Buitenspel
dreigt
voor Syrië
VS willen een snel
besluit over n-bom
Europees parlement maakt
het ministerraad moeilijk
Hoover wilde onderzoek
moord Kennedy inperken
Nog geen Europees visserij-akkoord
Ehrlichman
komt
vrij
Communisten willen
nationaal kabinet
DONDERDAG 8 DECEMBER 1977
CAIRO/DAMASCUS (AFP/UPI/DPA)- De positie van Sy
rië - thans nog de enige bondgenoot van de Sovjet-Unie
op het "gevechtsterrein" van het Midden-Oosten - werd
er gisteren opnieuw niet makkelijker op doordat
Egypte (eens zijn voornaamste bondgenoot in de oorlog
tegen Israël) de Sovjet-Unie samen met een aantal an
dere Oosteuropese landen opdroeg consulaten en cul
turele centra in Egypte te sluiten.
BRUSSEL (SP) - Na drie dagen
vergaderen zijn de ministers
van de EG in Brussel naar huis
gegaan zonder dat er een ak
koord is over de verdeling van
de vangsten in 1978. Wel is men
in Brussel overeengekomen de
dreigende chaos-waarbij ieder
land zijn slag zal proberen te
slaan - een maand uit te stellen.
Op 16 januari komen de Europese
bewindslieden van visserij
weer bijeen. Tot die datum
zullen zij niet overgaan tot het
nemen van nationale maatre
gelen. Wel heeft Groot-Brit-
tannié al laten weten volgend
jaar 962.000 ton vis uit de 200
mijl brede EG-zee te willen op
halen. Dat is zelfs nog 30.000
ton meer dan in 1977.
Minister Van der Stee liet na af
loop van de besprekingen we
ten iets minder pessimistisch te
zijn dan enkele dagen geleden.
De Europese Commissie had
voorgesteld om ter instand
houding van de geslonken vis
bestanden voor 1978 tot een
globale beperking van de vang
sten over te gaan. Die verschilt
per vissoort, per deel van de zee
en per land, zo blijkt uit het
omvangrijke document. Zo zal
er volgend jaar op de Noordzee
helemaal geen haring gevan
gen mogen worden.
De voorbije drie dagen bleek in
Brussel dat de Britten en de Ie
ren fundamenteel met de an
dere zeven EG-partners van
mening verschillen. Daarom
kon men ondanks urenlange
besprekingen in werkgroepen
absoluut niet nader tot elkaar
komen. Toch is de vergadering
niet helemaal zonder resultaat
geweest. Zo legden de Britten
weliswaar onverwacht hoge ei
sen op tafel maar slikten zij te
gelijk het principe dat er natio
nale quota (vangstmogelijk
heden) tot stand komen.
Totnutoe meenden Londen en
Dublin dat zij zeff min of meer
de vangstbeperkingen zouden
vaststellen en dat ze daarbij de
50 mijl brede zone rond hun
kusten voor de nationale vis
serij konden reserveren. Nu
hebben zij de concessie gedaan
door genoegen te nemen met
een 12 mijl brede nationale
zone. Tussen 12 en 50 mijl wen
sen zij voor hun eigen vissers
een voorkeursbehandeling.
Visserijcommissaris Gundslach
zal eerstdaags met de afzon
derlijke ministers besprekin
gen voeren en daarna nieuwe
voorstellen opstellen. Op 16, 17
en 18 januari zetten de minis
ters daar hun tanden is.
Egypte zei hier mee te reageren op
de felle openlijke kritiek die de
Sovjet-Unie gisteren voor het
eerst had geuit op het eerdere
verrassende vredesinitiatief van
president Sadat van Egypte.
De jongste stap van Sadat bete
kende een verheviging van diens
schokdiplomatie nadat hij
maandag al abrupt de betrekkin
gen had verbroken zijn vroegère
bondgenoot Syrië en vier andere
Arabische landen, Irak, Algerije,
Libië en Zuid-Jemen die zich op
de conferentie in Tripoli in Libië
(ofschoon niet alle even sterk)
gekant hadden getoond tegen
zijn initiatief.
Gematigd
Syrië in het bijzonder had er daarbij
door zich gematigd op te stellen
voor gewaakt aan te sturen op een
openlijke breuk met Cairo, waar
door het land uitgesloten zou
kunnen raken van een uiteinde
lijke regeling in het Midden-Oos
ten.
