„Verzet in Chili groeit"
TWAALF JAAR EN TBR VOOR MOORDEN
EIS
NIEUW
ARTSEN SCHRIJVEN
TE GEMAKKELIJK
VITAMINEPIL VOOR
Nog derde
Nederlandse
slachtoffer
vliegramp
op Madeira
HALFWEG ANP) - Prinses Beatrix heeft gisteren bij Halfweg het
boezemgemaal van het Hoogheemraadschap Rijnland'officieel in bedrijf
gesteld. De nieuwe installatie verhoogt de capaciteit van Rijnlands vier
grote boezemgemalen, Gouda, Katwijk, Spaarndam en Halfweg, van
12,5 miljoen tot 1325 miljoen kubieke meter water per etmaal.
Het nieuwe boezemgemaal staat twee kilometer verwijderd van het oude
Halfweggemaal, dat 125 jaar dienst heeft gedaan.nHet nieuwe gemaal
beschikt over drie grote dieselmotoren, die te zamen 2000 kubieke meter
water per minuut kunnen verplaatsen. De capaciteit van de nieuwe
installatie is daarmee eenderde groter dan die van de oude.
Bij de ingebruikstelling gisteren werd het woord gevoerd door baron van
Knobelsdorff, dijkgraaf van het Rijnlandse Hoogheemraadschap. Op de
foto kijken de prinses en enige genodigden belangstellend naar de
e schoepen die door het water slaan.
DEN HAAG (ANP) - Huisartsen
worden beïnvloed door de ge
neesmiddelenindustrie bij het
voorschrijven van vitaminep
reparaten. Vaak beroepen zij zich
op het door de geneesmiddele
nindustrie samengestelde na
slagwerk waarin staat vermeld
welke medicijn bij welke klacht
voorgeschreven kan worden.
Verder ontvangen artsen, die posi
tief staan tegenover vitamines-
likkerij vaker gratis geneesmid
delenmonsters dan hun collega's
die weinig heil in vitaminepillen
zien. Ook bezoeken zijn vaker
congressen die door de genees
middelenindustrie georgani
seerd zijn en lezen zij minder
vaak vakliteratuur.
Deze conclusies rollen uit een nog
niet gepubliceerd onderzoek
naar de rol van de huisarts bij de
consumptie van vitamineprepa
raten. Koopkracht, maandblad
van het Konsumenten Kontakt,
onthult de gegevens van dit aan
de Wagenings Landbouwhoge
school uitgevoerde onderzoek.
Uit het onderzoek blijkt dat twee
derde van de ondervraagde huis
artsen geregeld vitamineprepara
ten voorschrijft. Als reden noe
men de artsen veelal dat vitami
nes wellicht niet baten maar ook
niet schaden. Ook schrijven ze vi
taminepreparaten voor omdat de
patiënt er om vraagt of vanwege
het placebo-effect, het psychisch
effect waarbij de patiënt zich be
ter gaat voelen omdat hij denkt
dat het medicijn werkt. Slechts
elf procent van de huisartsen
raadt hel gebruik van vitaminep
reparaten af. Uit het onderzoek
concludeert Koopkracht dat Ne
derlanders vrijwel alleen vitami
nepillen slikken omdat de ge
neesmiddelenindustrie iedereen
laat geloven dat dat nodig is. De
intensieve reclame die op arts en
consument wordt afgevuurd be
vordert niet alleen de verkoop
maar veroorzaakt ook misver
standen rondom vitaminepillen,
aldus het blad. Hoe minder artsen
van voeding en vitaminen afwe
ten des te vaker ze vitaminep
reparaten aanbevelen, zo blijkt
uit het onderzoek.
Volgens Koopkracht is het slikken
van vitaminepillen maar zelden
nodig. Iedereen die normaal eet
krijgt zowel zomers als 's winters
voldoende vitamines naar bin
nen. Wie te weinig vitamines naar
binnen krijgt kan ziek worden.
Maar dat betekent niet dat teveel
vitamines mensen van ziektes
vrijwaren, aldus het blad.
