Het andere cadeau
én het goede doel
Slechte contracten
voorde kampeerders
„Dik is
prachtig"
NIEUWE PANTY
VAN TEN CATE
Pierre
Balmain
Elegance
komt van
binnenuit
Tropische
planten
kweken
Bij een
ander
binnen
kijken
OMSLAG
DOEK
HOORT
ERBIJ
DONDERDAG 15 DECEMBER 1977
De huur van een vaste standplaats
op een kampeerterrein wordt
soms alleen mondeling geregeld.
En wordt er wel een schriftelijk
rapport opgemaakt, dan is dat
vaak ronduit slecht.
Tot deze konklusie komt de Con
sumentenbond in het novem
bernummer van de Consumen
ten Reisgids, de kwartaaluitgave
op het gebied van reizen en re-
kreatie. Deze konklusie is geba
seerd op een enquête onder een
aantal leden met een vaste stand
plaats op een kampeerterrein.
Maar liefst éénderde van deze
kampeerders had alleen een
mondelinge overeenkomst. De
schriftelijke kontrakten bevatten
veelal voor de kampeerder on
gunstige voorwaarden. Het stan-
daardkontrakt, opgesteld door de
ANWB, Consumentenbond en
RECRON (Organisatie van Re
creatie-Ondernemers Nederland)
blijkt door de RECRON-onder-
nemers zelden te worden ge
bruikt. Deze voor de kampeerder
weinig rooskleurige situatie is
volgens de Consumentenbond
voornamelijk een gevolg van de
grote schaarste aan vaste stand
plaatsen. De rekreatie-onderne-
mer heeft daardoor 'n machts
positie. De bond pleit in verband
daarmee voor een wettelijke re
geling ter bescherming van de
kampeerder, bijvoorbeeld ana
loog aan de huur bescherming
zoals die voor de huur van huizen
geldt.
Wy zijn graag bereid meer informa
tie over deze onderwerpen te ge
ven, eventueel telefonisch, nr.
070 - 889377, vragen naar de heer
Van Ravensteijn.
„Elegance komt van binnenuit. Het
heeft niets met schoonheid te
maken", vindt de Franse mode
ontwerper Pierre Balmain. Hij
was even in Nederland om over
de geschiedenis van de couture te
vertellen. Op de Franse am
bassade in Den Haag sprak hy
over zijn carrière in het modewe
reldje. Onder zijn toehoorders de
ambassadeurs van Griekenland,
Iran, Tunesié, België Finland ei>
Brazilië Balmain leerde het vak
bij de ontwerpers Molyneux en
Balanciaga. Opende in 1945 in
Parijs zijn eigen salon. Werkte
zich naar de top. werd een veel
gevraagd couturier in koninklij
ke kringen en kleedt als een
van de weinige ontwerpers nog
steeds vorstelijke klanten. De
modekoning vertelde dat hij eens
300 japonnen ontwierp voor Ko
ningin' Sirikit van Thailand. Zij
gingen op statiebezoek in Europa
en moest voor elk land een an
dere garderobe hebben. In ver
schillende landen hetzelfde
jurkje dragen zou weieens als on
hoffelijk kunnen worden aange
merkt, vond deze vorstin.
Balmain die in juli een sjieke herfst-
en wintershow presenteerde er
kent dat zijn collega Yves Saint
Laurent op dit moment de toon
aangeeft. Hij zal er echter geen
nacht minder om slapen: Bal
main immers kan rekenen op zijn
vaste klantenkring. De modeko
ning tenslotte: "De garderobe van
een vrouw moet er uit zien als een
mooi boeket en de verwelkte
bloemen moeten op tijd door
verse worden vervangen". Een
nogal elitaire uitspraak, maar met
zo'n kapitaal-krachtige klanten
kring op de achtergrond, wel be
grijpelijk.
