Om
die
ene
mens
Molukse
jongeren
ook
sociaal
probleem
Blik in de weekbladen
HP
accent
«w
DONDERDAG 15 DECEMBER 1977
PAGINA13
Pjet Wesseling
Een eerbiedwaardige oude heer die
plotseling op het t.v.-scherm ver
schijnt en zegt, zoiets van"Nou
begint U dan toch!" Dan moetje,
wel even langer kijken en het
bleek de moeite waard. In een
programma "Markant" van de
NOS had Herman van Run een
boeiend interview met Dr. W. A.
Visser 't Hooft. Wat een man! Een
gedrevene door wereldomvat
tende idealen.
Toen Van Run vroeg: "Waarom
wou U zo graag over de grenzen?"
antwoordde hij heel simpel en
bescheiden, dat hij na de oorlog
van14-' 18 wel eens graag wat van
de wereld wilde zien. Hij zag al
heel jong de treurige ver
scheurdheid van het Chris
tendom als een ramp.
In 1924 was hij al een leidende fi
guur van de YMCA (de inter
nationale christelijke jeugdbe
weging). In 1937 was de Wereld
raad van Kerken in oprichting en
hij werd de secretaris-generaal.
In '48 toen de Raad definitief werd
opgericht hield hij vanzelfsp
rekend dezelfde functie tot hij in
'66 aftrad en is sindsdien erevoor
zitter. Tijdens de oorlog deed hij
in Genève uiterst belangrijk werk
en ik neem het zonder meer van
hem aan dat de omvang van de
wereldramp die de 2de wereld
oorlog was, aanzienlijk minder
zou zijn geweest wanneer de
grote oorlogsleiders van die da
gen zijn ideëen niet als idealis
tisch gedaas hadden weggewo-
ven.
De Wereldraad is geen superkerk;
noch de éne, heilige, katholieke
en apostolische Kerk (volgens
het katholieke Credo), maar
"Een gemeenschap van kerken
die de Heer Jezus Christus als
God en Heiland naar de Schriften
belijden, en die op grond daarvan
tezamen hun gemeenschappe
lijke roeping trachten te vervul
len, tot eer van de éne God, Va
der, Zoon en Heilige Geest." Het
stafwerk is verdeeld in drie prog
rammapunten, kort weergege
ven: 1. geloof en getuigenis; 2. ge
rechtigheid en dienst; 3. vorming
en communicatie.
Wanneer je nu ziet wat er sinds de
oprichting is gebeurd dan is er
naast grote en onmiskenbare be
wondering toch ook, meen ik
enige plaats voor wat wrevel. Het
is allemaal zo hóóg, zo ver weg,
zich afepelend in dié kringen
waar gewone mensen weinig mee
te maken hebben. Altijd maar
weer theologisch geharrewar op
heel hoog niveau over wie nu wel
en wie niet tot de Raad toegelaten
worden.
Zonder twijfel zijn er tijdens elke
assemblee belangrijke bood
schappen de wereld ingestuurd
over "het uitoefenen van macht",
over "vermijding van het gebruik
van atomaire, biologische en
chemische wapens", over de
rechten van de mens". Maar ik
geloof, dat tijdens de vierde as
semblee te Uppsala in 1968 de
daar aanwezige jeugd terecht
scherpe kritiek gaf op het es
tablishment van de Raad en de,
langzame vooruitgang van de
Bovendien toen Herman van Run
aan Dr. Visser 't Hooft vroeg wat
er nu gedaan werd aan contacten
met de niet-gelovigen, met al die
miljoenen die de basistekst van
de Raad niet aanvaarden, bleef
hij het antwoord schuldig. Visser
't Hooft zal er ongetwijfeld zijn
mening over hebben, maar die
kwam er helaas niet uit. Ter
voorkoming van misverstand
moet ik er even aan toevoegen dat
de Raad natuurlijk geen onder
scheid maakt waar het erop aan
komt volkeren in nood te steu-
Dezer dagen is onze aandacht veel
vuldig gericht op Amnesty Inter
national, vooral naar aanleiding
van het'feit dat Amnesty Inter
national de Nobelprijs voor de
Vrede mocht ontvangen. Ik kan
het niet laten deze twee werel
dorganisaties even naast elkaar te
zetten.
