"Evangelisatieeen
manier van leven
qL
Eerbied voor
medeschepsels
Droom
angst
DrTe Winkel (ex-Sassenheim) in proefschrift:
Transfersysteem vorm
van moderne slavernij
KERKDIENSTEN
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1977
„Het huidige transfersysteem, zoals het onder
meer in het betaalde voetbal wordt gehanteerd,
is als een vorm van moderne slavernij te be
schouwen en als zodanig ethisch onaan
vaardbaar".
Onder de stellingen die aan een
proefschrift tot verkrijging van
de doctorsgraad moeten worden
toegevoegd, zijn er altijd wel een
paar die met het onderwerp van
studie weinig of niets te maken
hebben. Het zijn niet de oninte
ressantste. Vaak haken ze in op
een actualiteit, waarvoor de zeer
geleerde kennelijk meer dan ge
wone belangstelling heeft, maar
ook liefhebberijen bieden vol
doende stof om de weten
schappelijke kost wat lichter te
maken.
Injectie
Die kritische gedachte over het
transfersysteem -het verkopen
van spelers- komt van de heer
Jan Derk te Winkel (45), die giste
ren aan de Vrije Universiteit bij
prof. dr. J. Verkuyl promoveerde
tot doctor in de godgeleerdheid.
Zijn proefschrift heeft als titel:
„Kiezen en delen", en handelt
over de politieke en sociale bete
kenis van het christelijk geloof in
de communicatie van het evan
gelie door de kerkelijke ge
meente in eigen omgeving.
De heer Te Winkel was van 1965 tot
1974 gereformeerd predikant in
Sassenheim. Hij maakt nu als
predikant in algemene dienst
deel uit van de staf van het Evan
gelisatiecentrum van de Gere
formeerde Kerken in Leusden.
Met zo'n „vreemde" stelling kan
een promovendus een bepaalde
bedoeling hebben. TQevallig is
het ons bekend, dat de stelling
van de heer Te Winkel over het
transfersysteem vooral bedoeld
is als een injectie voor de discus
sie die in de voetbalwereld met
betrekking tot dit verschijnsel is
op gang gekomen. Een beschei
den bijdrage van theologische
kant zou misschien van enig nut
kunnen zijn, dacht hij.
Zolang synodes zich verre houden
van dergelijke vergroeiingen in
de samenleving, zijn er altijd wel
individuele leidslieden die er,
geheel voor eigen rekening, hun
zegje over willen doen. Soms tot
lering.
Twee visies
Maar nu dan het proefschrift van
ds. Te Winkel over „evangelisa-
Kan evangelisatie -het naar buiten
treden met het evangelie- wor
den overgelaten aan een groepje
geïnteresseerde gemeenteleden,
of is ze een opdracht voor elk lid?
En wat is evangelisatie eigenlijk?
Alleen een oproep tot persoon
lijke bekering, of gaat het hier om
een bestaanswijze van de chris
telijke gemeente, die in woord,
daad en levenshouding anderen
uitnodigt tot meedoen?
De Afgescheidenen in de vorige
eeuw (1834) legden, zo beschrijft
menwerken met de afdeling
„evangelisatorisch werk" van
de hervormde stichting „Kerk
en Wereld" in Driebergen.
Men heeft ontdekt, dat er een ge
meenschappelijke visie bestaat
op wat evangelisatie vandaag is
of zou moeten zijn, en bovendien
rende gemeente. Regionaal: het
houden van kaderbijeenkom
sten. Landelijk: het organiseren
van conferenties voor toerusting
van commissieleden en mede
werkers in de evangelisatie.
Beide centra geven ook bro
chures, informatiebulletins en
gespreksmateriaal uit.
ds. Te Winkel, alle nadruk op
„missionaire" gemeente. De op
dracht tot getuigen gold elk lid.
Maar onder de latere Abraham
Kuyper kreeg evangelisatie een
plaats naast andere christelijke
activiteiten, die elk op eigen ter
rein verantwoordelijk waren
voor de realisering van „de eer
van God" op alle levensgebieden.
Zo ook kon de taak van de evan
gelisatie versmald worden tot het
mondeling doorgeven van het
evangelie.
Open staan
Dr. Te Winkel gaat ervan uit, dat
ons in de bijbel een weg wordt
beschreven waarop de navolging
van Christus in ons leven en sa
menleven centraal staat. En die
weg heeft ook te maken met de
communicatie van het evangelie
door woord, daad en levenshou
ding van de christelijke ge
meente. In die communicatie
moet de sociale en politieke be
tekenis van het evangelie even
eens gestalte krijgen.
