Reacties op
an-Smith
voorzichtig'
Belgrado verdrinkt in goede bedoelingen
Situatie in
Chili wordt beter
Verkiezingen Z-Afrika
blanke aangelegenheid
Waren dat drie echte
Fransen maken
'oefenvlucht'
op Mauretanië
EG-landen
missen
veel vis
door zones
'Tiet Beste
Israël
boort
olie aan
VERKOPER of
VERKOOPSTER
GEVRAAGD
t alles
ZATERDAG 26 NOVEMBER 1977
BUITENLAND
PAGINA 11
LONDEN (UPI/AFP) - De Britse regering heeft
gisteren voorzichtig gereageerd op de aankon
diging van de Rhodesische premier Ian Smith
dat hij bereid is verkiezingen op basis van alge
meen kiesrecht toe te staan. Onafhankelijkheid
moet gebaseerd zijn op ëen werkelijke macht
soverdracht en volkomen vrije verkiezingen.
Omdat Smith's aanvaarding van een meerder
heidsbewind in algemene termen is vervat kan
nog niet beoordeeld worden of zijn voorstel aan
die criteria voldoet, zo is de reactie van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken in Londen.
Negen van de EG:
DEN HAAG (ANP) - De negen lan
den van de Europese Gemeen
schap menen dat de laatste
maanden de toestand in Chili
enigszins is verbeterd, maar
blijven aandringen op het eer
biedigen van de rechten van de
mens en herstel van de democra
tie. Dit blijkt uit de rede die de
Belgische vertegenwoordiger bij
de Verenigde Naties, als voorzit
ter van de negen, in de derde
commissie van de algemene ver
gadering van de Verenigde Na
ties heeft gehouden.
Uit het verslag van een werkgroep
van de commissie
ling van de situatie van de rech
ten van de mens, de laatste
maanden enkele verbeteringen
hebben voorgedaan De afgelo
pen twaalf maanden zijn het aan
tal politieke gevangenen
souvereine recht de staat van be
leg af te kondigen en te handha
ven. "Maar de staat van beleg is
geen rechtvaardiging voor het
schenden vqn de meest elemen
taire mensenrechten"
krachtens de uitzonderingswet- "Onze grootste zorg, die trouwe
ten wordt vastgehouden
aantal vermisten "aanzienlijk"
verminderd, de Dina (de poli
tieke politie) "wier naam syno
niem was met de schending van
de meest elementaire men
senrechten van Chilenen en soms
ook buitenlanders", is opgehe
ven.
de rech- Niettemin beschikken de negen
ten van de mens, en rapporten over inlichtingen waaruit blijkt De Chileense regering heeft "tot
van de ambassades in Santiago, dat de Chileense regering de fun- onze grote spijt volkomen ontoe-
blijkt dat zich in de "hoewel lang- damentele rechten "van velen" reikend" gereageerd op het ver-
zame en rijkelijk late. ontwikke- blijft schenden. Chili heeft het zoek van een aantal hongersta-
door een gemeenschappelijke
boodschap van onze ambassades
in Santiago tegenover de Chi
leense regering tot uitdrukking is
gebracht, betreft degenen die zijn
verdwenen. Zelfs al neemt het
aantal verdwijningen af, het to
taalbeeld van de afgelopen vier
jaar moet iedereen met zorg ver
vullen"
kende verwanten van vermisten,
een onderzoek in te stellen, on
danks haar belofte aan VN-sec-
retaris-generaal Kurt Waldheim,
serieuze nasporingen te doen.
De negen hopen dat het "nationaal
informatiecentrum", dat werd
opgericht toen de Dina werd ont
bonden, niet in "de kwalijke
praktijken" van de Dina zal ver
vallen, en dat zijn optreden door
de rechterlijke macht zal worden
gecontroleerd. "Maar wij zouden
ons meer gerustgesteld voelen als
de Chileense regering zou beslui
ten de folteraars van de Dina die
tot op vandaag de dag on
schendbaarheid genieten te ver
volgen.
