontluisterd, moest en zou gister
avond revanche voor die neder
laag nemen. Opnieuw moest zij
echter tijdens de interland Ne
derland-Sovjet Unie (uitslag 3-4)
- een duel in het kader van de
Europese superligacompetitie -
in de Hazerswoudse haar meer
dere erkennen.
Vriesekoop en Popova hebben er in
alle opzichten een prestigeslag
van gemaakt. Bezeten als zij door
haar revanchegedachten was,
werkte Popova in de eerste game
op energieke wijze een achter
stand van 13-9 weg. Zette die
toen in een 13-14 voorsprong om,
waarna Bettine Vriesekoop op
haar beurt naar een hogere ver
snelling accellereerde. Zij trok
het initiatief opnieuw naar zich
toe, waarna zich een duel met
prachtige rallies ontspon. Bij een
19-19 stand kreeg Vriesekoop het
geluk aan haar zijde. Twee net-
ballen bezorgden haar met 21-19
de eerste game.
Die slag bezorgde de Russin een
mentale klap, die zij eigenlijk niet
meer te boven is gekomen. In de
tweede game had zij geen enkel
verweer meer tegen het man
nelijke tafeltennis van Vriese
koop. Met 21-11 droop Popova
als een zielig brokje wanhoop
af
Ook Bert v.d. Helm was gisteren
trouwens goed in vorm. Tegen
Sarkhoyan bereikte hij constant
een hoog spelni veau. Het was een
gelijkopgaande strijd, waarin
Van der Helm de Rus constant
met zijn eigen wapen, de aanval,
bestreed. In de eerste game ging
het tot 17-17 gelijk op. Toen wilde
Van der Helm de zaken forceren,
wat hem een 17-20 achterstand
opleverde. De Rus volgde echter
het voorbeeld van de vroegere
Zoeterwoudenaar, zodat Van der
Helm tot 19-20 wist op te halen.
Die miste echter een uitstekende
kans om de game naar zich toe te
trekken door naast de tafel te
slaan: 19-21.
De tweede game was daarna een
formaliteit. Mentaal aangeslagen
Van der Helm wist nog maar
weinig weerwerk op te brengen,
waardoor de Rus met 11-21 won.
Jitslagen van de overige partijen:
Van der Helm-Sopolov 21-14,
21-13, Van Slobbe-Sarkhoyan
13-21. 18-21. Van der Helm'Van
Slobbe-Sarkhoyan/Sjevjenko
11-21, 21-12, 12-21. Van
Slobbe Vriesekoop-Sark-
hoyan Popova 12-21, 14-21 en
Van Slobbe-Sopolov 21-4, 19-21,
21-14.
DEN - Het eerste schaaktiental
van Alphen heeft een forse stap
gezet in de richting van de tweede
klasse KNSB, door in de sleutel
wedstrijd tegen Philidor 3 een
voorlopige 4-3 voorsprong te ne
men. De drie hangpartijen lijken
voor Alphen voldoende om de
definitieve winst op te leveren.
Philidor 4 tegen Katwijk 1 bleef
op een voorlopig 3'/2 -3'/2 steken,
met kleine winstperspectieven
voor de Katwykers, die eerder
volgens verwachting met 8-2 van
Philidor 3 verloren.
Een Philidor 3 dat bij een zege op
Alphen zeer dicht bij het kam
pioenschap. zou zijn gekomen,
gezien het royale bordpunteno-
verschot van de Leidenaars. Alp
hen verraste het team echter,
nam een voorlopige voorsprong
van 4-3 en aangezien de drie af
gebroken partijen sterke remise-
trekjes hebben is de prognose
44'/2 - 5'/a voor Alphen.
Uitslagen: K. van Steenwijk (z) - W.
Donker (w) afg; G. Gerritsen - R.
de Brouwer 0-1L. Jongsma - P.
de Jong afg.; L. Barendse - J.
Lambooy l/2- '/2; W. Binnendijk -
K. Idzerda llz - '/2; M. Vergeer - J.
de Wit 0-1; A. Lubotskv - J.v.d.
Tol - I. Oei - P. Raumann
1-0; J.v.d. Wijngaard - R. de Boer
afg; G.v.d. Zijden - H. de Kleynen
Na het debacle tegen Philidor 3
kwam Katwijk tegen het vierde
team van de Leidse schaakclub
beter voor de dag. Het duel werd
voorlopig afgesloten op 3'/2 - 3'/*
en wordt waarschijnlijk 5-5 of 4'/a
- 5'/2 voor Katwijk
De gedetailleerde uitslag: M. Okkes
(z)- M. v.d. Plas 1-0; P. Koster-C.
Koelewijn afg; 3 S.v.d. Bult - B.
Smit 0-1; P. Braggaar - W Haas
noot '/2 - lh: C. Paardekooper - P
Admiraal 0-1; A. de Ru - H. v
Duyvenbode 1-0; C. de Korte - H.
Ouwersloot afg; H. Gerritsen -
G v.d. Wiel 1-0; F. Kloppenburg -
G.v.d Bent 0-1; A.v. Ingen
Schenau - G. Haasnoot afg.