Het nieuwste op het gebied van het
zelf kweken van tropische plan
ten (aangeboden in setjes com
pleet met potje, grond en zaad) is
het uit een dikke pit kweken van
een Agave. In de serie van pinda's
bananen en meer van die plan
tensoorten die niet zo bijster veel
kans hebben van slagen, lijkt
deze Agave een wat geschikter
plant om zelf te kweken. De turf-
tablet die er bij zit om potgrond te
worden is in ieder geval al een
goede basis. Nog beter is turf
molm te mengen met scherp zand
(metselzand). Na beworteling
kunnen jonge plantjes dan in
goede potgrond worden overge
zet.
De Agave werd in vroeger jaren tot
de Amaryllis-familie gerekend.
Dat duidt er al op dat het beslist
geen cactus is, ook al zijn er soor
ten van deze familie die venijnige
stekels, bezitten. Het is wel een
succulent, dus een plant die
vocht opslaat in de bladeren. Ook
zijn er soorten die afkomstig zijn
uit woestijngebieden. Overeen
komsten zijn er dus wel met de
cactussen. Zelfs in de verzorging
is dat het geval.
Eén van de meer bekende Agave-
soorten is de 'victoriae america-
nae'. Dat is het forse lid van de
familie met bladeren die wel
meer dan anderhalve meter lang
kunnen worden. Dat is dan wel
een kwestie van vele jaren
groeien, want het zijn meestal
trage groeiers. Bloeien doen ze
dan ook pas na een groot aantal
jaren en in de huiskamer is het
alleen bij optimale verzorging en
onder optimale omstandigheden
mogelijk.
Die verzorging houdt dan in een
lichte standplaats.' Dat op de
eerste plaats. In de zomermaan
den voelen de grotere exempla
ren 'zich goed thuis in de tuin.
NEW YORK (AP) "Dik is prach
tig" zegt de 43-jarige New-
yorkse mode-ontwerper Ra
ven Chanticleer en hij heeft
voor deze winter uitsluitend
kleren ontworpen voor cor
pulente dames.
"Ze willen ons wijsmaken dat
slank 'in' is maar daar moeten
Daar kunnen ze vrij lang blijven
staan maar wanneer de nacht-
temperatuur gaat dalen beneden
zes graden is het beter de planten
binnen te halen. Daar blijven ze
dan koel overwinteren bij een
temperatuur van niet veel meer
dan die zes graden.
In de winter krijgt de Agave ook
rust. Dus minder water en beslist
geen voedsel meer. Van februari
tot en met september wekelijks
wat voedsel toedienen, dus ook
als de plant naar buiten gaat dat
niet vergeten. Het gietwater mag
gerust uit de leiding komen,
want de plant houdt wel van nara
water (al is te hard water nooit
goed).
Als de pot te klein geworden is kan
in het vooijaar een iets grotere
pot als nieuwe verblijfplaats ge
nomen worden. Liever niet in
wy niet intrappen, dik is 'in'
en da's best en dat zal zo
blijven," Aldus de ontwerper
die zelf niet veel weegt en toe
geeft zijn kleren wel zo te ma
ken dat vrouwen er slanker in
lijken dan zy zijn. "Het me
rendeel van mijn clientele is
dik en wil dat blijven. Na
tuurlijk ben ik daarvoor, an
ders kon ik wel inpakken."
aldus de goochemerd.
Toen hij laatst een modeshow
gaf werd geparadeerd door
vier mannequins wier ge
middelde gewicht omstreeks
90 kilo bedroeg.
gewone poggrond overzetten
maar in speciale cactusaarde.
Nog even terugkomen op het zaai-
werk, het plantje dat uit dat zaad
tevoorschijn komt voorlopig de
eerste jaren binnen houden en in
het begin ook in de wintermaan
den warmer houden dan de grote
exemplaren.
PIET DE NIES
Het is misschien een idee voor
deze cadeautjestijd om eens
iets bijzonders ergens anders
te kopen dan de winkel in de
stad of buurt. Vooral als men
sen in een ontwikkelingsland
ermee geholpen worden.