NOUAKCHOTT (AFP) - Franse
gevechtsvliegtuigen van het type
"Jaguar" maken sinds don
derdag "oefenvluchten" boven
Mauretanie, zo is gisteren van
welingelichte zijde in de Maure-
taanse hoofdstad Nouakchott
Minister David Owen vindt dat ook
de nationalistische guerrillastrij
ders, die in de buurlanden van
Rhodesië gestationeerd zijn, aan
de verkiezingen moeten kunnen
deelnemen. Het is nog niet
duidelijk welke regeling Smith
voor ogen heeft "om het vertrou
wen van de blanken in Rhodesie
te bewaren".
Waarnemers in Salisbury verwach
ten dat hij zal voorstellen dat de
blanken eenderde van het aantal
parlementszetels krijgen, en het
recht van veto op amendendering
van de grondwet, als door het
amendement de belangen van de
blanken geschaad zouden kun
nen worden.
Twee Rhodesische bewegingen
hebben tot dusver positief ge
reageerd op Smiths voorstel be
sprekingen te beginnen over een
meerderheidsbewind op basis
van algemeen kiesrecht voor
blank en zwart.
Het Patriottisch Front, waarin de
Zapu van Joshua Nkomo en de
Zanu van Robert Moegabe sa
menwerken, heeft Smiths voor
stel al afgewezen. Een
woordvoerder van het Patriot
tisch Front in Loesaka sprak van
"vergif in een gesuikerde pil". In
Salisbury zei Josiah Chinamano,
vertegenwoordiger van het front
in Rhodesië, dat Smith, wil hij
een eind maken aan de oorlog
"moet spreken met zijn tegen
standers, en niet met zijn mario
netten".
De guerrilla, die al vijf jaar duurt,
wordt gezien als de belangrijkste
factor die Smith heeft gebracht
tot aanvaarding van een Afri
kaans meerderheidsbewind. De
Rhodesische premier merkte op
dat "deze dwaasheid" wekelijks
aan 200 mensen het leven kost.
Een woordvoerder van het minis
terie van Buitenlandse Zaken in
Washington noemde Smiths
aankondiging "een stap in de
goede richting", maar wees erop
dat de premier kennelijk voor
waarden verbindt aan de aan
vaarding van een meerderheids
bewind.
De Verenigde Staten zijn van me
ning dat aan een duurzame op
lossing van de kwestie-Rhodesië
BRUSSEL (ANP) - Europese vis
sers verliezen heel wat van hun
vangsten omdat vrijwel alle lan
den (overigens ook de EG-lan
den) hun visserijzones hebben
uitgebreid tot 200 mijl. Vooral de
200-mijlszones rond IJsland en
voor de kust van Noorwegen ko
men de Europese vissers op ver
minderde vangsten te staan. De
Europese commissie in Brussel
("dagelijks bestuur" van de EG)
heeft berekend dat de Europese
vissers in totaal een vangstverlies
lijden van zo n 450.000 ton per
jaar.
Britse vissers hebben het grootste
vangstverlies. Omdat zij niet
meer in de 200-mijlszones van
andere (niet-EG)landen mogen
komen, moeten ze het jaarlijks
met 213.000 ton vis minder doen.
Voor de Duitse vissers komt het
vangstverlies op ongeveer
173.000 ton per jaar. Franse vis
sers moeten jaarlijks met 52.000
ton vis minder genoegen nemen
en de Italiaanse vissers komen nu
jaarlijks met 30.000 ton vis min-
verscheidene "sleutelprincipes"
ten grondslag moeten liggen,
zoals "terugkeer naar de legali
teit". een grondwet en vrije ver
kiezingen met deelneming van
alle partijen. De Verenigde Sta-
ten-blijven in principe tegen een
interne regeling in Rhodesië,
maar willen eerst de bijzon
derheden van de recente voor
stellen van de regering-Smith
kennen alvorens een definitief
standpunt in te nemen, aldus het
departement.
De Tanzaniaanse regering heeft la
ten weten dat de "frontlijn-sta-
ten" het plan van de Rhodesische
premier afwijzen. Deze landen:
Tanzania, Zambia, Botswana,
Angola en Mozambique, steunen
alleen een regeling waarbij het
Patriottisch Front van Nkomo en
Moegabe betrokken is. Volgens
de woordvoerder van de regering
in Dar es Salaam zou het voor het
Patriottisch Front moeilijk zijn
terug te keren naar Rhodesië on
der het nieuwe plan van Smith.