Het fabeltje dat teveel vitamines
nooit kwaad kunnen noemt
Koopkracht gevaarlijk. Vitami
nes B en C worden weer uitge
plast maar vitamine A en D wor
den opgeslagen. Een teveel van
deze vitamines kan tot vergif
tigingsverschijnselen leiden
waaraan men zelfs kan over
lijden. Wie kant en klaar zuige-
lingenvoedsel aan kinderen voert
moet daarnaast geen andere vi
tamines toedienen, aldus
Koopkracht. Die extra vitamines
zijn niet alleen overbodig maar
wellicht ook schadelijk.
UIT IN DE RANDSTAD
Van de theaters in Amsterdam ontvingen wij geen opgaven.
ROTTERDAM
Rotterdamse Schouwburg: 25 en 26 nov., 20.15 uur, "Bitter Lemon",
komedie van Dimitri Frenkel Frank; 27 nov., 20.00 uur, "Rigo-
letto", opera van Verdi; 1 dec., 20.15 uur, Gruppo Tse met "Peines
de coeur d une chatte anglaise".
De Doelen: Grote zaal: 25 nov., 20.15 uur, concert door het Con
certgebouworkest o.l.v. Kirill Kondrasjin; 27 nov 14.30 uur, con
cert door het Ned. Kamerorkest o.l.v. Christobal Halffter; 27 nov.,
20.15 uur, optreden van Joan Baez; 29 nov., 20.15 uur, pianorecital
door Eugen Indjio; 30 nov., 12.45 uur, koffieconcert door Anne
Vreede-Wess, piano; 30 nov., 20.15 uur, orgelconcert door Arie J.
Keijzer. Kleine zaal: 25 nov., 20.15 uur. de Indiase danseres
Lakshmi Viswanathan met klassieke dansen uit Zuid-India; 28
nov., 15.45 uur, concert door de Orkestklas van het Rott. Conserva
torium.
Luxor Theater: 25. 26. 27, 29 en 30 nov., de Havenstad Operette met
"Die schone Helena" van Jacques Offenbach; 1 dec., 20.15 uur, het
Amsterdams Volkstoneel met "Als je lachtdan ben je rijk" van
Herman Bouber.
Sportpaleis Ahoy: 25 nov., 20.00 uur, popconcert door de Engelse
groep Yes, in het voorprogramma Donovan.
Hofpleintheater: 25 en 26 nov., 20.30 uur, "Moordspel" van Anthony
Shaffer, met Guus Hermus en Jeroen Krabbé; 29 en 30 nov., 20.15
uur, "Ik een beetje meer dan jij", blijspel van Bethencourts met o.a.
Sylvia de Leur en Lex Goudsmit.
Piccolo Theater: 25, 26, 29 en 30 nov. en 1 dec., 20.30 uur, Josephine
van Gasteren speelt "Juffrouw Margreet" van Roberto Athayde; 27
nov., 13.00 uur, kindertheater Wiedus met de jeugdmusical "De
club"; 27 nov., 15.15 uur, kindertheater Wiedus met de jeugdsex-
musical "Hé, wil je met me lopen?".
De Lantaren: 25 en 26 nov., 20.30 uur, de Maasstadspelers met "De
knechten" van Henri de Menthon; 25, 26 en 27 nov., 21 uur, Beel
dend Theater.
DEN HAAG
Koninklijke Schouwburg: 25 nov., 20.15 uur, Haagse Comedie met
"Beschuit met muisjes" van Heijermans; 26 nov., 20.15 uur, Haagse
Comedie met "Een maand op het land" van Toergenjev; 27 nov.,
14.00 en 20.15 uur, Haagse Comedie met "Hedda Gabler" van Ib
sen; 28 nov., 20.15 uur, Toneelgroep Theater met "De vader" van
Strindberg; 29 nov., 20.15 uur. Galas Karsentry-Herbert "Les
mains sales"; 30 nov., 20.15 uur, Publiekstheater met ,,'n Meeuw"
van Tsjechow; 1 dec., 20.15 uur, Haagse Comedie met "De waaier",
komedie van Carlo Goldoni.
HOT-theater: 25 en 26 nov., 20.30 uur, Pakhus 13 (Kopenhagen) met
"Doodsfuga" en "Sacre du printemps"; 27 nov., 14.00 uur, kin
dertheater Pssstt met "Piccolo en de droomsoezer"; 27 nov., 20.30
uur, Haagse Comedie met "Elisabeth I" van Paul Foster; 1 dec.,
Haagse Comedie met de première van "Spoorloos", van Rob Bog-
Congresgebou w: 26 nov., 20.30 uur, Residentie-Orkest o.l.v. Edward
Downes; 28 nov., 20.30 uur, Ned. Kamerorkest o.l.v. Christobal
Halffter.
