Kardinaal
tevreden
en hoopvol
Ook ja van
SPD tegen
kernenergie
Kerkleden
weg door
slordigheid....
BEROEPINGEN
Oecumenische oriëntatie Nederlandse bisschoppen in Rome
EUROPA MOET
SCHONER WORDEN
Klaus Croissant in
Stammheim-gevangenis
VRIJDAG 18 NOVEMBER 1977
PAGINA 21
mm
De Nederlandse bisschoppen brengen deze week aan paus en curie in Rome verslag uit van de situatie
in hun kerkprovincie. Zij begonnen hun bezoek met een pelgrimstocht naar de graven van Petrus
en Paulus. Met kardinaal Willebrands (derde van links) aan het hoofd zongen de bisschoppen, met
uitzondering van hun Roermondse collega, mgr. Gijsen, die "andere afspraken" had, in de kapel
van de basiliek van "Sint Paulus buiten de muren" de vespers, samen met 25 monniken van de Sint
Paulus-abdij.
Kardinaal Willebrands, die deze
week met de andere Nederlandse
bisschoppen in Rome verblijft
om de paus en de curie te vertel
len over wat er in hun kerkp
rovincie gaande is, vindt het be
slist niet waar, dat de oecumene -
het overleg en samenwerken tus
sen de kerken - zou stagneren. In
tegendeel, zo heeft hij in Rome
gezegd, er is reden tot tevreden
heid en hoop.
Wel is in de dialoog tussen de ker
ken een fundamentele verande
ring ingetreden. De fase van de
vriendschappelijke ontmoetin
gen is wel voorbij. Het gesprek
gaat nu meer over zaken die het
hart van de gemeenschap tussen
de kerken vormen. En dan ligt
het voor de hand, dat hierbij ook
aanzienlijke moeilijkheden aan
de orde komen. Toch is er, aldus
de kardinaal, een toenadering,
waaruit diegenen die zich voor de
oecumene inzetten, beslist moed-
kunnen putten.
Het aantal doopleden dat om één of
andere reden de Gerèformeerde
Kerken verlaat, is in tien jaar
verdubbeld Verloren deze kerken
in 1967 nog 3220 doopleden, vorig
jaar waren dat er 6786. Een aan
houdend opgaande lijn: 4457 in
1968, 4681 in 1970, 4925 in 1972.
6362 in 1974.
Een groot aantal is gegaan naar
andere kerken of godsdienstige
groeperingen. Volgens ds. H. Ho-
genhuis, predikant in algemene
dienst voor jeugd- en jongeren
pastoraat, zal dat vertrek ook
niet altijd veroorzaakt zijn door
dat men zich in eigen kerk niet
meer thuis voelde. Er hoeft in
sommige gevallen niet méér ach
ter te zitten dan dat men ge
trouwd is met een partner uit een
andere kerk en met hem of haar is
overgegaan.
Maar, zo schrijft ds. Hogenhuis in
het november-nummer van
"Kerk-informatie"er zijn toch
altijd nog ruim 1600 mensen die
Tere gebieden
De kardinaal spreidde zijn opti
misme ten toon tijdens een be
zoek van de bisschoppen aan het
secretariaat voor de eenheid van
de christenen. Hij was tegelijk
gast en gastheer, want behalve
aartsbisschop van Utrecht is mgr.
Willebrands voorzitter van dat
secretariaat. Duidelijk werd ge
constateerd, dat er in het contact
met de protestantse kerken een
"verheugende toenadering" tot
stand is gekomen op de toch tere
gebieden van eucharistie en
avondmaal, ambt en gezag in de
kerk. Goeddeels is dat te danken
aan een dieper en zuiverder be
zinning.
Maar in hun geestdrift over die toe
nadering hebben, volgens mgr.
Willebrands, sommigen de nei
ging de nog bestaande verdeeld
heid en obstakels over het hoofd
te zien. "Doen alsof de breuk is
hersteld en dan de eenheid gaan
praktizeren in intercommunie, is
vorig jaar naar geen andere kerk
vertrokken zijn of wier bestem
ming onbekend is gebleven. Voeg
daar dan nog bij degenen die
nooit hun doopattest afgaven of
zonder meer vertrokken zijn, dan
kom je voor 1976 op 4100 doople
den die, wat de kerk betreft, de
mist zijn ingegaan.
geen goede weg. Levensgroot ligt
op die weg het gevaar dat de ont
wikkeling van de oecumene af
breekt".