Deze dreiging werd alleen maar
groter door verklaringen van de
Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Cyrus Vance,
gisteren gevolgd door premier
Menachem Begin, die er op
neerkwamen dat het houden van
een Geneefse conferentie niet
langer als onontbeerlijk wordt
beschouwd door de Verenigde
Staten en Israël voor het bereiken
van vrede in het Midden-Oosten.
Buitenspel
ferentie in Cairo op 14 december
zal beginnen en "dat er niet over
wordt gedacht haar uit te stel
len".
President Assad van Syrië zou
vandaag op zijn beurt naar
Saoedi-Arabië gaan om dit land,
naar men in ingelichte kringen
meende, ertoe te bewegen vast te
houden aan het Arabische stand
punt van geen directe onderhan
delingen met Israël totdat een al
gemene conferentie over vrede in
het Midden-Oosten in Genève is
bijeengekomen.
Maar in dezelfde kringen werd
verwacht dat Saoedi-Arabië
evenals Hoessein eerder zal
trachten Syrië en Egypte weer
nader tot elkaar te brengen. De
Saoedies zouden menen dat een
hardere opstelling tegenover Sy
rië dit land waarschijnlijk tot een
meer extreme politiek zou
drijven en de invloed van de
Sovjet-Unie in Damascus zou
doen toenemen, wat Saoedi-Ara
bië juist zou willen voorkomen.
BULGARIJE - Dit is nu wat je noemt een stokoude vrouw. Het is de
115-jarige Emine Moestafova Koetsova uit het Bulgaarse Luki. Zij brengt
de dagen door met op haar koeien te passen en wol te spinnen.
Door deze ommezwaai van de Ver
enigde Staten in de richting van
totale steun aan de conferentie in
Cairo als voorbereiding op Ge
nève en door verklaringen van
Begin gisteren dat Cairo "ver
scheidene weken" zal duren en
zich niet tot procedurekwesties
zal beperken is Syrië buiten de
zich openende nieuwe diploma
tieke perspectieven komen te
staan. Dit ondanks het feit dat
Amerikanen, Egyptenaren zowel
als Israëliërs verklaarden dat
doel blijft - tot nader order - een
algehele regeling voor het
vraagstuk van het Midden-Oos
ten te bereiken.
Want Syrië wil namelijk alleen in
Genève onderhandelen en dan
nog in de vorm van één Arabische
delegatie waarin ook de Pales
tijnse bevrijdingsorganisatie
(PLO) is vertegenwoordigd.
Kiezen
Door de wijziging in het Ameri
kaanse standpunt tegenover Ge
nève in het voordeel van de con
ferentie in Cairo en de verras
sende acties van Sadat is presi
dent Assad van Syrië te verstaan
gegeven dat hij eens en voor al
moet kiezen m welk kamp hij
zich wil opstellen, daar er anders
een regeling zou kunnen tot
standkomen waar Syrië buiten
zou staan.
Tegen deze achtergrond bezocht
koning Hoessein van het gema
tigde Jordanië, dat het initiatief
van Sadat niet wil steunen als Sy
rië dit niet eerst doet, gisteren de
Syrische president in Damascus
in een kennelijke poging de
breuk tussen Egypte en Syrië te
lijmen. Vandaag zou Hoessein
naar de Egyptische hoofdstad
Cairo reizen voor een onderhoud
met president Sadat en vervol
gens naar Saoedi-Arabie, dat zo
wel Egypte als Syrië als con-
frontatiestaten die grenzen aan
Israel belangrijke financiële
steun geeft.
Een verzoening tussen Egypte en
Syne - al lijkt deze op het ogen
blik welhaast onmogelijk - zou
het voor Jordanië mogelijk ma
ken deel te nemen aan de con
ferentie in Cairo ter voorberei
ding van een nieuwe Geneefse
conferentie over het Midden-
Oosten.
Positief
De verzoeningspoging van Hoes
sein werd door Egypte's waar
nemend minister van buiten
landse zaken Boetros Ghali toe
gejuicht als "een positieve stap
voor de versteviging van de Ara
bische solidariteit".
Hij zei volgens het Egyptische
persbureau Mena ook dat de con-
WASHINGTON
(Reuter/UPI/DPA - John
Ehrlichman, een van de be
langrijkste figuren in de Wa-
tergate-zaak, wordt eind ap
ril 1978 uit de gevangenis
ontslagen. Het besluit daar
toe is gisteren genomen door
de federale commissie die
moet uitmaken of iemand
voorwaardelijk in vrijheid
kan worden gesteld.