Dat is, volgens Te Winkel in zijn
dissertatie, niet allereerst de op
dracht van een door de kerkeraad
benoemde commissie, maar
vooral een taak en functie van de
gemeente. Zij mag een „missio
naire" gemeente heten, waarin
naast zorg voor de eigen leden
ook ruime aandacht te vinden is
voor hen die geen lid zijn. De ge
meente moet open staan voor de
uitdagingen van de samenleving.
„De primaire taak van het bijzon
dere ambt in de kerk is de in-
struering en instrumentering van
gemeenteleden" (een van de
twintig stellingen bij het boek).
Zijn functie bij het Evangelisa
tiecentrum geeft dr. Te Winkel de
gelegenheid daarmee dagelijks
bezig te zijn.
Samenwerking
Over dit centrum van de Gerefor
meerde Kerken in Leusden,
waarvan dr. Te Winkel dus
stafmedewerker is, valt nog te
melden, dat het nauw gaat sa-
is er op plaatselijk niveau een
toenemende behoefte aan inter
kerkelijke samenwerking.
Evangelisatie, zo menen beide cen
tra, komt tot uiting in een manier
van leven, waar woord, daad en
levenshouding een eenheid met
elkaar vormen. Uitgaande van de
verantwoordelijkheid van de
hele gemeente willen de centra
activiteiten stimuleren die
daarop aansluiten.
De gezamenlijke dienstverlening
wordt gericht op de opbouw van
de gemeente om haar opdracht
beter te kunnen vervullen, de
doorwerking van het evangelie in
de samenleving en de vernieu
wing van de wereld in de ver
wachting van Gods rijk.
Plaatselijk betekent dat een mee
denken met kerkeraden, werk
groepen en teams voor jeugd- en
jongerenwerk over de ontwikke
ling van het evangelisatiewerk en
de opbouw van een evangelise-
Kwetsbaar
Wie met het evangelie naar buiten
treedt, stuit op kritiek. Op de
christenen, de kerk en de chris
telijke organisaties. En die kri
tiek is vaak terecht. Dat maakt de
werkers nog kwetsbaarder dan ze
al zijn.
De bundeling van krachten heeft
niet de bedoeling hen daartegen
te harnassen. Een open opstelling
die bereid is kritiek aan te horen
en gerechtvaardigde kritiek aan
te nemen, zal altijd kwetsbaar
blijven.
Maar de centra in Leusden en
Driebergen staan samen wel
sterker om juist in die moeilijke
positie mensen toe te rusten tot
missionaire dienst aan de sa
menleving. Tot een -om het met
de titel van dr. Te Winkel's proef
schrift te zeggen- kiezen én de
len,
S. J. de Groot.
Schril contrast tussen de schoonheid
Eén van de wonderlijke ver
schijnselen van onze tijd is,
dat er, heel bescheiden nog,
een gesprek op gang lijkt te
komen tussen aanhaiigers
van verschillende godsdien
sten. Deze week heeft in Bei
roet een ontmoeting plaats
gehad tiLSsen vertegenwoor
digers van de Islamhet Hin
doeïsme, het Boeddhisme en
het christelijk geloof.
Sommige christenen hebben het
hier erg moeilijk mee. Zij me
nen dat christenen niet geroe
pen zijn tot gesprek, maar tot
In dit stukje heb ik niet de
ruimte, op die bezwaren, zelfs
vluchtig ,in te gaan. Het is ook
niet mijn bedoeling. Ik wil
alleen als uitgangspunt van
deze overweging doorgeven
wat één van de vertegen
woordigers van de groep
christenen aan dit gesprek
mij onlangs vertelde.
Hij wees erop, dat met name
van de kant van de H indoes in
deze dagen het christelijk ge
loof verantwoordelijk gesteld
wordt voor de ontwikkelingen
die ons milieu aantasten.
Trots
Een vijftiental jaren geleden
verschenen boeken als dat van
Harvey Cox, "De stad van de
mens"waarin met een zekere
vreugde werd geconstateerd
dat de moderne technische
ontwikkeling mogelijk is ge-
worden door de bevrijding,
die, door het Joodse denken
ingezet, in het christelijk ge
loof tot een hoogtepunt is ge
komen. Daar werd de wereld
niet meer als heilig en daarom
onaantastbaar gezien. Daar
werd de mens niet meer af
hankelijk gesteld van de na
tuur, maar gezien met een op
dracht tegenover de natuur;
daar werden eeuwenoude ta-
boe's verbroken en werd de
mogelijkheid geopend om in
de natuur in te grijpen.
Toen een vijftiental jaren gele
den, voelden heel wat christe
nen zich een beetje trots op het
feit, dat het christelijk geloof
de enorme ontwikkeling van
de beheersing van de natuur
mogelijk heeft gemaakt.