"U hoeft Uw krant maar open te
doen en U vindt wel een bericht
dat ergens ter wereld iemand ge
vangen wordt gezet, gemarteld of
doodgeschoten, omdat zijn op
vattingen of godsdienst niet stro
ken met die van de regering. De
krantelezer geeft dat een mis
selijk makend gevoel van mach
teloosheid. Toch zou hier iets aan
gedaan kunnen worden, als die
gevoelens van afschuw zouden
kunnen leiden tot gemeen
schappelijke actie in de gehele
Met deze woorden, geschreven in
"The Observer" op 28 mei 1961
door Peter Beneson, werd de
stoot gegeven tot de oprichting
Dezelfde Benenson schreef een
paar maanden later "Onderdruk
van de publieke opinie werden
een honderdtal jaren geleden de
slaven vrijgelaten. Het is nu aan
de mens erop t£ staan, dat hij een
zelfde vrijheid krijgt voor zijn
geest als hij toen kreeg voor zijn
lichaam."
In ruim 15 jaar werd Amnesty In
ternational een wereldwijde or
ganisatie. (Deze gegevens ont
leen ik aan De Bazuin van 9 dec.
j.l.) Het jaarverslag van Amnesty
is indrukwekkend. Het aantal le
den en donateurs verspreid over
107 landen bedraagt 170.000. (Ons
land behoort met Engeland en
West-Duitsland tot de meest ac
tieve landen. Er werken hier on
geveer 200 groepen.)
Wat zou nu het geheim zijn van
Amnesty International? Ze heb
ben geen dogmatische basis, 't
Ga<it alleen om de mens. Iedereen
is welkom. "Amnesty Internatio
nal is als de dood om een theore
tische praatclub te worden",
schreef de Nieuwe Linie en de
Gelderlander noemde haar "De
actiegroep met het lange leven."
De huidige voorzitter gaf het doel
kort en krachtig en voor niemand
mis te verstaan weer "Tenslotte
telt slechts de pijn van die ene
mens." En dat is geen loze kreet.
In één jaar werden 1657 gevange
nen dankzij Amnesty Internatio
nal vrijgelaten. Geen land, geen
regime wordt met rust gelaten.
Waarom de Wereldraad en Am
nesty naast elkaar gezet?
Er zit iets zeer pijnlijks inAmnesty
heeft geen kerk achter zich. Maar
is zij niet puur-evangelisch?
Geeft zij niet zuiver weer wat Je
zus verkondigde? Maar Amnesty
International wil allerminst een
christelijke organisatie zijn.
Zouden de kerken met hun
eeuwenlange traditie dan toch
ten onrechte een "claim" gelegd
hebben op de naastenliefde?
Zonder twijfel is er door de eeuwen
heen ontzaglijk veel goeds ge
beurd op het terrein van de maas-
tenliefde door de kerken. Dat te
ontkennen is onzin en onrecht
vaardig. Maar staat bij de Wereld
raad toch weer niet dat gewel
dige, na lange jaren van discussie
eindelijk afdoende gefor
muleerde "dogma" centraal? En
waar blijft het conventionele In
stituut waar het tenslotte gaat
"om slechts de pijn van die éne
Met bewondering zeg ik Simon
Carmiggeltna, die overal waar hij
zich laat zien, tegenwoordig even
meedeelt dat Amnesty Inter
national in Nederland te bereiken
is: 3de Hugo de Grootstraat 7,
Adam, tel. 020-847905, giro
489237.