De 52-jarige Ehrlichman die
tot een lange gevangenis
straf veroordeeld werd om
dat hij er aan had meege
werkt het Watergate-
schandaal in de doofpot te
stoppen, zit in een gevang
enis te Safford in Arizona.
Zijn straftijd was al eerder
verminderd.
Ehrlichman die Nixons ad
viseur voor binnenlandse
aangelegenheden was, trad
samen met Bob Haldcman,
de stafchef van het Witte
Huis, op 30 april 1973 af.
Toen was voor het eerst
duidelijk geworden dat zij
bij de doofpot - kwestie be
trokken waren.
e watergate-zaak betrof de
inbraak in het bureau van de
Democratische Partij te
Washington. Deze inbraak
leidde tot de val van de Re
publikeinse president Ri
chard Nixon.
BRUSSEL (ANP) - De Ver
enigde Staten zouden
graag zien dat hun Euro
pese NAVO-bondgenoten
snel een besluit nemen
over het al dan niet invoe
ren van de neutronenbom
bij de geallieerde troepen
in West-Europa. Zij heb
ben dit, aldus gezag
hebbende Nederlandse
kringen, in de conferentie
van NAVO-ministers van
defensie in Brussel duide
lijk laten blijken, maar, al
dus deze kringen, geen
druk uitgeoefend.
De afgelopen dagen is in Brussel,
waar maandag de ministers van
defensie van elf Europese
NAVO-landen vergaderden, en
dinsdag en gisteren die uit de der
tien landen die deel uitmaken
van het geïntegreerde militaire
apparaat, veel over de neutro
nenbom gesproken.
De Amerikaanse minister van de
fensie, Harold Brown, zei giste
ren dat president Carter geen be
sluit zal nemen over het in pro-
duktie nemen van de n-bom
voordat het overleg met de Wes-
teuropese bondgenoten over de
opstelling en inzet van het wapen
is afgerond. Brown legde sterk de
nadruk op het militaire belang
van de n-bom - een doeltreffend
wapen tegen de Oosteuropese
overmacht van tanks - en het
verband met ontwapeningsbe
sprekingen, maar sprak niet met
veel woorden over de onderhan
delingen over wederzijdse en
evenwichtige troepenverminde
ring in Centraal-Europa (MBFR).
Het standpunt van West-Duitsland,
op wiens grondgebied de n-bom
eventueel zal worden gebruikt, is
waarschijnlijk van doorslag
gevend belang. Maar de West-
duitse minister van defensie
Georg Leber, heeft in Brussel
geen uitgesproken mening naar
voren gebracht. De ministers Van
der Stoel en Stemerdink hebben,
zoals bekend, de Tweede Kamer
laten weten dat zij meer informa
tie willen alvorens een besluit te
nemen, maar zich bezorgd ge
toond over de gevolgen van in
voering voor de bewapenings
wedloop. In de ministersverga
dering hebben de Amerikanen
gezegd het jammer te vinden dat
"de voorlichting over het wapen
anders is gelopen dat was ge
hoopt."
In het slotcommuniqué dat giste
ren in Brussel werd gepubliceerd
wordt de neutronenbom niet ge
noemd. De teneur van dit com
munique is dat de strijdkrachten
van het Warschau-pact "meer
worden versterkt dan nodig is
voor een redelijke defensie", dat
de overmacht van het oostblok
op conventioneel gebied nog
steeds toeneemt, maar dat ook de
NAVO "aanzienlijke" voortgang
heeft geboekt en dat, als de plan
nen die thans worden besproken
ook worden uitgevoerd, de toe
stand nog niet zo somber is.
Tot nu toe hebben slechts vier van
de dertien NAVO-landen te ken
nen gegeven, dat zij de komende
vijf jaar hun defensiebegroting
met gemiddeld drie procent zul
len verhogen. Volgens de huidige
defensieplanning haalt Neder
land dit gemiddelde van drie pro
cent niet. In de periode 1977/78 is,
aldus minister Stemerdink, de
stijging 3.0 procent, !n 1979/80 1,8
procenten in 1981/822,7 procent.
Maar in een van de twee door de
minister niet genoemde jaren
(1978/79 en 1980/81) zou de stij
ging waarschijnlijk niet meer dan
0,8 procent zijn, zodat zij in het
andere niet-genoemde jaar 6,7
procent zou moeten bedragen om
op een gemiddelde van 3 te ko
men.