Hier moet ik in het midden laten
in hoeverre deze mening juist
is. Ik meld alleen, dat tegen
deze achtergrond aanhangers
van het Hindoeïsme de chris
telijke cultuur aansprakelijk
stellen vpor de rampen, die
ons naar het inzicht van o.a.
de Club van Rome bedreigen.
In deze week wordt onze aan
dacht gevraagd voor de actie
"Geef om de natuur". Daarom
de mens
lijkt het mij goed er aan te her
inneren, dat in de bijbel het
woord "natuur" nauwelijks
in de door ons gebruikte zin
voorkomt, maar dat in het
grote Boek wel vele uitspra
ken voorkomen, die ons
duidelijk maken, dat wij
schepselen zijn, en dat wij dit
voorrecht en deze beperking
delen met vele andere wezens.
De aarde en de bomen, de zee
en de vissen, de runderen en
de vogels, de leeuwen en de
spreeuwen, zij alle zijn mede
schepselen. De geschapen
aarde en de daaruit gescha
pen planten vormen de voor
waarde voor ons menselijk le-
Afhankelijk
Op ontelbare manieren zijn wij
van deze medeschepselen af
hankelijk. Waarschijnlijk
zijn er geen schepselen die zo'
afhankelijk zijn van de mede
schepselen als juist wij men-
Daarom moeten wij, ook als wij
denken dat wij de koning van
de natuur zijn, niet uit het oog
verliezen, dat wij van die na
tuur afhankelijk zijn.
Als wij het wagen, over God als
over de Schepper te spreken,
dan dienen wijvanwege onze
eerbied voor Hem, eerbied te
hebben voor het werk van Zijn
handen, eerbied voor onze
medeschepselen.
J. M. VLIJM
ra»
De toespraak van paus Paulus
deze week tot de Nederlandse
bisschoppen in Rome wordt in
sommige commentaren al geka
rakteriseerd als de meest kriti
sche beschouwing die hij ooit ten
aanzien van de kerk in een enkel
land heeft gegeven. In die toe
spraak - gisteren gaven wij er een
korte samenvatting van - vroeg
de paus de zeven bisschoppen,
een nieuw en doeltreffend beleid
te aanvaarden in een geest van
nauwe samenwerking met het
Vatikaan.
"De laatste tijd heeft het leven van
de kerk in uw land diepgaande
verstoringen ondergaan, on
danks de lessen en verzoeken van
de Heilige Stoel op het gebied
van geloof en zeden en de liturgi
sche en geestelijke discipline",
zei de paus.
Niet somber
Toch heeft kardinaal Willebrands
geen somber beeld van zijn
kerkprovincie in Rome opge
hangen. Hij gaf toe, dat het mis
bezoek en het biechten teruglo
pen, maar daar staat tegenover,
dat de actieve deelneming van
leken aan het kerkelijke leven
groeit. Talrijke gelovigen bieden
zich aan voor pastorale taken,
zoals liturgievoorbereiding, cate
chese. bezoek van zieken en be
jaarden en activiteiten op het ge
bied van kerkopbouw, zowel pa
rochieel als regionaal en natio
naal. De catechese, het onder
werp van de onlangs gehouden
bisschoppensynode in Rome,
krijgt-in Nederland hoge voor
rang. De vernieuwing van de
iturgie liturgie veel betekend
voor de Nederlandse kerkp
rovincie, aldus de kardinaal in
zijn toespraak tot de paus. Het
ligt voor de hand, dat een ver
nieuwing van een dergelijke om
vang niet zonder moeilijkheden
verloopt.
Paus Paulus gaf de bisschoppen de
verzekering, dat hij de gebeurte
nissen hier van dag tot dag volgt
en dat de kerk van Nederland
hem zeer na aan het hart ligt.
Missen
De hoogmis van morgenochtend
kwart voor 11 in de Hartebrug-
kerk in Leiden is gewijd aan het
feest van Christus Koning. Het
gemengde koor voert de Missa
Festiva van A. Gretchaninoff uit.
Aan de uitvoering van de Krö-
nungsmesse van Mozart, mor
genochtend om 11 uur in de Pe-
truskerk aan de Lammen-
schansweg in Leiden, ter gele
genheid van het 100-jarig bestaan
van het Petruskoor, werken de
volgende solisten mee: Karstine
Hovingh sopraan, Vera van der
Laan alt, Piet Maas tenor en Wim
Hillebrand bas.
De rooms-katholieke pastores
van Lisse verstaan onder
„oecumene": kerkopbouw en
kerkvernieuwing. Dat „mel
den" zij in hun kerkblad in
een artikeltje ter gelegenheid
van de „feestdag van de
heilige Willibrord".
