Katholieke signatuur
'Tilburg' op de tocht
Met bollen
de klas in
Ook korte metten met Kurhaus van Huis ter Duin
'Buig hulp aan
arme landen oni
koop -gegadigden
oude veeboerderij
Tien
voor
Onlust over beleid hogeschool
VRIJDAG 2 DECEMBER 1977
De stallen van
de uit het begin
van deze eeuw
stammende
boerderij aan de
Parklaan in
Hillegom: straks
opgeknapt of
geveld door de
sloophamer...?
Omdat ze 'toch niets anders om
handen hebben' geven twee
bejaarde Noordwijkers, Dirk
van Rhijn en Willem Pas-
schier, al sedert geruime tijd
biologieles op kleuter- en la-
gerescholen in Noordwijk en
omgeving.
In de klassen vertellen ze hoe
bloembollen van bol tot bloem
worden, waarna ze samen
met de leerlingen rondom het
schoolgebouw bloembollen
planten.Zowel de lessen als de
bloembollen verstrekken de
twee gratis.
Van Rhijn en Passchier/opge
groeid in het bollenvak, ma
ken er hun hobby van de
bloembol te promoten. Zo
krijgen Noordwijkse bejaar
den jaarlijks wat bloembollen
thuisbezorgd met de bedoe
ling dat ze die in de huiska
mer in bloei trekken. De resul
taten daarvan zijn steeds
rond de kerst te zien op een
huisbroeitentoonstelling in de
hal van het zwembad.
Vanwege die activiteit kwam
van een lagere school het ver
zoek wat over de bloembol te
komen vertellen. Die les is bij
onderwijzers en leerlingen zo
goed in de smaak gevallen
('we maken er een leuke show
van') dat al snel andere scho
len daar op inhaakten.
Inmiddels zijn alle elf Noord
wijkse kleuterscholen 'be
werkt' en een stuk of wat la
gere scholen. Ook buiten
Noordwijk bestaat belang
stelling voor bloembollenles
van de twee. Zo zijn ze al in
Brabant geweest en wat dich
ter bij huis in Sassenheim.
Toen hij kortgeleden in Oosten
rijk op vakantie was heeft
Dirk van Rhijn ook daar op
een school lesgegeven. Een
Oostenrijkse krant besteedde
daar uitgebreid aandacht
'Het is opvallend hoe weinig
sommige kinderen afweten
van wat er in de natuur ge
beurt', zegt van Rhijn, 'en dat
De "bloembollen-promotors" Passchier en Van Rhijn (v.l.n.r.) hier
bij een paar bakken bollensamen met de hen voor de klas assiste
rende Henk Koemans (rechts)
geldt trouwens ook voor on
derwijzers. Ik vind dat een
kind dat in de bollenstreek
woont, maar ook daarbuiten,
moet weten hoe eentulp of
hyacinth groeit en bloeit. De
gelegenheid om op scholen
daar iets over te vertellen
pakken we daarom met beide
handen aan'.
Bij elkaar hebben de twee ron
dom scholen al een paar
duizend bloembollen geplant.
Hoe ze aan die bollen komen
vertellen ze liever niet. Wel dat
ze onder de naam 'Weggeef-
bedrijf B.V.' scholen zullen
blijven bezoeken.
van de boerderij een gemeen
schapsvoorziening te maken,
zoals enkele raadsleden heb
ben voorgesteld.
Tegenover het rapport van ge
meentewerken staat evenwel
het resultaat van een tech
nisch onder zoek dat in op
dracht van en bekostigd door
PvdA-fractievoorzitter
Tjeerd van der Tol, is opge
steld. Daarin komt de
boerderij vrij goed voor de
dag.
Ontruimd
Pachter Van Marei heeft in
middels de boerderij ont
ruimd en gaat er vandaag uit.
Er moet op worden gerekend
dat de boerderij zeker zo'n
vier maanden onbeheerd zal
blijven. Het gemeentebestuur
zal maatregelen treffen om te
voorkomen dat de hoeve ten
prooi valt aan vandalisme.
Welke maatregelen wilde
men gisteren nog niet mee
delen.
Van het authentieke Noordwijkse grand-hotel Huis ter Duin blijft
steeds minder overeind. Nadat enige maanden terug korte metten
werd gemaakt met de legendarische keizer- en spiegelzaal, moet sinds
gisteren het niet minder bekende Kurhaus er aan geloven.
Het uit zwaar metselwerk opgetrokken gebouw dateert gedeeltelijk uit
1875 en is het oudste partje van Huis ter Duin. Daar is men destijds
begonnen. Begin 1900 is er nog het één en ander aan vastgebouwd en
werd het een zes verdiepingen tellend Kurhaus. Tot een paar jaar
terug waren er negentig hotelkamers in ondergebracht.