Maar eerst een ander verhaal,
om later terug te komen bij
het bovenstaande, over een
arm dorp in een ontwik
kelingsland: het dorp Wono-
sari ligt in een erg droge
streek. De bevolking is er
arm, heeft onvoldoende om
van te leven. Werk in de indu
strie is er ook niet genoeg. De
inwoners verbouwen het
minst gewaardeerde volks-
voedsel, cassave, een knol
gewas, omdat rijst niet wil
groeien. De behuizing van de
bruine mensen bestaat uit een
optrek van gevlochten bam
boewanden met een aarden of
hoogstens houten vloer. De
bevolking in deze hooggele
gen streek neemt toe, terwijl
er niet veel toekomstmuziek
voor de nieuwe bewoners
lijkt te zijn.
Dit is het nogal droeve beeld dat
Wonosari biedt, een dorp in
het ontwikkelingsland Indo
nesië, eens ons Indié.
Nieuwe impuls
Aardig is, dat men vanouds in
deze streek vlechtwerk van
bamboe maakt: ge
bruiksvoorwerpen in de vorm
van schalen, manden en kor
ven. Deze volksnyver-
heidstak kreeg een paar jaar
geleden een nieuwe impuls.
Toen heeft het departement
van de Indonesische kleinin-
dustrie het bamboe-
vlechtwerk in Wonosari op
nieuw leven ingeblazen.Jon
gens die net van school kwa
men, daar geen vak geleerd
hadden en geen of nauwelijks
werk konden vinden kwamen
bij elkaar. Oudere ervaren
vlechtwerkers uit dé streek
leerden hun het ambacht van
bamboevlechter. Inmiddels
zijn er zeventien families in
het dorp, die de techniek
beoefenen. Oorspronkelijk
bracht men de vervaardigde
goederen naar een markt in
de buurt om ze daar te verko
pen, maar nu gaat de afzet
bijna geheel via Pekerti. Deze
Indonesische nijverheidsor
ganisatie zorgde voor meer
continuïteit van de afname.
Bovendien schakelt Pekerti
de tussenhandel uit, zodat de
opbrengst voor de hand
werkslieden zo groot moge
lijk is en nu zelfs het belang
rijkste deel van hun inkomen
vormt. Naast de schalen,
manden en korven, vlechten
de laatste jaren
veel lampekappen. Het lijkt
paradoxaal: de hand
werkslieden kennen het ge
bruik van de ronde lam
pekappen die ze maken zelf
nauwelijks, omdat er geen
elektriciteit in het dorp is. De
opengevlochten kappen zijn
veel gevraagd, en bestemd
voor de huizen van de meer
welgestelde Indonesiërs waar
de elektriciteit wel reikt, of
voor een Nederlandse of
Westduitse woning.
Wonosari is maar één voorbeeld
van een zogenaamde 'produ-
centen'groepdie zijn produk-
ten via Pekerti verkoopt.
Sinds 1975 zijn er nog enkele
tientalls andere groepen nij
verheidslieden, verspreid
over heel Indonesië. Hand-
geweven zijde, batikdoeken,
houten speelgoed en
wayangpoppen zyn enkele
van de andere oorspron
kelijke Indonesische produk-
ten die via Pekerti een weg
vinden in Indonesië, West-
Duitsland en Nederland. Pe
kerti is de motor voor de nij-
verheidsgroepen en zij zet
zich vooral in voor sociaal
zwakkeren in de samenle
ving. Barbara Brouwer is één
van de medewerksters van
deze stichting en zij stimu
leert en regelt vooral de afzet
naar het buitenland en in het
bijzonder naar West-Duits-
land en Nederland.In haar flat
in een Leidse
nieuwbouwwijk vertelt Bar
bara over haar werk. Het is
rommelig in huis, dat al voor
een deel ontruimd is. Dozen
vol boeken staan ingepakt in
de kamer; Het is op de valreep
van haar vertrek naar Indone
sië. Ze gaat er nu voor de
zesde keer heen, dit keer voor
tweè jaar, een lange tyd. Bar
bara: "Er is al een half jaar van
de twee voorbij, omdat mijn
visum zo lang uitbleef, maar
ik krijg wel verlenging". In
1974 na haar studie kunst
geschiedenis en culturele an
tropologie ging Barbara van
gespaard geld naar Indonesië
'In die tijd kwamen in de In-
-'?nesische hoofdstad Jakar
ta vertegenwoordigers van
sociale organisaties van uit
eenlopend karakter by el
kaar. Ze richtten Pekerti op,
een stichting die de volks
nijverheid onder de sociaal
zwakkere groepen wilde be
vorderen. Aanvankelijk
werkten de leden van de
stichting op vrijwilligersbasis
ook om hun motivatie te tes
ten en nu is men nog onderbe
taald. Het is de Novib, de Ne
derlandse Organisatie voor
Internationale Betrekkingen,
die de belangrijkste bron van
subsidie voor de stichting
werd. Deze Nederlandse or
ganisatie is nu ook Barbara's
werkgever.