JOHANNESBURG (ANP)-„Tegen inmenging, tegen de Yanks van Carter" staat er opeen
verkiezingsbord in een gegoede 'blanke' wijk van Johannesburg. „Sluit de rijen, stem
NP", adviseert het de voorbijganger. Onder een portret van een plaatselijke kandidaat
heeft een onbekende geschreven „Stem Nazi".
BEZIERS - De wrakstukken
van het Nord Atlas militaire
transportvliegtuig dat gisteren
neerstortte bij het Zuidfranse
dorpje Premian. Dertig Franse
dienstplichtigen en vier Franse
luchtmachtofficie ren k wa men
bij het ongeluk om het leven. De
inzittenden keerden terug van
een sportwedstrijd. Tijdens het
ongeluk was er een dichte mist
in het gebied. Meteen bij het
neerstorten explodeerde het
vliegtuig en veranderde in een
vuurbol.
Woensdag 30 november worden in
Zuid-Afrika algemene verkie
zingen gehouden. Dat 'algemeen'
is maar betrekkelijk, want de
verkiezingen zijn volledig een
aangelegenheid voor de blanken:
De ongeveer 2.3 miijoen blanke
stemgerechtigden zullen op die
dag uitmaken wie voor de ko
mende periode aan het roer van
de republiek komen te staan. De Opiniepeilingen wijzen uit dat de
absolute meerderheid in het
blanke parlement in Kaapstod zal
kunnen vergroten en of het de in
het spectrum van de Zuidaf-
rikaanse partijen 'links' staande
Progressieve Federale Partij
(PFP) zal gelukken de thans over
diverse kleine partijen verdeelde
tegenstanders van Vorster onder
politieke noemer te brengen.
schatting ongeveer twintig
miljoen zielen tellende niet-
blanke bevolking wordt niet naar
haar mening gevraagd.
ploeg van Vorster een goede kans
maakt op minstens 125 van de 171
zetels in het Huis van Afgevaar
digden. (De Senaat, 55 zetels,
wordt niet rechtstreeks gekozen.
De procedure verloopt hier via
kiescolleges).
Het staat bij voorbaat vast dat de al De politieke tegenstanders van
Absolute meerderheid
dertig jaar aan de macht 'Natio
nale Partij' onder de huidige
premier, Johannes Vorster, weer
de dienst gaat uitmaken. Interes
sant is alleen nog of de NP haar
Vorster, verdeeld als zij zijn,
staan voornamelijk met de kiezer
te waarschuwen voor het gevaar
in een éénpartijstaat. Vorster en
de zijnen wrijven zich echter in
"De bewijzen zijn overtuigend
11^1 I Cr genoeg om in elke Amerikaanse
^#1 1^1 strafzitting aanvaard te worden"
- zëgt een vooraanstaand UFO-loog. Waarom
worden er dan feiten uit leugendetector-
proeven achtergehouden, operators min
of meer omgekocht? Ongeïdentificeerde
vliegende voorwerpen: angstaanjagende
api? fantasie of werkelijkheid? Zoeken buitenaardse
krachten contact? Lees er alles over in een van de
28 artikelen in HET BESTE van DECEMBER
A JL uit Reader's Digest
de handen, want de zware kritiek
op hun apartheidspolitiek die
van buiten de grens klinkt blijkt
de blanken naar de Nasionale
Partij te drijven. Connie Mulder,
minister van voorlichting en van
binnenlandse zaken, verklaarde
onlangs dat de engelssprekende
Afrikaners in 'buitengewoon
grote mate' de voorheen voorna
melijk door afrikaanssprekende
aangehangen NP zijn gaan steu-
De 'Nasionalen' spelen dan ook
handig in op door de buiten
landse kritiek groeiende patriot
tisme door er praktisch dagelijks
aan. te herinneren dat het land
zich in een totale 'overlevings-
oorlog' bevindt en dat daarom de
rijen gesloten dienen te worden.
Het onvermogen van de oppositie
het eens te worden over kandida
ten in districten waar zij mis
schien nog een kans zou maken
speelt de partij van Vorster des te
meer in de kaart.