De Rijnsburgse handelaar in puin Huub van Egmond heeft de sloopopd-
racht gekregen. Voor de kerst hoopt hij de zaak plat en afgevoerd te
hebben. Maar het kan tegenzitten.
"We hebben nergens een tekening op de kop kunnen tikken van de
kelderruimten en de fundering", zegt hij, "en dan is het altijd maar
afwachten wat je aan muren en heipalen tegenkomt".
Hij heeft berekend dat dit stukje Huis ter Duin ongeveer 9000 kubieke
meter puin zal opleveren.
Van het grand-hotel &aat niet meer tegen de vlakte. Het middenstuk
blijft intact. Op de plaats waar nu het Kurhaus wordt afgebroken
komt een nieuw hotel. Mei volgend jaar hoopt men dat te kunnen gaan
bouwen.
Bij het gemeentebestuur van Hillegom hebben zich
tien serieuze kopers aangemeld voor de Zuidhol
landse veeboerderij (begin 20e eeuw) aan de Par
klaan.
Zoals ik al eerder in deze rub
riek schreef was het gemeen
tebestuur er voorstander van
de destijds door de gemeente
aangekochte boerderij met de
grond gelijk te laten maken
zodra de pachtovereenkomst
met de vorige eigenaar, Wil
lem van Marei, zou zijn afge
lopen.
Behoud
Tegen dat voornemen rezen in
de raad echter ernstige be
zwaren vooral van de zijde
van de PvdA-fractie, die aan
drong op behoud van de
boerderij "omdat er nog maar
zo weinig staan" in Hillegom.
Op aandrang van de raad
peilde het gemeentebestuur
of er gegadigden voor de
boerderij waren. Daarbij as
pirantkopers er op wijzend
dat de boerderij in originele
staat zou moeten worden te
rug gebracht.
Er zijn er tien die daar wel brood
in zien Allen hebben een bod
uitgebracht.
Het wachten is nu op de
raadsvergadering waarin de
boerderij weer ter sprake
komt. Dat is pas in januari.
Er zijn dan diverse mogelijk
heden. Als de raad zich uit
spreekt voor behoud van de
boerderij, dan zal het ge
meentebestuur moeten gaan
onderhandelen met de tien
gegadigden. Of er dan ook een
koper uit de bus komt zal
voornamelijk afhangen van
de prijs die Hillegom vraagt.
Verwacht wordt dat B en W de
gemeenteraad zullen voor
stellen toch te slopen. De
dienst gemeentewerken heeft
namelijk een "vernietigend"
rapport samengesteld over de
conditie van de boerderij. Er
zou van alles aan mankeren.
Dat is ook de reden dat het
college er weinig heil inziet
Het begrip „studentengrap" is weer opgedoken. Voor het
eerst nadat in de jaren zestig de democratisering van uni
versiteiten en hogescholen op gang gebracht werd met
studentenacties. Sedertdien bestaan er geen studen
tengrappen meer, het zijn allemaal „studentenacties", een
enkele keer „ludieke" (speelse) acties genoemd. Maar
nooit meer „grappen", want dat begrip wordt in verband
gebracht met de melige onmaatschappelijkheid van het
georganiseerde studentenleven van voor de grote om
wenteling die nimmer is voltooid.
De studentengrap van 1977 be
stond daarin, dat kort voor de ju
bileumviering van de katholieke
hogeschool te Tilburg tientallen
professorentoga's uit de togaka
mer verdwenen bleken te zijn.
Ijlings werden voor de deelne
mers aan de hooggeleerde
feeststoet gewaden van be
vriende instellingen geleend.
Ging het er om, de nerveuze or
ganisatoren van het duffe feestje
nog wat verder de zenuwen in te
jagen en hun improvisatiever
mogen op de proef te stellen?
Dan was het inderdaad een stu
dentengrap. Waarschijnlijker is
echter dat het oude middel is
aangegrepen om uitdrukking te
geven aan dieper levende onlust
gevoelens. Daarop wijst ook dat
er nog meer is mis gegaan bij het
Tilburgse lustrum. Vele Bra
bantse notabelen ontvingen ver
valste uitnodigingen, zodat zij
uren te laat arriveerden en dat
nog wel terwijl Hare Majesteit
Zelve de bijeenkomst bijwoonde.
Dat was geen grap meer, dat was
sabotage, want ondermijning van
de Bourgondische gewichtigheid
in het land van Hertog Jan.