Barbara- "Het gaat bij ons nu
om kleine hoeveelheden,
maar het is de bedoeling, dat
we uitgroeien. Door te praten
met allerlei mensen hoor je
steeds van nieuwe groepen
waar mogelijkheden voor een
afzet via Pekerti inzitten. In
de toekomst willen we vooral
ook de afzet in het binnenland
bevorderen. De zogenaamde
nieuwe welgestelden van de
Indonesië zouden de kopers
van de artikelen kunnen
zijn". En wat de afzet aan het
buitenland betreft: "Als we
een firma zijn in plaats van
een stichting zoals nu zouden
de produkten een stuk aan
trekkelijker in prijs worden.
De belastingen en de hoge
transportkosten, speciaal
voor stichtingen, maken de
artikelen zo duur. Deze kos
ten liggen veel lager als de
stichting Pekerti overgaat in
een firma", zegt Barbara.
Nu is het nog zo, dat een bam-
boelampekap uit Wonosari in
Nederland 20.- kost, vier
keer zo duur als in Indonesië.
Houten kinderspeelgoed kost
15.- tot 25,-houten en leren
wayangpoppen f 15,- tot
f300,-.
Toch niet allemaal zulke gekke
prijzen voor een Sint-Nico-
laascadeau?
De Nederlandse stichting
ABAL(afzetbevordering van
artikelen uit landen in ont
wikkeling) in Den Haag en
SOS (stichting ontwik
kelingssamenwerking) in
Kerkrade zorgen voor de ver
koop. Dichtsbijzijnde ABAL
winkel: Passa Denha, Pas
sage, Den Haag.
Omslagdoek, wie droeg die nou
nog? Ja, bij de klederdrachten in
Zeeland en in Volendam, daar
zag je die brede, vierkante shawls
waar je helemaal in kunt kruipen
nog wel, maar verder waren ze ja
ren uit het modebeeld verdwe
nen. Totdat vorig jaar de folklo-
re-look z'n opmars begon.
Inmiddels zyn de Russische
boerendochters en de Spaanse
schonen weer een beetje ver
dwenen, maar de omslagdoek is
gebleven. En hoe. Overal en altijd
kun je het ding gebruiken. En
zelfs als je vindt dat 'ie helemaal
niet past bij je bloese, dan doe je
de omslagdoek toch gewoon om.
Het is trouwens een ideaal kle
dingstuk, want je kunt er enorm
veel mee doen. Voorwaarde is
dan wel dat de omslagdoek
vierkant is en minstens 1.20 in het
vierkant. Als je er een wilt kopen
en er is een goedkopere die maar
70 of 90 centimeter in het vierkant
is, doe het dan toch niet en koop
die duurdere, want dan pas kun je
er alles mee doen.
Je kunt de omslagdoek natuurlijk
ook heel eenvoudig zelf maken
en het van de materialen laten af
hangen waar je het ding bij wilt
dragen. Bij een avondcreatie
maak je er een van goud of zil-
ver-lurex en je hebt nooit een
koude rug. Ben je toch al kouwe
lijk neem dan een lekker dikke
wollen stof en je voelt je de gehele
winter behaaglijk. Als het regent
doe je hem om je hoofd en als je er
alleen maar een eenvoudig jurhye
mee wilt opfleuren dan zijn hier
een paar voorbeelden hoeje-
dat kunt doen.
De meeste heb ik in Parijs „ont
dekt", maar wie er ovêr nadenkt
komt zelf misschien nog wel op
een veel leuker idee. Als dat zo is,
wil ik het graag zien en het weer
doorgeven. Het is tenslotte een
leuk spel, die omslagdoek.