TENNIS - De Argentijn Guillermo
Vilas heeft gisteren tijdens de
open tenniskampioenschappen
van Zuid-Afrika het herenenkel
spel gewonnen. Vilas versloeg in
de eindstrijd de Brit Molstram in
drie sets: 7-6, 6-4, 6-4.
TAFELTENNIS - Bij de revan
chewedstrijden voor de Open
Franse tafeltenniskampioen
schappen, hebben de Europese
topspelers er in Parijs voor ge
zorgd, dat de Chinezen voortijdig
werden uitgeschakeld. In de
eindstrijd versloeg Orlowski de
Fransman Secretin met 3-0.
WASHINGTON (Reuter) -
Drie dagen nadat presi
dent John F. Kennedy op
22 november 1963 in Dal
las was doodgeschoten,
heeft het toenmalige
hoofd van de federale re
cherche (FBI), J. Edgar
Hoover, gepoogd de be
noeming van een presi
dentiële commissie van
onderzoek te voorkomen.
Dit blijkt uit stukken van
de FBI die gisteren in
Washington voor publika-
tie zijn vrijgegeven.
Hoover die vijf jaar geleden over
leed, maakte zich er zorgen over,
dat een dergelijke commissie van
onderzoek mogelijk kritiek zou
laten horen op het optreden van
de FBI. Tegenover zijn naaste
medewerkers verklaa: de Hoover
destijds, dat Lyndon Johnson, de
opvolger van president Kennedy,
ook "zeer verontrust" was bij de
gedachte van een afzonderlijk
onderzoek.
Johnson benoemde echter later de
commissie-Warren, die inder
daad de FBI verweet dat zij de
haar bekende gegevens over Lee
Harvey Oswald niet alle ter ken
nis had gebracht van de geheime
dienst. Volgens de commissie-
Warren werd Kennedy door
Oswald doodgeschoten. De ge
heime dienst is belast met de be
scherming van het staatshoofd.
Uit de nu gepuDiiceerde documen
ten blijkt, dat de FBI al in 1959
een dossier over Oswald had aan
gelegd. Dat was toen deze voor
drie jaar naar de Sovjet-Unie
ging. Voorts wist de federale re
cherche, dat Oswald elf dagen
voor de moord op Kennedy in
dienst was getreden van het
schoolboekenmagazijn van de
staat Texas, het gebouw waaruit
de dodelijke schoten werden ge
lost. Het is niet duidelijk of de
verblijfplaats van Oswald op de
dag van de aanslag bij de FBI be
kend was.
Op 25 november 1963 schreef
Hoover in een memo, dat John
son er over had geklaagd dat "een
of andere jurist" in het ministerie
van justitie pogingen deed om de
Washington Post te bewegen, in
een hoofdartikel te pleiten voor
de instelling van een commissie
van onderzoek. De president
wenste dat deze pogingen wer
den gestaakt, omdat hij vond dat
het denkbeeld "zeer slecht was",
aldus het hoofd van de FBI.
Zeventien minuten na dit memo
dicteerde Hoover een nieuw
memo, waarin hij meedeelde dat
hij de onderminister van justitie,
Nicholas Katzenbach, had laten
weten, dat de president wilde dat
de FBI haar eigen rapport op
stelde en dat dit via het hoofd van
dit ministerie, Robert Kennedy -
een broer van de vermoorde pre
sident - zou worden gepu
bliceerd. Voorts wenste Johnson,
volgens dit memo, dat de staat
Texas een "hof van onderzoek"
zou instellen onder leiding van de
minister van justitie van deze
staat, bijgestaan door "vooraan-
r Kennedy met de toenmalige FBI-directeur Edgar Hoovt
staande juristen uit het gehele
land".
Katzenbach stuurde op zijn beurt
een memo naar het Witte Huis,
waaruit bleek dat hij er veel
waarde aan hechtte dat het pu
bliek alle feiten omtrent Oswald
en de moord zou vernemen. Hij
vond dat het publiek moest we
ten, dat Oswald de moord alleen
had gepleegd en dat de bewijzen
tegen hem zodanig waren, dat hij
schuldig zou zijn bevonden als hij
niet kort na zijn aanhouding door
een nachtclubeigenaar was
doodgeschoten.
Voor speculaties over de motieven
van Oswald moest men. volgens
Katzenbach, geen ruimte laten.
Ook moest de gedachte aan een
communistische samenzwering
worden bestreden. In zyn memo
stelde Katzenbach, dat de instel-
derzoek zowel voor- als nadelen
zou hebben. Er moest zijns in
ziens echter iets gedaan worden
om speculaties van het publiek
tegen te gaan en "hoorzittingen
van het Congres van de ver
keerde soort" te voorkomen.