P.s. Mijn stukje van de vorige week
over de teleurgestelde Sin
terklaas die toch nog bij de grens
als verrassing een hoop geld van
een enthousiaste school kreeg
aangeboden voor de Sahel,
eindigde met de mistroostige
mededeling, dat het slechts een
droom van mij was. Maar wat
blijkt nu? De Agnes-scholen-
gemeenschap in Leiden had zelf
allang dit initiatief genomen en
hoopt na Kerstmis twee water
putten a 2500,- te kunnen laten
slaan in de Sahel.
vervreemdende werking va-
n uit zal gaan.
Een ander punt is ook of er een mo
gelijkheid kan worden gevonden
om in een breder verbaifd poli
tieke vormingscursussen voor
Molukse jongeren te organiseren.
In het afgelopen voorjaar heb ik
geprobeerd vormingsdagen op te
zetten in Assen en Bovensmilde,
bedoeld als een experiment, om
na te gaan of er een speciale vor-
mings-methodiek ontwikkeld
moest worden.
Ik heb de volgende dingen opge
merkt.
1. Het grote verschil in kennisni
veau tussen mij en de deelne
mers, dat een handicap bleek
te zijn.
2. De diversiteit aan opleidings
graad, variërend van lager be
roepsonderwijs tot sociale
academie.
3. De grote (emotionele) oetrok-
kenheid voor de RMS, zonder dat
men precies kon omschrijven
welke voorstellingen men hier
bij had.
4. De afwezigheid van werkloze
jongeren.
Bij het naderhand doornemen van
mijn aantekeningen, heb ik -
machteloos - moeten constate
ren, dat de twee jongste deelne
mers (17 en 18 jaar) aan de vor
mingsdag in Assen hebben mee
gedaan aan de recente treinka
ping in De Punt. Een triest ge
voel, omdat ik hen niet had kun
nen „bereiken", mede ook door
de te korte tijdsduur en het ge
brek aan hulp- en leermiddelen.
Aan de andere kant kreeg ik het
zelfde gevoel, toen ik een artikel
las in het tijdschrift voor psy
chotherapie, 1 waarin een Am
sterdamse therapeute haar erva
ringen met een paar ex-gegij-
zelden vertelde. Ik zal van mijn
kant tot het uiterste gaan om der
gelijke dingen in de toekomst te
vermijden.
Naar mijn mening zal in de toe
komst een dialoog met Indonesië
op gang dienen te komen wil men
komen tot de oplossing van het
Molukse vraagstuk. Een derge
lijke stap zal goed voorbereid en
besproken dienen te worden
binnen de Molukse gemeen
schap, omdat ten aanzien van dat
underwerp - het praten met In
donesië-om tot een oplossing te
komen van het vraagstuk - nog
een taboesfeer heerst.
Zoals president Sadat van Egypte
naar Israel kan gaan om over
vrede te praten - zo moet het ook
mogelijk zijn dat Molukkers sa
men met Indonesiërs gaan pra
ten. Wanneer de Molukse leiding
deze weg opgaat, zal dit alleen
maar getuigen van een volwassen
visie, die ondersteund dient te
worden door de Molukse ge
meenschap.
Afgezien van de verstoorde verhou
dingen tussen de Molukse ge
meenschap en de Nederlandse
omgeving hebben de acties van
de Molukse jongeren weinig
meetbare verbeteringen opgele
verd in de realisering van hun
ideaal.
Dit ideaal loopt uiteen van een stre
ven naar meer autonomie van de
Molukken in federatief verband
tot het nastreven van een echte
republiek der Zuid-Molukken, al
naar gelang de opstelling van de
(individuele) Molukse jongeren.
Door
Juan Selesky
Het weinige concrete - al dan niet
voortgevloeid uit de Molukse ac
ties - is de instelling van het Mo
lukse inspraakorgaan over het
sociaal welzijn; daarnaast bestaat
er een commissie - de zoge
naamde commissie-Kobben - die
als een soort buffer fungeert tus
sen de Molukse gemeen
schap en de overheid.