Wat betreft de kerkopbouw, zo
schrijven zij, probeert de
oecumenische beweging een
samenwerking op gang te
brengen tussen kerken zodat
er een gemeenschap groeit.
Kerkvernieuwing is nodig om
de kerk trouw te laten blijven
aan haar roeping. Het ver
nieuwingsproces heeft een
opvallend oecumenisch ge
wicht: het is de ziel van de
oecumenische beweging.
Argwaan
De pastores Straathof en Grol
constateren echter dat juist
die vernieuwing vaak een re
den is dat gelovigen de oecu
mene met argwaan bekijken.
Volgens sommigen betekent
oecumene eerder afbraak. Zo
wordt in ons land gesproken
van een „verprotestantsing"
van de katholieke kerk en li
turgie.
Toch blijkt juist uit de liturgie,
dat dit schrikbeeld niet te
recht is en dat verandering
aan beide kanten plaats heeft.
De katholieken hebben in
derdaad door de oecumene
hun „tafelmanieren" gewij
zigd, zodat ook andere chris
tenen zich erin kunnen her
kennen. Maar ook bij de re
formatorische christenen is
beweging: zij hebben meer
gevoel gekregen voor het ge
wijde karakter van de liturgie,
voor wekelijkse avond
maalsvieringen, voor sym
bolen en sacramenten. Ook
het gevoel voor katholiciteit
of universaliteit van de kerk
groeit aan protestantse zijde.
Wie dus beweert, dat alleen de
katholieken bereid zijn tot
verandering, is óf niet goed op
Heil
In plaats van angst voor eigen
gezichtsverlies zouden we
ons moeten afvragen, of wij
doen wat de kerk altijd heeft
willen doen: gezicht geven
aan het heil in Jezus.
De R.K. geestelijken van Lisse
citeren tenslotte dr. Albert
van den Heuvel, algemeen
secretaris van de Hervormde
Kerk: „Ik zie een schrikbeeld
en een droombeeld. De
angstkerk wordt door men
sen gebouwd. De droomkèrk
komt tot stand omdat onze
Koning niet zonder onderda
nen kan zijn".
LEIDEN - Herv. Gem.: Hoogl.Kerk 10
ds. Pannekoek, 11.45 oec. studen-
tendienst; Marekerk 10 ds. Meijers,
avondmaal, 5 ds. De Jong; Maranathak.
L. Morsw. 10 ds. v. Achterberg; Meren-
wijk 10 pastor v. Well; Bethlehemk. 10
ds. Gaasbeek Oegstgeest; Bevr. kerk
Zuid-West 9 en 10.30 ds. Wagenvoorde;
Vredesk. 10 dr. Lamping, avondmaal;
Waalse k. 10.30 ds. Ribs; Acad. Ziekenh.
dienst, 10 r.k. dienst; Petrakerk Sur.
straat 10.30 dienst voor doven, hr.
Landman. Geref. Kerk: Zuiderkerk 10
ds. Sijtsma, jeugddienst, 5 dr. Wind; Pe
trakerk 10 dr. Wind, 5 ds. Rang N.-Ven
nep; O. Vest 10 ds. Koolstra, 5 ds.
Pouwels H.gom; Mar. kerk L. Morsw. 10
ds. v. Achterberg, 5 ds. Sijtsma; Groenh.
10 ds. Pouwels; De Mirt 10 hr. Venema;
Mierennest 10 hr. v. Garderen; Merenw.
10 pastor v. Well; Petrak. 10.30 dienst
voor doven, hr. Landman. Dolerende
Noodgemeente Groot Leiden (Pieters
kerkstraat 1): 9 en 3 hr. De Waard Apel
doorn. Geref. Kerk Vrijg. (Herengracht
70): 10 en 5 ds. Gootjes. Chr. Geref. Kerk
(Steenschuur 9): 10 en 5 ds. Rebel sr.,
R.dam. Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30
ds. Boogaard. Geref. Gem. in Ned. (Be
thel.kerk Drifstraat 11.30 en 5.30. Evang.
Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgracht): 10.15
ds. Happee. Remonstr. Do'opsgez. Gem.
(Pieterskerkstraat 1): 10.30 dr. Meijering,
avondmaal. Baptistengemeente (O. Rijn
3): 10 ds V. Mameren. Evang. Chris
tengemeenschap (Middelstegracht 3): 10
hr. Dikkes. Zendingswerk Midder-
nachtsroep (Zoeterw. singel 21): 5 nam.
dr. Sprey. Evangeliecentrum Zijlsingel
2: 10 hr. Den Holder, di. 8 klankbeeld
"Kinderen van Madras". Pinksterge
meente (O. Rijn 3): 3 ds v. Twillert. Leger
des Heils (Hooigracht): 10 en 7.30.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijndijk 24): 9.30
en 4, wo. 8 Christian Science (Steen-
schuur 6): 10.30. Kerk van J. Chr. v. d.