Hoover was binnen twee uur na de
aanhouding van Oswald op de
hoogte van diens achtergrond. In
een van de gesprekken die hy op
de dag van de moord met Robert
Kennedy had, zei Hoover dat
Oswald geen communist was,
maar dat hy "communistische
neigingen" had.
IN ITALIË
ROME (Reuter) - De Italiaanse Communistische Partij heeft gisteren aan
gedrongen op vorming van een kabinet van nationale eenheid van chris
ten-democraten, socialisten en commumisten, als 'enig antwoord op de
economische crisis'.
"De huidige situatie kan niet te lang gedoogd worden, omdat de risico's
steeds groter worden", aldus de Partito Communista Italiano in een
verklaring na een bestuursvergadering.
De partij stelde vast dat de huidige minderheidsregering van christen-de
mocraten niet in staat is gebleken het hoofd te bieden aan de problemen,
ondanks het zes-partijenpact van juli, waarin de communisten en vijf
andere politieke partijen beloofden premier Giulio Andreotti en zijn
ploeg te gedogen.
"Een regering van democratische eenheid en solidariteit, met de deelne
ming van beide partijen ter linkerzijde, lykt steeds noodzakelijker te
zijn", aldus de verklaring.
Andreotti ontmoet later in de week partij- en vakbondsleiders, ter bespre
king van zijn begrotingsvoorstellen voor 1978.
Twee kleinere partijen die de regering indirect steunen, de republikeinen
en de liberalen, hebben aangezegd tegen het pakket maatregelen in de
begrotingsvoorstellen te zullen stemmen, waarmee zij in feite weer deel
uitmaken van de oppositie.
BRUSSEL (ANP) - Vertegen
woordigers van het Europese
parlement en de negen ministers
van financiën van de EG-landen
hebben gisteren tot ver na mid
dernacht geredetwist over de be
groting van de EG voor volgend
jaar.
De ministers hadden gisteren de
begroting af moeten ronden, om
dat volgende week het Europese
parlement in Straatsburg over de
begroting gaat stemmen. Over
eenstemming is er tussen de mi
nisters en de leden van de begro
tingscommissie van het Euro
pese parlement niet gekomen.
Maar wel hebben de ministers
hun voorzitter de Belgische
staatssecretaris voor begrotings
zaken Mark Eyskens een man
daat gegeven om nog volgende
week met het Europese par
lement te onderhandelen.
Het gaat er in feite om hoeveel het
Europese parlement mag wij
zigen aan de begroting van de
Europese Gemeenschap. Die
marge was oorspronkelijk vast
gesteld op ruim 365 miljoen gul
den. Het parlement heeft er door
amendementen welke door de
ministers zijn aangenomen al
ruim 241 miljoen besteed. Men
kon het niet eens worden over de
andere amendementen die het
vastgestelde bedrag te boven
gingen. Het ziet er naar uit dat het
mandaat de volgende week toch
wel iets boven de 124 miljoen
gulden uit zal gaan.
Tijdens de debatten waarbij ook
het regionaal fonds weer ter
sprake kwam, dat is het fonds
bedoeld om de armste regio's in
•de EG te helpen en dat de negen
regeringsleiders dinsdag op de
top in Brussel voor volgend jaai
op ruim 16 miljard gulden had
den bepaald, ontstond er eer
ningsverschil tussen de par
lementaire delegatie en de Euro
pese Commissie, het "dagelijk:
bestuur" van de EG.
In het ontwerp van de begroting
had de Europese Commissie
ruim 2.1 miljard gulden ge
vraagd. De ministers van finan
ciën hadden dit aanvankelijk ge
kort tot 983 miljoen gulden. De
delegatie van het Europese par
lement wees er op dat de verho
ging toegezegd door de top op
dinsdag niet volledig tegemoet
kwam aan de verlangens van zo
wel de Europese Commissie als
van het Europese parlement, die
gelijk waren.
Commissaris Tugendhat, belast
met begrotingszaken, stelde
vannacht dat de commissie
moeilijkheden zou krijgen met
het uitgeven van een dergelijk
groot bedrag. Daarop ontstaken
de parlementariërs in woede en
merkten op niets meer van de
commissie te begrypen die tot
dusver op dit punt door dik en
dun door het parlement was ge
steund en nu by de op het geld
zittende ministers openlyk toe
gaf niet te weten hoe het geld te
besteden.