Over de activiteiten van beide in
stanties is niet veel bekend, om
dat er weinig tot geen publikaties
voor handen zijn over de ver
richte werkzaamheden.
Voor het beter begrijpen van het
Molukse vraagstuk is het raad
zaam, onderscheid te maken tus
sen interne en externe aspecten,
die van belang zijn om tot een re
ductie te komen van de proble-
Bij de externe factoren kan men
o.a. denken aan de werkzaamhe
den van de commissie-Kobben
en het inspraakorgaan. Ik zal hier
wat nader op ingaan.
Ten aanzien van de commissie-
Kobben waren de verwachtingen
van Molukse kant - vooral van de
jongeren - vrij hoog gespannen.
Bij het verstrijken van de tijd is
het vertrouwen in deze commis-
sie allengs geslonken, voorna
melijk omdat ze niet weten waar
de commissie zich precies mee
bezighoudt.
De leden van het inspraakorgaan
bestaan uit vertegenwoordigers
van de verschillende groeperin
gen binnen de Molukse gemeen
schap; in de meeste gevallen mis
sen zij echter de vereiste deskun
digheid zodat er nog steeds geen
nota is verschenen met een con-
Het vertrouwen bij de Molukse jongeren
geslonken.
sistente (Molukse) beleidsvisie
ten aanzien van het maat
schappelijk welzijn van de Mo
lukse gemeenschap.
Beide instanties hebben gemeen,
dat ze te weinig informatie door
spelen naar de eigen (Molukse)
achterban over de aard van de di
verse werkzaamheden. Dat de
Molukse jongeren hierin veran
dering willen brengen is evident.
We zijn dan min of meer aangeko
men bij wat ik de interne kanten
van de zaak beschouw: namelijk
de problemen binnen de Molukse
gemeenschap. Naar mijn mening
zal betere doorstroming van in
formatie vanuit bovengenoemde
instanties onvoldoende en inef
fectief zijn, omdat er een aantal
condities zijn, die in eerste in
stantie aangevoeld moeten wor
den, wil er enige kans zijn voor de
oplossing van het Moluk
se vraagstuk.
Deze condities betreffen de aanpak
ter reducering van de volgende
problemen.
In de eerste plaats bestaat er een
taalprobleem; veel Molukse jon
geren beheersen onvoldoende de
Nederlandse of de Maleise taal.
In de tweede plaats zijn er weinig
mensen met een goede opleiding,
het zogenaamde kader, wat
vooral te maken heeft met de ge-
i de commissie-Kobben (links professor Kobben, de voorzitter van de commissie) is danig
nnge doorstroming van Molukse
leerlingen naar middelbaar en-
hoger onderwijs.
Als derde punt wil ik wijzen op het
feit, dat er veel Molukse jongeren
- meer nog dan hun Nederlandse
leeftijdgenoten - rondlopen zon
der werk. Een daarmee samen-
hangende factor is het groeiend
drugprobleem onder de Moluk
se jongeren.
In de vierde plaats zijn er op dit
moment weinig politieke vor
mingscursussen voorMolukse
jongeren, die aansluiten op hun
leefwereld. De Molukse welzij ns-
stichtingen binnen de Molukse
wijken hebben ook in dat opzicht
een isolerende werking. Dit zijn
wel naar mijn meqing de belang
rijkste problemen.
Wil de Molukse top met enige mate
van succes doorgaan met het
realiseren van haar idealen, dan
dient de aanpak van deze pro
blemen mede betrokken te wor
den in het actieprogram, voor zo
ver dat bestaat.
Het is betreurenswaardig, dat deze
problemen niet op een adequate
manier wórden aangepakt, mede
door het gebrek aan goed opge
leide mensen.