Van enige verkiezingsstrijd is
eigenlijk slechts sprake in som
mige grote steden als Johan
nesburg, Kaapstad en Durban,
waar de 'Progressieven' nog iets
te betekenen hebben.
Incidenten hebben zich tot dusver
nauwelijks voorgedaan. Deze
week werd een prominent kan
didaat van de NP in Johan
nesburg vermoord. Wat het mo
tief was en of dat van politiek
echter niet opgehel
derd.
Donderdag
kencemtrum in
een bom. Zestien
licht gewond.
tplofte er in een za-
Johannesburg
TEL AVIV (UPI) - Israël heeft gis
teren olie aangeboord aan de kust
van de golf van Suez in bezet
Egyptisch gebied van de Sinai, zo
heeft de Israëlische minister van
Energie, Jitzhak Modai, meege
deeld.
De bron heeft 2.500 vaten lichte,
waardevolle olie geleverd.
Het is de eerste maal in de 29 jaar
oude geschiedenis van de staat
Israël dat het zoeken naar olie in
de Sinai succes heeft. Wel heeft
Israël gebruik gemaakt van de
olievelden van Aboe Rodeis in de
tijd dat het die bezet hield.
De bron ligt 30 km ten zuidoosten
van Atoer, een gebied waar
Egypte ook bronnen heeft. Er
waren acht mislukte proefborin
gen aan vooraf gegaan. Twee
maanden geleden werd nog al
leen modder aangetroffen.
De kust van de Golf van Suez is
omstreden gebied. Het is bezet
gebied dat Israel waarschijnlijk
onder een vredesregeling aan
Egypte zal moeten teruggeven.
Proces tegen
Veren a Becker
start maandag
STUTTGARTlReuter) - Maandag
zal in Stuttgart het proces begin
nen tegen een van Westduit-
slands bekendste stadsguerril-
lastrijders, 25-jarige voormalige
telefoniste Verena Becker. Zij
wordt beschuldigd van pogingen
tot moord en van Lidmaatschap
van de Baader Meinhof-bewe-
ging.
Zij werd in mei in Singen, bij de
Zwitserse grens, gearresteerd na
een vuurgevecht waarbij haar
metgezel, Gunther Sonnenberg.
ernstige wonden aan het hoofd
opliep. Zij zit nu gevangen in de
Stammheim-gevangenis in
Stuttgart.
Nadat kort geleden in Stammheim
drie Baader-Meinhof-Leiders en
een stadsquerrillastrijder in
München dood in hun cellen wa
ren aangetroffen, wordt Verena
Becker zeer streng bewaakt. Haar
advocaat,Heinz Funke, protes
teerde gisteren tegen de
neonlichten in haar cel op de ze
vende verdieping die dag en
nacht branden.Andreas Baader,
Jan-Carl Raspe en Gudrun Ens-
lin hebben volgens de autoritei
ten zelfmoord in Stammheim ge
pleegd nadat zij eerder dit jaar tot
levenslange gevangenisstraf wa
ren veroordeeld.
De gerechtelijke autoriteiten in
Stuttgart zeiden dat Verena Be
cker verdacht wordt van mede
plichtigheid aan de moord op de
federale openbare aanklager
Siegfried Buback en diens twee
begeleiders. Zij vonden de dood
toen de daders vanaf een pas
serende motorfiets hun auto met
een regen van kogels door
zeefde. Becker was een van de elf
gevangenen wier viijlating was
geeist door de ontvoerders van
werkgeversvoorzitter Hans-Mar
tin Schleyer. Het zou eventueel
haar tweede vrijlating zijn ge
weest. Zij was een van de vijf die
De Franse vliegtuigen zijn gesta
tioneerd in Senegal. Een Franse
Transal. die als basis Dakar heeft,
maakt veelvuldig vluchten naar
Nouakchott. Een patrouillevlieg
tuig van het type Breguet-At-
lantique dat eveneens in Dakar
thuishoort, maakt al sinds een
maand vrijwel dagelijks "waar-
nemingsvluchten" boven Maure-
taans gebied, zo werd hier van
genoemde zijde aan toegevoegd.