Heiligen der L. Dagen (Steenschuur 6):
10.15. Oud Kath. Kerk (Zoeterw. singel):
10. Vrij Kath. Kerk (Vreewijkstraat):
10.30. Rooms Kath. kerken: Merenwijk
zat. 7, zond. 10; Haagweg zat. 7, zond. 9,
10.45,12en6.30; Steenschuur zat. 10en7,
zond. 8.30:, 10 11.30, 6 en 7; Lammen-
schansweg zat. 7, zond. 9 11 en 6;
Haarl.str. zat. 7,zond. 9.30,10.45,12.15 en
6; Rijndijk 281: zat. 7, zond. 9.30 en 11.30;
Boshuiszerlaan zat. 7, zond. 9.30 en 11;
Herensingel zat. 7, zond. 8.30,9.30 en 11..
ABBENES - Herv. Gem.: 9.30 ds. Den
AARLANDERVEEN - Herv. Gem.: 10
ds. Wolthaus, 7 dr. Kamma te O.geest.
Geref. Kerk: 10 ds. 't Hart, 6.30 ds. v.
Harmeien. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4
prof. dr. Velema Apeldoorn. R.K. Kerk:
zond. 7.30
10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Adv. kerk 10 ds. v. Hoegee, 5 ds.
Verwey Krimpen a. d. IJssel,
opendeurdienst; Kruisk. 10 ds. Hane-
maayer; Opst.k. 10 ds. Bogers, 6.30 ds.
Hanemaayer; Nabij 10 jeugdkapel G.H.
kerk 10.30 ds. Hoogendijk; De Bron 9 ds.
Hoogendijk, 10.30 en 6.30 ds. v. d. Ree;
Ashram-col. 9.30 ds. De Ruiter;
Oudsh.weg 10 ds. Oort; Sionskerk 9.30
en 6.30 ds. Verploeg, 2 nov. overdracht
nieuwe kerk. Geref. Kerk: Mar.kerk 10
en 6.30 hr. Tenyenhuis; Salv.kerk 10 ds.
v. Harmeien, 6.30 ds. 't Hart; G.H. kerk 9
ds. v. d. Ree, 6.30 ds. De Ruiter; De Bron
10 ds. Brouwer. Zie verder herv. ge
meente. Geref. Kerk Vrijg.: 8.45 dienst,
6.30 ds. Borgdorff. Chr. Geref, Kerk: 9.30
en 4.30 ds. Hamstra. Oud Geref. Ge
meente: 9.30 en 4, maand. 21 nov. 7.15 hr.
v. d. Meer. Baptistengemeente: 10 ds.
Koekkoek, 6.30 ds. Van Berghem; Noord
(Sportlaan) 10 hr. v. d. Vlugt, 7 ds. Ag-
tereek. Volle Evang. Gem. (school Pre-
ludeweg): 10 hr. v. Leeuwen. Leger des
Heils: 10 en 6.30 uur, Corn, de Vla-
mingstr. R.K. Kerken: Bon. Kerk zat. 7
zond. 8.30,10 en 11.30; Piusk. zat. 7, zond.
9, 10.30 en 11.45; De Bron zat. 7, zond. 9
en 11.30.
BENTHUIZEN - Herv. Gem.: 9.30 ds.
De Jong Moerkapelle, 6 ds. V. d. Velden,
Woerden. Geref. Gem.: 9.30 leesdienst,
2.30 ds. Honkoop R.dam.
BODEGRAVEN - Herv. Gem.: Dorps
kerk 10 ds. Cirkel Woudenberg, 6.30 ds.
De Vreugd; Salv. kerk 10 ds. Richter,
6.30 ds. Roelofsen Zeist; Bethl.kerk 10
ds. Smit Hilversum, 6.30 ds. Korevaar
Tienhoven (Utr.). Geref. Kerk: 10 ds. v.
Egmond Badhoevedorp, 6.45 ds. Ver-
sluys, Hazerswoude.
BOSKOOP - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Heymans, 6.30 ds. Stelwagen; De Stek
9.30 ds. Stelwagen. Geref. Kerk: 10 en 5
ds. Dijkstra. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en
4.30 ds. Biesma jr., Veenendaal. R.K.
kerken: kerk zat. 7 zond, 8.45, lOen 11.30;
Ontmoeting zat. 5.30, zond. 10.30.
HAZERSWOUDE - Herv. Gem.: 9.30 ds.
De Vreugd Bodegraven, 6.30 hr.