Onlust
De onlust concentreert zich op het
katholiek karakter van de Til
burgse hogeschool. Het stich
tingsbestuur (dat voor deze hoge
school een aantal bevoegdheden
uitoefent, waarvoor men bij
openbare universiteiten bij de
rijksoverheid moet zijn) heeft
uitgesproken dat de katholieke
signatuur van de hogeschool ge
handhaafd moet blijven. Zelfs zal
er bij benoeming van personeel
op gelet worden of een gegadigde
zich in staat acht positief te func
tioneren binnen het confessio
neel karakter van de hoge
school". In dit verband zullen aan
sollicitanten ook vragen worden
voorgelegd. Nu is dat laatste op
zichzelf wel te verdedigen: wie
een bepaalde kleur wenst te ge
ven aan een instelling zal daar op
aanwerken in zijn benoemings
beleid. Alleen maan wie wil die
kleur geven? In de hogeschool
zelf is geen meerderheid voor dit
standpunt te vinden. In overwe
gende mate is men onder studen
ten, docenten en verder per
soneel van mening dat de katho
lieke signatuur van de hoge
school kan worden prijsgegeven
en dat zij maar een rijksinstelling
moet worden.
lu zou men het stichtingsbestuur
kunnen prijzen, dat het zich zo
sterk maakt voor het katholiek
karakter van de hogeschool.
Maar zo principieel is het zelf nu
ook weer niet. Ook in 1977 ver
klaarde een lid van het stich
tingsbestuur dat het laten vallen
van de confessionele signatuur
tot de mogelijkheden behoort, als
dat nodig was om een literaire fa
culteit in Tilburg te krijgen. Drie
fracties uit de hogeschoolraad
(tezamen tweederde van de
raadsleden omvattend) hebben
de feestvreugde verstoord door
in een brochure het stichtingsbe
stuur aan te vallen. Daarbij wordt
het bovenstaande aan de orde ge
steld. Verder wordt er op gewe
zen, dat stichtingen als zodanig
een weinig democratische be
stuursvorm zijn. Dat is wel waar,
maar ook de verenigingsvorm
heeft zijn beperkingen. De Ne
derlandse Economische Hoge
school ging - voordat zij in de
Erasmusuniversiteit opging -
van een vereniging uit, maar het
lidmaatschap van die vereniging
was met hoge drempels omge
ven. De Vrije Universiteit, nog
steeds uitgaande van een vereni
ging, zag zich na tachtig jaar voor
het eerst met oppositie van leden
geconfronteerd en wijzigde ij
lings de verenigingsstructuur
gewone leden worden nu ver van
de besluitvorming gehouden.
Het Tilburgse stichtingsbestuur
houdt zich de laatste tijd-slechts
ten dele aan aaanbevelingen van
de hogeschoolraad. Het be
noemde een andere rector dan
was voorgedragen, het weigerde
enkele voorgedragen kan
didaat-buitenleden in de raad te
benoemen.
Theologen
De brochure verzet zich ook tegen
de manier waarop de katholieke
theologische hogeschool in Til
burg met de hogeschool moet
samengroeien. Op zichzelf heeft
men daar niets tegen, maar de
theologen brengen met enkele
ondemocratische toestanden
mee. Omdat de theologische fa
culteit, behalve voor weten
schappelijk onderwijs en onder
zoek ook moet zorgen voor de
ambtsopleiding van a.s. priesters
voor een aantal orden en con
gregaties en voor de bisdommen
Breda en Den Bosch, zijn er be
palingen gemaakt die volgens de
raadsfracties de academische
vrijheid beperken.
De docenten van de theologische
faculteit zullen „recht in de leer"
moeten zijn (en blijven, anders
kunnen ze worden ontslagen) en
als priester-docenten trouwen
kan eveneens ontslag volgen. Dit
komt er volgens de brochure op
neer dat niet de faculteit of de ho
geschool, maar de bisschoppen
het laatste en hoogste woord
hebben in het personeelsbeleid
en het onderwijs- en onder
zoekbeleid van deze faculteit. Als
dat doorgaat, dan vermindert het
door velen bepleite open karak
ter van de hogeschool: een van de
faculteiten is dan niet zo erg open
en dat heeft dan weer gevolgen
voor de samenstelling van col
leges en raden, die daardoor ook
minder open kunnen worden.
De beslissing tot opneming van de
theologen als faculteit vah de ho
geschool moet worden genomen
door het stichtingsbestuur van de
hogeschool en het stichtingsbe
stuur van de theologen samen,
volgens de brochure bestaan
beide besturen uit dezelfde acht
personen, „die elkaar gekozen
hebben en aan geen enkele vorm
van democratische controle zijn
blootgesteld".