Het zou goed zijn, wanneer de Mo-'
lukse leiding beseft, dat een
vroegtijdige aanpak van deze
problemen van doorslaggevend
belang kan zijn voor de toekomst
van de eigen gemeenschap in
Nederland. In de toekomst zal er
behoefte zijn aan weten
schappers, aan technisch en ad
ministratief gekwalificeerde
mensen, aan politiek bewuste en
politiek gevormde Molukkers.
Daar ontbreekt het tot dusver
aan, omdat men ten onrechte
bang is, dat het Moluks probleem
dan „gedegradeerd wordt-
tot een sociaal probleem".
Het gaat niet om wat de Molukse
top vindt, maar wat de mensen in
de Molukse gemeenschap vin
den. Deze mensen moeten in
staat worden gesteld zelf over
hun toekomst te beslissen. Dat ik
hier geen loze waarschuwingen
en kreten uit, hebben de gijze
lingen in 1975 en de kapingen in
1977 bewezen. Mede door gebrek
aan politieke vorming, door on
voldoende kennis van andere
handelingsalternatieven, dat wil
zeggen andere niet gewelddadige
manieren van actievoeren en ook
doordat ze vonden dat de Mo
lukse top weinig concreets deed,
zijn zij tot hun daden gekomen.
Argumenten, als zouden de Mo
lukkers jaren hebben gepraat
zonder enig resultaat - de recht
vaardiging van die acties - zijn
een drogreden. Er zijn nog andere
ingangen om je doel te bereiken
zonder dat je direct terugval-
t op gewelddadige middelen.
Prioriteiten blijven geven aan eisen
als „erkenning van het zelf
beschikkingsrecht van de Mo
lukkers", gezien tegen deze ach-
tergrond is een abstractie, die de
Molukse gemeenschap niet veel
yerder brengt.
Toekomst
Wat voor de toekomst nodig zal
zijn, is een consistent sociaal be
leid voor de Molukse gemeen
schap op basis van onderzoek.
Daarnaast'is het nodig - mede af
hankelijk van de uitkomsten van
het onderzoek - te praten over de
functie en beheer van de wel
zij nsstichtingen binnen elke
Molukse wijk, opdat het doel van
die stichtingen, namelijk belan
genbehartiging van de plaatse
lijke Molukse gemeenschap, niet
wordt belemmerd.
Het zijn vaak de jongeren die weer
uit de boot vallen.
Een belangrijke vraag hierbij is, op
welke manier het contact van een
Molukse welzijnsstichting met
de Nederlandse omgeving kan
worden gestimuleerd om te
voorkomen dat er een isolerende,
LEIDEN - Vanaf vandaag geven
wij elke week op de Meningen
pagina een overzichtje van wat er
in de opinie-weekbladen staat.
Voorlopig beperken we ons tot de
Haagse Post, Elsevier, Vrij Ne
derland en Accent. Het ligt echter
in onze bedoeling om in de toe
komst ook aandacht te besteden
aan andere bladen als De Tijd en
De Nieuwe Linie (als dat dan nog
bestaat).
Elsevier laat deze week twee vrou
wen uit het politieke leven aan
het woord. Oud-Tweede-Kamer
lid Hanniq van Leeuwen (ARP)
legt uit waarom ze Den Haag
vaarwel zegt en een functie heeft
aanvaard bij de Ogem. "Zoals
Aantjes en De Boer (twee
"loyalisten" in de CDA-fractie)
hebben geopereerd, daar wil ik
niet langer in meedraaien. Ze
hebben me uitgescholden voor
halve KVP'er. De KVP krijgt van
alles de schuld. Ik vertik het om
mij door Aantjes en De Boer in de
rechtse hoek te laten drukken. Ik
laat me niet voor een lafaard uit
maken", aldus een boze Hannie.