De kardinaal maakte een vergelij
king met een zieke die aan de be
tere hand is maar zich te hard in
spant waardoor zijn gezondheid
dan toch weer achteruit gaat.
Contacten
De secretaris van het instituut voor
de eenheid, mgr. Charles Möller,
vertelde zijn Nederlandse toe
hoorders dat het secretariaat in
de eerste plaats actief is binnen
de eigen kerk, doordat het waakt
Doorgeven
Ds. Hogenhuis vermoedt, dat er iets
aan de kerkelijke administratie
moet mankeren. Want wat ge
beurt er met de mensen voor wie
wel een doopattest is afgegeven
maar die dat nooit hebben inge
leverd? Duidt dat op slordigheid
of op onmacht omdat heel veel
mensen niet meer te achterhalen
zijn?
"De kerk moet de uiterste nauw
keurigheid betrachten in het bij
houden van de administratie en
de gegevens van vertrekkende le
den doorgeven. Dat doorgeven
gebeurt niet altijd. Op die manier
zijn al heel wat mensen geruisloos
verdwenen. Dat mogen wij die le
den niet aandoen".
"In de maatschappij", aldus ds.
Hogenhuis, "zijn mensen vaak
niet meer dan nummers. In de
kerk mogen zij nimmer het slach
toffer worden van een dergelijke
degradatie. Daar gaat het altijd
om hem of haar persoonlijk".
over de juiste uitlegging van de
beginselen van het tweede Vati-
kaanse concilie inzake de oecu
mene en de toepassing van de
daarop betrekking hebbende
conciliebesluiten. Ook 'onder
houdt het contacten met de
oecumenische commissies van
de verschillende bisschoppen
conferenties. Dit onderdeel van
het werk krijgt steeds meer ge
wicht.
Sinds enige tijd belegt het secreta
riaat bijeenkomsten voor de sec
retarissen van de andere depar
tementen van de Romeinse curie,
om de aandacht voor oecumeni
sche zaken levend te houden.
Een tweede domein van activitei
ten betreft de relaties met andere
kerken, te weten de orthodoxe
kerken van Byzantijnse traditie,
de kerkep van het Westen en de
Wereldraad van Kerken in Ge-
Het secretariaat voor de eenheid
beweegt zich zowel in het hart van
de kerk als aan haar grenzen. Dat
is ook een van zijn principiële
uitgangspunten,omdat het,zoals
zijn ondervoorzitter mgr. Ramon
Torrella Cascante beklemtoonde,
een nauw verband ziet tussen de
vernieuwing van de kerk, die Va-
ticanum II heeft gewild, en het
herstel van de eenheid der chris-
Vragen rond de seksualiteit moet
de rk kerk nu maar eens een jaar
of tien laten rusten. Er zijn gro
tere problemen genoeg. Zoals de
sociale gerechtigheid, de rol van
de kerk in de samenleving en het
vinden van wegen om de liturgie
onder de gelovigen werkelijk tot
leven te brengen.
Dat zei pastor Anthony Kosnick op
een bijeenkomst in Albany, New
York. Kosnick is hoogleraar in de
moraaltheologie in Michigan en
bestudering van de menselijke
seksualiteit van het Katholiek
Theologisch Genootschap van
Amerika.
"Despotisch"
Geen dag zonder Zuid-Afrika in
het nieuws. Nu heeft de synode
van anglikaanse bisschoppen in
dat land het gevangen zetten van
mensen zonder vorm van proces
en andere beperkende maatre
gelen veroordeeld. Het optreden
van de regering noemt ze "despo
tisch". De dood van politieke ge
vangenen, de aanhoudingen, de
stijging van het aantal werklozen
en het gescheiden onderwijs voor
zwarten kunnen alleen maar bij
dragen tot verslechtering van de
betrekkingen tussen de rassen,
aldus de bisschoppen.
Brandweer
De rk kardinaal Hume van
Westminster vraagt de Britse re
gering in een brief, een officieel
en onafhankelijk onderzoek te la
ten instellen naar de salariëring
van brandweerlieden en verge
lijkbare groepen. Hij vindt een
staking van brandweerlieden een
ontoelaatbare bedreiging van de
gehele samenleving te vervangen
door prikacties.