Bij alle feestelijkheid over het ju
bileum van de Katholieke Hoge
school Tilburg hoopt zich in het
hart van Brabant volop confes
sionele conflictstof op.
DEN HAAG - De Nederlandse
rechtstreekse hulp aan ont
wikkelingslanden moet wor
den omgebogen. Geleidelijk zal
die hulp meer moeten worden
gericht op de traditionele han
del en dienstverlening in de
steden en minder op de op
bouw van industrie en aanver
wante bedrijven. Om in aan
merking te komen voor extra
hulp als „concentratieland" zal
dan tevens als kriterium moe
ten worden gesteld dat de rege
ring van zo'n land zelf ook voor
de nieuwe aanpak voelt en
meewerkt.
Dat is in grote lijnen de inhoud
van een rapport dat de Natio
nale adviesraad voor ontwik
kelingssamenwerking heeft
uitgebracht op bestelling van
(ex-)minister Pronk. Acht
prominente leden van de in to
taal uit zeventig mensen be
staande commissie (waarin ook
prins Claus zit) zijn het niet met
dit rapport eens. Zij vinden het
zgn. basisbehoeften-model, dat
in de plaats zou moeten komen
van het - door de meeste ont
wikkelingslanden zelf geprefe
reerde - economische groei
model, te theoretisch en te be
perkt. Daarbij zou het advies de
handen van de regering te sterk
binden in de keuze van de con-
centratielanden
Staal en glas
Prins Claus: „niet eens met advies"
De discussie (industriële) groei of
basisbehoeften is niet nieuw.
Onder basisbehoeften worden
dan verstaan: voedsel, onder
dak, kleding en diensten op het
gebied van de gezondheids
zorg. watervoorziening, op
voeding en cultuur. De advies
raad meent in meerderheid dat
de praktijk van de laatste dertig
jaar heeft bewezen dat het
groei-model niet „binnen aan
vaardbare tijd" de positie van
de armere lagen van de bevol
king in de ontwikkelingslan
den kan verbeteren. Het aan
zwengelen van de zgn. mo
derne sector heeft volgens het
rapport van de raad slechts en
claves van staal en glas in de
steden in de Derde Wereld op
geleverd, waar een handjevol
mensen relatief hoge inkomens
ontvangt.
De steden zuigen mensen aan van
het platteland, waar de bevol
kingsexplosie het sterkst is.
Omdat er in de industrie en
aanverwante diensten
bedrijven minder werk is dan
wordt verondersteld, neemt de
„open" werkloosheid in de ste
den toe. De adviesraad baseert
zich voor de stelling dat nu een
ander systeem van hulpverle
ning nodig is o.a. op inkom
stenstatistieken. Daaruit blijkt
dat in de periode 1963-1972, bij
een gemiddelde jaarlijkse eco
nomische groei van 5 procent,
het aantal armen als percentage
van de bevolking in de Derde
Wereld is gedaald. Maar het to
tale aantal armen is deson
danks toegenomen.
Zonder een „onrealistisch hoge"
economische groei in de orde
van 10 tot 13 procent per jaar
zou daar binnen „de redelijke
tijd van een generatie" weinig
aan kunnen worden veranderd.
Dit zou volgens de adviesraad
wel te bereiken zijn door een
combinatie van hoge groei (6
tot 8 procent per jaar) en her
verdeling van inkomens en
vermogens naast heroriënte
ring van investeringen.
Nulgroei
Het rapport somt een aantal in
gebrachte bezwaren tegen het
basisbehoeften-model op. Bij
voorbeeld dat het een „nul-
groeimiddel" zou zijn, dat de
bestaande koek alleen maar
zou herverdelen. In vele geval
len „verdeelt men de ar
moede", aldus deze theorie.
In het rapport wordt benadrukt
dat het basisbehoeften-model
ook groei inhoudt, maar dat er
verdelingselementen worden
ingebouwd. De omvang van de
groei die nodig is om in de ba
sisbehoeften te kunnen voor
zien, hangt dan mee af van de
mate waarinide herverdeling
wordt doorgevoerd.
Overigens zegt de Nationale ad
viesraad voor ontwikkelings
samenwerking in zijn rapport,
dat van een ombuiging naar het
basisbehoeftenmodel geen
„onrealistische hoge" ver
wachtingen mogen worden ge
koesterd. Zelfs al zou dit model
politiek gemeengoed worden,
dan blijven er andere hin
dernissen: „Zo is bijvoorbeeld
onduidelijk hoe met name het
bedrijfsleven zal reageren op
wijzigingen in het inves
teringsklimaat, die zeer waar
schijnlijk bepalend zijn voor de
uitvoering van het basis
behoeften-model".