WD-prominente Haya van So
meren uit tegenover Alice Op-
penheim haar bewondering voor
Hans Wiegel: "Ik ben telkens
weer verbaasd over zijn brede al
gemene kennis van de politieke
vraagstukken". Het omslag
verhaal van Elseviers Magazine
draagt als titel "Terug uit de
dood". Mensen die klinisch dood
zijn geweest vertelden de Ameri
kaanse arts-psychiater dr.
Moodey hun ervaringen. Aan
dacht ook voor Ischa Meijer die
met zijn opmerkingen over het
verzet in de Tweede Wereldoor
log vele stekels recht overeind
zette. "Dat een briljant journalist,
deze treurige ineenstorting moet
meemaken stemt eerder tot
droefenis dan tot haat", oordeelt
verslaggever René de Bok.
In Vrij Nederland een zeer interes
sant verhaal van de journalist
Joop van Tijn over "de geheime
contacten tussen Van Agt en
Wiegel terwijl Den Uyl nog for
meerde". Van Tijn praatte met
prof. Duynstee, CD A-er, Tele-
graafeolumnist én vriend van
ex-informateur Van der Grinten.
Duynstee zegt niet tussen CDA
en WD te hebben bemiddeld,
"maar ik heb op een bepaald
moment Wiegel het seintje gege
ven: het gaat mislopen, houd daar
rekening mee als je uitspraken
over het CDA doet". De visserij-
bioloog, dr. R. Boddeke gaat in
VN in op tien jaar visserijbeleid
dat niets heeft opgelost. De over
heid loopt volgens Boddeke in de
zeevisserijperikelen rond als een
scheidsrechter die aan de spelers
moet vragen of hij mag fluiten. In
de Boekenbijlage een enquête
onder auteurs over onder- en
overschatting in de literatuur.
Maarten 't Hart noemt het twee
begrippen die het denken eerder
knevelen dan op gang brengen,
maar Hannes Meinkema is zèer
gedecideerd in haar antwoord:
"Onderschatte boeken - dat zijn
natuurlijk boeken j
Ondanks het vertrek van de experts
Frans Nypels en Kees Tamboer
blijft de Haagse Post veel aan
dacht schenken aan onze vader
landse economie. Aan de voor
avond van de cao-onderhande
lingen voor het komende jaar
schrijft Leon de Wolff óver het
nieuwe stokpaardje van de vak
beweging: de arbeidsplaatseno
vereenkomsten (apo). VNO-
voorzitter Van Veen heeft zijn
twijfels: "We kunnen nu niet
goed meepraten over meer loon,
dus moeten we het ergens anders
over hebben. Ik vind dat een zeer
realistische benadering. Maar
alles wat er verder achter zit,
moet ook worden bezien". Net als
Vrij Nederland gaat HP in op het
binnenkort te verwachten boek
"Vrouwen en fascisme" van de
Italiaanse Maria-Antonietta Mac-
ciocchi. Dat de vrouwen zich zo
door Mussolini lieten opzwepen
is volgens Macciocchi te wijten
aan de onderdrukte seksuele po
sitie van de vrouwen in hun ge-
Aan de hand van de parapsycho
loog prof. dr. Tenhaeff waagt Ac
cent zich op gevaarlijk terrein.
Spoken is het onderwerp van Ac
cents omslagverhaal. Tenhaeff:
"Mensen, die ik als hoogst be
trouwbaar ken. hebben me her
haaldelijk verteld dat ze plotse
ling een figuur, zo ongeveer op de
manier van een slaapwandelaar
door de kamer zagen lopen. Hun
verhalen kun je niet zomaar naar
het rijk der fabelen verwijzen.
Nee. die verschijnselen komen
echt voor". Juwelier Klaas Oos
terhof bekent tegenover Accent
vroeger voetbalamateurs te heb
ben betaald. "Totaal heb ik voor
ettelyke tienduizenden guldens
spelers gekocht en betaald",
meldt hij en de KNVB kijkt
werkloos toe, aldus Accent.