In Nouakchott sluit men de moge
lijkheid niet uit, dat deze vluch
ten zullen leiden tot een gere
gelde luchtbijstand van Frank
rijk aan Mauretanië.
De "Jaguar" kan voor aanvallen en
voor steun aan grondoperaties
worden gebruikt. Het toestel
vliegt 1.700 km per uur. Het is
gewoonlijk bewapend met twee
kanonnen, maar het kan ook
bommen en raketten meenemen.
Deze Frans-Britse machine
wordt gebruikt voor de be
scherming van de Franse belan-
gen overzee, in het kader van de
samenwerking tussen Frankrijk
en verscheidene Afrikaanse sta
ten.
Gistermiddag werden de Maure-
taanse strijdkrachten in staat van
paraatheid gebracht, nadat men
op 60 km ten noorden van de
hoofdstad een groep niet-gelden-
tificeerde voertuigen had waar
genomen. In Nouakchott dede
geruchten de ronde over een op
handen zijnde aanval van het Po-
lisario-front.
Van officiële zijde wilde men niets
zeggen. Het Mauretaanse staats
hoofd. Moktar Oeld Daddah, be
vond zich toen in Mari akesj voor
overleg met koning Hassan van
Marokko. Hij keerde in de avond
naar Nouakchott terug.
Maar de Mauretaanse minister van
Defensie, kolonel M'Barek Oeld
Boena Moktar, verklaarde gister
avond dat het alarm in de hoofd
stad op een misverstand berustte.
De voertuigen die ten noorden
van Nouakchott waren waarge
nomen, vormden in werkelijk
heid een patrouille van het
Mauretaanse leger. De melding
betreffende de verdachte ko-
lonne was afkomstig van de pi
loot van een lijnvliegtuig.
in 1975 in vrijheid werden gesteld
om het leven te redden van de
ontvoerde Wcstberlijnse politi
cus Peter Lorenz.
Verena Becker wordt beschouwd
als lid van de harde kern van de
"beweging van de juni", ge
noemd naar de datum waarop
een aantal jaren geleden een stu
dent werd gedood tijdens pro
testdemonstraties tegen het be
zoek van de sjah van Iran in West-
Berlijn.
Ons bedrijf is hoofdzakelijk gericht op de verzorgings
artikelen voor honden, katten, knaagdieren, vogels en
aquaria.
Naast een goede algemene ontwikkeling en een behoor
lijke verkoopervaring, vragen wij dan ook enige kennis,
maar in ieder geval een meer dan middelmatige belang
stelling voor deze branche.
Sollicitaties dagelijks (behalve op de maandagen) van 9-12 en
2-6 uur. 's Avonds alleen na telefonische afspraak.
Nieuwe Rijn 50 - Tel. 071-120824
der c
Bij de becijfering van de commissie
is overigens geen rekening ge
houden met afspraken met be
paalde derde landen, waardoor
Europese vissers wordt toege
staan in beperkte mate in de
200-mijlzones van die landen hun
netten uit te blijven werpen. Bo
vendien kan de vermindering
van de vangstmogelijkheden in
de wateren van derde landen ge
deeltelijk worden goedgemaakt
met de vangst voor de kust van
Groenland. Daar mag nog 30.000
ton vis extra gevangen worden.
)e commissie in Brussel is van
oordeel, dat men zou moeten
overschakelen op andere vissoor
ten die tot nu toe (ook al omdat
men die vis niet heeft leren eten)
weinig in trek zijn. Verder zou
den nieuwe mogelijkheden in de
Zuidatlantische oceaan moeten
worden gezocht.
BRUSSEL (SP) - Het begint er naar
uit te zien dat de veiligheids
conferentie in Belgrado ten on
der gaat in de goede bedoelingen.
Vooral de door toedoen van de
Oosteuropese landen zijn er zo
veel voorstellen ingediend dat de
bijeenkomst een gebeurtenis
wordt voor diplomatieke spe
cialisten.
"Het kan nu ook uitdraaien op
speeltuingedoe", zei 'de
woordvoerder van onze minister
Van der Stoel deze week in Brus
sel, na afloop van het Europees
politiek overleg van de EG-mi-
nisters officieer is de conferentie
over vrede en veiligheid nu op de
helft gekomen.