Jefremov
Een brief aan premier Kosygin
persoonlijk heeft, naar het
schijnt, de orthodoxe christenen
van de Russische stad Jefremov,
ten Zuiden van Moskou, iets
dichter bij hun doel gebracht. Zij
ijveren al jaren voor heropening
van een van hun kerken, maar tot
nu toe zonder resultaat. Te langen
leste stuurden ze de minister
president zelf een door 600 men
sen ondertekende brief.
De gemeente heeft nu uit Moskou
de mededeling ontvangen, dat de
ministerraad geen bezwaar heeft
tegen heropening van de kerk.
Maar dat wil niet zeggen dat de kerk
nu spoedig open gaat. Ondanks
de toestemming uit Moskou
blijven de plaatselijke autoritei
ten het verzoek nog afwijzen.
Een paar orthodoxe gemeenten in
de Oekraine hebben zich voor
eenzelfde geval tot Kosygin ge
wend. Zij kregen nog geen ant
woord daarop.
Het is mogelijk, dat het plaatselijke
bestuur van Jefremov toch bak
zeil zal halen in deze kwestie. Een
paar nieuwe artikelen in de wet
inzake de godsdienst hebben de
controle op de naleving meer ge
centraliseerd. De raad voor reli
gieuze zaken, die onder de minis
terraad ressorteert, kreeg hier
door meer te zeggen over beslis
singen van plaatselijke gezagsd
ragers in godsdienstige kwesties.
Studiereis
De Landelijke Hervormde
Jeugdraad wil iets gaan doen om
de kennis van jongeren inzake
het conflict in het Nabije Oosten
te vergroten en hén van hun mo
gelijke eenzijdigheid af te helpen.
Met medewerking van het her
vormde synodebestuur en de
Raad voor de verhouding van
kerk en Israël wordt in maart vol
gend jaar een drie weken du
rende studiereis gemaakt naar
het Nabije Oosten, waarvoor al 25
mensen zich hebben aangemeld,
onder wie jeugd- en studen
tenpredikanten, vormingswer
kers, jeugdwerkadviseurs en ca
techeten.
De groep, die tot dusverre bestaat
uit hervormden, doopsgezinden
en rooms-katholieken, zal
Egypte, Syrië, Jordanië en Israel
bezoeken.
De reis verplicht de deelnemers in
principe, in eigen omgeving als
contactpersoon en stimulator bij
verdere activiteiten op te treden.
Paus spreekt
De bisschoppen van Nederland,
deze week in Rome, hebben gis
teren het vertrouwen van de paus
meegekregen. Het gezamenlijke
bezoek was voor de paus het be
wijs, dat de rk kerk in Nederland
gegrondvest wil blijven op de
apostolische rots. Al sloot hij zijn
ogen niet voor het feit, dat deze
kerkprovincie de laatste jaren
"diepe beroeringen" heeft ge
kend, in geloof, moraal en liturgi
sche en kerkelijke discipline, ge
paard gaande met talrijke uittre
dingen van priesters.
Hij deed een beroep op de bis
schoppen om op de bres te staan
voor een herbeleving van het ka
tholieke geloof in zijn volheid en
zuiverheid. Dat is een zware ver
antwoordelijkheid, die, aldus de
paus, niet mag worden gedele
geerd. In dit verband deed hij ook
een beroep op de theologen,
priesters en catecheten. De paus
hoopte, dat de inspanning van de
bisschoppen om de catechese
haar katholieke gezicht terug te
geven spoedig met succes mag
worden bekroond.
Hij drong er ook op aan, de priester
roepingen weer te stimuleren, en
noemde als voorbeeld de opening
van een seminarie in ons land,
waar wordt gewerkt volgens de
voorschriften van het concilie.
Hervormde Kerk - Beroepen te Barneveld (buitengewone wijkgemeente
in wording) S. Boonzaayer Gaast (Fr.), te Nieuwerkerk aan de IJssel J.
den Hoed Sliedrecht, te Sexbierum (Fr.) J.R. Smit Harlingen, benoemd
tot bijstand in het pastoraat te Bleiswijk G. van Noordennen Ridder
kerk, bedankt voor Harderwijk J. Smit Hilversum, aangenomen naar
Nieuwerkerk aan de IJssel (buitengewone wijkgemeente in wording) J.
Rowaan, laatstelijk doopsgezind predikant te Steenwijk en Zwartsluis,
wonende te Havelte, naar Rotterdam-Kralingen (voor jeugdwerk) kan
didaat mevr. W. Hudig-Semeijns de Vries van Doesburg aldaar.