Diligentia: 25 nov., 20.30 uur, gitaarrecital door Tom Methling; 26
nov., 20.15 uur. Robert Kreis "U, ik en de piano"; 27 nov., 11.30 uur,
Ned. Blazersensemble; 27 nov., 14.30 uur, Alan Curtis, clavecim-
bel; 27 nov., 20.15 uur, Ann-Kathenne Wilhelm, sopraan, m.m.v.
Harry Holtman, piano; 29 nov.. 20.30 uur, kamermuziek door leden
van het Residentie-Orkest; 30 nov., 12.45 uur, lunchprogramma
met Jacques Ogg, clavecimbel; 30 nov., 20.15 uur, Marina Horak,
piano; 1 dec., 20.15 uur, Vermeer-Kwartet.
Theater in de Steeg: 25 nov., 20.30 uur, cabaret Koud Kunstje "Om je
dood te lachen"; 27 nov., 14.30 uur, Haags Sprookjes Toneel met
"Spotje en de monstermaniak"; 27 nov., 20.30 uur, gitaarrecital
door Rob Bakker.
Theater Pepijn: 25 en 26 nov.. cabaret Kwartoverelf "Live"; 30 nov.,
20.15 uur, Marien van Staalen, cello en Fredric Meinders, piano.
Appel theater: 25,26,29 en 30 nov., toneelgroep De Appel met "Ores-
teia" (try-outs).
LEIDEN
DONDERDAG 24 NOVEMBER 1977
AMSTERDAM (ANP) - Bij de
vliegramp op het Portugese ei
land Madeira blijken niet twee
maar drie Nederlanders te zijn
omgekomen. Het derde Neder
landse slachtoffer is de 56-jarige
Maria Leurs uit Amsterdam. Zij
had samen met de 62-jarige D.
van Beetz, die bij de ramp zwaar
gewond raakte, bij het Am
sterdamse reisbureau "Zuid-
Europa Stichting" een vakantie
reis van een week naar Madeira
geboekt.
Dit heeft een woordvoerster van
het reisbureau gisteren meege
deeld. Zij vertelde dat mevrouw
Leurs en de heer Van Beetz een
ticket hadden voor een latere
vlucht van Lissabon naar Ma
deira. Zij besloten echter eerder
te vertrekken, en stapten in het
vliegtuig dat later neerstortte.
Dit is er volgens de woordvoerster
vermoedelijk de oorzaak van dat
mevrouw Leurs niet op de pas
sagierslijst van het neergestortte
vliegtuig voorkwam. Mevrouw
Leurs was eigenares van een da
mesmodezaak in Amsterdam.
Kamerlid stelt
vragen over
Schiphollijn
DE» HAAG - Het PPR-tweede
kamerlid Jansen heeft gisteren
vragen gesteld aan de ministers
van volkshuisvesting en Verkeer
en Waterstaat over de moeilijk
heden die in Warmond gerezen
zijn bij de aanleg van de
Schiphollijn.
Jansen wil weten of de overeen
komst die de gemeente Warmond
met de minister sloot ook bij
voorbaat de verplichting met zich
meebrengt om elk bezwaar
schrift tegen het bestem
mingsplan ongegrond te verkla
ren. Als dat het geval is, vraagt
Jansen zich af of die overeen
komst dan niet in strijd is met de
wet op de Ruimtelijke Ordening.
Ook het bezoek dat minister Wes-
terterp onlangs aan Warmond
1 bracht, vormt voor Jansen aan
leiding tot vragen. Hij verzoekt
de minister om een toelichting op
de beweegredenen voor dat be
zoek.
Het bezoek vond plaats nadat de
Warmondse raad op 27 oktober
geweigerd had om medewerking
te verlenen aan de bouw van het
viadukt in de Klinkenbergerpol
der. Nadat de minister hierover
eerst met het college van B en W
had gesproken, kwam hij vorige
week dinsdag persoonlijk naar
Warmond om de raad met klem te
verzoeken haar besluit te herzien.