Goedhart Nieuwkoop. Geref. Kerk: 10
en 5 ds. Versluys. R.K. kerk: Het Anker
zat. 7. zond. 8.45 en 11.15; Bernardus
zond. 10; dorp zat. 7, zond. 10 en 11.30.
HILLEGOM - Herv. Gem.: 10.30 ds. v.
Bruggen, nam. jeugddienst in geref.
kerk. Geref. Kerk: 10 mevr. ds. Vroom, 7
ds. Bos, Haarlem, gemeensch.
jeugddienst. Chr. Geref. Kerk: 10 lees
dienst, 7 ds. Rebel S.heim. R.K. kerk:
Mart. kerk zat. 7, zond. 8.30, 10, 11.30 en
12.45; Jozefkerk zat. 7, zond. 8.30, 10 en
11.30.
HOOGMADE - Herv. Gem.: 10 hr. Stroo,
Koudekerk. R.K. kerk: zat. 7, zond. 10.
DE KAAG - Herv. Gem.: 10 ds. Carstens.
R.K. kerk: zat. 7, zond. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Dorpskerk 10 ds V. Niel, 6 ds. Ge
braad; Ontm.kerk 10 ds. Gebraad, 6.30
ds. Teygeler. Geref. Kerk: 9.30 ds. V. d.
Horst, 5 ds. Vrolijk. R.K. Kerk: zat. 7,
zond. 9.30 en 11.15,
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem.: N.
Kerk 10 ds. Vroegindewey, 6 ds. Vink; O.
Kerk 10 ds. Lefeber. Alphen, 6 ds. Ar-
keraats; Ichtusk. 10 ds. Boer, 5 ds. Cats-
burg; Pniëlkerk 9.30 ds. Arkeraats, 6 ds.
Hagen, Zwolle; Gr. v. P.sch. 10 ds.
Teygeler; Overduin 2 ds. Baas. Geref.
Kerk: Vr.kerk 10 ds. De Vries, 5 ds. V. d.
Horst; Tr. kerk 10 ds. Vrolijk, 5 ds. De
Vries. Geref. Kerk Vryg.: 10.15 en 3.30.
Geref. Kerk Vrijg- Buiten V.: 8.45 ds.
Roukema, 7 ds. Janse. Chr. Geref. Kerk:
10 en 5 ds. v. d. Ent, 3 dienst met gehan
dicapten, ds. Langbroek. Geref. Gem.:
10 en 5, wo. 23 nov., 7.30 stud. Pater.
Volle Evang. Gem. (Voorstraat 100): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: 9 ds. Overgaauw Valkenburg,
avondmaal, 7 ds. Bogers Alphen,
avondmaal. Geref. Kerk: 11 en 5 ds.
Swierts, avondmaal.
LEIDERDORP - Herv. Gem. en Geref.
Kerk: Dorpskerk 10 ds. Geurson,
avondmaal; Hoofdstraat 10 en 6,30 ds.
Doesburg avondmaal; Scheppingskerk
De Vries, avondmaal, 5 br. Lourens; he
den (zat.) 7 bidstond. R.K. kerk: zat. 7,
zond. 9, 10.30 en 12.
LEIMUIDEN - Herv. Gem.: 9.30 ds. De
Vree. Geref. Kerk: 9.30 ds. Los, 7 ds. Be-
11.15.
R.K. kerk: zat. 7, zond. 7.30, 9.30
LISSE - Herv. Gem.: Grote kerk 10 dr.
Jansen Noordwijk; Pauluskerk 10 ds. De
Gelder, 7 hr. Hoffenaar Voorhout. Geref.
Kerk: 10 en 5 ds. De Wit. Geref. Kerk
Vrijg.: 10 en 4.30 ds. Simpelaar. Geref.
Kerk Vrijg. Buiten V.: 9 en 5 ds.
Schuurman. Chr. Geref. Kerk: 10 en 4.30
ds. Biesma. Geref. Gem.: 10 en 4 ds Hak
kenberg. Oud Geref. Gem. 9.30 en 3 lees
dienst 24 nov. 7.30 ds. Dorsman, Stap
horst. In Mariënburcht: maand. 8 evan-
gelisatiedienst, ds. Gravendeel. R.K.
Kerken: Agathakerk zat. 7, zond. 8.30, 10
en 11.30; Poelhuys zat 7, zond. 9 en 11.30;
Mariak. zat. 7, zond. 8.30, 10 en 11.30; En-
gelbew. zat. 7, zond. 7.30, 9.30,11 en 5.45.
NIEUWKOOP - Herv. Gem.: 9.30 ds. La-
gerwey Den Haag, 6.30 ds. Lefeber. Ge
ref. Kerk: 9.30 en 6.30 ds. Nooteboom.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst, 2.15 ds.