Geref. Kerken: aangenomen naar Apeldoorn (voor geestelijke verzorging
in verpleegtehuis Casa Bonita) J.A. Nammensma Sneek, naar Goes K.W.
Kakes Treebeek, naar Rotterdam-IJsselmonde H.J. Bruning Meppel,
naar Haarlem-Zuid J. Langhenkel Wilnis.
Geref. Kerken Vrijgemaakt: bedankt voor Rotterdam A. Veefkind Rij
swijk (ZH).
Geref. Kerken Vrijgemaakt Buiten Verband: aangenomen naar Deven-
ter-Heino kandidaat A. den Boer, Apeldoorn.
Chr. Geref. Kerken: bedankt voor I Jmuiden J. Kievit Ermelo, voor Zierik-
zee J. Plantinga Dronten.
Geref. Gemeenten: bedankt voor Hoofddorp J. Mol Rijssen.
Baptistengemeenten: benoemd tot medewerker bij de Haagse hervormde
kindertehuizen M. Cohen, Den Haag.
Overleden: S. van Bekkum, 57 jaar, was sinds 1965 Gereformeerd predi
kant in Den Haag (crematie had woensdag plaats).
ADVERTENTIE
BONN - Het Hamburgse con
gres van de sociaal-Democrati
sche Partij (SPD) heeft, zoals
verwacht, zich behoedzaam uit
gesproken voor de mogelijkheid
in uitzonderingsgevallen nieuwe
kerncentrales te bouwen, ook als
de opslag van kernafval nog niet
definitief is geregeld. De ruim 400
gedelegeerden stelden zich zon
der voorbehoud achter het par
tij voorstel dat in elk geval de uit
bouw van de stroom winning, uit
(Westduitse) kolen volstrekte
voorrang moet hebben.
Met zijn stemming volgt dc SPD
het voorbeeld van de liberale re
geringspartner FDP, die vorige
week op zijn partijcongres in Kiel
een soortgelijke uitspraak had
gedaan. Weliswaar is de minder
heid van sociaal-democraten te
gen de bouw van nieuwe kern
centrales onder welke omstan
digheden dan ook maar een
ruime meerderheid wilde daartoe
de mogelijkheid openhouden.
Behoefte
Dit viel het congres des te gemak
kelijker omdat het ernaar uitziet
dat de behoefte aan nieuwe kern
centrales na die welke op het
ogenblik in aanbouw zijn) gering
zal blijven. De vier noordelijke
deelstaten van de Bondsrepu
bliek hebben al te kennen gege
ven dat hun stroombehoefte zou
zijn gedekt als de in aanbouw
zijnde kerncentrales (zoals die
Daarbij komt grote betekenis toe
aan de overweging dat als gevolg
van stagnerende conjunctuur en
voortdurende massawerkloos
heid het groeipercentage ook in
West-Duitsland in de komende
jaren gering zal zijn (3,5 a 4 pro
cent). Van de veel gehoorde voor
spelling van elektriciteitsbe
drijven "dat in 1980 de lichten
uitgaan" is thans geen sprake
meer.Twee jaar geleden toonde
zich de SPD op haar congres in
Mannheim nog aanzienlijk
geestdriftiger voor de kernener
gie die zij goedkoper en vooral
schoner achtte dan de stroom uit
kolen. Dit enthousiasme is nu,
mede door toedoen van de bur-
gercomité's geweken voor het in
zicht dat de veiligheid bij toepas
sing van deze energiebron
zwaarder zal moeten wegen dan
>che doelmatigheid.
NEW York - Joan Kennedy .echtgenote van senator Ted Kennedy, acteur
Paul Newman en diens vrouw de actrice Joanne Woodward wooiiden in
New York een balletvoorstelling ten bate van autistische kinderen bij.
Mevrouw Kennedy en mevrouw Newman zitten in het bestuur van de
liefdadigheidsverenigmg die de avond gisteren organiseerde.
Poppen in paniek, door E. W. Hil-
dick. Een "van Gurk"-mysterie.
"West-Friesland", 9.50
Boeven op Elba, door Tonny Vos.
"West-Friesland", 12.50.
Zet je schrap in de wind, door Jean
Little. "West-Friesland", 15.90.
Jim Knoop en Lucas de machinist,
door M. Ende. 12.50.