Jansen betwijfeld het echter of dat
besluit herzien kan worden zon
der dat de gebruikelijke proce
dure, voor de vaststelling van een
bestemmingsplan weer opnieuw
wordt doorlopen.
Vrouw bekent
moord op
moeder en
echtgenoot
AMSTERDAM (ANP) - De 50-ja-
rige mevrouw A.N. uit Oudekerk
aan de Amstel, die maandag door
de Amsterdamse recherche werd
aangehouden op verdenking van
moord op haar 62-jarige echt
genoot heeft inmiddels bekend
dat zij ook de dood van haar 76-
jarige moeder op haar geweten
heeft. De moeder, die hart
patiënte was, overleed op 20
maart van dit jaar. Zij werd door
haar dochter in Oudekerk ver
pleegd.
De dochter heeft nu toegegeven dat
zij haar moeder drie maanden
lang valiumpreparaten heeft toe
gediend om het einde te be
spoedigen. Zij gaf als verklaring
voor haar daad dat de verpleging
van de oude vrouw haar te veel
was geworden. Enige dagen ge
leden heeft de vrouw op dezelfde
wijze een eind gemaakt aan het
leven van haar echtgenoot die in
een Amsterdams ziekenhuis
werd verpleegd.
DEN HAAG (SP) - Net als voor de
krijgsraad te Arnhem is gister
middag ter zitting van het Hoog
Militair Gerechtshof te Den Haag
twaalf jaar gevangenisstraf en ter
beschikkingstelling van de rege
ring geëist tegen de 22-jarige
Amsterdamse soldaat Peter M..
die op 23 oktober vorig jaar sa
men met zijn broer Ron (23) de
dubbele moord heeft gepleegd op
LEIDEN -Toen Carmen vooreen
gesprek uit haar werk werd ge
haald besefte ze niet dat dit
"gesprek" twee maanden in
beslag zou gaan nemen. Noch
dat ze martelingen zou moeten
doorstaan waarvan ze het be
staan vóór haar gevangenne
ming niet kon vermoeden.
Carmen en haar landgenote
Maria (27) praten over hun er
varingen in hun geboorteland
Chili, waaruit ze twee jaar gele
den door bemiddeling van de
Nederlandse regering konden
vertrekken.
Het Chili van nu is volgens het
verslag van Maria en Carmen
een geteisterd land, in de greep
van de Junta-dictatuur. Een
greep die de twee Chileense
vrouwen nu nog in de ban
'houdt. Ook in het westen dur
ven zij hun achternamen niet te
gebruiken uit angst voor rep
resaillemaatregelen van de
Junta, die overal z'n handlan
gers heeft zitten. Er is al een
handjevol Chilenen in het
buitenland onder geheimzin
nige omstandigheden om het
leven gekomen.
Zoals generaal Prats, destijds
verbonden aan de democrati
sche regering Allende. Een re
gering die door de Junta werd
verdreven. Zelfs ten opzichte
van gevluchte landgenoten
moeten Maria en Carmen de
nodige voorzichtigheid be
trachten - er kan immers een
verrader tussen zitten.
Toch willen ze ook in Nederland
blijven vechten tegen het ré
gime. Ze doen dat door hetgeen
zij over hun land weten zoveel
mogelijk openbaar te maken.
Carmen: "Je kunt nu eenmaal
niet met de armen over elkaar
een samenwonend jong.stel in
een bovenhuis aan het Spui te
Amsterdam.
De broers plachten vaak samen uit
inbreken te gaan, onder meer om
het onderhoud te kunnen betalen
van hun uiterst kostbare moto
ren. In de avondvn 23 oktober
braken zij in bij een uitzend
bureau aan het Spui. Tijdens het
blijven zitten als je eenmaal
hongerende kinderen hebt ge-
Maria en Carmen hebben in feite
nog geluk gehad. Hun echt
genoten behoorden tot de
weinige gevangengenomen
Chilenen die het predikaat
"politieke gevangene" kregen.
Zij konden daardoor een visum
bemachtigen. Het overgrote
deel van de Chiienen in hech
tenis, pakweg tachtig procent,
treft het volgens Maria veel en
veel slechter. Ze zijn na hun ar
restatie naamloos en geruisloos
verdwenen en komen voor
uitwijzing niet in aanmerking
omdat de Junta ze als crimine
len kenmerkt. Een nieuwe me
thode die de Junta sinds een
jaar hanteert.