Hamstra. R.K. kerk: zat. 7, zond. 7.30, 9
en 10.45.
NIEUWVEEN - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Stehouwer te Alphen, 6.30 ds. De Vree,
R.K. kerk: zat. 7, zond. 9 e
NIEUW-VENNEP-Herv. Gem.: 9.30 ds.
Goverts, 7 ds. Den Harder. Geref. Kerk:
9.30 ds. Rang, 4.30 ds. Wijngaarden. Chr.
Geref. Kerk: 9.30 en 3 ds. Visser. R.K.
kerk: zat. 7, zond 9.30 en 11.
NOORDEN - Herv. Gem.: 9.30 ds. Lal-
leman Oude Wetering, 7 kand. Immink.
Geref. Kerk (Woerdense Verlaat): 10 en 7
ds. Treurniet, Woerden. R.K. kerk: zat.
7.30, zond. 9 en 10.30.
NOORDWIJK - Herv. Gem.: Voorstr. 10
ds. RothfuszHillegom, 7 ds. Keuning; S.
Mio 9 ds. Keuning; Hoofdstr. 10 ds. Keu
ning, avondmaal; De Rank 10 ds. v. Eyk
Gouda, 3.30 ds. De Vreugd Bodegraven,
5.30 dr. Jansen. Geref. Kerk: Hoofdstr.
10 ds. Warnink, 5 ds. Elgersma; Vin-
kenlaank. 9.30 ds. Elgersma, 5 ds, War
nink; st. kerk 11 ds. Kuiper. Ned. Prot.
Bond: 10.30 ds. Verheus Amsterdam.
R.K. kerken: Binnen zat. 7, zond. 8,10 en
11.30; Zee zat. 7, zond 9, 11 en 7.
NOORDWIJKERHOUT - Herv. Gem.:
10 hr. Geursen Haarlem; De Zilk 10 ds.
Kalkman avondmaal. R.K. kerk: Jozef
kerk zat. 7, zond. 8, 10 en 11.30; Viktork.
zat. 7, zond. 8, 9.30 11 en 6.
Oegstgeest-Herv. Gem.: Gr. Kerk 10.30
ds. De Haan en pater Sweérts, oecum.
dienst; Pauluskerk 10 ds. Ter Londen:
Gem. centr. 10.30 ds. Werner Wassenaar;
Gem. centr. 10.30 ds. De Nooij
jeugdkerk; Van Wijckerslooth 4.30 ds.
Heemskerk. Geref. Kerk: 10 en 7 ds. Veg-
ter. Geref. Kerk Vrijg.: 8.45 en 4.30 ds.
Simpelaar. Geref. Kerk Vrijg. Buiten V.:
8.45 ds. V. d. Berg, 4 br. Vonk. R.K. kerk:
Will.kerk zat. 7, zond. 9,10.30 en 12; Bon.
kapel zat. 6.30, zond. 9 en 11. Volle Evan-
geliegem. (Gem. centr.): 4 hr. v. d.
Brugge.
OUD-ADE - R.K. kerk: zat. 7, zond. 8.30
en 10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gem.: 9.30 hr. Goedhart, 5 ds.
Heemstede te Leiderdorp, gemeensch.
jeugddienst. Geref. Kerk: 9.30 ds. Winter
Den Haag, 5 ds. Heemstede te Leider
dorp, jeugddienst. R.K. kerk: zat. 7,
zond. 8.15, 9.45 en 11.30. Remonstr. Ge
meente: 10 mevr. Vos, Katwijk aan Zee.
ROELOFARENDSVEEN - R.K. ker
ken: P. Banden zat. 7 zond 8, 9.30,11 en
12.15; M. Presentatie zat. 7, zond. 8, 9.30
en 11.
RIJNSATERWOUDE-Herv. Gem.: 9.30
kand. De Lange, 7 ds. Baart Vaassen.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst, 2.15 ds.
Bouw, Scheveningen.
RIJNSBURG - Herv. Gem: Gr. kerk 9.30
ds. v. d. Bogerd, 5 ds. v. Niel; Bethelkerk
9.30 ds. Bouman te Katwijk, 5 ds. v. d.
Bogerd. Geref. Kerk: Petrakerk 9.30 ds.
Baayen, 5 ds. Batelaan V.schoten; Im-
manuelk. 9 en 10.30 ds. Damsma, 5 ds.
Huisman; Mar.kerk 9.30 ds. Huisman, 5
ds. Baayen. Geref. Kerk Vrijg.: 10 en 5.15
ds. Zomer Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5
stud. Korving, Apeldoorn. Evang. Chris
tengemeente (aula mavo): 10. R.K. ge
meenschap (aula tuinb.school): zat. 7,
zond. 10.30.