BRUSSEL (ANP) - In Brussel bestudeert men mogelijkheden om de
geweldige vervuiling door verpakkingsmateriaal tegen te gaan.
Ambtenaren van de Europese commissie (het "dagelijks bestuur"
van de EG) verzamelen gegevens die de basis moeten vormen voor
een nieuw Europees beleid. Daarmee wil men drie doelen berei
ken: de hoeveelheid huisvuil in Europa verminderen, milieuver
vuiling tegengaan en waardevolle produkten terugwinnen uit ver
bruikt verpakkingsmateriaal
Bij hun onderzoek zijn de ambtenaren in Brussel al op interessante
gegevens gestuit In Frankrijk en Duitsland, zo blijkt, bestaat de
helft van het ingezamelde huisvuil uit verpakkingsmateriaal. In
het Verenigd Koninkrijk is dat 40 pet. en in Nederland 32 pet.
De Europese Commissie is er op uit fabrikanten aan te zetten tot het
gebruik van veel meer verpakkingsmateriaal dat opnieuw in het
produktieproces gebruikt kan worden. Ook wil ze dat in de toe
komst de verhouding van het gebruikte verpakkingsmateriaal tot
de verpakte goederen meer normale proporties aanneemt.
STUTTGART - Klaus Croissant, de
linkse advocaat die woensdag
avond door Frankrijk werd uit
geleverd, is door de Westduitse
justitie opgesloten in de Stamm
heim-gevangenis bij Stuttgart.
Stammheim is de gevangenis waar
de RAF-leden Andreas Baader,
Gudrun Ensslin en Jan Carl
Raspe op 18 oktober levenloos in
hun cellen werden aangetroffen.
Croissant was de "vertrouwen-
sadvocaat" van Baader en andere
leden van de "harde kern" van de
RAF. Hij wordt ervan verdacht
zijn cliënten ook met andere dan
zuiver juridische middelen te
hebben bijgestaan. Croissant,
inmiddels geschorst door de ba
lie van Stuttgart (waar hij prak
tijk uitoefende), wordt verder in
verband gebracht met de
"tweede generatie" van het
RAF-terrorisme. Van de 16 ter
roristen die worden gezocht we
gens de moorden op procureur-
generaal Buback, bankier Ponto
en werkgeversvoorzitter
Schleyer, werkten er acht enige
tijd op Croissants kantoor.
Een vijftiental advocaten- en juris
tenorganisaties en politieke par
tijen heeft gisteren in Parijs op
een persconferentie geprotes
teerd tegen de uitlevering door
Frankrijk van de Westduitse ad
vocaat Klaus Croissant aan de
Bondsrepubliek. Op de pers
conferentie werd gezegd dat de
uitwijzing een schending van de
rechten van de mens betekent en
dat van hel recht op asiel niets is
overgebleven.
De juristen en leden van politieke
partijen hadden bedenkingen te
gen het Westduitse rechtsysteem.
Zij kondigden aan dat een vijf
tigtal Franse advocaten persoon
lijk naar de Bondsrepubliek zal
gaan om Croissant bij te staan.
Verena Becker, het 25-jarige lid var
de "Beweging van de tweede
juni" dat zondag in verband met
een hongerstaking in een zieken
huis was opgenomen is gisteren
teruggebracht naar haar cel in de
gevangenis van Stammheim. Zij
wordt echter nog aan speciale
medische zorgen onderworpen,
zo is in gerechtelijke kringen in
Stuttgart vernomen.
Verena Becker zal over 14 dagen
voor de rechtbank moeten ver
schijnen op beschuldiging van
poging tot moord op zes poli
tiemannen in Singen. Zij werd
begin mei gearresteerd tezamen
met Günter Sonnenberg die ver
dacht wordt van deelneming aan
de moord op de federale procu
reur-generaal Siegfried Buback.
ADVERTENTIE
Hockey-kei
Ties Kruize:
„Als je je sport
serieus neemt,
dan neem je
Midalgan Sport."
„Warming-up is erg
belangrijk. Niet alleen bij
hockey natuurlijk. Dat geldt
voor elke sport. Je komt
sneller in je spel en je hebt
minder kans op blessures.
Daarom is die nieuwe
Midalgan Sport zo handig.
Je kunt 't snel en
makkelijk inwrijven en hebt
meteen warme spieren.
Echt een prima middel".
Nieuw. Midalgan Sport.
Voor warme, soepele spieren
en betere sportprestaties.