Hét grote verschil in het optreden
van de Junta toen en nu is de
benadering van de Chilenen
die volgens het militaire ap
paraat voor gevangenneming
in aanmerking komen. Destijds
werden groepjes mensen door
militairen van de straat gehaald
-in alle openheid. Nu wordt een
werknemer (zoals in het geval
van Carmen) op z'n werk opge
zocht door een in burgerkleren
gestoken Junta-lid voor een
"gesprek". Het slachtoffer
hoeft niet per se naamloos te
verdwijnen. Sommigen zien
kans op weg naar de gevang
enis hun naam uit te roepen.
Zodat omstanders de familie
kunnen waarschuwen.
Zodat weer een naam aan de lijst
van 2500 vermiste Chilenen
kan worden toegevoegd.
Na de staatsgreep hebben Maria
en Carmen de persoonlijke
vrijheid (er is bijvoorbeeld een
avondklok ingesteld) maar ook
doorzoeken van het pand ontdek
ten zij op een bovenetage onver
wachts het jonge paartje op een
matras.
Terwijl broer Ron het naakte
meisje mee naar beneden voerde,
waar hij haar verkrachtte, werd
op de bovenetage de naakte jon
gen doodgeslagen door broer Pe
ter. Hij gebruikte hiervoor een
de economische situatie
zienderogen zien verslechte
ren. Een greep; de inflatie zette
steeds sneller door, de werk
loosheid nam sterk toe, allerlei
voorzieningen zoals crèches en
gratis onderwijs werden opge
heven, kortom: alle verwor
venheden van de werkende
klasse die stammen uit de pe-
riode-Allende zijn teniet ge
daan.
Door van de scholen onbetaal
bare instituten te maken heeft
de Junta willens en wetens de
bevolking 'dom' weten te hou
den. Voeg daarbij de slechte
weerstand van de arbeiders
door ondervoeding en de grote
werkloosheid en enkele rede
nen waardoor de macht van
generaal Pinochet kon blijven
bestaan zijn opgesomd.
Het gemiddelde salaris van de
werknemer is namelijk niet
toereikend om zelfs maar in de
allernoodzakelijkste levensbe
hoeften te voorzien. Omdat er
geen crèches meer zijn wordt
het de vrouwen bijna onmoge
lijk gemaakt om er wat bij te
verdienen. Voor elke arbeider
die ergens tegen zou mogen
ageren staan er tien nieuwe op
de stoep te dringen. Juist het
afgelopen jaar, zo weet Carmen
van haar landgenoten, hebben
vele middenstanders hun win
keldeuren voorgoed moeten
sluiten. Enerzijds omdat ze
geen kredieten krijgen van de
Junta, wier politiek is gericht
op de steun aan monopolisti
sche bedrijven. Anderzijds
omdat de Chilenen geen geld
meer hebben om een winkel
binnen te stappen.
Maria en Carmen zijn vrij somber
over de eventuele realisering
koppelriem, naar het voorbeeld
uit de film "Easy Rider" gemaakt
van twee verchroomde zware
motorkettingen.
Hierna begaf Peter zich naar bene
den, waar hij eveneens het meisje
verkrachtte. Tenslotte werd na
onderling overleg haar keel
doorgesneden door broer Ron,
opdat zij niets meer zou kunnen
van een vrij Chili, temeer daar
er in buurlanden als Argenti
nië, Peru en Columbia al even
weinig vrijheid is als in hun
LEIDEN - Het Chili Front Lei
den organiseert vrijdagavond,
in samenwerking met een aan
tal vrouwenorganisaties en de
stichting Oprechili een avond
die in het teken staat van de
vrouw in Chili. Chileense
spreeksters vertellen over hun
ervaringen tijdens de volks
regering, hun gevangenschap
en over de geschiedenis van de
vrouw in hun land. Verder
wordt de film "aan de volke
ren van de wereld" op deze
bijeenkomst, die in het Volks
huis wordt gehouden, ver
toond en spreekt Aafke Steen
huis. Inlichtingen over het
Chili-front (dat zich richt op
onder meer politieke onder
steuningvan gevangenen) zijn
verkrijgbaar via telefoon
nummer 140397. Oprechili is
een landelijke stichting voor
het geven van humanitaire
steun aan de slachtoffers van
het Junta-regime via nummer
121771.
land. Wel zijn ze ervan over
tuigd dat het verzet daadwer
kelijk iets kan gaan betekenen.