Ria Schuurhuizen
Kijken hoe het er by een ander bin
nen, in zyn huis, uitziet. Dat is een
hobby waarmee veel mensen
vermoedelijk heel graag vaak be
zig zouden willen zyn. Helaas, de
mogelijkheden zijn beperkt. Tij
dens een straatje om 's avonds
kun je bij de buren naar binnen
gluren. En als er iemand in fami
lie- of kennissenkring is ver
huisd, dan kun je ongegeneerd in
de nieuwe woning gaan rondneu*
Voor het overige blijft het behel
pen. De hobby is eigenlijk alleen
uit te leven met woonbladen, vol
plaatjes van huizen waar je an
ders nooit binnen zou komen.
Er is nu een boek verschenen dat
interieur-kijkers met groot ge
noegen zullen doorbladeren. Het
heet „Tot woning veranderd",
van de eerste tot en met de laatste
bladzijde vol met foto's en weinig
tekst. Een soort woonblad in
boekvorm.
De titel zegt het al: het gaat om hui
zen die in oorsprong niet als wo
ning werden gebouwd. Al die
fantastische interieurs van de
fbto's zijn ingericht in kip
penhokken, boerenschuren, een
koetshuis, een brandweerpost,
een watertoren, in oude fabrie
ken, in een sleepboot, een veer
boot, oude scholen, oude
spoorwegstations enz.
Het boek is door twee Amerikanen
gemaakt, Charles Fracchia en Je
remiah Bragstad. De meeste
voorbeelden zyn ook Ameri
kaans getint. Ze zyn bedoeld om
te laten zien hoe je met ver
schrikkelijk veel geduld en met
(meestal) veel geld van char-
mante oude bouwsels exclusieve
woonplekken kunt maken.
Daarmee bereik je tegelijkertijd
dat bijvoorbeeld zo'n mooi oud
schoolgebouw niet tegen de
vlakte wordt geslagen. Enfin, een
leuk kykboek. Tot woning ver
anderd." Uitgegeven door
Landshoff. Prijs 34,-
Een sleepboot van binnen.
Bamboevlechter in Wonosari bezig een lampekap te maken. Foto: Barbara Brouwer.
Een heel dunne, vijftien dernier panty brengt Ten Cate op de markt onder
de naam Ten Cate Elegant. De kwetsbare plekken zijn versterkt en de
ladderstops zijn ingebreid. Deze "sheer-panty" is mooi transparant en
heeft een prachtige glans.
De nach tlingerie die Ten Cate brengt is ten dele sportief maar wel zacht en
warm, met vloeiende vrouwelijke lijnen. Gallons, wikkeleffecten, hals
uitsnijdingen zakken en a-symetrische lijnen zijn vaak overgenomen uit
de bovenkleding. Capuchons en rolkragen zijn dit seizoen bepalend.
Erg mooi zijn de modellen gebaseerd op de Zuidamerikaanse dessins en
kleurstellingen, afgebiesd met een van de basiskleuren. Voor de nacht,
maar ook heel geschikt voor een avondje-thuis zijn de drie modellen
party-dress van katoenen-batist. Deze hebben een randdessin van bloe
men en vogels geinspireerd op de batiktechniek. Basis kleur is altijd ecru
maar de bedrukking is blauw-grijs, olijfgroen of havanna-bruin.
Bij de dusters, gemaakt van acryljersey dat aan de buitenzijde is geruwd
maar van binnen glad, is meestal wel een nachthemd te koop.
Een ochtendjas die ook 's avonds De tricotjersey ook een materiaal voor dusters en nachthemdenkri jgt door
niet zal misstaan. De capuchon is het opruwen een angora-achtig effect. Heren-en kinderpyama's zijn Twee prachtige modellen be-
een modisch detail dat ook prak- gemaakt van elastische katoen. Voor de laatste is vaak wat het dessin drukt met gestyleerd paradys-
tisch erg gantrekkelijk kan zijn betreft naar de stripboeken gekeken. vogel/bloemdessm.