RIJPWETERING - R.K. kerk: zat. 7
zond. 7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM - Herv. Gem.: 9 ds. v.
Bruggen Hillegom, 10.30 hr. v. d. Steen,
Baarn, 7 evang. Herman van Wel A'dam,
open deurdienst. Geref. Kerk: 10 ds.
Fernhout Alphen, 5 ds. Carstens De
Kaag. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Rebel.
R.K. kerk: zat. 7, zond. 8, 9.30 en 11.
TER AAR - Herv. Gent: 10 ds. Quak Via-
nen, 6.30 ds. Lindenburg. Geref. Kerk: 10
ds. Bezemer, 6.30 ds Los. R.K. kerk:
Langeraar zat. 7, zond. 8,9.30,11 en 12.15;
dorp 9 en 12.
VALKENBURG - Herv. Gem.: 10 ds. v.
d. Nagel, Paramaribo, 6.30 ds. Over
gaauw. Geref. Kerk: 9.30 ds. Snoey te
Katwijk, 6.30 ds. Huisman R.burg. Ge
ref. Kerk Vrijg.: 9.30 en 5.
VOORHOUT - Herv. Gem.: 10 ds. Bro
kerhof. R.K. kerk: zat. 7, zond. 9,10.30 en
11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. Gem: Dorps
kerk 10 ds. Meijering, 7 vic. Bijl; aula NH
9.30 voc. Bijl; clubgeb. Molenlaan 10
jongerendienst. Geref. Kerk: 10 en 5 ds.
De Zwart; aula NH 9.30 vic. Bijl. Geref.
Kerk Vrijg.: 10.15 en 4.?0 ds. Boxman,
Ede. R.K. kerken: M. Godskerk zat. 7,
zond. 8, 10 en 11.30; Laur. kerk zat 7
zond. 8.30:, 10.30 en 12; aula NH 11.
WADDINXVEEN - Herv. Gem.: Brug-
kerk 9.30 ds. Verwelius, 6.30 ds. Jonger-
den; Hoekst. 9.30 ds. Gijsbertsen, 6.30 ds.
Verboom; Bethelkerk ds Verboom, 5 ds.
Verwelius; Immanuelkerk 10 ds. v.
Gelder, 5 ds. Cnossen. Geref. Kerk:
Kruiskerk 10 ds. Moidderaar, 5 ds. V. d.
Berg; Ontmoetingskerk 10 ds. v. Modde
raar, Berg, 5 ds. Modderaar. Oud Geref.
Gem.: 10 en 6.30. Chr. Afgesch. Gem.
9.30 en 5 ds. Verloop. Volle Evang. Gem.
(Lindengaarde 17a): 9.30. R.K. kerk: Vik-
torkerk 10; Ontm. kerk 8.30 en 11.45.
WARMOND - Herv. Gem.: 10 ds. Den
Tonkelaar, herdenking der overledenen,
5 ds. Den Tonkelaar (onderwerp: De
eindtijd). R.K. kerk: zat. 7, zond. 8.30,10
en 11.30.
WASSENAAR-Herv. Gem.: Dorpskerk
8.30 ds. Tukker, 10.15 ds. v. Heerden Den
Haag, 4.30 ds. Tukker, 7 ds. Wiersma;
Kievitskerk 10 ds. Wiersma; Messias-1
kerk 10 ds. v. Zanten. Geref. Kerk: 10 en
5 ds. v. d. Meulen, avondmaal; Zuid 10 en
5 ds. Ridderbos 's Graveland. Ned. Prot.
Bond: 10.30 ds. v. d. Wall, Den Haag.
WOUBRUGGE - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Bronsgeest Nieuwkoop, 6.30 ds. Blenk.
Geref. Kerk: 9.30 kand. Van Teylingen,
6.30 kand. Verburg. R.K. kerk: zat. 7,
zond. 10.
ZEVENHOVEN - Herv. Gem.: 9.30
kand. Boelhouwer Linschoten, 7 ds. v.
Roon Zeist. Geref. Kerk: 9.30 en 7 ds.!
Buitenhuis. R.K. kerk: zat. 7, zond. 9 en:
10.45.
ZOETERWOUDE - Herv. Gem.. 109 ds.
Schoch, heden (zat.) 7.30 avondgeb. R.K.
kerken: Janskerk zat. 7.30, zond. 9.30;
Chr. D. kerk zat. 7, zond. 8.30 en 10;
Rijndijk Meerburg zat. 7, zond. 10,12 en;
6.
ZWAMMERDAM - Herv. Gem: 10 hr.
Drijver Voorschoten, 6.30 ds. Mostert.i
Geref. Kerk: 10 en 6.30 ds. v. d. Heiden,!
avondmaal.