Het verzet, gevormd door on
der andere familieleden- en
werklozencomité's blijft on
danks de angst voor de Junta
groeien. Carmen: "Er is immers
geen alternatief. En het gaat
iederéén aan, want elke Chi
leen heeft wel een familielid of
vriend die in de gevangenis
MIEP DE GRAAFF
navertellen.
Broer Ron werd door de Am
sterdamse rechtbank tot twaalf
jaar veroordeeld. Peter kreeg tien
jaar en TBR, een vonnis dat giste
ren door de advocaat-fiscaal bij
het hof te licht werd geacht, voor,
wat mr. Van Ee noemde:"deze
bijzonder laffe daad".
Omdat Peter claimt onder invloed
van een mengsel van alcohol en
smfetsmine te hebben gehan
deld, werd door de verdediging
de farmaoloog prof. I.A. Nele
mans gehoord, die verklaarde dat
amfetamine sterk ontremmend
kan werken, vooral in combinatie
met alcohol.
Een tweede deskundige, dr. G.G.I.
Pareau Dumont, chef de clinique
van de POK te Utrecht, zei dat
Peter nodig psychiatrisch moet
'worden behandeld en dat een
voorafgaande langdurige ge
vangenisstraf niet bevordelijk is
voor zijn motivering. De behan
deltijd zelf kan varieren van twee
tot acht jaar. Vonnis zeven de
cember.
Ondanks de
angst voor
de junta-
dictatuur
Op diverse plaatsen in
Nederland hebben Chi
leense ballingen muur
schilderingen gemaakt
waarin zij wijzen op de
huidige situatie in hun
land.
Leidse Schouwburg: 25 nov., 20.15 uur, toneelgroep de Timdeler-
club met "Hoe word ik geen kamerlid"; 26 nov., 20.15 uur. To
neelgroep Theater met "De vader" een tragedie van August
Strindberg; 29 nov., (Mickery-circuit) 7:84 England met "The live
and times of Joe of England"; 30 nov., 20.15 uur, Nederlands Dans
Theater met o.a. de balletten "Oremus" en "Lieder ohne Worte".
LAK-theater: 25 nov., 20.15 uur, toneelgroep Litteris Sacrum met
"Harte twee, harte drie" van Paul Rodenko; 26 nov., 15.00 uur, het
Ka Theater met "Pinokkio", kindertheater; 29 nov., LAK-Cinema:
"Les fleurs du Miel" van Claudo Faraldo.
Microtheater, Vestestraat 40: 25 en 26 nov., 20.30 uur, toneelgroep
Imperium met "Don Quichotte (ridder van de droevige figuur)".
Stadsgehoorzaal: 25 nov., 20.00 uur, uitvoering door Harmonie Ver
eniging De Burcht.
K O-gebouw: 30 nov., 20.15 uur, Rijksdaalder-concert door Anja
van Wijk, mezzo-sopraan m.m.v. Thom Bollen, piano.
Vrijetijdscentrum: 25 nov., 20.00 uur, optreden van Gruppo Sport-
Cameleon Vismarkt/hoek Maarsman-
steeg
exclusieve mode accessoires
een paleis met mode accessoires
met o.a.
Prachtige Italiaanse leren tassen van scepi, campenilen en Louis Ferraud
Exclusieve ceintures, hele mooie sjawls zowel van polyester als zijde o.a.
van Lanvin, Davince en anderen.
Exclusieve sieraden en bijjoux in zilver en goud.
Maraboe-jasjes, Boa's en stola's in ruime sortering.
Tijdens de openingsdagen op 25 en 26 november zullen Anita,
Loes en Ellen elke 10e en 20e koper een attractief geschenk van
CAMELEON aanbieden.
Tevens zullen zij graag hun 20-jarige ervaring in de mode benutten
voor een goed advies aan u.
Cameleon exclusieve mode-accessoires
Vismarkt/hoek Maarsmansteeg