De eerste zeven weken gingen
voorbij met het beoordelen van
de resultaten van twee jaar leven
met de sloktakte van Helsinki. In
1975 spraken 33 landen uit West
en Oost-Europa plus de VS en
Canada daar af om stelselmatig
naar vrede, veiligheid en samen
werking te streven.
"Zelfs de kwestie van de men
senrechten is open en met het
noemen van man en paard be
sproken kunnen worden. De
Russen hebben naar ons ge
luisterd. Moskou beroept zich
dus niet langer op het principe
van de niet-inmenging in hun
binnenlandse zaken. Daarmee is
de kwestie nu blijvend be
spreekbaar geworden. Dat is een
groot winstpunt en voldoende
redenen om het verloop van Bel
grado tot nu toe als redelijk posi
tief te omschrijven".
Dat zegt een hoge diplomaat van de
NAVO in het hoofdkwartier te
Brussel. In die stad wordt het op
treden van zowel de negen lan
den van de Europese Gemeen
schap als de vijftien van het At
lantisch bondgenootschap ge
coördineerd. Toch kreeg het wes
telijke voorstel voor een grondige
toepassing van de beloften over
mensenrechten niet de steun van
de NAVO-partners Griekenland
en Turkije.
Inmenging
Bovenstaand optimisme is een tik
keltje overdreven. De Sovjet-
Unie was inderdaad bereid, bij
voorkeur in de besloten commis
sie-vergaderingen, naar onze be
schuldigingen inzake schendin
gen van mensenrechten te luiste
ren. De Russen hadden ook ach
terover kunnen leunen en zeg-'
gen: "Waar hebt u het over? Dit
soort zaken gaat u niets aan".
Zij zouden dan weliswaar de slo
takte hebben geschonden, maar
daar staan geen sancties op.
Goldberg, leider van de VS-dele-
gatie, stelt vast dat er in Oost-
Europa twee jaar na de onderte
kening van "Helsinki" nauw
elijks méér vrijheid bestaat. De -
Russen zien de westelijke be
schuldigingen trouwens wel de
gelijk als inmenging in hun bin
nenlandse politiek. Maar ze zijn
nog niet zo ver gegaan het punt
taboe te verklaren.
Vorige week is in Belgrado de bus
gelicht met voorstellen voor een
verbeterde toepassing dan wel
uitbreiding van de strekking van
de slotakte. Er zijn meer dan
tachtig voorstellen ingediend,
zodat nu al wel vast staat dat de
bijeenkomst niet op de in eerste
instantie voorziene datum (22 de
cember) kan eindigen. Voordat
de 35 deelnemende landen het
over de behandeling van deze
plannen plus het opstellen van
een slotverklaring i
zijn gaan er nog maanden ver
strijken, aldus waarnemers in
Belgrado.
Sommige deelnemers hebben wel
licht belang bij zo'n ontwikke
ling. Van de zon bijna twee
maanden geconfereerd over de
opstelling van een agenda die nu
qua tijdsindeling weinig realis
tisch blijkt te zijn, al hadden de
westelijke deelnemers dat toen al
wel voorzien. Nu de conferentie
zich van begin oktober tot feb
ruari of misschien ook wel juli
gaat voortslepen zal de belang
stelling van de mensen uitdoven.
Zo wordt de aandacht voor hun
fundamentele rechten gesmoord.
"Dat werk daar in Belgrado moet
geen routine-achtige bezigheid
worden voor specialisten die er
een bestaan in vinden", zo was
deze week de algemene mening
Nu dient da
vel
toege
voegd dat de lange reeks onder
werpen die in de slotakte aan de
orde komen automatisch tot se
ries suggesties leidt. Ook de va
riëteit van deelnemers - "kapita
listen", communisten en neutrale
landen - draagt daartoe bij.
Russisch plan
De discussies over de toepassing
van de slotakte lopen nu naar een
einde. De westelijke, de neutrale
en de niet-gebonden landen had
den het gesprek over de toepas
sing van de akte nog wel even
willen verlengen. De communis
tische landen echter niet. En aan
gezien er voor besluitvorming al
gemene overeenstemming ver
eist is kregen zij hun zin.
